De Nederlandse overheid gaat meer data delen. Via data.overheid.nl zijn na een inventarisatie door Binnenlandse Zaken 550 datasets van verschillende ministeries beschikbaar gesteld. Daarnaast zijn nog driehonderd sets in onderzoek voor openbare publicatie.
Per departement wordt aangegeven welke datasets beschikbaar zijn voor hergebruik, welke nog openbaar worden en welke gegevensbronnen niet beschikbaar worden gesteld. Bijvoorbeeld omdat ze persoonsgegevens bevatten. In het najaar van 2015 vindt de eerste update plaats. Binnenlandse Zaken (BZK) licht toe dat het overzicht is nog niet uitputtend is.
De datasets bevatten onder meer gegevens over de leefbaarheid in wijken en buurten, topinkomens binnen de (semi)publieke sector en inkoopgegevens van het Rijk. Ook verkiezingsuitslagen worden op stembusniveau gedeeld, zo belooft het ministerie.
Er komen richtlijnen voor overheidsorganisaties om tot een gestructureerd open data beleid te komen. Minister Plasterk zal die regels binnenkort publiceren. Ook werkt BZK aan de Nationale Open Data Agenda. Op basis hiervan kan getoetst worden of een dataset wel of niet openbaar moet worden. Dit moet zorgen voor een regelmatige update van data.overheid.nl. Het uitgangspunt hierbij is: ’open, tenzij’ licht het ministerie toe.
Kritiek
In april 2015 oordeelde belangenorganisatie Open State Foundation nog dat de toegang tot open datasets van overheden achterblijft. Het stelde toen dat er weinig datasets te vinden waren van de grote ministeries en de links naar 14 procent van de aangeboden gegevensbestanden niet werkten. De belangenorganisatie juicht de aankondiging van 10 juli 2015 toe. In een tweet die ook op de website wordt gedeeld noemt de organisatie het openstellen van de datasets een ‘belangrijke mijlpaal’ in het delen van gegevens door de Nederlandse overheid.
In maart 2014 riep ook de Algemene Rekenkamer op tot het delen van meer open data door overheden.
Minder wobben
Burgers moeten via de website ook een verzoek kunnen doen voor het openbaar maken van datasets. Die procedure van inzage in publieke gegevens verloopt nu via een tijdrovend wob-verzoek (wet openbaarheid bestuur). Het ministerie hoopt dat die aanvragen teruglopen door data op voorhand te delen. De gemeente Rotterdam is daarin al een voorloper. De Maasstad heeft bekend gemaakt dat alle gegevens over de financiën binnen de gemeente openbaar worden gemaakt.
Apps
App-makers kunnen rond de datasets allerlei apps ontwikkelen die gebruik maken van gegevens van de overheid. Het ministerie noemt Buienradar, diverse reisplanners en Scholenkeuze.nl als voorbeelden van succesvolle maatschappelijke toepassingen van datasets.
Dit is een positieve ontwikkeling, nu nog een stimulans om meer gebruik te maken van open data en dan komen we nog ergens.
Wat ik heel goed vind is dat het Kennis- en Exploitatiecentrum Officiële Overheidspublicaties (KOOP) het aanbieden van open data faciliteert. De drempel wordt daarmee verlaagd en er is expertise aanwezig. Deze diensten geleverd tegen kostprijs.