Het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK) vond in de zoektocht naar een kwartiermaker voor de start van het Bureau ICT-toetsing (BIT) op korte termijn geen geschikte interne kandidaat. Daarom werd John Schattorie van Deloitte benoemd tot ad interim bureauhoofd BIT. Wel laat BZK weten dat Schattorie onder aansturing van de CIO-Rijk – Hans Wanders – staat en dat hij, om mogelijke belangenconflicten te voorkomen, niet wordt ingezet bij de toetsing straks van ict-projecten waarbij Deloitte betrokken is.
Recent bleek John Schattorie, die leiding geeft aan de digitale activiteiten bij de publieke sector-tak van adviesbureau Deloitte, op 1 juni 2015 benoemd te zijn tot ad interim bureauhoofd BIT. Hij moet als kwartiermaker het BIT gaan opzetten. Een opmerkelijke aanstelling, omdat Schattorie de afgelopen jaren via Deloitte en daarvoor via Capgemini volop betrokken is geweest bij ict-projecten van de overheid. Het BIT is juist bedoeld om naar aanleiding van veel mislukte overheids-ict nieuwe projecten van meer dan vijf miljoen euro miljoen te toetsen (vooralsnog voor een jaar; daarna wordt de werkwijze geëvalueerd). Wanneer het BIT, een vakminister of de Tweede Kamer dat wenst, kunnen ook reeds lopende projecten getoetst worden.
Het BIT, dat komt te hangen onder de minister voor Wonen en Rijksdienst (die weer valt onder BZK), bestaat uit een kleine vaste kern en een flexibele schil, in te vullen met experts vanuit de rijksdienst en daarbuiten. Baas van het BIT wordt de chief information officer van het Rijk. Ook komt er een toezichtsraad. Om te voorkomen dat de CIO-Rijk als BIT-verantwoordelijke projecten toetst of een oordeel afgeeft over rijksbrede projecten die hij zelf uitvoert, voert hij in het vervolg geen projecten meer uit.
Kwartiermaker
Op de vraag waarom de Rijks-cio Hans Wanders dan niet zelf als kwartiermaker kan optreden, laat een woordvoerster van BZK weten: ‘Het leiding geven aan het BIT is één van de taken van de CIO-Rijk. Schattorie is niet ingehuurd als hoofd BIT, maar als bureauhoofd a.i. Hij ondersteunt de CIO-Rijk in de kwartiermakersfase: de bemensing van het bureau en het uitvoeren van pilot-toetsen.’
Zij meldt verder dat er vanwege de gewenste spoed met de start van het BIT zowel ‘intern als extern intensief is gezocht naar een geschikte en beschikbare kandidaat met ruime ict-ervaring in een bestuurlijke omgeving. Dat heeft ertoe geleid dat vooralsnog voor tijdelijk externe inhuur is gekozen. De vacature Bureauhoofd BIT wordt binnenkort opengesteld.’
BZK zegt dat Schattorie over de gevraagde ervaring beschikt, juist ook binnen het Rijk, en onder aansturing van de CIO-Rijk opereert. Die laatste is ook verantwoordelijk voor de samenstelling van de leden van toetsteams en voor de onafhankelijke werkwijze van het BIT, aldus de zegsvrouw.
Dubbele pet
Deloitte levert een aantal ict-diensten aan het Rijk via de aanbesteding voor inhuur ‘Ict Expertise Diensten’ (voor de mantels ‘contra-expertise en benchmarking’ en ‘applicatie-ontwikkeling, beheer en -onderhoud’). BZK laat weten dat het adviesbureau in het geval van het BIT is ingehuurd via een rijksbrede mantel en het ministerie ziet geen gevaar in eventuele dubbele petten. Volgens BZK zijn er meer bedrijven die voldoen aan de gestelde eis ‘ruime ict-ervaring in een bestuurlijke omgeving’, waardoor zij diensten mogen verlenen aan (onderdelen van) het Rijk.
Het tarief waartegen Schattorie wordt ingehuurd is commercieel vertrouwelijke informatie en wordt om die reden niet gegeven. Wel zegt BZK dat het tarief onder de inhuurnorm van 225 euro per uur ligt.
Het enige wat het Rijk, elk ministerie, waterschap, ZBO en gemeente volgens mij nodig heeft is een goede checklist waar een ICT-project aan moet voldoen, zodat de stuurgroep en de projectleider tijdens het project zich zelf steeds kunnen meten, rapporteren bijsturen (Plan, Do, Check, Act):
https://www.dragon1.com/blogs/mark-paauwe/dragon1-smart-it-project-checklist
Van alle mislukte projecten kun je met deze checklist haarfijn zien wat er niet was en waarom het mislukte.
Om een voorbeeld te noemen: Als je software gaat bouwen zonder goedgekeurd programma van eisen of ontwerpdocument, weet je zeker dat het niets gaat opleveren. Du moment dat je dit constateert MOET je het project STOPPEN!
Een tweede voorbeeld: als een project langer dan 9 maanden duurt (door vertraging) is de wereld al zo veranderd dat het maar de vraag is of de business case of oorspronkelijke uitgangspunten nog valide zijn. Du moment dat je dit constateert MOET je het project STOPPEN!
