Jornt de Gruijl: van labjas naar strak in pak

Jornt de Gruijl is van origine neurowetenschapper. Hij heeft een achtergrond in kunstmatige intelligentie en gebruikt deze programmeer-achtergrond inmiddels als consultant en data scientist bij PA Consulting. De Gruijl legt uit waarom hij deze carrière-switch heeft gemaakt en waarom deze stap niet eens zo groot was als deze lijkt. Een bedrijf is volgens hem net als een lichaam en de systemen daarbinnen zijn het zenuwstelsel. ‘Het gaat erom dat dit zenuwstelsel zo goed mogelijk wordt ingericht.’

Jornt de Gruijl heeft de opleiding kunstmatige intelligentie gevolgd. Bij deze studie leerde hij onder andere programmeren en ontstond zijn interesse voor machine learning. Zo is hij meer de biologie-kant van kunstmatige intelligentie ingerold. ‘Ik ben stage gaan lopen bij een neurowetenschappelijk lab waar mij een promotieplaats werd aangeboden. Ik volgde daar het volledige promotietraject, wat ik na vijf jaar afrondde. Vijf jaar om te promoveren lijkt lang, maar is in de werkelijkheid vrij snel. Daarna ben ik nog doorgegaan als Postdoc.’

In zijn rol als neurowetenschapper heeft hij onder meer software gebouwd waarmee hersenactiviteit visueel werd weergegeven. De analyses waren bijna allemaal op basis van ongestructureerde data. Als wetenschapper was hij dus al bezig met het bouwen van software om experimenten te kunnen doen en de data te kunnen analyseren. Datgene wat hij daarbij ontdekte in de hersenen kon hij vervolgens weer verwerken in nieuwe algoritmes. ‘Door mijn afwijkende achtergrond had ik de kennis om software te bouwen. Overigens gebeurt dit wel steeds meer. Basale programmeerkennis is steeds vaker een kernvaardigheid in wetenschappelijk onderzoek.’ De software die daar wordt gebouwd, is doorgaans geen afgerond product. De Gruijl legt uit dat dit in de prototype-fase blijft hangen. ‘Het is vaak een één- of tweemans-project waar men volop aan blijft sleutelen.’

Over-specialiseren

De Gruijl is nog ongeveer anderhalf jaar doorgegaan bij het onderzoekslab. Hij was bezig met interessant onderzoek en de perspectieven waren goed. Alle reden dus om door te gaan in de wetenschap. Maar de vraag of er niet iets anders was wat hij kon doen, ging steeds meer aan hem knagen. ‘Ik was steeds verder aan het specialiseren, maar dat was niet de reden waarom ik ooit voor de richting neurowetenschappen had gekozen. Ik wilde juist analyses doen om biologische principes breed in te kunnen zetten, maar nu was ik voor mijn gevoel aan het over-specialiseren.’

Hij besloot daarom om de arbeidsmarkt te gaan verkennen. Hij solliciteerde op verschillende functies, maar vond het werk vaak te eenzijdig. Toen stuitte hij op een LinkedIn-vacature voor een consultant bij PA Consulting. ‘Dat werk leek mij erg leuk, omdat het een stuk analyse bevat en het feit dat je meer op de lange termijn aan het kijken bent met klanten in verschillende sectoren. Bovendien promoot PA Consulting unconstrained thinking, wat ik als eigenwijze wetenschapper belangrijk vind.’

Nieuwe baan

Het is alweer anderhalf jaar geleden dat De Gruijl startte in de rol van consultant analyst bij PA Consulting.  Op het gebied van programmeren heeft De Gruijl kennis van onder andere Java, Matlab, Prolog en tegenwoordig gebruikt hij veel R. Hij had daarmee voldoende basis om te beginnen in zijn functie. De interne training die hij volgde was voornamelijk gericht op het consultancy-deel. ‘Ik zou mijn functie  niet kunnen uitvoeren zonder deze technische kennis. Klanten verwachten niet alleen dat ik advies geef, maar ook dat ik uitleg hoe iets in elkaar steekt en, als het even kan, het ook oplos.’

