Onderwijsinstellingen maken ongelofelijk veel content. Niet alleen onderwijzend en onderzoekend personeel schrijft, praat en filmt erop los, ook studenten zitten niet stil. Al die content samen kan een enorme verrijking vormen van leerstof en onderwijsprocessen. Maar het brengt ook uitdagingen met zich mee.
Met welke ontwikkelingen op het gebied van enterprise content management hebben onderwijsinstellingen nu te maken? En wat kunnen ze de komende jaren op hun digitale schoolbordje verwachten? Dit zijn de vijf trends die mijn collega’s en ik tijdens ons werk tegenkomen.
1. Hoeveelheid content groeit explosief.
De tijd waarin kennis alleen gedeeld werd via boeken, readers en colleges, lijkt lichtjaren van ons verwijderd. Tegenwoordig is informatie overal en in verschillende vormen aanwezig. Docenten schrijven whitepapers, blogs en essays, maken vlogs, video’s van college’s, beantwoorden vragen in een podcast, geven een webinar of zetten – samen met collega’s – een wiki rondom een onderwerp op. Studenten maken online aantekeningen van een college, werken samen aan digitale documenten, chatten over de lesstof, nemen video’s op waarin ze een presentatie houden en ga zo maar door. Anno 2015 kunnen we wel stellen; kennis = content.
2. Samenwerken aan content.
Studenten, docenten (en ook ondersteunend personeel) willen samen kunnen werken aan al die content. Ik zie bij steeds meer onderwijsinstellingen dat ze hun doelgroepen hierin willen faciliteren, het is voor de ontwikkeling van digitale leer- en werkomgevongen (dlwo’s) vaak één van de belangrijkste speerpunten. De focus ligt hierbij echter nog te vaak op het samenwerken aan teksten. Andere contentvormen, zoals video, audio en interactieve content, worden vergeten. Terwijl die vormen juist steeds belangrijker gaan worden.
3. Content on demand.
Het feit dat iedereen altijd en overal internettoegang heeft en dat er steeds meer ‘contentvormen’ en ‘contentdragers’ bijkomen, biedt voor het onderwijs ongekende nieuwe mogelijkheden. Studenten hoeven bijvoorbeeld niet meer allemaal op het zelfde moment op dezelfde plek te zijn om te leren en studeren. Kijk maar naar de vlucht die mooc’s (massive online open courses) nemen. Daarin wordt lesmateriaal (content!) on demand aangeboden.
4. Gepersonaliseerde & adaptive content.
In zo’n mooc kunnen studenten informatie tot zich nemen op een manier die bij hun specifieke situatie, voorkeuren én leerstijl past. De een prefereert tekst, de ander kijkt liever een video. Personalisatie van content is een ontwikkeling die ook in alle andere facetten van het onderwijs speelt. Denk maar aan de informatie die je vindt in de portal van de dlwo. Waarom zou je aan elke student of docent dezelfde content tonen, als je ook alleen het persoonlijke rooster, enkel relevante documenten en de gevolgde vakken kunt laten zien? Lang niet alle onderwijsinstellingen maken echter nog gebruik van die mogelijkheden.
De trend die daarop volgt, en die nog een stukje verder gaat, is adaptive content. Adaptive content past zich niet alleen aan aan de gebruiker, maar ook aan zijn specifieke situatie en de context waarin hij bijvoorbeeld de dlwo of website bekijkt. Dat klinkt misschien complex, maar dat hoeft het niet te zijn. Een simpel voorbeeld is het lesrooster; je kunt heel eenvoudig op de mobiele omgeving – aan de hand van het tijdstip – aan zowel docent als student laten zien wat de eerstvolgende lessen zijn in het rooster. Lessen en afspraken in het verleden zijn logischerwijs veel minder relevant.
5. Gesloten systemen worden toegankelijk én koppelbaar.
De vijfde en laatste trend is misschien een vreemde eend in de bijt in dit verhaal. Het is een technische ontwikkeling waar mijn collega’s en ik erg blij van worden. Onderwijsinstellingen gebruiken sinds jaar en dag voornamelijk producten van Microsoft (waaronder Sharepoint en Azure) voor hun enterprise content management.
