Programmeren moet worden opgenomen in het basisonderwijs. Om de kloof tussen onderwijs en ict te verkleinen zouden docenten echter wel beter op de hoogte moeten zijn van de laatste ict-ontwikkelingen. Dat stellen bedrijven uit de hostingsector, ict-leveranciers en organisaties uit het publieke domein na een debat tijdens DHPA Techday.
Tijdens het debat op DHPA Techday gingen PvdA-kamerlid Astrid Oosenbrug, general manager Oxilion Sebastiaan Assink, socioloog en voorzitter van het Platform Onderwijs 2032 Paul Schnabel, directeur van SIDN fonds en hoogleraar ICT & Social Change Valerie Frissen en directeur strategie van stichting Nlnet, Michiel Leenaars in discussie.
De belangrijkste conclusies uit het debat zijn:
-Programmeren zou onderdeel moeten zijn van het (basis)onderwijs, al dan niet als keuzevak.
-Een sterkere verbinding tussen de ict-sector en het onderwijs is noodzakelijk, aangezien het huidige onderwijs achterloopt op het bedrijfsleven en niet goed aansluit op de praktijk.
-Bijscholing voor docenten in het ict-onderwijs zou verplicht moeten worden om kennis actueel te houden.
-Zowel hard- als softskills zijn van belang. Met name voor het contact met klanten zijn softskills noodzakelijk.
-Meisjes en jongens zouden op de basisschool al in aanraking moeten komen met ict en techniek, zodat zij later voor deze richting kunnen kiezen.
Keuzenvak?
Programmeren kan volgens Paul Schnabel ook buiten de ict-sector profijt opleveren. Schnabel: ‘Je kunt op die manier leren om heel precies en stap voor stap te werken, frustraties te voorkomen en problemen op te lossen.’
Ook Astrid Oosenbrug, kamerlid voor de PvdA, is van mening dat programmeren bij het onderwijs hoort. Oosenbrug benadrukt dat het echter wel een keuzevak zou moeten zijn, iets waarover de meningen verschillen. ‘Niet iedereen hoeft te leren programmeren. We hebben immers geen zestien miljoen programmeurs nodig, het gaat erom dat ze vaardigheden leren waarvan ze in elk beroep profijt hebben’, zegt Oosenbrug.
Onderwijs loopt achter
De deelnemers benadrukken dat de ict-sector zich razendsnel ontwikkelt, zeker de online sector. ‘Onderwijs loopt hierdoor helaas vaak achter op het bedrijfsleven’, stelt Sebastiaan Assink. Hij is van mening dat de verbinding tussen het onderwijs en de praktijk, zeker bij de hosters, veel sterker gemaakt moet worden. Ook stelt hij voor ict-docenten verplicht stage te laten lopen bij hem of één van zijn collega’s.
De deelnemers stellen dat het beter opleiden van ict-docenten kan helpen het gat tussen de ict-sector en het bedrijfsleven te dichten. Vooral bijblijven bij de snelle ontwikkelingen in de sector is van groot belang, aangezien studenten anders verouderde kennis krijgen aangeleerd. Bijscholing zou dan ook verplicht moeten worden gesteld voor docenten in het ict-onderwijs, iets wat nu niet altijd het geval is.
Hard- en softskills zijn van belang
In de ict-sector zijn zowel hardskills, bijvoorbeeld wiskunde en schrijven, als softskills zoals samenwerken en probleemoplossend vermogen nodig. Valerie Frissen benadrukt dat een balans hiertussen van groot belang is. Ook Leenaars onderschrijft dit: ’95 procent van de ict’ers houdt zich uitsluitend bezig met het configureren van hardware en software.’ Het echte sleutelen komt dus nauwelijks nog voor.
Het debat op de DHPA Techday sluit aan op de recente ontwikkelingen rond het Platform Onderwijs 2032, dat het kabinet dit najaar gaat adviseren welke kennis en vaardigheden leerlingen op school zouden moeten leren om in de toekomst optimaal te kunnen participeren in de samenleving.
Programmeren speelt daarin een belangrijke rol. Zo werd op het Festival Onderwijs 2032 door initiatiefnemer en voormalig eurocommissaris Digitale Agenda Neelie Kroes CodePact gelanceerd. Dit samenwerkingsverband van publieke en private partijen wil kinderen de kans geven te leren programmeren; iets wat volgens de deelnemers van het debat onderdeel moet worden van het basisonderwijs.
