Formele aandacht voor ethiek had ict-fiasco’s bij overheid door organisaties als Capgemini kunnen voorkomen. Dat meent althans Ngi-NGN. De beroepsvereniging pleit voor een register en beroepscode voor ict-professionals, zodat financiële fiasco’s bij bijvoorbeeld de Sociale Verzekeringsbank (SVB) kunnen worden voorkomen.
‘De leiding van de Sociale Verzekeringsbank zou willens en wetens miljoenen te veel hebben betaald aan een automatiseringsproject waarvan al snel duidelijk was dat het gedoemd was te mislukken’, stelt bestuurslid Maarten Emons van ict-beroepsvereniging Ngi-NGN. ‘Uiteindelijk werd het project zelfs na vier jaar gestopt.’ Gevolg: een schadepost van tientallen miljoenen, zo niet ruim honderd miljoen euro.
Het ging hierbij om het Multiregelingensysteem (MRS), dat veertig miljard euro aan uitkeringen voor aow en kinderbijslag moest verwerken. Er zou formeel 43,7 miljoen zijn uitgegeven, maar volgens ex-werknemers van de SVB in het onderzoeksprogramma Zembla is het werkelijke bedrag tientallen miljoenen hoger. Opvallend is dat werknemers die de gang van zaken ter discussie stelden, werden weggehoond.
‘Een register en beroepscode kan echter helpen om een cultuur te creëren waarbij medewerkers elkaar eerder aanspreken op hun ongewenste en onethische gedrag’, vervolgt Emons. De Ngi-NGN is dan ook begonnen met de ontwikkeling van dit register en deze beroepscode. Emons: ‘Ik roep bedrijven dan ook op om zich actief hierbij aan te sluiten.’
En ik altijd maar denken dat die kilo’s met mijn bourgondische levenstijl te maken hadden.
Weten we op voorhand waar de grens tussen ethisch en onethisch gedrag ligt dan? Ik wil wedden van niet.
In een wereld waar marktwerking de mores bepaalt en rechtvaardigt dat sommige mensen 100 x meer “verdienen” dan anderen, zullen er op allerlei niveaus situaties blijven ontstaan waar mensen hun verworven positie (inkomen en aanzien) blijven beschermen. En daartoe beslissingen nemen die achteraf gezien niet door de beugel kunnen. Omdat de grens tussen ethisch en onethisch pas achteraf, op basis van gevolg(schade) en eventueel persoonlijk leed, duidelijk wordt.
Tot die tijd rotzooit men maar wat aan.
Denk dat oud-collega’s wel kunnen beamen dat ik niet iemand was die mijn mond hield, het wordt nu een beetje als de discussie met de kalkoen over het kerstdiner maar probleem is de enterprise lifecycle van het ecosysteem en niet de vervanging van een puntoplossing.
Every damn fool can do for a dollar an engineer can do for a nickel.
Discussies over mislukkende ICT projecten bij de overheid gaan namelijk niet over techniek maar politiek. Het licht aan het einde van de tunnel zijn opmerkelijk vaak de koplampen van een aanstormende trein in de vorm van legacy. En ja, ik heb al meerdere keren aan de bel getrokken waarbij mijn opinies niet lezen als een trein doordat ik hierin dus termen zoals organisatorische olifantenpaadjes, contractuele inertie en papieren tijgers gebruik als de beschrijvende analogieën.
De begrijpende lezer heeft hier meestal genoeg aan, de technische lezer blijft hangen op de details van een product. Dat je hier – als gevolg van de enterprise lifecycle – na verloop van tijd op kunt bezuinigen als gevolg van commodificatie is geen rocket science. Heel anders wordt het als je kijkt naar ketenafhankelijkheden in service integratie, puntoplossingen die slecht integreren zorgen voor een omgekeerde vorm van automatisering. Vier Indiaantjes in een krat is natuurlijk ook een oplossing;-)
De ICT-fiasco’s zoals die van de MRS en PGB bij SVB hadden voorkomen kunnen worden. Aan de ene kant had Capgemini Sogeti kunnen leveren wat ze beloofd hadden, maar dat paste blijkbaar niet bij hun nieuwe verdienmodel. Snel nog de bonus innen voordat de betalingen stoppen, de problemen zijn voor de volgende collega’s.
Aan de andere kant had de Raad van bestuur van de SVB naar hun eigen personeel kunnen luisteren. Door de vele problemen met ICT-gerelateerde projecten, was de raad al gewaarschuwd. Ze hadden eigen projectmedewerkers en een Auditdienst die de ene na de andere waarschuwing gaf. Maar ze hadden ook ingeleend personeel, zoals de heer Joop G., die ze via Capgemini hadden ingehuurd. En G. vertelde wat de leiding graag wilde horen. Het gaat goed, er zijn geen blocking issues, ga dus maar door met het betalen van de nota’s. Helaas hield ook de Raad van Advies van de SVB haar mond.
