In de toekomst zal het werk door robotisering veranderen. Maar het is onwaarschijnlijk dat in de komende twee decennia de helft van de banen zal verdwijnen. Het tempo ligt lager én er komen ook nieuwe banen bij. Wel zal de aard van het werk veranderen. Daarom is het raadzaam een robotagenda op te stellen om mensen samen met robots beter te laten werken. Dit stelt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid naar aanleiding van zijn publicatie 'De robot de baas'.
In de WRR-Verkenning ‘De robot de baas. De toekomst van werk in het tweede machine tijdperk‘ wordt door een keur aan technologiedeskundigen, economen en andere wetenschappers uiteengezet wat de betekenis van robotisering en digitalisering is voor de toekomst van werk. Daaruit komt naar voren dat het onwaarschijnlijk is dat in de komende twee decennia, zoals wel wordt voorspeld, de helft van de banen zal verdwijnen. Er komen immers ook nieuwe banen bij.
Robotisering gaat bovendien trager dan wordt voorspeld en pakt in de praktijk anders uit. Ook wordt in Nederland nog weinig geïnvesteerd in robots. De overheid, maar bijvoorbeeld ook wetenschappers, werkgevers, werknemers en hun organisaties kunnen invloed uitoefenen op de manier waarop robot-technologie wordt ontwikkeld en toegepast. Daartoe is een ‘inclusieve robotagenda’ nodig die de complementariteit van mens en machine bevordert: niet zo veel mogelijk mensen proberen te vervangen door robots (substitutie), maar mensen samen mét robotica productiever maken, aldus de WRR.
Adviesorgaan
De WRR-verkenning bestaat uit bijdragen van Linda Kool, Rinie van Est, Martijn Wisse, Edward Skidelsky, Richard Freeman, Casper Thomas, Fabian Dekker, Anna Salomons, Kees Marges en Jan Popma. De redactie is in handen van WRR-medewerkers Robert Went, Monique Kremer, André Knottnerus (voorzitter WRR). Hoofdstuk 2 presenteert de visie van de WRR en is geschreven door Went en Kremer.
De Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid is een onafhankelijk adviesorgaan dat de regering gevraagd en ongevraagd advies geeft over vraagstukken die van groot belang zijn voor de samenleving.
Debatavond
Op 8 december organiseert de WRR samen met Pakhuis de Zwijger in Amsterdam een debatavond over robotisering en de toekomst van werk. Martin Ford, winnaar van de ‘Financial Times and McKinsey Business Book of the Year award’, zal een presentatie geven over zijn boek ‘The Rise of the Robots’.
Vervolgens zal de voorzitter van de WRR, André Knottnerus, de verkenning aanbieden aan minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid waarna Robert Went (WRR) geïnterviewd wordt over de bevindingen van de WRR. Daarnaast komt een aantal auteurs van de Verkenning aan het woord: Linda Kool, Martijn Wisse, Bas ter Weel, Casper Thomas, Anna Salomons en Monique Kremer.
Wordt er door werkgevers nagedacht over het feit dat robots natuurlijk geen sociale premies afdragen en dat dat grote gevolgen kan hebben op de samenleving, en bovendien zelfs ontwrichtend kan zijn?
De verwachting die ooit uitgesproken is, is blijkbaar de maatstaf. Zoals vaker het geval is geweest, wordt de verwachting neergezet of uitgesproken door personen met een optimistische kijk op de mogelijkheden van de technologie en de termijn waarop dit mogelijk is. Het lijkt er verder op dat het bouwen van een kopie van de mens die ook dat moet kunnen wat een mens kan centraal staat en daarmee de mens overbodig maakt. Dit gecombineerd met de ontwikkeling om het werk zo te modelleren dat er alleen nog sprake is van standaard handelingen. De ambachtsman lijkt al lang achter de horizon te zijn verdwenen.
De hele hype rond robotisering komt mij behoorlijk ridicuul over. Ik kom zelf uit de robotica wereld en ben afgestudeerd in kunstmatige intelligentie, maar ik heb geen enkele ontwikkeling gezien de laatste jaren die aanleiding geven voor de huidige commotie rond banenverlies. Daarvoor is er een doorbraak nodig in cognitieve machine intelligentie die er simpelweg nog niet is. Spraakherkenning b.v. zal niet veel meer worden dan nu, machinevertaling idem dito, het idee dat er robots in de zorg gebruikt kunnen worden is nergens op gebaseerd. Zelfs volledig zelfrijdende auto’s hebben een mate van intelligentie nodig die er nu niet is. Puur op basis van slimme sensortechniek kom je een heel eind, maar “helaas” niet ver genoeg om de rol van de mens te vervangen. En dat zal ook nooit gebeuren tot die echte doorbraak op het gebied van machine intelligentie.
