Van gebruik tot gewoonte

Een app wordt over het algemeen ontwikkeld met het doel om mensen een bepaalde handeling uit te laten voeren, een bepaald gedrag. Maar hoe kunnen bedrijven ervoor zorgen dat hun applicatie in het DNA van de gebruiker gaat zitten? Kortom hoe kunnen organisaties hun apps zo optimaliseren dat men het niet alleen gaat gebruiken, maar dat zij de app opnemen in hun dagelijkse routine?

Engelse onderzoeker Ben Gardner Sood is gespecialiseerd in het onderzoeken en analyseren van menselijke gewoonten en gedrag. Behalve kijken naar hoe gedragingen ontstaan, kijkt de onderzoeker ook naar hoe gewoonten kunnen worden aangeleerd en doorbroken. Iets wat goed van pas kan komen bij het ontwikkelen van apps.

Een gewoonte is een gedragspatroon bestaande uit geleerde maatschappelijke associaties. Een app kan bepaalde gewoonten beïnvloeden, aanleren of afleren. Maar dan moet deze wel frequent worden gebruikt. Daarvoor moet een app onmisbaar worden. Kortom, een app moet zo ingebed worden in het gebruik dat hij ook daadwerkelijk iets aan het gedrag van de gebruiker kan doen.

Bij het uitbrengen van apps die een bepaald gedrag moeten beïnvloeden, zoals bijvoorbeeld gezondheids-apps, zijn er kortweg twee belangrijke stappen. Ten eerste het onder de aandacht brengen van de app bij de doelgroep en ten tweede ervoor zorgen dat zij deze niet alleen gaan gebruiken, maar ook blijven gebruiken.

Volgens Gardner Sood zijn er drie essentiële factoren om gedrag te beïnvloeden met apps. Deze omschrijft hij als ‘capability, opportunity and motivation’. Met ‘capability’ doelt hij op de mogelijkheid om de app te gebruiken. Een app moet vooral simpel zijn in gebruik. Sterker nog, eigenlijk moet de gebruiker amper iets instellen om de app te gebruiken.

Als voorbeeld benoemt Gardner Sood apps zoals stappentellers. Deze draaien vaak op de achtergrond op een smartphone zodat de gebruiker amper iets zelf hoeft te doen om stappen bij te houden. Het gaat enkel om een eerste keer instellingen aanzetten, vervolgens houdt de app continu de stappen bij. De gebruiker kan vervolgens in een overzicht zien hoeveel hij of zij beweegt.

Volgens Gardner Sood is dit een mooi voorbeeld van de simpele mogelijkheid om inzicht te krijgen in eigen gewoonten. Dit geeft gelijk de kans om iets aan gewoonten te doen. Dat is precies waar Gardner Sood met ‘opportunity’ op doelt. Doordat de gebruiker vrij gemakkelijk een overzicht krijgt van zijn bewegingspatroon is er de kans om hier iets aan te doen. Door bijvoorbeeld meer te lopen ziet de gebruiker verschil en kunnen patronen zoals te weinig bewegen worden doorbroken.

De laatste factor is gebruikers motiveren. Het is volgens de onderzoeker namelijk belangrijk dat de app een gebruiker blijft boeien. Dit kan onder andere door het geven van beloningen. Daarbij benadrukt hij wel dat die beloningen van natuurlijke aard moeten zijn. Geld of punten zullen uiteindelijk vervelen, terwijl een sociaal of competitief aspect de gebruiker blijft motiveren. Denk bijvoorbeeld aan het delen van uitkomsten via sociale kanalen. Een onderdeel worden van een community is vaak een stimulans om de app te blijven gebruiken.

Behalve gedrag veranderen met behulp van een app, kan het gedrag ook een app veranderen. Niet alleen kijken naar hoe vaak, maar ook hoe men een app gebruikt levert nuttige informatie op voor ontwikkelaars. Door te kijken naar hoe iemand omgaat met een app, kan de app op zijn beurt weer worden verbeterd.

Gardner Sood hielp zelf mee aan een online platform dat bezoekers moet ondersteunen in het stoppen met roken. De website dient als een ‘stop smoking consultant’ voor mensen die niet voldoende budget hebben voor ‘real life’ hulp, maar die wel graag hun rookgewoonte willen doorbreken. Momenteel geeft Gardner Sood leiding aan twee grote projecten waarin hij de methoden voor gewoontevorming gebruikt, om de tijd die werknemers en ouderen zitten gedurende de dag, te verminderen.