Aareon toont kracht op corporatiemarkt in 2015

Aareon Nederland heeft in 2015 opvallend veel selectietrajecten voor primaire systemen bij corporaties gewonnen met zijn Tobias AX-oplossing. Koploper in deze markt blijft Cegeka-DSA, maar die partij moest wel een stapje terug doen. Andere corporatie-automatiseerders zagen hun marktaandelen in 2015 nauwelijks bewegen. Dit gaat de komende jaren wel veranderen, verwacht adviesbureau HC&H uit Hendrik Ido Ambacht.

Voor de zevende keer publiceert Computable samen met HC&H het jaarlijkse marktverdelingsoverzicht van leveranciers van primaire systemen voor de corporatiebranche. Het gaat daarbij om corporaties met duizend verhuurbare eenheden (vhe’s) en meer. Daaruit blijkt (zie infographic onderaan) dat Cegeka-DSA op peildatum 1 januari 2016 zijn marktaandeel met zo’n 1 procent zag zakken van 29,76 procent naar 28,80 procent. Het bedrijf heeft daarmee nog een straatlengte voorsprong op de nummers twee (Aareon: 19,35 procent) en drie (NCCW: 18,87 procent) maar ondervond wel naweeën van de fusie eind 2013.

De andere corporatieautomatiseerders zijn: Centric (12,53 procent), Itris (10,56 procent), de SAP-dienstverleners Ctac, Aepex en Mybrand (samen 8,98 procent) en Aareon-zusterbedrijf Incit (0,92 procent). Overigens zijn de resultaten van de selectietrajecten van 2015 pas zichtbaar in 2017, wanneer de meeste implementaties zijn afgerond.

Cegeka-DSA

Cegeka-DSA heeft na de fusie gekozen voor Dynamics Empire, het Microsoft Dynamics NAV-platform van voorheen DSA en neemt derhalve afscheid van Dynamics Wonen (op Microsoft Dynamics AX gestoeld) en de oudere Omega Suite van het vroegere Cegeka. ‘Cegeka-DSA had in het begin moeite met het positioneren van de Dynamics Empire-suite, met vooral eigen, soms nog niet ontwikkelde, producten als apps, portalen en business intelligence, in combinatie met de perikelen die een fusie nu eenmaal met zich meebrengt. Bovendien zien we dat klanten niet automatisch kiezen voor deze oplossing en een marktverkenning of selectietraject starten. Cegeka-DSA heeft hier zeker de eerste helft van 2015 last van gehad, zowel in nieuwe selectietrajecten als bij het vasthouden van klanten’, zegt Annelies van den Berg, directeur van HC&H Consultants.

Aareon

Zij wijst er op dat Aareon Nederland een aantal jaar geleden een vergelijkbare situatie heeft meegemaakt na de keuze voor Tobias AX (op Microsoft Dynamics AX geschraagd) als opvolger van het op Progress gebaseerde Tobias en de overname van SG Automatisering door Aareon. ‘Aareon heeft zijn zaakjes inmiddels goed op orde en profiteert hiervan in selectietrajecten.’ Het bedrijf uit Emmen zag zijn marktpercentage met een procent van 18,35 procent op 1 januari 2015 naar 19,35 procent op 1 januari 2016 stijgen. Niet alleen bestaande Tobias-klanten stappen over naar Tobias AX, zoals Arcade Wonen en Vidomes, ook nam het bedrijf klanten over van Cegeka-DSA en NCCW.

Volgens Van den Berg is de kracht van Aareon het bieden van een geïntegreerd primair systeem waarbij ook oplossingen worden geboden voor onder meer vastgoedsturing, leningen-, activa- en derivatenbeheer. Het bedrijf heeft zijn productenportfolio tevens kunnen versterken met software en expertise uit de Duitse Aareon-groep en de overname van Square DMS afgelopen oktober. Zo is er het eigen aannemersportaal Mareon en Flexiciel, een oplossing voor klantenportalen uit Frankrijk.

Ook biedt Aareon in Nederland vanuit de Duitse organisatie Archief Compact, een eenvoudig documentmanagementsysteem. Dat is een goede aanvulling op het zwaardere eWorx van Square. Verder beschikt Aareon van oudsher over aanvullende software en diensten als Facilitor, Treasury en de werkplekbeheerder Residenz ICT (een joint venture met corporatie De Alliantie).

Selectietrajecten

Een belangrijke reden voor met name klanten van NCCW en Cegeka-DSA om een selectietraject te starten is de ‘end of life’-aankondiging van pakketten als First, Omega en Dynamics Wonen. Hier is wel sprake van een verschil met Aareon; de oude Tobias-suite wordt op het gebied van wet- en regelgeving nog steeds onderhouden, waardoor deze klanten minder druk voelen om een overstap te maken. Deze situatie is uiteindelijk eindig, zeker wanneer de ambities van de corporatie verder reiken, bijvoorbeeld op het gebied van digitalisering. Deze corporaties kiezen soms direct voor een overgang naar de nieuwe productsuite van de huidige leverancier, stelt Van den Berg.

