ANWB: Agile, Nieuw talent, Web en Big Data

Digitalisering, Agile, data-analyse van in-car-systemen en ledeninformatie. De ict-organisatie van de ANWB is volop in beweging. Cio Teun van der Vorm en hr-adviseur Sharon Orvan vertellen over de ict-plannen en de zoektocht naar ict-talent.

Agile, Nieuw ict-talent, Webapplicaties en Big data, wie met ANWB-cio Teun van der Vorm en hr-adviseur Sharon Orvan spreekt, zou kunnen denken dat de vierletterige afkorting ‘ANWB’ een heel andere betekenis heeft dan Algemene Nederlandse Wielrijders Bond. De organisatie draait nog steeds om zaken als de wegenwacht, reizen en vrijetijdsbesteding, maar de ledenorganisatie (4,2 miljoen leden) digitaliseert in rap tempo.

Daarbij is ict de motor achter allerlei vernieuwingen. ‘Er worden nu bijvoorbeeld nog tien miljoen brieven per jaar verstuurd, terwijl leden steeds vaker vragen om digitale informatie. We pakken die papierstroom aan’, vertelt Van der Vorm. Ook data-analyse is een belangrijk onderwerp op de ict-agenda. De ANWB beschikt over allerlei gegevens van leden die het kan inzetten voor de verbetering van diensten en producten. Het gaat bijvoorbeeld om transactiegegevens en data van connected cars (ict-systemen aan boord van auto’s). Met de analyse van die data en koppelingen van gegevens zijn allerlei nieuwe diensten mogelijk. Van der Vorm: ‘Samen met bijvoorbeeld de Britse zusterorganisatie AA wordt hard gewerkt om data-analyse in een versnelling te krijgen. We kijken naar mogelijkheden om mensen te helpen zuiniger en veiliger te rijden. Op het gebied van autoverzekeringen kijken we bijvoorbeeld of je de premie zou kunnen baseren op rijgedrag’, legt Van der Vorm uit.

Agile

Na een aantal grote ict-projecten die onlangs zijn afgerond, zoals de migratie van de ledenadministratie naar Siebel (Oracle) en uitfasering van het mainframe, ligt de focus nu op de Agile inrichting van de ict-afdeling. Van der Vorm: ‘We komen van een situatie met een traditionele functiescheiding van ontwikkelaars, testers, informatieanalisten, systeembeheerders, et cetera. Die functies zijn nu verdeeld over rollen. Ict’ers hebben één hoofddomein en daarnaast moeten ze er minimaal één andere vakcompetentie bij hebben. Daardoor kunnen mensen op meerdere terreinen ingezet worden en beter samenwerken doordat ze elkaar beter begrijpen. Het is dus niet meer zo dat de één zijn kunstje doet en dan het project doorgeeft aan de volgende. Er kan wel ‘softwareontwikkelaar’ op je kaartje staan, maar als je ook kan testen dan zeggen we: ‘ga je gang’. Degene die het beste de taak kan uitvoeren, mag het doen.’

De ict-organisatie van de ANWB is op weg om van een klassieke beheer- en projectorganisatie te transformeren naar zelfsturende teams. Vanaf 2014 is een traject ingezet om de ict’ers Agile te laten werken. In kleine teams worden in sprints van twee weken resultaten opgeleverd. Van der Vorm: ‘We zoeken dus mensen die daarin kunnen floreren. Die het leuk vinden om volgens die methodiek te werken en geloven in Agile. Ict’ers die niet per se individueel problemen willen oplossen, maar juist door overleg met anderen tot oplossingen komen. Het is natuurlijk leuk als je dagen kan zitten broeden en dan een probleem zelf oplost, maar dat is niet meer van deze tijd. Tegenwoordig moet je kunnen samenwerken om sneller tot oplossingen te komen.’

Hij vervolgt: ‘Het gaat erom dat je waarde weet te creëren voor de klant. Het draait dus niet om het idee van ‘ik ben hier leuk met ict bezig en ga lekker zitten puzzelen om ict-problemen op te lossen’. Maar, het betekent dat dingen snel moeten gaan, zinvol zijn en niet perfect hoeven te zijn. Die laatste paar procenten die vaak veel tijd kosten moet je niet doen, die ontstaan in een DevOps-omgeving door samenwerking. De klant vraagt daar zelden ook niet naar.’

Grip op ICT

Het is constant balanceren tussen grip op ict en het geven van eigen verantwoordelijkheid’, legt Van der Vorm uit. ‘Toen ik hier kwam was de situatie vooral gericht op grip houden. Projecten werden strak in itil-processen en procedures vastgelegd. Ik geloof daar niet zo in. Ik denk dat mensen die zelfstandig nadenken beter hun intelligentie gebruiken. En die intelligentie is vaak krachtiger dan het doel volgen van een proces. Want als je puur processen volgt, schakel je je hersenen uit. Dan denk je: ik moet gewoon die stappen doen en hoef niet meer na te denken.’

