Het gebruik van open standaarden wordt verplicht bij wet. De Tweede Kamer heeft deze motie van Pvda-Kamerlid Astrid Oosenbrug aangenomen. De verplichting wordt meegenomen in de wetgeving rond de Generieke Digitale Infrastructuur die door Digicommissaris Bas Eenhoorn wordt opgesteld. Deze WGDI valt dan binnen het bestuursrecht.
Nu het gebruik van open standaarden bij wet verplicht wordt, kan de Tweede Kamer er dwingend op toezien dat dit binnen de overheid daadwerkelijk wordt toegepast. Daar schortte het in de praktijk nogal aan, ondanks dat in 2002 de motie-Vendrik over dit onderwerp al was aangenomen.
De aangenomen motie verplicht het kabinet verder zich in te spannen om veel meer te doen aan de kennisverspreiding en voorlichting over open standaarden. In samenspraak met minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties komt er een vraagbaak bij Pianoo, het expertisecentrum voor aanbesteden bij EZ. Daar kunnen ambtenaren bijvoorbeeld terecht met vragen over hoe zij eisen met betrekking tot open standaarden en open source dienen op te nemen in een aanbesteding.
Ook moet het kabinet ervoor zorgen dat alle kennis over open source software waarover de overheid beschikt ter beschikking wordt gesteld via bestaande structuren, zoals Pianoo.
Hobbyproject
In een reactie zegt Pvda-Kamerlid Oosenbrug erg blij te zijn met het aannemen van haar motie die zij indiende tijdens het Voortgezet Algemeen Overleg ‘Actieplan open overheid 2016-2017’ (alleen de PVV stemde tegen). ‘Ik ben hier zo’n vier jaar mee bezig geweest. Ik merkte dat er bij ambtenaren en Kamerleden een hiaat bestaat in hun kennis over open standaarden en open source. Ze weten niet wat er tegenwoordig allemaal kan met open source of vrije software. De vooroordelen over dat dit een hobbyproject is van een stel softwarecowboys overheerst nog steeds. Bovendien merk ik dat er in de praktijk weinig terecht komt van de afspraken die al zijn gemaakt over hoe de overheid behoort om te gaan met open source en open standaarden.’
Symbolisch vindt zij de publicatie van haar aangenomen motie op de website van de Tweede Kamer. ‘Die staat er alleen in doc-file. Dat moet echt veranderen. De overheid moet natuurlijk wel het goede voorbeeld geven.’
Pas toe – leg uit
In 2015 diende Oosenbrug al eens samen met SP-Kamerlid Sharon Gesthuizen een motie in om open source software in aanbestedingen verplicht voorkeur te geven. Zij constateerde echter daarna dat nog lang niet overal binnen de rijksoverheid en de decentrale overheden gewerkt wordt met open standaarden en open source software en dit deels te wijten is aan een gebrek aan kennis en expertise bij het aanbesteden van software. ‘Daarom heb ik deze nieuwe motie ingediend. Wat mij opviel was dat de zogeheten ‘Pas toe, leg uit’-regel, waarbij indien open source niet zou worden gekozen dit moest worden uitgelegd, erbij inschoot door een gebrek aan kennis.’
Volgens het Pvda-Kamerlid gaat de nieuwe wetgeving er straks toe leiden dat in een aanbesteding bij gelijke geschiktheid gekozen moet worden voor open source danwel vrije software. Indien dit niet kan moet er een exitstrategie worden opgesteld hoe een overheidsorganisatie binnen maximaal vijf jaar afscheid kan nemen van een closed source leverancier.
Sinds de publicatie in de Staatscourant van november 2008 is het gebruik van openstandaarden bij overheden en gesubsidieerde instellingen al verplicht.
Kan daar niet aan worden voldaan, dat moet dit met goede reden (geen smoes) worden opgenomen is het jaarverslag.
Op de website forumstandaardisatie.nl van de overheid wordt e.e.a. duidelijk uitgelegd.
@ron “dan moet dit met goede reden (geen smoes) worden opgenomen is het jaarverslag”
Of het wordt gewoon niet vermeld en men gaat over tot de orde van de dag. Wel te begrijpen, hoewel niet goed te praten, omdat er natuurlijk altijd veel te doen is.
Een verplichting is daarom gepast, omdat dat duidelijk maakt wat het maatschappelijke belang van open standaarden is, en dat daarmee niet min of meer vrijblijvend kan worden omgegaan.
Andere landen gingen ons trouwens al voor. Nadat die op hun beurt weer geïnspireerd waren door de stappen die in Nl in 2002 zijn ingezet. Soort haasje-over 🙂
@Cor, het is zelfs gedeeltelijk een EU regel, dat er tot nu toe niet veel aandacht aan wordt besteed zegt meer over de onkunde/onbenulligheid van de overheden, dan over de regel(s) zelf.
Geloof mij, dat een aantal overheden niet blij zijn met mijn strijd hiervoor 🙂
@ron – tell me, maar lekker doorgaan 😉
@Cor volgens mij is dit de 4e website waar we elkaar tegenkomen 🙂
@Ron Bakker:
Veel dank voor het verwijzen naar de Staatscourant.
Het gaat dus hierover:
https://zoek.officielebekendmakingen.nl/stcrt-2008-837.pdf
en hier over:
https://www.forumstandaardisatie.nl/
@Leon van der Zanden: De gaten worden echter ook veel sneller gepatch omdat er meer mensen gebaat erbij zijn dat ze gepatcht worden. Closed source kiezen omdat de hacker dan minder makkelijk gaten kan vinden is “Security through Obscurity” en is nooit wenselijk.
Verder ben ik met je eens dat het naief is om er maar vanuit te gaan dat Open Source beter is. Een closed source product is vaak gedreven door geld en je hebt de kans dat deze beter onderhouden word dan de open source versie die door 1-2 maintainers onderhouden word.
Op het overzicht van de verplichte open standaarden staat ook IPv6. Dat kan nog interessant worden.
https://www.forumstandaardisatie.nl/lijst-open-standaarden/in_lijst/verplicht-pas-toe-leg-uit
@Mario
Er wordt gesteld dat aan te schaffen producten (hardware & software) IPv6 moeten kunnen ondersteunen. Volgens mij doet ieder fatsoenlijk product dat al, tenzij een organisatie een maatwerk product heeft laten bouwen en vergeten is het te specificeren.
Veel belangrijker is dat ODF als bestandsformaat gestandaardiseerd is. MS Office heeft dat niet als standaard formaat, en natuurlijk wordt overal bij de overheid MS Office gebruikt. Dan zou men dus beter over kunnen stappen op het gratis OpenOffice, en daar desnoods een support organisatie voor kunnen inhuren/oprichten. Dat kan makkelijk van de uitgespaarde licentiekosten voor MS Office.
Noemt daar weer iemand ” Dan zou men dus beter over kunnen stappen op het gratis OpenOffice…” een op sterven na dood project aanbiedend aan meelezend Nederland? Mensen, het heet LibreOffice..
/me schud zijn hoofd..