Een derde voorbeeld: als iedereen in het project weet dat de belangrijkste eisen niet worden gehonoreerd in de te bouwen oplossing, MOET je het project STOPPEN!
Veel succes met het stoppen van projecten om de juiste redenen!
BZK heeft blijkbaar niet intensief genoeg gezocht naar een bureauhoofd BIT.
Anders was BZK waarschijnlijk bij ICT Nederland uitgekomen. Onafhankelijk en niet aangesloten bij één grote ICT partij, zoals nu wel het geval is.
Helaas zal nu alle schijn van verwevenheid met ICT leveranciers moeten worden afgedekt en gelden zelfs voor de kwartiermaker BIT stringente regels en beperkingen, welke door kunnen werken in het optimaal kunnen uitoefenen van de (tijdelijke) functie.
Ik wens John Schattorie veel succes en geluk toe in zijn nieuwe uitdaging.
Ongelofelijk dat er bij een van Nederlands grootste werkgevers niemand te vinden is? Moet het niet gewoon aan een collega gegund worden? De Schattorie’s van deze wereld hebben toch ook eens de kans gekregen om zich te bewijzen?
@Mark Paauwe zegt: “Het enige wat het Rijk, elk ministerie, waterschap, ZBO en gemeente volgens mij nodig heeft is een goede checklist waar een ICT-project aan moet voldoen”.
Is mij net iets te makkelijk. Het probleem is al tientallen jaren onder ons. Er zijn veel intelligente en integere mensen over gestruikeld, zonder het op te lossen. Zou een goede checklist dan het enige zijn dat nodig is?
Wat BIT echt mist is een mandaat. Als eenmaal is besloten wie welk project gaat doen (waarschijnlijk via een onderonsje tussen CapGemini of een ander bedrijf en de uiteindelijk bevoegde van het rijk), dan is het proces door niemand, (en zeker niet door een lagere ambtenaar van BIT) meer te stoppen, omdat er teveel, vaak persoonlijke, belangen meespelen.
Een mandaat is echter niet zomaar te verkrijgen. Het is een de-facto stukje macht dat werknemers in de overheid pas verwerven na jaren van het verlenen van diensten voor superieuren. Macht binnen de overheid is niet iets wat je zomaar delegeert of weggeeft en daar ligt het werkelijke probleem.
@Stef Joosten: Goede opmerking, die zou ik precies ook maken als ik de checklist niet zelf had gemaakt! Maar bekijk de checklist. Het mislukken van de ICT-projecten bij de overheid kun je hier zeer goed mee beargumenteren. Ik heb van 15 mislukte grote Overheids ICT-projecten een scan gemaakt op basis van openbare bronnen en informatie van insiders, en ik heb zelf ook ervaringen van ICT-projecten bij 100+ organisaties bijeen genomen en op basis daarvan de checklist samengesteld. Ik sta open voor opbouwende kritiek op de checklist. Mijn plan is om van die 15 mislukte ICT-projecten die ik heb bekeken een officiële scan rapportage + Project Landscape Map te maken met deze checklist, zodat bij het uitvoeren van ICT-projecten bij de overheid een soort van best practice kan zijn.
Heel veel mensen die ICT-projecten mogen opstarten, besturen en leiden zijn daar niet voor opgeleid of voldoende voor geschoold, danwel hebben daar niet of nauwelijks ervaring in. Daarom worden er vaak basisfouten of beginnersfouten gemaakt: geen heldere opdrachtverstrekking, geen duidelijke opdrachtgever, geen goed gekeurd programma van eisen, geen goedgekeurd ontwerp, geen overzichtstekening van het geheel, geen gedefinieerd begrippenkader, geen testplan, geen scheiding van taken, etc…, etc…, etc…, etc…
Puntje van aandacht is wél dat we hier bekende statements zitten te herhalen en te corrigeren.
Oók een symptoom van het bekende statement ‘Het échte probleem zit op een hoger (abstractie-)niveau’ en van het citaat van Albert Einstein.
Nog twee aardige stukjes leesvoer :
* http://www.brainpickings.org/2014/08/27/willful-blindness-margaret-heffernan/
* http://dirkzwagerieit.nl/2015/07/20/afnemer-krijgt-gelijk-in-itgeschil-ondanks-niet-zo-heldere-specificaties-zwevende-bijlagen-en-soms-onduidelijke-stellingen/
@Mark Paauwe:
Voor het merendeel spelen dat soort trajecten zich af op laag 8, 9 en 10 van OSI model. Even aannemende dat je weet wat daarmee bedoeld wordt: hoe had je gedacht die aspecten in een checklist te vangen?
Oftewel, even een concreet als voorbeeld, is er in jouw checklist dan ook ruimte voor de omstandigheden waaronder iemand zijn handtekening onder het programma van eisen heeft gezet?
@Will : in míjn checklist wél, en dan niet alleen onder het PvE maar vooral onder het Acceptatieplan.
@Will
Ik ben de weg kwijt in je reactie, laag 8 van het OSI-model ken ik en misschien bedoel je met laag 9 de organisatie en laag 10 de klant?