We kunnen niet meer om artificial intelligence (AI) heen. AI, ofwel kunstmatige intelligentie, is een dankbaar discussieonderwerp. Het wordt door sommige bedrijven al volledig ingezet en staat centraal in tal van films die we nu nog wegzetten als sciencefiction. Want robots die als gelijken deelnemen aan onze samenleving of onze mensheid domineren, dat zien we niet zo snel gebeuren.
Het toepassen van kunstmatige intelligentie leek jarenlang een fantasie. Zelfs recente films, zoals Ex Machina, ogen zo futuristisch dat we ons amper kunnen voorstellen dat de technologie eigenlijk al zo ver is. Een excentrieke softwareprogrammeur die een vrouwelijke robot maakt, waarop deze zichzelf vervolgens menselijk gedrag aanleert? Nonsens, dacht een groot deel van de kijkers.
Simpelweg niet beschikbaar
En die gedachte was niet geheel onterecht. Tot voor kort was geavanceerde AI immers erg prijzig door de beperkte en onderontwikkelde tools die beschikbaar waren. Het bouwen van de benodigde algoritmes vereiste hoogopgeleide en gespecialiseerde werknemers, die voor veel softwareleveranciers simpelweg niet beschikbaar waren. Bovendien waren er door deze nieuwe en complexe algoritmes een immense dataopslag en een cpu-intensieve dataverwerking nodig voor patroonherkenning.
Dit alles is echter veranderd. Kunstmatige intelligentie is geen toekomstmuziek meer, maar is al meer gemeengoed dan de meeste mensen misschien denken. Het beïnvloedt ons dagelijks leven, onze manier van zakendoen en de manier waarop we werken. Dat geldt ook voor enterprise resource planning (erp). Zonder dat veel mensen het weten, zijn de mogelijkheden nu al talrijk en de komende jaren zullen vooral in het teken staan van de integratie van software met kunstmatige intelligentie.
Machine learning
Hoe dit komt? Om te beginnen is het integreren van kunstmatige intelligentie goedkoper geworden. Alle grote cloudleveranciers bieden vandaag de dag zowel PaaS als IaaS aan, speciaal ontwikkeld voor dataverwerking en -opslag. Door de concurrentie tussen de grote cloudpartijen zijn de prijzen voor opslag en verwerking gedaald en heeft iedereen toegang tot machine learning en de mogelijkheden van AI. Dat zorgt er weer voor dat softwareleveranciers complexere algoritmes kunnen integreren.
Die toegankelijkheid heeft de AI-ontwikkelingen in een stroomversnelling gebracht. Zo is er bijvoorbeeld een hele nieuwe lijn van systemen ontwikkeld, die zelf beslissingen kunnen nemen op basis van historische data. Het verzamelen van data wordt van groot belang en zal op termijn worden geautomatiseerd. Computers zullen in toenemende mate zelf beslissingen nemen.
Digitale assistent
Tegenwoordig is er zelfs al een digitale assistent die de belichaming is van de evolutie richting de semi-intelligente en zelfsturende oplossingen. Hierdoor worden mensen bevrijd van vervelende handmatige handelingen met bedrijfssoftware en kunnen zij zich focussen op belangrijkere zaken, zoals het runnen van hun business of klanten ondersteunen.
Als we kijken hoe filmmakers AI vertalen in hun product, moeten we vrezen voor het ergste. Daardoor is er wellicht een schrikbeeld ontstaan over kunstmatige intelligentie, want wat nou als deze robots ons voorbijstreven?
De mensheid deelt echter een belangrijke eigenschap: het vermogen om tools te ontwikkelen die taken vergemakkelijken en ons vooruithelpen. Onze tools zorgen ervoor dat we geen routineklussen meer hoeven uit te voeren, zodat we ons kunnen focussen op het oplossen van grotere problemen. En die problemen lossen we op door, hoe ironisch, meer tools te ontwikkelen. Dit heeft de mens tot het meest succesvolle en flexibele soort ter wereld gemaakt.
Een grote flop
Iedere nieuwe technologie heeft te maken met weerstand en beeldvorming. Dat is voor kunstmatige intelligentie niet anders. Verandering is moeilijk, omdat veel mensen liever kiezen voor de status quo. Dat geldt niet alleen voor de ‘leek’, want ook zogeheten kenners hebben het niet altijd op nieuwe ontwikkelingen. Zo is de eerste iPhone in 2007 met de nodige scepsis ontvangen. ‘De iPhone is niets anders dan een luxe prul die enkel interessant is voor een aantal gadgetfreaks’, zei financieel journalist Matthew Lynn bijvoorbeeld. Analist Avi Greenhart noemde de smartphone zelfs ‘een grote flop’. Het tegendeel bleek het geval, want alleen al in het eerste kwartaal van dit jaar zijn er 51 miljoen telefoons verkocht.
Ondanks de weerstand tegen verandering wint de technologische vooruitgang altijd. Uiteindelijk durven we te vertrouwen op onze nieuwe tools en gebruiken we ze alsof we nooit anders hebben gedaan. Wie kijkt er bijvoorbeeld nog vreemd op van de eindeloze opties van de iPhone? De introductie van kunstmatige intelligentie in bedrijfsapplicaties zal hetzelfde pad volgen. In eerste instantie zal er weerstand ontstaan, omdat AI de manier waarop gebruikers omgaan met software drastisch verandert. We worden bijgestaan door zogenaamde agents, computerprogramma’s die beslissen en handelen namens een werknemer. Dat wordt misschien even wennen, maar uiteindelijk accepteren we het.
