Het Centraal Plan Bureau (CPB) heeft een beleidsraamwerk ontwikkeld dat beleidsmakers moet helpen bij het vormgeven van nieuwe wet- en regelgeving rondom ict-ontwikkelingen. Daardoor moeten ze sneller een beeld kunnen krijgen van de economische en maatschappelijke impact van ict-toepassingen op beleid. Het gaat bijvoorbeeld om ontwikkelingen zoals robotisering, internet of things (IoT) en de opkomst van webdiensten die bestaande markten ontwrichten.
Tussen de regels door waarschuwt CBP dat beleidsmedewerkers soms sneller moeten reageren op ict-ontwikkelingen. ‘Ict leidt tot een heel scala aan algemeen toepasbare technologieën. Deze nieuwe technologieën veranderen de economie. Tegelijkertijd brengen ze risico’s voor publieke belangen met zich mee. Beleidsmakers staan voor de uitdaging om met toekomstbestendig beleid deze publieke belangen te borgen en in sommige gevallen vroegtijdig in te grijpen’, schrijft CPB.
In het rapport komt een aantal casussen aan bod dat laat zien hoe het beleidsraamwerk kan bijdragen aan het vormgeven van beleid. Ook benoemt het CPB vijf publieke belangen die door ict onder druk kunnen komen te staan. Dat zijn: kwaliteit van informatie, voldoende concurrentie, cybersecurity, voldoende bescherming van persoonsgegevens en bescherming van verliezers (bijvoorbeeld ondernemers die de boot missen door concurrenten die sneller anticiperen op ict-innovaties – red.).
Het planbureau wijst erop dat bij ict-ontwikkelingen ervaringen en beleid uit het verleden minder houvast biedt dan voorheen. ‘Dit leidt tot een aantal onbeantwoorde vragen. Hoe ernstig is een bepaald marktfalen? Hoe effectief is een wet? Wat zijn de bijwerkingen? Welke preferenties hebben consumenten?’Het CPB wijst er ook op dat ict-ontwikkelingen er niet alleen voor zorgen dat beleidsvragen voortdurend veranderen, maar ook het moment en de manier waarop een beleidsmaatregel het beste ingevoerd kan worden, beïnvloeden.
Kosten en maatschappelijke impact
In het model schetst het twee omstandigheden die daarvoor bepalend zijn. Dat zijn de mate waarin de kosten van beleidsaanpassingen toenemen in de tijd. Ook wel de lock‐in genoemd . Als tweede wordt de mate van onzekerheid over de maatschappelijke impact van de ict‐toepassing genoemd.
Het ict-model voor beleidmakers komt op een moment dat er kritiek is op de soms trage reactie van beleidsmakers op de maatschappij die snel verandert door ict-ontwikkelingen.
Star maar toch onbetrouwbaar. De overheidsinvulling van bimodal.
In een tender diegene gunnen die het meeste belooft. Een soort verkiezingsbelofte. Het mooiste verhaal wint.
Hoe kan dat nou verkeerd uitpakken 😛
Politiek reageert zoals verwacht. Een rapport door extern bureau.
“In het rapport komt een aantal casussen aan bod dat laat zien hoe het beleidsraamwerk kan bijdragen aan het vormgeven van beleid.”
Met die bewoordingen weet je het resultaat al.
Het CPB ontwikkelt al jaren modellen die even weinig met de werkelijkheid te maken hebben als de gemiddelde beleidsmaker met de waarheid. Want in theorie zijn theorie en praktijk gelijk maar in de praktijk is de waarheid weerbarstiger als we kijken naar alle raamwerken welke dichtgeplakt zijn met oude kranten.
Beleid is een stip aan de horizon, waar niks mis mee is als je weet waar je op dat moment bent om de route naar je doel te bepalen. Ondertussen zijn er al honderden rapporten van centrale en decentrale rekenkamers verschenen over het digitale opportunisme die allemaal tot eensluidende conclusie komen over raamwerken, ze leiden tot een ziekelijke vorm van tunnelvisie doordat beleid en uitvoering uit de pas lopen.
5 genoemde publieke belangen kunnen we simpelweg terug brengen tot 1 van efficiëntie welke om doelmatigheid gaat,gestelde doel raken met een enkel schot in plaats van de doeltreffendheid van honderden missers. Het CPB zou eens moeten kijken naar 20 jaar ICT beleid waarbij overheid alleen maar groter is geworden en daardoor steeds harder drukt op het rendement van BBP.
En ondernemers missen momenteel vooral de boot in ICT ontwikkeling doordat beleidsmakers in achterkamertjes verdragen (TTIP) afsluiten die niet alleen impact hebben op de privacy maar ook onze concurrentie door het failliete poldermodel van corporatisme. Reduceren van de spelling tot een voltooid verleden gaat niet om het geschreven maar het gesproken woord.