In drie stappen snel en foutloos werken

Iedereen die iets weet van software, weet ook: foutloos werken is ongelooflijk moeilijk. De meeste mensen hebben testers nodig om de fouten te vinden. Natuurlijk hebben we ook mensen die heel erg weinig fouten produceren, maar vind maar eens iemand die ook nog kan uitleggen hoe hij dat doet. Een van hen, laten we hem Martin noemen, heb ik vandaag gevraagd naar zijn geheim. En tot mijn stomme verbazing kon hij het nog uitleggen ook. De truc? Drie dingen die iedereen kan nadoen.

1. Schizofreen

Het eerste principe dat Martin toepast, is schizofrenie. Martin heeft stemmen in zijn hoofd. Niet als een rare afwijking. Nee; hij heeft het zichzelf aangeleerd. Hij ziet zichzelf als een radertje in een grote machine, die bestaat uit partijen en belangen. Geen feiten, maar meningen. Al die meningen praten tegen hem. Als hij een user interface bouwt, zegt er een eindgebruikersstem in zijn hoofd: ‘Hee Martin, denk je eraan dat ik dit scherm straks voor me krijg? Ga ik begrijpen wat jij nu bouwt?’ Als hij een exportbestand moet bouwen, zegt een andere stem: ‘Kan ik wel iets met de data die jij in dat bestand stopt?’ Als developer probeert hij alle stemmen tevreden te stellen.

2. Explosies

Martins tweede principe is data-explosie. Als Martin een invoerveld moet programmeren, ziet hij in zijn hoofd meteen een aantal mogelijkheden: het veld kan leeg blijven, het kan worden ingevuld en daarna gewist en er kunnen rare dingen worden ingetikt. Laten we het voor het gemak houden op tien verschillende situaties. Hij ziet ze allemaal tegelijk voor zijn geestesoog, als een kleurige mindmap.

Daarna moet hij een routine schrijven die iets doet met de ingevoerde waarde, zoals opslaan. Hij ziet het meteen weer voor zich: het opslaan kan misgaan, het veld kan na opslag worden aangepast, de informatie moet kunnen worden teruggevonden, enzovoort. Laten we het hier ook houden op tien mogelijkheden. Met de situaties die hij al in de gaten moest houden, explodeert het aantal onmiddellijk tot honderd (niet twintig, want alle eerdere situaties kunnen worden gecombineerd met de nieuwe).

Stel dat er in de stap daarna weer tien mogelijke situaties ontstaan. De structuur die hij voor zich ziet, groeit dan naar duizend gevallen. Na een uur heeft hij vele duizenden situaties in zijn hoofd en alles wat hij niet in één keer kan onthouden, legt hij vast in aantekeningen om zich niet te laten afleiden. Want hij weet dat alles wat hij kan verzinnen, in de praktijk gaat voorkomen en dat alle situaties relevant zijn.

3. Nieuwsgierig

Het derde principe is nieuwsgierigheid. Als hij een fout maakt, of een situatie over het hoofd ziet, is zijn eerste gedachte: ‘Hee, da’s interessant.’ Martin lachte zelfs toen hij het me vertelde: ‘Fouten bestaan niet! Wel situaties die de moeite waard zijn om verder te onderzoeken.’ Hij staat zichzelf alleen nieuwsgierigheid toe, niets anders. Hij raakt dus nooit gefrustreerd, alleen maar nog nieuwsgieriger. En fanatieker. En dus nog foutlozer.

Iedereen kan het

Toen Martin begon in dit vak was hij een heel normale, sociale en sympathieke vent. Ondanks dat hij in de loop der tijd bovenstaande afwijkingen heeft gekregen, is hij nog steeds heel normaal en bijzonder sympathiek. Daar maak ik uit op dat iedereen zich deze werkwijze kan aanleren en zodoende een stuk foutlozer kan worden. Hij heeft het zichzelf immers ook geleerd.