Van der Vorm komt oorspronkelijk uit de telecomhoek. ‘Daar is het vastleggen in procedures heel normaal omdat het bulkprocessen zijn en om grote aantallen gaat. Dan is het logisch om vanuit processen te werken. Bij ict bij de ANWB draait het veel meer om creativiteit, waarin je nieuwe dingen moet bedenken die nog nooit eerder zijn bedacht. Al je dat daadwerkelijk moet realiseren ben je meer een uitvinder. Je bouwt hele nieuwe toepassingen en daarbij moet je de creativiteit hebben van een kunstenaar. Het gebruik van de intelligentie van mensen is dus heel belangrijk en daarom moet je ze niet verstikken door strakke regels, maar juist veel vrijheid geven. Dat zit ook in die Agile-teams, daarin zit heel veel vrijheid om keuzes te maken om je eigen werk te bepalen. Daardoor wordt het werk ook leuker en het eindresultaat ook beter en zijn mensen meer gemotiveerd.’ Hij ziet ict’ers opbloeien als ze meer eigen verantwoordelijkheden krijgen en echt waarde kunnen toevoegen.

Keerzijde

Die ontwikkeling heeft ook een keerzijde. Niet iedereen kan daar goed mee omgaan, vertellen Van der Vorm en Orvan. ‘Ict vraagt steeds meer om hoogopgeleide mensen, ict-omgevingen worden namelijk steeds complexer. ANWB kijkt per medewerker wat er nodig is om bij te blijven in de nieuwe ontwikkelingen’, vertelt hij. Als dat niet lukt wordt er begeleid naar ander werk.’ Uit hun verhaal wordt duidelijk dat ANWB resoluut een andere weg heeft ingeslagen. In het geval dat ict’ers ook in een andere functie niet aan kunnen sluiten op de overgang naar Agile-teams wordt er volgens het duo op een goede manier afscheid genomen.

Volgens Van der Vorm heeft het vooral met de persoonlijke instelling van ict’ers te maken of ze meekunnen in de veranderingen en is dat niet per se gebonden aan leeftijd. ‘Je zou misschien denken dat vooral jongeren goed zijn met die veranderingen, maar dat is niet zo. Niet alle jongeren kunnen daarin meekomen en het geldt ook andersom. Voor oudere ict’ers die bereid zijn om te veranderen is er plek bij ons. Wij geloven heel erg in eerlijke feedback en dat mensen zich daardoor beter ontwikkelen en groeien.’

Krapte op de arbeidsmarkt

Net als veel andere organisaties kampt ook de ANWB bij de zoektocht naar ict’ers met de krapte op de arbeidsmarkt. Het vinden van de juiste ict’ers is vaak een hele kluif. Op dit moment worden er vooral mensen gezocht op het gebied van business intelligence (bi) en online ontwikkelaars (Java). Er worden initiatieven gestart om via opleidingsinstituten ict’ers te interesseren voor de ANWB als ict-werkgever en de organisatie meer op de kaart te zetten als interessante ict-werkgever.

Orvan: ‘Door de krapte op de arbeidsmarkt nemen we voor sommige vacatures mensen direct voor onbepaalde tijd in dienst. Maar het gaat in eerste instantie meestal om een jaarcontract. We nemen mensen aan op specifieke vacatures. Maar als er kandidaten zijn waarvan we denken dat die van meerwaarde kunnen zijn zullen we hen zeker vragen ook voor een andere baan te opteren.’

Imagoprobleem

Orvan en Van der Vorm willen dat de ANWB bij jongere ict’ers beter op de kaart komt te staan als interessante ict-werkgever. Orvan: ‘Jonge ict’ers moeten weten dat we actief zijn op verschillende terreinen en dat er zoveel mogelijkheden zijn om op verschillende plekken binnen de ANWB te werken. Als je in de applicatiehoek van de wegenwacht kijkt is de dynamiek bijvoorbeeld heel anders dan voor reizen of ANWB-online.’ ‘Er wordt zelfs geëxperimenteerd met augmented reality’, voegt Van der Vorm daar aan toe. ‘Mensen worden hoe dan ook snel ondergedompeld in de ANWB-cultuur, waarin het creëren van waarde voor de leden centraal staat. Zij zijn direct betrokken bij de producten en diensten die we onze leden bieden’, vult Orvan aan.

In 2016 wordt in de zogenoemde flexibele schil van ict-medewerkers ruimte gereserveerd voor jonge, talentvolle ict’ers. Dat gaat ten koste van de inhuur van externen. ‘We willen ict-talenten die nog weinig werkervaring hebben een kans bieden om werkervaring op te doen in onze ict-omgeving’, vertelt Orvan. ‘De plekken die nu voor projecten worden ingezet moeten meer intern vervuld worden.’ Ze vertelt dat de banden met hogescholen en universiteiten worden aangehaald en dat er ook stageplekken komen om jongeren aan te trekken.

IT-academy

De ANWB beschikt ook over een eigen IT-academy. Orvan: ‘Via de IT-academy krijgen ict’ers handvatten, tijd en ruimte voor verschillende leermogelijkheden en trajecten en kunnen ze via het platform een persoonlijk leerplan samenstellen. We kiezen bewust voor die opzet en niet voor een klassikaal model. Via het platform wordt zelfleren gestimuleerd en kunnen ict’ers naar behoefte hun kennis opdoen.’

Ze kunnen bijvoorbeeld ook een dag meelopen bij de wegenwacht, de alarmcentrale of bij één van de ANWB-winkels. Van der Vorm: ‘Dat juich ik enorm toe. Je kan niet in de ict werken zonder te weten waar je het voor doet. Ik rijd zelf bijvoorbeeld eens in de twee jaar mee met de wegenwacht om te horen wat ze van de ict-systemen vinden en waar ze in de praktijk tegenaan lopen. Dat is leuk en inspirerend.’

Dit artikel is eerder verschenen in Computable magazine jaargang 49, nummer 1, januari 2016.