Alles gaat dus in het zelfde trage tempo, wel steeds iets beter want we zijn best wel slim met elkaar, maar met een bovengrens die net niet voldoende is dat deze leidt tot een spectaculaire vervanging van banen. Automatisering heeft altijd geleid tot verlies van banen gericht op herhalend werk aan de ene kant en winst in banen in de hogere en lagere niveaus aan de andere kant. Niks nieuws onder de zon.
Wie heeft dit überhaupt in de wereld gebracht? Ik meen Asscher, maar door wie is hij zo op het verkeerde been gezet? Ik weet uit mijn studietijd dat er op de universiteiten hele afdelingen dreven op niet schaalbare ideeën. Demo’s zijn altijd overgesimplificeerd en resultaten worden zonder onderbouwing geëxtrapoleerd naar de echte praktijk. Soms zit er opzet achter, om vooral de universitaire afdeling zelf in stand te houden. Nu dan deze publicatie waarin ze dit ook door hebben. Ben er blij mee, ben ik niet meer de enige die het door had.
De hele hype rond robotisering komt mij behoorlijk ridicuul over. Ik kom zelf uit de robotica wereld en ben afgestudeerd in kunstmatige intelligentie, maar ik heb geen enkele ontwikkeling gezien de laatste jaren die aanleiding geven voor de huidige commotie rond banenverlies. Daarvoor is er een doorbraak nodig in cognitieve machine intelligentie die er simpelweg nog niet is. Spraakherkenning b.v. zal niet veel meer worden dan nu, machinevertaling idem dito, het idee dat er robots in de zorg gebruikt kunnen worden is nergens op gebaseerd. Zelfs volledig zelfrijdende auto’s hebben een mate van intelligentie nodig die er nu niet is. Puur op basis van slimme sensortechniek kom je een heel eind, maar “helaas” niet ver genoeg om de rol van de mens te vervangen. En dat zal ook nooit gebeuren tot die echte doorbraak op het gebied van machine intelligentie.
Alles gaat dus in het zelfde trage tempo, wel steeds iets beter want we zijn best wel slim met elkaar, maar met een bovengrens die net niet voldoende is dat deze leidt tot een spectaculaire vervanging van banen. Automatisering heeft altijd geleid tot verlies van banen gericht op herhalend werk aan de ene kant en winst in banen in de hogere en lagere niveaus aan de andere kant. Niks nieuws onder de zon.
Wie heeft dit überhaupt in de wereld gebracht? Ik meen Asscher, maar door wie is hij zo op het verkeerde been gezet? Ik weet uit mijn studietijd dat er op de universiteiten hele afdelingen dreven op niet schaalbare ideeën. Demo’s zijn altijd overgesimplificeerd en resultaten worden zonder onderbouwing geëxtrapoleerd naar de echte praktijk. Soms zit er opzet achter, om vooral de universitaire afdeling zelf in stand te houden. Nu dan deze publicatie waarin ze dit ook door hebben. Ben er blij mee, ben ik niet meer de enige die het door had.
Ik denk dat we onderscheid moeten maken tussen robots die lijken op mensen en die inderdaad nog een lange weg te gaan hebben, en robots die bijvoorbeeld automatisch facturen kunnen afhandelen. Of verzekeringen afsluiten (incl. risico-analyse), of schades kunnen uitbetalen. Of…
Heel veel administratief werk kan wel degelijk door computers worden overgenomen. En of je dat nu een robot noemt of doodeenvoudig (verdergaande) automatisering; dit is wel degelijk mogelijk op niet al te lange termijn. Al heel veel banen zijn binnen de bank- en verzekeringssector hierdoor verloren gegaan, en binnen overheid en andere administratieve omgevingen zit dat er toch ook wel aan te komen. Daarnaast is het interessant dat dergelijke robots bijvoorbeeld ook heel goed in staat zijn enorme hoeveelheden wetsteksten, uitspraken van rechters etc. te analyseren waardoor ook in de advocatuur heel wat kan veranderen cq. werk verdwijnen.
Door simpelweg te kijken naar al het werk wat nu al feitelijk door computers overgenomen zou kunnen worden (niet gezegd dat het gebeurt dus), ontstaan inzichten die een discussie wel waard zijn.