Tot voor kort was het onmogelijk om die systemen te koppelen aan andere applicaties, simpelweg omdat de deur technisch gezien dicht stond. Maar dát is aan het veranderen. Azure is bijvoorbeeld sinds kort benaderbaar via een api en ook andere gesloten clubjes worden steeds meer open. Daardoor kun je nu goede integratiesoftware (zoals Red Hat) gebruiken om echt goede koppelingen te maken met andere applicaties (zoals bijvoorbeeld een roosterapplicatie). Dat betekent dat je sinds kort dus ook echt kunt inspelen op alle trends en ontwikkelingen die ik hiervoor genoemd heb.
Hoe organiseer je al die content?
College’s worden opgenomen op video of in de vorm van een podcast. Docenten gebruiken tools als Prezi voor hun presentaties. We hebben anno 2015 niet alleen te maken met bring your own device (byod), maar ook met choose your own content platform. Want waar wordt al die content geplaatst? Het zal je niet verbazen: meestal niet op het eigen systeem.
Een collegevideo eindigt op Youtube. Een podcast op Soundcloud. En dat is niet zo raar, de interne videoserver kan de hoeveelheid bezoekers van zo’n collegevideo vaak niet aan. Het kost bovendien veel meer tijd voor de docent om de video te uploaden, de videoplayer werkt vaak niet naar behoren en het systeem is ook nog eens niet op alle devices en vanaf alle locaties te benaderen. De andere contentvormen, zoals mp3 en Prezi, worden vaak helemaal niet ondersteund door het systeem, waardoor de docent of student überhaupt geen keus heeft.
Daar komt nog eens bij dat – bij gebrek aan een goed centraal systeem – faculteiten allerlei eigen constructies maken. Eigen intranetten, eigen servers, eigen software. Het gevolg is onder andere dat er geen kennisdeling over faculteiten heen kan plaatsvinden, omdat systemen niet met elkaar kunnen communiceren.
De uitdaging voor onderwijsinstellingen zit ‘m dus in het aanbieden van één centraal, gebruiksvriendelijk contentmanagementsysteem dat intuïtief werkt. Voor de hele instelling. Een systeem waarin je alle soorten content kunt maken, bewerken, beluisteren, becommentariëren en delen. Vanaf elk device en elke locatie.
Het mooie is; dat is geen utopie meer. Mede dankzij de ontwikkeling die ik bij trend vijf noemde; systemen die jarenlang gesloten waren, gaan open. We kunnen nu – met een goede integratie – de juiste tools aan elkaar koppelen. Daardoor kun je binnen één centraal platform, aan de hele onderwijsinstelling, alle mogelijkheden bieden die je gebruikers nodig hebben. En hoe meer (soorten) content we met z’n allen gaan maken – want we zijn er nog lang niet – hoe belangrijker dat wordt.
Niet een heel sterk artikel in mijn ogen. Ten eerste zijn het trends die je benoemt, die al ver achter ‘ons’ ECM’ers liggen. Dat het reguliere (!) onderwijs daar nog op achterloopt, heeft verschillende oorzaken, maar maakt het nog geen trend.
Daarnaast vind ik de volgende opmerking niet echt getuigen van lef en visie.
“Een systeem waarin je alle soorten content kunt maken, bewerken, beluisteren, becommentariëren en delen. Vanaf elk device en elke locatie.”
Zo’n systeem is er niet en komt er niet! Daar waar je het hebt over integraties, zou dit IMHO ook moeten gelden voor de verschillende content systemen. Niet ieder systeem is bijvoorbeeld geschikt voor Digital Asset Management, en niet ieder systeem is geschikt voor Records Management. Gebruik juist verschillende content systemen en laat deze integreren: gebruik de kracht van ieder systeem!
Dag Jeroen,
Dank voor je opinie.
De ontwikkelingen die je benoemt spelen zich inderdaad steeds meer af binnen het onderwijs. Het onderwijs is met een inhaalslag bezig op digitaal gebied. Ook het toegankelijk maken van studentendossiers voor studenten speelt steeds meer.
Het is een mooi streven, maar ik heb niet het idee dat het mogelijk is om 1 contentmanagementsysteem te realiseren waarin je alle soorten content kunt maken, bewerken, beluisteren, becommentariëren en delen. Mijn ervaring is dat met SharePoint ook niet 1 contentmanagementsysteem gerealiseerd wordt. SharePoint ontbreekt belangrijke functionaliteiten, waaronder een volledigheid aan recordmanagement functionaliteiten. Deze functionaliteiten moeten dan door een derde partij worden bijgebouwd of er moet een recordmanagementsysteem aan te pas komen. Ook de wijze van implementatie zorgt er vaak voor dat SharePoint niet levert wat er wordt verwacht. Dus het koppelen van verschillende systemen blijft tot nu toe noodzakelijk.