Of, vult de HC&H-directeur aan, naar een ander pakket van een andere leverancier. Het is geen automatisme meer dat corporaties bij een aflopend contract kiezen voor hun huisleverancier om te verlengen of te vernieuwen. ‘De laatste jaren, en dat is zeker in 2015 het geval geweest, verkennen corporaties eerst de markt, alvorens zij een selectietraject opstarten. Zij kijken om zich heen om te bepalen wat de beste keuze voor hen is.’

Maximale ondersteuning

Volgens Van den Berg stellen woningcorporaties strengere eisen aan de systemen waarmee zij willen werken. Ontwikkelingen als de bezuinigingen in corporatieland en de invoering van de verhuurdersheffing zorgen voor krimpende budgetten en reorganisaties. Corporaties zijn gedwongen hetzelfde te doen met minder mensen. Vergelijkbaar met wat zich bijvoorbeeld in de financiële sector en de lokale overheid afspeelt, voeren corporaties een verdere digitalisering van hun processen door en besteden ze delen van het werk uit.

Ze zoeken naar primaire systemen die hen maximaal kunnen ondersteunen bij deze digitalisering, zegt Van den Berg. ‘Dan kunnen ze in een selectietraject bij een andere leverancier uitkomen dan dat ze gewend zijn. Ik verwacht dat de stijging van het aantal marktoriëntaties en selectietrajecten voor nieuwe primaire pakketten, die in 2015 zichtbaar was, in 2016 doorzet. Dat zal in de komende jaren een verandering in de huidige marktaandelen van leveranciers tot gevolg hebben.’

Daarbij speelt ook mee dat bij een aantal leveranciers de einddatum van bepaalde primaire systemen in zicht komt, zoals bij de eerder genoemde pakketten van Cegeka-DSA maar ook bij NCCW met het enterprise resource planning (erp)-systeem First. Van den Berg schat in dat er zo’n veertig corporaties met zo’n ‘end of live’-situatie te maken hadden of hebben. ‘Ook in 2016 krijgen we in dit kader nog een aantal selectietrajecten voor primaire systemen.’

NCCW

NCCW blijft met First, waarvan eind 2017 het laatste contract afloopt, in een lastig parket zitten. Voor Property Management, de opvolger voor dit erp-systeem bedoeld voor grote corporaties, is nog geen klant gevonden. Het systeem is gebaseerd op Agresso Real Estate van strategisch partner Unit4. Van den Berg: ‘Corporaties zijn, gezien de ervaringen in het verleden, toch voorzichtig geworden in het overstappen naar een geheel nieuw systeem dat zich in de praktijk nog niet heeft bewezen in de Nederlandse corporatiewereld.’

Er zijn al First-klanten die voor een andere leverancier hebben gekozen, zoals Rochdale, Intermaris en GoedeStede (alle drie voor Tobias AX van Aareon). Een vierde First-klant heeft recent een principekeuze gemaakt voor een andere leverancier. Het marktaandeel van NCCW op het gebied van primaire systemen is vorig jaar dan ook opnieuw gedaald. Als straks blijkt dat alle negen First-klanten een andere leverancier hebben gekozen dan NCCW, verliest het bedrijf zo’n 130.000 vhe’s en valt het weg als leverancier van primaire systemen bij de top van de woningcorporaties, becijfert Van den Berg.

Volgens NCCW zal er echter binnenkort een eerste contract worden getekend, al is het nog niet duidelijk of dit een First-klant, een BIS-klant of een nieuwe klant is.

Corporatie Cloud

In de corporatiemarkt blijft NCCW overigens wel de aanvoerder als het gaat om het aantal klanten: 107 op 290 corporaties (met duizend vhe en meer) op peildatum 1 januari 2016. Dit aantal loopt sinds een aantal jaren wel behoorlijk terug, onder meer door fusietrajecten, al staat de nummer twee op deze lijst Aareon met 63 klanten nog wel op een behoorlijke afstand.

NCCW biedt voor zijn kleinere klanten, naast andere it-diensten, sinds jaar en dag BIS aan als primair systeem. Het bedrijf heeft de gebruikersinterface gemoderniseerd en biedt BIS ook in de cloud aan via zijn dienst Corporatie Cloud. ‘NCCW focust zich sterk op ketenintegratie van bedrijfsprocessen in de cloud. Dat is een goede ontwikkeling’, vindt Van den Berg.

Dat het bedrijf vertrouwen heeft in deze koers, blijkt wel uit de beslissing in mei vorig jaar om toch geen onderdeel te worden van de Unit4-groep. Lange tijd zag het er naar uit dat Unit4, dat 49 procent van de aandelen bezat, de optie voor koop van het overige belang van 51 procent van Stichting NWR zou lichten. Onder het personeel bestond er echter de wens om zelf te participeren in NCCW. Uiteindelijk is in overleg besloten dat het management en personeel Unit4 zouden uitkopen plus 2 procent van de aandelen van Stichting NWR zouden overnemen, zodat er een meerderheidsbelang van 51 procent wordt behaald. Binnen vijf jaar verkoopt NWR het restant van 49 procent. Met Unit4 is een strategisch partnerschap gesloten.

