Cloud is goedkoop, vervang de ict-afdeling door de cloud! Dit horen en lezen we vaak in de media. De folderprijzen zijn zeer interessant, de opties en mogelijkheden zijn ook best aantrekkelijk. Maar hoe ga je de transformatie van je huidige ict-organisatie en diensten naar deze nieuwe vorm realiseren?
Verschillende redenen worden benoemd waarom je naar de cloud zou moeten gaan, zoals financiële voordelen, meer effectiviteit, veel flexibiliteit en hoge betrouwbaarheid. De realisatie van deze voordelen is afhankelijk van zaken die misschien niet direct bij het vermarkten van cloud computing worden benoemd.
Wanneer je je business op strategisch niveau herijkt, dan zie je dat het digitaliseren van je bedrijfsvoering vereist is om in je bedrijfstak met je concurrenten te kunnen concurreren. De stap naar digitalisering is een groot verandertraject waarin je cloud computing als middel kan inzetten. Onbekend zijn met een aantal zaken in dit traject kan desastreus zijn voor je organisatie.
IaaS
Cloud computing kent verschillende modellen: losse applicatiemodellen (SaaS) en complete platformmodellen (IaaS/PaaS) Om misverstanden te voorkomen richt ik me in dit artikel op infrastructure as a service (IaaS).
Geschikt of ongeschikt?
De eerste stap in deze verandering is het extraheren van je vertrekpunt. Wanneer je cloud-strategie verder is ontwikkeld en uitgewerkt, dan kun je het effect hiervan op je vertrekpunt toetsen om de geschiktheid te beoordelen voor de ict-organisatie, de totale organisatie en de huidige inrichting van ict.
Binnen de ict-organisatie krijgt de ict-afdeling een andere rol. In dit geval ga je eerst conceptioneel het eindplaatje van de nieuwe inrichting creëren. Hierna kijk je welke effecten deze verandering op het ict-personeel heeft, hoe de afdeling moet worden ingericht, welke nieuwe functies ontstaan zijn en welke functies overbodig gaan worden. Gebaseerd hierop stel je samen met je personeel een ontwikkelplan op om de transformatie van hun huidige functies naar de nieuwe indeling te realiseren. Let wel dat de overgang naar cloud een geleidelijk proces is! Afhankelijk van je keuzes wordt dit een traject met een aantal stappen en fases waar je voldoende tijd voor vrij moet maken. Stel het ontwikkelplan voor de start op zodat het personeel tijdig opgeleid is om de transformatie efficiënt en effectief mee te maken.
Het effect van cloud beperkt zich niet tot alleen de ict-afdeling, het raakt de totale organisatie. Je werkprocessen en de huidige ict-inrichting (applicaties, koppelingen, afhankelijkheden, et cetera) zijn op elkaar afgestemd. Afhankelijk van de keuzes die je maakt en de uiteindelijke inrichting zul je zien dat voor het benutten van de nieuwe mogelijkheden, het herinrichten van bepaalde processen en ook afdelingen noodzakelijk is. Wanneer het digitaliseren van je business de reden van dit verandertraject is, dan zie je dat deze verandering zich niet beperkt tot alleen het afdelingsniveau maar de hele organisatie treft.
Een andere aspect van het geschiktheidsonderzoek is de huidige ict-inrichting. Niet elke architectuur is geschikt voor transitie naar de cloud. De technische geschiktheid wordt bepaald aan de hand van een aantal criteria, zoals je huidige diensten en applicaties. Classificeer eerst je workloads, applicaties en ook andere componenten in je architectuur.
Zes categorieën
In dit kader, afhankelijk van de eigenschap van je applicaties kun je hen in zes categorieën onderverdelen: cloud native, generiek, enterprise, test en dev, high performance en webapplicaties.
De meeste bestaande bedrijfsapplicaties zijn niet geschreven voor de cloud-technologie. Je hebt daarom de keuze om je applicaties te (laten) herschrijven (renew), of te laten vervangen door een nieuwe cloud-ready (replace) of hem behouden (keep). Stel een applicatieplan op: keep/replace/renew. Sommige cloud providers zullen meer geld vragen voor het hosten van je ‘ongeschikte’ applicaties, omdat deze verouderde applicaties meer resources vragen. Ze bieden je ook de optie om samen met hen je applicaties te herschrijven en cloud-ready te maken. Dit is een stap die wat kosten met zich meebrengt, waarna de prijs van hun dienstverlening wordt verlaagd omdat de nieuwe applicaties cloud-ready zijn en dus minder resources verbruiken.