Fijn dat iemand het aandurft een mening te hebben over kennisontwikkeling in het onderwijs. Vaak lijkt onderwijs zich te schamen voor de pioniersrol die men heeft om de maatschappij van morgen te voorzien van mensen met wie de maatschappij over 10-15 jaar vorm wordt gegeven.
Het artikel gaat vooral over de instrumenten om kennis te delen; je kunt het ook lezen als kennis delen gaat steeds gemakkelijker wanneer we de middelen inzetten die tot onze beschikking staan. We verwerven onze kennis steeds meer wanneer we die nodig denken te hebben en de mogelijkheid om die alom aanwezig bij ons te hebben wordt groter.
M.i. moeten we ook in dit blad het managen van kennis delen bespreken met de steeds nieuwe en innovatieve tools die we tot onze beschikking hebben. ICT in Nederland wordt sterker wanneer mensen onderzoeken en zelf uitvinden welke tool op welk moment het meest rendeert. Waar e-learning helpt om tot op simulatieniveau kennis en vaardigheden aan te leren, waar multimediale toepassingen ons helpen om beter aan te sluiten bij de veranderende leerhouding van jeugd en werkenden, gaat de diversiteit van iedere vorm van internet toepassing ons helpen vragen te beantwoorden die hier en nu leven.
Wij hebben volgens mij ook in onderwijs niet zo’n behoefte aan standaardisatie. We willen juist een onderzoekende en lerende houding bij studenten en docenten (voorbeeldrol). Standaardiseer en je loopt achter, maak je kennisdelen ‘lean’ en je blijft je onderscheiden van anderen.
@Marianne Dorder-Servet: Waarom gebruiken dan zo veel instellingen dan Sharepoint voor hun document management en archivering? Al die pakketintegratie maakt je ook niet gelukkig. Er zijn pakketten op de markt die wel alle benodigde functionaliteit bieden en die echt niet zo veel duurder zijn dan Microsoft, zoals Nuxeo. Of van de grote ECM-leveranciers zoals IBM en Open Text. Zeker wanneer de documenten in de cloud worden bewaard, zijn de betaalmodellen zodanig (bijv. pay-per-use) dat deze volgens mij voordeliger zijn dan Sharepoint plus allerlei pakketintegraties om de volledige gewenste functionaliteit te krijgen. Het koppelen van verschillende systemen kan noodzakelijk zijn, maar is het niet altijd.
Dank voor alle reacties!
@Patrick: Het gaat inderdaad om ECM trends binnen het onderwijs. En niet vanuit het perspectief van de developers of integrators, maar vanuit die van de gebruikers. Deze trends hebben we geïdentificeerd tijdens projecten en gesprekken met onze klanten (universiteiten, hogescholen en ROC’s).
En wat betreft je opmerkingen op zo’n systeem, je slaat de spijker op z’n kop. Ik ben het dus deels met je eens want als je het artikel goed leest, pleit ik voor het centraal bewerken van content en integratie met andere systemen.
@Reinoud: de onderwijsinstellingen hebben allemaal SharePoint in huis omdat ze het gratis/tot vrijwel gratis krijgen van Microsoft. Deze gratis aanbieding weegt niet op tegen de betaalde pakketten.
En het gebruik van SharePoint moeten we nuanceren. Gebruik en gebruik is verschil. Als je een steekproef zou uitvoeren dan wordt SharePoint niet gebruikt voor serieuze recordmanagement. Er is in vele gevallen ook nog, als ze digitaal werken, een recordmanagement applicatie binnen de organisatie. SharePoint wordt veelal gebruikt als samenwerkingstool en dan nog is dit erg afhankelijk van de afdelingen binnen een organisatie en erg vrijblijvend. Wat ik zeg veralgemeniseer ik niet. Er zullen zeker uitzonderingen zijn, maar het algemeen beeld van wat ik uit de praktijk ervaar is niet positief. Het ligt niet alleen aan de mogelijkheden van SharePoint, maar ook veelal aan de wijze van implementatie, zoals ik eerder al aanhaalde.
Ik heb recent bij twee onderwijsinstellingen een recordmanagement applicatie geïmplementeerd, ondanks ze SharePoint in huis hebben.