Centric en Itris

Rond de andere corporatieautomatiseerders – Centric, Itris, de SAP-dienstverleners Ctac, Aepex en Mybrand en Incit – was er minder dynamiek zichtbaar in 2015. Centric is na een paar moeilijke jaren wat opgekrabbeld en heeft zijn positie kunnen handhaven, onder andere door een contract bij de Utrechtse studentenhuisvester SSH binnen te slepen. Maar, vindt Van den Berg, echt veel vooruitgang in selecties boekt Centric ook weer niet. ‘Centric bedient een aantal grote woningcorporaties en dat biedt de komende jaren stabiliteit. Positief zijn de vernieuwingen in het productportfolio, zoals een nieuwe html-gebruikersinterface en de eigen ontwikkeling van een documentmanagementsysteem. Wellicht enigszins noodgedwongen, omdat partner Square door Aareon is overgenomen.’

Van de andere corporatie-automatiseerders verwacht Van den Berg nog het meeste van Itris. Nadat Itris in de zomer van 2014 is overgenomen door een groep investeerders stelde de nieuwe directie orde op zaken door onder andere kostenbesparende maatregelen door te voeren en verkoop, ontwikkeling en implementatie dichter bij elkaar te brengen. Zo werden de twee kantoren in Lelystad en Capelle aan den IJssel samengevoegd tot één onderkomen in Nieuwegein.

Ook werd de strategie bijgesteld: in de eigen softwareontwikkeling is er meer aandacht voor een open integratie-architectuur, waardoor ontsluiting van het erp-systeem naar producten van derden is verbeterd. Itris werkt ook nauw samen met partner Rivium (Bright Answers) in de opbouw van wat zij noemen het Digitaal Corporatieplatform. Van den Berg: ‘Die maatregelen lijken zich uit te betalen. Ik zie Itris weer vaker terugkomen in selectietrajecten. Het bedrijf heeft er in 2015 ook een paar gewonnen en dat zie je terug in een lichte stijging van het marktaandeel.’

Volgens Van den Berg beschikt Itris ook over een goed alternatief om de kleine corporaties te bedienen. In dat segment (kleiner dan duizend vhe’s) is met name NCCW de hofleverancier. Andere partijen hebben hiervoor nauwelijks een afgestemde oplossing in huis. Wel heeft nieuwkomer Axxioma hier een passende oplossing tegen een aantrekkelijke prijs, maar het bedrijf heeft nog geen selectietraject gewonnen.

SAP en Incit

De positie van de drie SAP-dienstverleners – Aepex, MyBrand en Ctac – blijft ongewijzigd. Het laatste grote contract was wat Wonen Limburg in oktober 2012 sloot met Aepex. Van den Berg: ‘Er zijn zeven corporaties in het topsegment die met SAP werken en dat blijft stationair. Er waren twee selecties in 2015, waaraan een SAP-dienstverlener meedeed, maar die werden beide verloren. Daarbij ging het om grote aanbestedingen. In het middensegment heerst nog immer het beeld, al dan niet terecht, dat SAP te duur en te complex is.’ Innmiddels hebben Aepex en MyBrand aangegeven hun (verkoop)activiteiten in de corporatiesector te stoppen; Ctac gaat vooralsnog gewoon door.

Verder is er nog Incit, het in Nederland kleine zusje van Aaeron. Deze corporatieautomatiseerder wist het klantenaantal in 2014 uit te breiden van één (studentenhuisvester DUWO) naar twee (Elkien). Het primaire systeem voor deze nieuwe klant uit Heerenveen is echter nog niet live. Incit is voor moedermaatschappij Aareon met name interessant vanwege zijn marktaandeel in Scandinavië. Hoe Aareon uiteindelijk met Incit om zal gaan in de Nederlandse corporatiemarkt is nog niet duidelijk.

Axxioma

Het al eerder genoemde Axxioma is een nieuwe loot aan de stam van de ict-corporatiemarkt. Het bedrijf is vorig jaar opgericht door Willem Hartmann, ex-directeur/oprichter van HC&H Consultants. Hartmann, 35 jaar actief in deze wereld, kwam in contact met Axxerion, een leverancier uit Heteren van bedrijfssoftware voor facility management en commercieel vastgoed die volledig webgebaseerd is én in de cloud draait. Hij was zo enthousiast over deze software dat hij met Axxerion besloot samen te werken en een eigen softwarebedrijf te beginnen.

Inmiddels ligt er een, op de Axxerion-productsuite gebaseerde, cloudoplossing met geïntegreerde bedrijfsfuncties voor commerciële beheerders en de corporatiemarkt, die werkt volgens de Redex- en Cora-standaarden. Dit jaar wil deze nieuwe corporatieautomatiseerder de eerste klanten binnenhalen.