Open data en de transparante arbeidsmarkt

Had ik in het vorige magazine lelijke dingen te zeggen over publieke (keten-)ICT, nu volgt een correctie. De data die overheidsorganisaties bijhouden zijn ‘awesome’, zeker als de overheid er niet op blijft zitten.

Zes jaar geleden hield de sociale zekerheid-sector een seminar over vernieuwende ict-ideeën. Tout sociaal-ambtelijk Nederland was aanwezig. Wij mochten met ons bedrijf een idee pitchen. Geen probleem. Uitkeringsfabriek UWV had net arbeidsbemiddelaar CWI overgenomen. Het CWI kenden we. Haar ict-vlaggenschip Werk.nl kende in 2001 dataproblemen die wij hadden helpen oplossen middels een basisregister met beroepen en opleidingen. Ook UWV kenden wij. We hadden net de polisadministratie met alle inkomensopgaven en dienstverbanden van heel Nederland gebouwd.

Wat wij schetsten is wat er mogelijk zou zijn wanneer UWV de gegevens uit deze systemen zou combineren. De BV Nederland weet in detail waar en onder welke arbeidsvoorwaarden mensen werken (polisadministratie) en weet van veel van die mensen ook welke opleidingen ze hebben gevolgd en welke functies ze kunnen en willen uitoefenen (Werk.nl). Door de fusie waren al die data in handen gekomen van één overheidsorganisatie die ze liet beheren door één ict-bedrijf (IBM) op één plek.

We smeten met laaghangend fruit. Het economisch rendement van opleidingen? Een simpele sql-query. Beloningsverschillen tussen sectoren of provincies? Een wat moeilijke query. Vestigingsadviezen voor bedrijven die zich in Nederland willen vestigen? Even wat ‘numbers crunchen’.

We hadden weer eens geen vrienden gemaakt. Het aanwezige UWV-bestuurslid beet ons toe dat UWV bestond om taken uit te voeren die ‘onze minister’ oplegde en keek erbij alsof we hem persoonlijk hadden beledigd. Innovatie is mooi, zolang het maar gaat om procesinnovatie, zo legde een bevriende UWV’er later aan ons uit.

Nu, zes jaar later, schuiven er zaken. Niet dat de overheid minder eenzijdig procesgericht is – integendeel, zie mijn vorige artikel over copyketens – maar omdat data weer interessant worden, vooral BIG data. In dat kader vroeg UWV ons een paar jaar geleden om een dashboard op te zetten om de gegevenskwaliteit in Werk.nl te monitoren. Er was toen ook gedoe over slechte matches en het idee was dat dit kwam door corrupte data: garbage in, garbage out. Dat viel mee, mensen doen doorgaans hun best om hun curriculum vitae goed op te geven. Maar wat we wel merkten was dat mensen bij UWV feeling hadden gekregen voor het belang van data.

Met honderdduizenden werkzoekenden in één database, goede data en databewuste UWV-managers kun je zaken doen. In luttele maanden ontstond het eerste puur datagedreven product van UWV, de CV Kaart. De werkzoekende die op gesprek komt krijgt een informatieproduct op maat, niet gebaseerd op briljante algoritmen maar op veel domme data. In plaats van te vertellen welke vacatures UWV passend vindt, laat UWV zien wat vergelijkbare werkzoekenden op Werk.nl doen en wat hun opleidingskwalificaties zijn. Het resultaat is verbluffend: werkzoekenden zien liever wat hun peers doen om werk te vinden en optimaliseren daarmee hun cv’s. UWV-adviseurs voeren hun adviesgesprekken met behulp van tailored arbeidsmarktdata. Door merken als Amazon, Bol.com en Zalando snapt iedereen ook wat er gebeurt, want ambtenaren zijn ook consumenten. Volgend jaar komt de maatwerk CV Kaart ook in Werk.nl, zodat de werkzoekenden zelf het stuur in handen krijgen. Tip: voer dan uw cv in.

De op de klant toegespitste arbeidsmarktinformatie die UWV nu uit zijn eigen Werk.nl-database haalt is geaggregeerd en daarmee anoniem. Nu open data overheidsbeleid wordt, komt ook de optie op om de geaggregeerde gegevens ter beschikking te stellen als open data. We hebben het dan over 1,7 miljoen unieke cv’s oftewel een kwart van de beroepsbevolking. Een droom voor arbeidsmarktonderzoekers, recruiters, opleiders, reïntegratiebedrijven, beleidsmakers en investeerders.

Nu UWV meer in datatermen kijkt en het besef terrein wint dat geaggregeerde gegevens geen persoonsgegevens zijn, komt ook de informatie uit de polisadministratie in beeld. Worden deze gegevens gecombineerd en als open data vrijgegeven, dan is dat een game changer voor de Nederlandse arbeidsmarkt. De ideeën die we opwierpen tijdens dat symposium worden dan opeens realiteit; niet op kosten van de belastingbetaler maar voor rekening van de innovatieve bedrijven die Nederland rijk is. Ik heb recent een rondje gemaakt en het regent ideeën. Het mooie daarbij is dat veel van die bedrijven beschikken over data die UWV niet heeft en door die toe te voegen zelf weer unieke waarde kunnen creëren.

Het is tijd om door te pakken met open data. Laat de overheid zich richten op waar het goed in is: de uitvoering van strak gereglementeerde processen. Vrijgave van de data die in deze processen ontstaan leidt tot lagere ict-kosten bij de overheid en tot echte innovatie; hier in de vorm van een beter functionerende arbeidsmarkt. Op sommige terreinen, zoals arbeidsmarktinformatie, zijn wij in Nederland verder dan wie ook.

Belt er iemand start-upkoningin Neelie en Digicommissaris Eenhoorn?

Dit artikel is eerder verschenen in Computable 100 magazine jaargang 48, nummer 9, november 2015.