Nieuw tijdperk
Moeten we ons zorgen maken over de opkomst van kunstmatige intelligentie? Nee, absoluut niet. Nieuwe technologie brengt betere levensstandaarden, een veiligere werkomgeving, meer producten, betere diensten en eindeloze voordelen met zich mee. Het zorgt ervoor dat we routineus werk links kunnen laten liggen, dat werknemers het beste uit zichzelf kunnen halen en dat bedrijven betere resultaten boeken.
Er staat een nieuw tijdperk voor de deur. Omarm het.
Dit artikel is ook verschenen in Computable Magazine, jaargang 49, nummer 6, zomer 2016.
Biografie
Claus Jepsen is als chief architect bij Unit4 verantwoordelijk voor wereldwijde software-architecturen zodat schaalbare cloudoplossingen kunnen worden gedistribueerd. Daarnaast begeleidt hij veranderprojecten waarbij bestaande applicaties naar de cloud worden gebracht. Op het gebied van data richt Jespen zich op data-integratie, gebruikerservaring, beveiliging en het beschikbaar maken in de cloud.
Leuk artikel Claus, ik lees graag over AI. Bij AI denken we vaak aan software (/hardware) die menselijk wil zijn, dat is in veel gevallen niet het geval.
Autocorrect is een voorbeeld van AI die ook nog eens beter word als je het meer gebruikt. Spraakherkenning word ook steeds beter, maar is toch nog belabberd zeker met een beetje achtergrondruis.
“Moeten we ons zorgen maken over de opkomst van kunstmatige intelligentie?” Nouja. Niet direct zorgen, er staat inderdaad een nieuwe tijdperk voor de deur wat ik zeker ook zal omarmen. Maar laat ik wel wezen AI is in mijn ogen de laatste grote uitvinding voordat onze toekomst onvoorspelbaar word.
Niet alleen dat AI zelf een directe bedreiging zal vormen (al geloof ik dat wel), maar ook de impact die het zal hebben. Nu is werk het onderscheidend vermogen tussen mensen hun bezit. Wat als we als samenleving transformeren naar een wereld waarin er niet genoeg werk is voor iedereen? Die transitie kan nog alle kanten op.
Hoe kun je verdedigen dat een mens hier een soort basisinkomen krijgt voor niets, terwijl er elders mensen zich dood moeten werken in mijnen of een groot voedseltekort ervaart?
Overigens denk ik dat AI nog wel eens vrij snel een impact op de IT zal krijgen. Dalijk krijgen we software die software maakt vele malen sneller dan mensen en wellicht met veel minder fouten….
Interesting times…
AI is een interessant onderwerp, dat vele gezichten heeft. Dit verhaal is erg eenzijdig. Waarom waarschuwen enkele van de topfiguren uit de ICT?
De algoritmen die beslissen zonder tussenkomst van mensen zijn met een zekere ambivalentie te beoordelen omdat emotie ontbreekt bij die beslissingen.
In een maatschappij waar empathie nog maar matig voor handen is, zullen algoritmen ontwikkeld worden die dat weerspiegelen. De zwakkere zullen het eerste offer zijn, dat zijn ze nu al.
De duitse WDR heeft een tijd geleden een aflevering van “Quarks und Co” gewijd aan algoritmen, met een veel betere weergave van voor en nadelen.
Asimov’s 3 wetten voor robotica zouden in andere vorm voor algoritmen moeten gelden.
Jan Asimov’s 4 wetten; je vergeet de belangrijkste: de nulde 😉
@Henri
mogelijk, moet namelijk werk afmaken maar wilde toch even reageren.
Die vierde is later toegevoegd, en ook zinnig.
Grappig de kortzichtigheid vaak wanneer het gaat over dit onderwerp. Zelden hoor ik iets over evolutie. De A.I. als natuurverschijnsel. En dan kijken we niet op een jaartje meer of minder. Welke nieuwe levensvormen/soort(en) ontstaan er in de komende 10.000 jaar?
En natuurlijk verliest de mens als soort de hegemonie als de (over/)heersende soort. Al was het maar om de beperkingen van ons lichaam. En een volgende vraag is dan wanneer? En hoe ziet die vorm er dan uit? Waarschijnlijk is het dat het niet eens een lichaam nodig heeft. Dat het een geestelijk wezen is, met een bewustzijn dat overal is.
Steven,
Ex Machina als film word aangehaald, dus evolutie en de gevaren van AI zijn wel degelijk bekend, zo ook mijn favoriete quote uit de film
“Nathan: One day the AIs are going to look back on us the same way we look at fossil skeletons on the plains of Africa. An upright ape living in dust with crude language and tools, all set for extinction.”
AI is echter geen natuurverschijnsel nog valt het onder de klassieke evolutie theorie. De gaat namelijk over natuurlijke selectie. Daar is bij AI geen sprake van.
Maar goed, ik ben het met je eens dat wij kansloos zijn als het op AI aankomt. En heel bot gezegd.. alles 100 jaar na nu zal ik niet meemaken en voorkomen kan ik het al helemaal niet.