Ten slotte had de politiek kunnen ingrijpen bij het MRS en het PGB-Trekkingssysteem. De Auditdienst van de Sociale Verzekeringsbank was klip en klaar over de problemen en dat kon iedereen lezen. Maar bij de coalitie wilde men het niet zien. Men koos voor de irreële ambities van een paar ego’s die beloften deden die bij de verkiezingsprogramma’s pasten. En toen het voor iedereen te zien was dat het mis ging, wilde men politici zoals Kleinsma en Van Rijn en hun ambtelijke vrienden niet laten vallen. Ten slotte zou de PvdA ook kunnen wijzen naar de VVD bewindslieden van bijv. Defensie, Verkeer en Waterstaat en Veiligheid en Justitie, die met vergelijkbare perikelen te maken hebben of hadden. En zo houdt de politieke meerderheid het faalsysteem in stand.
Conclusie, vele leidinggevenden en bewindslieden hadden de stekker eruit kunnen halen om de schade te beperken toen dat moest, maar ze hebben het niet gedaan.
De vraag is wat gaat men binnen de politiek doen om dit te voorkomen? De cie. Elias geeft onvoldoende richtlijnen wat te doen als er niet alleen normale fouten worden gemaakt, maar er ook wordt gesjoemeld. Misschien wordt het tijd om ook externe auditdiensten en de rijksrecherche in te schakelen wanneer de zaak niet al te fris ruikt.
@Will Moonen
die geschiedenis is te lang en te komplex voor een “reaktie”.
Ik kijk wel of ik er een artikel van kan maken.
Lijkt me wel een topbaan. Geld vangen voor iets wat niet werkt. En dan nog een keer gevraagd worden voor een volgende opdracht ook nog.
Wat zou Kafka hiervan zeggen?
@Johan Duinkerken
Goed idee voor een boek, denk ik.
Er zit een verborgen aanname in de reactie van Ngi-NGN en overigens ook in het Zembla-programma. Men neemt aan dat de betrokkenen competent zijn, en dus is voor velen (ook in deze reacties) de overblijvende verklaring dat de betrokkenen wel corrupt moeten zijn en dat dát dus de oorzaak is.
Er is wel wat belangenverstrengeling zichtbaar en dat is niet goed. Maar is dat de oorzaak van het misgaan? Volgens mij niet.
Maar dit gaat m.i. vooral fout omdat zowel opdrachtgevers als opdrachtnemers incompetent zijn op de inhoud. Men heeft geen gevoel voor de onderliggende complexiteit en volatiliteit en dus zijn de methodes en mechanismes die men er op loslaat niet in staat om dit tot een goed einde te brengen. De ‘best practices’ van de ICT industry zijn vaak helemaal niet eens ‘good’. Bijvoorbeeld in architectuur (zie http://enterprisechess.com/the-summary/)
Ook Ngi-NGN reageert zo: we moeten iets doen aan corruptie. Ook niet vreemd, want zij vertegenwoordigen die ‘best practices’. Maar wat nu als die ‘best’ practices het probleem zijn?
@Gerben : van ‘onbewust onbekwaam’ naar ‘bewust onbekwaam’ naar ‘bewust bekwaam’?
Daar zijn al diverse competence-frameworks voor, ook voor de ICT-gerelateerde wereld, ook architectuur-gerelateerd.
Maar Ngi-NGN suggereert hier een integriteits-issue. Voor ‘onbewust onbekwaam’ en ‘bewust onbekwaam’ heeft men ten dele een punt. Maar dat punt los je niet op met een register en een code.
Was met vakantie, dus mijn reactie liet even wachten 😉
Het doet me goed om te lezen dat er toch mensen zijn die een tegendraads geluid lieten horen.
Al gebeurt dit zelden, elk begin daartoe moet zeker niet in de kiem gesmoord worden.
Wat mij opvalt is dat niemend in gaat op mijn eerste alinea.
Het probleem ligt bij de ander. Wat kunnen wij of ik eraan doen?
Initiatieven tot zelfreflectie (ook in een paar andere artikelen die ik lees) worden neergesabeld met kritiek. Graag zou ik eens lezen wat de kritikasters zelf aan verbetervoorstellen hebben in plaats van sec kritiek leveren.
Voel u maar uitgedaagd. Ik lees het graag..