Hoezo herschrijven en extra kosten maken? We nemen een software as a service (SaaS)-dienst af! Wolken aan elkaar knoppen, dat kan! Een SaaS-dienst heeft ook voor- en nadelen. Kan deze vorm van dienst goed aangesloten worden op je bedrijfsprocessen en overige bedrijfsapplicaties? SaaS-diensten krijgen in hoog tempo nieuwe updates die centraal worden doorgevoerd. Heeft dit geen effect op de overige applicaties bij jou in de keten? Er zijn een aantal consequenties (technisch en juridisch) die aan SaaS-diensten gebonden zijn. Raadpleeg je cloud-architect hierover.
Welke keuze je ook maakt, je zult worden geconfronteerd met een aantal kosten om ‘cloud-ready’ te worden. Aan elke keuze zijn zekere subprojecten verbonden die allemaal in een cloud-programma moeten worden gepositioneerd. Denk naast je cloud-strategie ook aan je cloud-programma waar al deze projecten onder vallen.
Hoge beschikbaarheid
High availability is een optie die je integraal in bijna elke cloud-dienst kunt krijgen. Hoezo bijna? De hoge beschikbaarheid kan pas worden gerealiseerd als je de omgeving in twee regio’s dupliceert. In dit kader moet je de beschikking hebben over applicaties die in deze vorm kunnen werken. Terug naar het eerste punt, de applicaties moeten geschikt zijn voor de inrichting in een high availability-model over twee regio’s ‘cloud-ready’. Heb je dat niet dan moet je of van deze optie afzien of je (traditionele) applicatielandschap laten herschrijven/vernieuwen naar een cloud-ready-vorm. Uiteraard mag je meer kosten maken om deze legacy in een vorm mee te nemen naar je nieuwe omgeving. Let wel dat de high availability-keuze effecten heeft op de financiële kanten van de business case. Je heb te maken met kosten van twee keer meer virtuele servers, twee keer load balancer, extra dataverkeer, monitoring et cetera.
Supermarktoorlog in cloud
Vechten om de klanten met scherpe prijzen zien we niet alleen bij de supermarkten. Vooral grote cloud-leveranciers komen met scherpe prijsmodellen om klanten aan te trekken. Wie ga je kiezen? Je kunt een leverancier beoordelen op applicaties, service level agreement (SLA) en tooling.
Niet iedere cloud-leverancier ondersteunt elk soort applicatie. Inventariseer welke applicaties je hebt en stel je applicatieplan op (keep/replace/renew). Kijk dan tot hoeverre je leverancier je applicatieplan ondersteunt, wat het kost en wat de voorwaarden zijn.
Je ‘huwelijksvoorwaarden’ binnen de SLA kun je voor de scheiding toetsen op een aantal onderwerpen als wie de eigenaar van de data is en de ‘voorwaarden’ hiervan (lees goed de voorwaarden van dit onderwerp). Hoe is het formaat van data die je terug kan/mag halen? Wat zijn de voorwaarden van ‘service credit’ (geld terug)? Welke zaken zijn benoemd onder exit en opzegging? Wat staat benoemd onder ‘exclusions’? Denk bij het opstellen/lezen van je SLA aan het liedje Hotel California van The Eagles: ‘You can check-out any time you like, but you can never leave!’.
In een cloud-architectuur heb je voor tooling een ‘orchestration platform’ nodig om dit landschap centraal te beheren. Elke provider heeft een eigen tool met verschillende mogelijkheden. Afhankelijk van hoe je je architectuur inricht kun je soms met meer beheer-interfaces bij verschillende cloudleveranciers te maken krijgen. De kracht en mogelijkheden van deze tools zijn belangrijk voor je omgeving. Sommige providers bieden bijvoorbeeld een tool aan waarmee je je gebruik en capaciteit niet alleen nauwkeurig kan meten maar ook proactief kan beheren. Dit heeft effect op de prijs die je betaalt als je contract gebaseerd is op een pay per use-constructie.
