Alle gemeenten sluiten aan op het GGK

‘Het leek aanvankelijk onmogelijk om in een half jaar een digitaal postkantoor te bouwen waarin vijfduizend zorgaanbieders met bijna vierhonderd gemeenten gegevens konden uitwisselen. Op 2 januari 2015 was het onmogelijke een feit: op tijd en binnen budget hebben we het Gemeentelijk Gegevensknooppunt gerealiseerd.’ vertelt Eduard Renger, programmamanager Informatievoorziening Sociaal Domein van VNG.

Nederlandse gemeenten hebben er sinds januari 2015 nieuwe taken bij. In het kader van de decentralisaties zijn ze nu ook verantwoordelijk voor zorg en ondersteuning voor hun inwoners. Gemeenten wisselen daarom aanzienlijk meer gegevens uit met steeds meer zorgaanbieders. Dit brengt voor alle betrokken partijen nieuwe administratieve processen met zich mee. Door gebruik te maken van het gemeentelijk gegevensknooppunt verminderen gemeenten en zorgaanbieders hun administratieve lasten. 

Digitaal postkantoor

In 2014 zijn gemeenten en zorgaanbieders in opdracht van de Vereniging voor Nederlandse Gemeenten (VNG) begonnen met het standaardiseren van het berichtenverkeer tussen gemeenten en zorgaanbieders. Gemeenten hadden hiervoor een digitaal postkantoor nodig, waarmee ze gegevens veilig en efficiënt konden uitwisselen met zorgaanbieders. Het Inlichtingenbureau kreeg de opdracht van de VNG om dit knooppunt te ontwikkelen. Het GGK is gekoppeld aan het knooppunt van Vecozo.

Vecozo is  nauw betrokken bij de ontwikkeling van het GGK en bij het integraal testen ervan. Het Zorginstituut Nederland beheert de berichtenstandaarden iWmo en iJw. Vektis, het landelijk informatiecentrum van de zorgverzekeraars,  heeft de declaratiestandaarden ontwikkeld. Rinis, Routerings Instituut (inter)Nationale Informatiestromen, zorgt voor de verbinding tussen het GGK en het knooppunt van Vecozo. Softwareleveranciers van gemeentelijke applicaties en applicaties voor zorgaanbieders zijn betrokken bij pilots, bouw, testen en doorontwikkeling.

Nieuwe partijen

VNG, Inlichtingenbureau en Vecozo ontwikkelen het gemeentelijk gegevensknooppunt in samenwerking met de andere ketenpartijen. Zo worden nieuwe functionaliteiten waar gemeenten en zorgaanbieders behoefte aan hebben toegevoegd aan het GGK. Het voordeel voor gemeenten is dat niet alleen met zorgaanbieders gegevens uitgewisseld kunnen worden, maar ook met andere partijen. Nu kan dit al met het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ). In volgende releases komen daar partners bij: de Sociale Verzekeringsbank (SVB), het Centraal Administratiekantoor (CAK) en het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). 

Bijna alle gemeenten aangesloten

Inmiddels hebben alle 393 gemeenten zich aangemeld bij het GGK. 305 gemeenten zijn al actief met het verzenden en ontvangen van berichten. Bij Vecozo zijn zo’n drieduizend zorgaanbieders op het knooppunt aangesloten. Er zijn al meer dan tweehonderdduizend berichten uitgewisseld via het GGK en Vecozo.

Eén knooppunt

Voordat het GGK er was, wisselden gemeenten ieder op eigen wijze gegevens uit met zorgaanbieders: via post, fax, e-mail of een eigen digitale oplossing. Met het GGK hoeven gemeenten maar op één knooppunt aan te sluiten. Berichten worden veilig verzonden en ontvangen en geautomatiseerd gecheckt op fouten. Zo wordt de infrastructuur schaalbaar, betrouwbaar en veilig.

Uitdagingen

Een complex project als dit kent uitdagingen en struikelblokken. Zo is afstemming  nodig met softwareleveranciers voor applicaties voor gemeenten en voor zorgaanbieders. Deze applicaties moeten de berichtenstandaarden correct ondersteunen, berichten kunnen genereren en correct verwerken. VNG, KING, maar ook Vecozo, het Zorginsituut en project iZA, hebben maandelijks overleg met softwareleveranciers over de voortgang. Ketenpartners worden op de hoogte gehouden van planning van de doorontwikkeling van het GGK en kunnen bevindingen melden. Zie ook Releasekalender leveranciers GGK.

Om op grote schaal gegevens geautomatiseerd uit te wisselen, moeten systemen van alle partijen dezelfde taal spreken. Dit kan door berichten te standaardiseren. Bij softwareleveranciers, gemeenten en zorgaanbieders is technische kennis nodig van de berichtstandaarden, zodat eigen gegevens omgezet kunnen worden in standaardberichten. Hiervoor kregen gemeenten ondersteuning vanuit de VNG en KING over de berichtenstandaarden en specificaties. De Groene Vink-procedure van Zorginstituut Nederland helpt softwareleveranciers vaststellen of hun applicaties de correcte standaardberichten genereren.

Less is more

Tijdens de uitrol van het GGK werden nieuwe wensen duidelijk. Door het gebruik van de berichtstandaarden in de eerste periode van 2015 blijkt dat ze iets aangepast moeten worden. Soms zit er bijvoorbeeld informatie in een bericht die overbodig is. Als het kan, wordt overbodige informatie dan ook weggelaten in de nieuwe versie van de berichtstandaarden. Gemeenten en zorgaanbieders kunnen dan beter voldoen aan wettelijke eisen met betrekking tot bescherming van persoonsgegevens.

Samenwerken

Het GGK is in eerste instantie gebouwd om individuele gemeenten aan te sluiten en berichten te laten versturen en ontvangen. Veel gemeenten werken echter in samenwerkingsverbanden of hebben taken uitbesteed. Daarom is er inmiddels een functionaliteit bijgekomen op het GGK om een samenwerkingsverband aan te sluiten. Lopik, Vianen, IJsselstein, Nieuwegein en Houten zijn bijvoorbeeld als samenwerkingsverband aangesloten op het Gemeentelijk Gegevensknooppunt. Zij hebben hun aansluiting zo ingericht dat zij vanuit hun gezamenlijke regionale backoffice de berichtstromen voor deze vijf gemeenten kunnen afhandelen.

Het berichtenverkeer van gemeenten naar zorgaanbieders en vice versa loopt via het GGK en het knooppunt van Vecozo. Veel zorgaanbieders zijn al aangesloten bij Vecozo voor de gegevensuitwisseling met zorgverzekeraars en zorgkantoren. Voor de gegevensuitwisseling met de gemeenten moeten de zorgaanbieders een andere aansluiting aanvragen bij Vecozo. Zorgaanbieders die dat nog niet hebben gedaan, ontvangen geen berichten van gemeenten via het GGK. Belangrijk is dat ze dit wel doen, uit het oogpunt van administratieve lastenverlichting en veiligheid. Daarom informeert Vecozo hoe zorgaanbieders zich op het knooppunt kunnen aansluiten.