Hoewel de stap die De Gruijl maakte groot lijkt, valt dat in de praktijk eigenlijk wel mee, zegt hij.  ‘Het werkveld van PA is het winnen van inzichten uit data. Op een pragmatische manier deze inzichten vervolgens benutten om resultaten te verbeteren, spreekt me erg aan. Ook nu ben ik nog altijd bezig met analyses maken op basis van verzamelde data, dus dat is een belangrijk raakvlak met mijn vorige werk.’ Zijn huidige baan is volgens De Gruijl afwisselend. ‘Ik ben bezig met predictive maintenance, waarbij ik op basis van data bijvoorbeeld voorspel welke voertuigen op welk moment onderhoud nodig gaan hebben. Ook maak ik modellen van marktontwikkelingen en analyseer ik de klantbeleving. De uitdaging in mijn werk is dat je vaak ziet dat elk deel van de organisatie zijn eigen ‘data-landschapje’ heeft. Je krijgt veel te maken met gescheiden systemen. Op het moment dat je die aan elkaar knoopt kan je veel nieuwe inzichten krijgen. Daar help ik klanten bij.’

Focus op resultaten

Zijn werk als consultant bevalt hem erg goed. ‘Ik heb nog geen moment spijt gehad van mijn keuze. Ik vind het heel leuk om in teamverband te werken en op die manier nieuwe inzichten te krijgen. Dit miste ik vaak in mijn werk in het lab.’ De Gruijl merkt nog andere verschillen op tussen de wetenschap en het bedrijfsleven. ‘Hoewel je als wetenschapper ook wel resultaat-gedreven te werk gaat om onderzoeksgeld binnen te krijgen, gaat dit in het bedrijfsleven wel een stapje verder. Het gaat platgezegd vaak om winstgevendheid en het maken van de koppeling naar de praktijk. Daardoor denk je constant na over of het zin heeft wat je aan het doen bent en of het binnen het prioriteitenlijstje valt.’

Brede blik

De Gruijl merkt wel dat hij een andere blik op zaken heeft dan zijn collega’s, door zijn achtergrond. ‘Ik heb de neiging om niet alleen op de details te zitten, maar om ook een stap terug te doen om het geheel van de systemen te kunnen bekijken. Ik denk bijvoorbeeld niet alleen na over hoe systemen binnen één afdeling passen en hoe die afdeling binnen het bedrijf past, maar ik kijk er ook naar hoe het bedrijf binnen de markt past.’ Hij denkt dat hij dit heeft meegenomen uit zijn studie. ‘Ik leerde om te kijken hoe een systeem zich in zijn (brede) omgeving gedraagt. De stap naar de biologie maakte die blik alleen maar breder.’

Organisatie als lichaam en zenuwstelsel

De Gruijl werkt inmiddels anderhalf jaar bij PA Consulting en wil vooral doorgroeien vanuit zijn huidige functie. ‘Datgene wat ik leer bij de ene klant wil ik kunnen inzetten bij de volgende klant, over sector-grenzen heen. De brede blik van systemen wil ik zo steeds verder uitbouwen.’ Hij legt uit dat een bedrijf kan worden gezien als een lichaam en de systemen daarbinnen als een zenuwstelsel. ‘Ik wil bedrijven helpen hun zenuwstelsel op een nieuwe manier in te richten. Tot op heden zijn bedrijven erg reflectief bezig geweest. Ik wil ervoor zorgen dat zij op een slimme manier bezig zijn met de data die zij beschikbaar hebben en daar snel mee kunnen handelen.’

Hij is nu aan het doorontwikkelen door de stap van inzicht naar actie te maken. ‘Nu ben ik veel analyses aan het doen, maar uiteindelijk wil ik ervoor zorgen dat datgene wat analytisch wordt uitgevoerd, ook landt bij een bedrijf.’ Hij doorgroeien in een functie waarbij hij niet alleen analyses doet en resultaten presenteert, maar er ook voor zorgt dat de juiste analyses worden gedaan en de resultaten binnen het bedrijf snel kunnen worden gebruikt. ‘Als ik mijn werk goed doe, dan laat ik een bedrijf achter dat dusdanig functioneert dat zij zelf data kunnen gebruiken en inschatten op relevantie en op basis daarvan beslissingen kunnen nemen, terug kunnen kijken en vooral vooruit kunnen kijken.’

‘In die zin is mijn ambitie zeker om te klimmen en meer sturing te geven aan teams die operationeel en analytisch bezig zijn, om ervoor te zorgen dat die match er is’, besluit hij.