Ik hou van Holland
Infrastructuur as a service (IaaS) van de bekende en grote cloud-leveranciers zijn uitgebreid en compleet en worden ook constant ontwikkeld. Daar tegenover staan de Europese of Nederlandse cloud-leveranciers die op technisch niveau wellicht niet beter zijn maar wel beter kunnen inspelen op bepaalde behoeftes. Vind je directe contacten en het gezamenlijk opstellen van een SLA belangrijk, dan heb je bij veel Nederlandse leveranciers de ruimte en mogelijkheid om dit te realiseren.
Je verbinding naar grote spelers zoals Amazon Web Services of Microsoft loopt via internet. Heb je vanwege je business een private verbinding met het datacenter van je cloud-leverancier nodig, dan kun je dit eenvoudig met je Nederlandse cloud-leverancier realiseren. Grote leveranciers voldoen aan verschillende ISO-normen en certificeringen, maar de deuren van deze leveranciers staan niet open voor de auditing die voor jouw business moet worden verricht. Deze is wel mogelijk bij je Nederlandse cloud-leveranciers.
Cloud is niks meer dan ‘software defined computing’ die door middel van een orchestration-laag elastisch wordt aangeboden. Afhankelijk van ondermeer je plannen, strategie en business kun je deze omgeving als dienst bij een leverancier afnemen (IaaS) of bij een (Nederlandse) cloud-leverancier laten ‘bouwen’ (private IaaS). Let wel, aan deze keuze zijn wel voor- en nadelen verbonden.
De twee mannen
Cloud kan voordelen en mogelijkheden voor je bedrijfsvoering opleveren. Baseer je business case op de toegevoegde waarde van cloud en niet op de financiële voordelen. Want het is een illusie om te denken dat je met cloud goedkoper uit bent dan in je huidige situatie.
Het inzetten van deze mogelijkheden, de transitie en transformatie die je onderneming in dit verandertraject mee gaat maken en nog veel andere onderwerpen zijn zaken waar je niet dagelijks mee te maken hebt. Begin met het onderzoeken van de cloud, beperkingen, valkuilen, voorwaarden en nog andere zaken. Blijf nuchter en verbreed je gezichtsveld, laat je niet in deze fase beïnvloeden door aanbieders die hun diensten alleen op een (grote) cloud-leverancier hebben gebaseerd. Stel vanaf het begin een team samen. Een cloud-architect en een (technisch) projectmanager met kennis van dit soort verandertrajecten zijn zeker twee mannen die je nodig hebt voor het onderzoek en ook later, bij de start van dit traject en bij de veranderingen die de organisatie ondergaat in de overgang naar de cloud.
Dit artikel is eerder verschenen in Computable magazine jaargang 48, nummer 6, zomer 2015.
“Baseer je business case op de toegevoegde waarde van cloud en niet op de financiële voordelen.”
Ik denk dat deze stelling goed opgaat voor SaaS, maar dat wanneer we het hebben over IaaS je niet veel verder komt dan de financiële voordelen.
Floris,
Dank voor je reactie. Het lijkt me niet handig om op voorhand te zeggen dat er in een Cloudmodel (SaaS, PaaS, IaaS)voordelen zitten. De uitslag is afhankelijk van vele onderwerpen en het is per case anders. Ik probeerde in mijn artikel aandacht te besteden aan een aantal van deze onderwerpen.
Bijvoorbeeld, een SaaS schijnt voordelig te zijn maar als je deze oplossing in de keten bekijkt en verder analyseert welke onzichtbare zaken hieraan gerelateerd zijn dan kom je misschien tot andere conclusie. Lees mijn artikel op deze site :
SaaS, het oerwoud van de toekomst!
https://www.computable.nl/artikel/opinie/infrastructuur/4923342/2379248/saas-het-oerwoud-van-de-toekomst.html
We kunnen niet om de Cloud Computing heen maar dat is geen reden om er zomaar op in te stappen. Daarom heb je o.a. die “twee mannen” nodig om het effect van dit verschijnsel op je organisatie te analyseren.
Een goed artikel. Ik moest wel denken aan de volgende tekst:
“maar een Mollander, een echte Hollander, maakt eerst een kladje van de kosten en dan ziet hij er van af”
Je bent al veel uren kwijt om enig inzicht in de prijsopbouw te krijgen en afhankelijk van de bedrijfsgrootte is een keuze voor de cloud wellicht goedkoper maar het traject van de overgang bepaald duur.
Dan komt dat kladje…
Reza, sterk artikel en het inspireert. Het zet je aan het denken. Doe je goed. Lange leve de twee mannen!
@Jan
[…] afhankelijk van de bedrijfsgrootte is een keuze voor de Cloud wellicht goedkoper […]
De zaken rondom je dienst in de Cloud moet je in de hele keten bekijken (DC/BR, transitie, Exit-kosten, beveiliging, beheer, Back-up en nog meer) In dit kader zie je een enorm verschil tussen de prijs van een XaaS dienst wanneer je alleen naar de prijs van dienst kijkt dan wanneer je dat in de hele keten bekijkt. Uiteraard kunnen we ook lekker snel de dienst gaan aanschaffen en volgende maand opzeggen…… dat is de basis van wat ik eerder benoemd heb: SaaS, het oerwoud (en dus de legacy) van de toekomst!
Peter,
Dank voor je reactie. We kunnen niet de andere kant van de wolken zien. Daarom lijkt het me handig om eerst goed na te denken over de aanvliegroute en ook later het landingsbaan. Het leven met een goede architect kan stukje aangenamer zijn 🙂
@Reza
duidelijk, ik hoef je artikel ook niet te herhalen. Het is een sluitend betoog met een aangename promotie voor nederlandse cloudleveranciers.
Cloud-oplossingen staan nooit alleen en zijn altijd deel van een workflow en businessproces. Wie van “legacy on premise” naar een cloud-gebaseerde oplossing gaat moet zijn bedrijfsprocessen (de hele keten) naar alle waarschijnlijkheid volledig ombouwen. Die “twee mannen” zijn dan zeker nodig.
Daar waar ik het met klanten overwogen heb, zagen ze er van af, simpel omdat men de organisatorische stabiliteit niet in gevaar wenst te brengen.
Dank voor je reactie Jan.
De kern van de uitdagingen van Cloud ligt bij een onderwerp: Applicatieset
Met de huidige applicaties en zoals je ook zei, de hieraan gerelateerde zaken zoals inrichting van je bedrijfsprocessen hebben we een uitdaging naar Cloud te gaan. In dat kader zijn er verschillende scenario`s om deze transformatie en transitie in een aantal stappen te realiseren. Een ding is duidelijk: elk bedrijf moet haar applicaties vervangen door die van Cloud-Ready!
Er zijn veel drastische veranderingen/ontwikkelingen in de ict wereld die de komende tijd op ons afkomen. Als voorbeeld…alles wordt Software Defined! Blijven hangen is geen optie meer…….de vraag is waar de bedrijven aan moeten beginnen en hoe gaan ze hier werk van maken!
Inderdaad een goed artikel waarbij mijns inziens een realistische kijk op de cloud gegeven wordt in plaats van de gebruikelijke optimistische kijk. De cloud biedt zeker interessante mogelijkheden, maar is zeker geen Haarlemmerolie.
De genoemde cloud architect, mits onpartijdig, is hierin onontbeerlijk inderdaad.
Een oplossing moet passen bij jou probleem, maar te vaak laten we ons een probleem aanpraten zodat ons een oplossing verkocht kan worden.
Afgelopen jaren al meerdere discussies gehad in de trand van oplossingen die bij een ander goed werkten, dus waarom zou dat bij ons niet werken.
Ik haal dan wel eens voorbeelden aan van die vrijgezel in de straat die een Renault Zoë rijdt. Leuke auto, voldoet perfect … althans: voor hem. In mijn situatie (gezin van vijf) heb ik helemaal niets aan zo’n auto.
Vanuit een technische invalshoek een goed artikel! Maar aan de IT/organisatorische kant stap je mijns inziens wat te makkelijk over een aantal zaken heen.
[…] Geschikt of ongeschikt […]
Afgaande op de verwoording lijkt het kader in dit deel te bestaan uit een IT organisatie die alles in eigen beheer heeft. Met in het verlengde daarvan een scenario waarbij alles in goede harmonie en geleidelijk geregeld wordt. Waarbij een goede voorbereiding, duidelijke planning en training afdoende is om alles gladjes te laten verlopen.
Mijn inschatting is dat de praktijk er iets anders uit ziet. Hoewel het klopt dat er nieuwe functies ontstaan en oude vervallen zullen er netto minder mensen nodig zijn. Het werk wat overblijft zal deels ook nog eens over de grens “ingekocht” worden. Met dat spel op de achtergrond: verwacht je serieus dat het zo makkelijk is – zelfs bij een geleidelijke transitie?
In de tweede helft lijkt het zwaartepunt vooral te liggen bij de invoering van nieuwe technologie en (werk)processen met digitalisering als primaire driver. Waarbij gesteld wordt dat het de gehele organisatie raakt.
Als zoiets inderdaad de primaire driver is en de gehele organisatie raakt, dan lijkt me dat een transitie ook een hoog gehalte aan cultuur/gedrag verandering met zich mee brengt!? Immers, het digitaliseren en vervolgens onderbrengen bij een “dienst-op-een-wolk” heeft minimaal tot gevolg dat mensen geen direct zicht meer hebben op “hun” data – die is “gewoon” ergens… Dat zal voor menigeen wennen zijn – zeker als die data de basis is van hun bestaansrecht binnen dat deel van de organisatie.
Het krachtenspel komt er nog weer heel anders uit te zien als er gebruik gemaakt wordt van een of meer leveranciers op basis van traditionele vormen van detachering/outsourcing/hosting.
[…] Zes categorieën […]
In het kader volgend op het intro geef je aan dat je je blikveld beperkt tot IaaS-diensten. Terwijl je in de passage onder het genoemde kopje alleen maar spreekt over SaaS diensten. Hoe zie je dat?
In mijn beleving zijn het twee verschillende werelden elk met hun eigen karakteristieken.
Zoals je zelf ook al aangeeft is er bij IaaS nog een mogelijkheid om bestaande (legacy?) apps over te hevelen naar een IaaS dienst. Maar bij een overgang naar een SaaS dienst lijkt me die optie uitgesloten en zit er niet veel anders op dan vervangen.
Wat zo zijn gevolgen heeft bij een transitie. Natuurlijk zou je in beide gevallen kunnen mikken op een functioneel gelijkwaardige, technische vervanging. Maar bij een dergelijk scenario verwacht ik toch dat er nogal wat weerstand gaat komen – zowel vanuit de IT organisatie als vanuit de business.
Terwijl die vanuit een transitie naar IaaS (met behoud van apps), naar verwachting, een stuk minder zal zijn – anders dan een stroom klachten over de mindere prestaties. Daar kan IT dan weer weinig aan kan doen – alles staat immers op een wolk… hoewel… misschien toch maar eens WAN accelerators inzetten… 😉
[…] Cloud is niks meer dan ‘software defined computing’ […]
Dat lijkt me niet – ik mag toch aannemen dat er andere leverings- en financieringsmodellen achter hangen; zelfs als je het kader beperkt tot een private- en een public IaaS dienst.
Zo zal een leverancier van een public IaaS meer mogelijkheden hebben om te sturen op een voor hem optimale bezetting. Terwijl diezelfde leverancier bij een private IaaS meer mogelijkheden heeft om te sturen op een optimale dienstverlening richting zijn klant(en).
Het lijkt me dat er in beide gevallen gewerkt wordt met een ander organisatie- en financieringsmodel. Al was het maar om te kunnen differentiëren in tarieven.
=====
Nogmaals – vanuit een technisch perspectief absoluut een goed artikel! Maar terwijl er “hier en daar” iets geroepen wordt over “de business” kennen de afwegingen en transities die aangestipt worden toch vooral technische insteek. Terwijl die technische aspecten juist het minste tijd en geld kosten… 🙂