@Koos: en welke programmeertaal zou je ze dan willen leren Koos? Of wil je dat op laten nemen in het vakkenpakket, net als Engels, Duits, Frans, Spaans, Latijn, Grieks etc? En denk jij dat ontwikkeling van de fijne motoriek van kinderen gediend is met creatief ontwerpen via een toetsenbord?
Dat kinderen spelenderwijs kennismaken met IT is min of meer vanzelfsprekend. En dat ze dat al op basisschool niveau doen, prima, maar niet eerder dan nadat ze hebben leren rekenen, lezen en schrijven. Als ze dat niet kunnen, kunnen ze niet leren programmeren. En mocht je denken van wel, dan voorspel ik in dat geval zware sociaal-communicatieve problemen.
@Hans: ik leer ook vandaag de dag nog dingen waar ik niet veel aan heb, maar die ik toch moet leren omdat ze onderdeel zijn van een noodzakelijk geachte certificering. Waarschijnlijk geldt dat ook voor jou. En dan ga jij zitten verkondigen dat leren programmeren zo zinvol is voor ALLE kinderen? Hou op zeg.
De mensen die beginnen zeuren over ‘in hokjes’ en blablabla kunnen waarschijnlijk zelf niet eens programmeren… Programmeren is echt toevoeging aan mijn leven op dit moment. Ik heb erg vaak dat ik een leuk idee heb voor een spel of animatie, dat breng ik bijna altijd tot uiting in Scratch (nu Visual BASIC) je kan door middel van programmeren. Echt handige en leuke dingen doen hoor! Het is zwaar fout als je alleen in het ‘infor verwerken’ hokje denkt, want dat is gewoon wat het programma voor je doet. Je kan voor alles een programma maken, in plaats van het te kopen! Zie het als koken, je gaat toch ook niet elke dag van de frituur eten halen? Nee, je maakt het zelf. Zelfde zou bij programmeren.
En dat van ‘mogen ze nog kind zijn’ ik ben 14 jaar een speel zelfs soms nog met lego. Btw, school is niet om plezier te maken, bij wisunde heb ik toch ook niet het gevoel dat ik nog een kind ben (en ja ik ben een kluns met wiskunde).
@hk
Kinderen moeten niet een specifieke taal leren, maar zich een andere manier van denken en een andere manier om problemen op te lossen “computational thinking” eigen maken. Daardoor kunnen ze later met alle gangbare talen overweg en zich redden in de maatschappij. Lijken misschien grote woorden, maar ik ben er echt van overtuigd dat die kennis noodzakelijk is om overeind te blijven in de toekomst.
En het een sluit het ander niet uit, leren schrijven en het maken van tekeningen “gewoon ” op papier blijven natuurlijk noodzakelijk om de fijne motoriek goed te ontwikkelen. Ik ben wel nieuwsgierig naar jouw reactie op de inhoud van mijn vorige reactie, want dat mis ik een beetje in jouw verhaal, je gaat niet echt in op mijn argumenten.
@Koos: leren programmeren is prima, nadat ze hebben leren lezen en schrijven. Programmeren is een van de mogelijkheden om creatief bezig te blijven. Echter, de aard van het onderwijs nu is dat de stof binnen vastgestelde kaders moet blijven, met als gevolg dat aan het eind van de schoolloopbaan de meeste kinderen niet meer creatief kunnen denken, extreem competitiegericht zijn en worden afgerekend op prestatie en “opbrengst”. Ik merk dat die vorm van opleiden veelal leidt tot starre en weinig flexibele productie-eenheden, om van de managers nog maar te zwijgen, die slechts doen wat ze geleerd hebben en geen oog hebben voor wat er “out of the box” aan mogelijkheden liggen.
Het zou best kunnen dat programmeren hier een verschil kan maken. Maar feitelijk hebben schrijven en tekenen die potentie ook. Het gaat er uiteindelijk om WAT je mag schrijven, WAT je mag tekenen en WAT je mag programmeren – of wat je geleerd wordt. In die zin maakt leren programmeren naar ik vrees geen enkel verschil voor de toekomst, behalve dat er een grotere groep mensen zal zijn die zich beter in en met ICT kunnen redden. Of de kwaliteit van leven daarmee ook beter wordt is maar zeer de vraag.
Programmeren voor iedereen is wishful thinking en naar mijn idee ook niet noodzakelijk om in de toekomstige samenleving succesvol te functioneren. Het kan zeker handig zijn als je over deze vaardigheid beschikt en zelfs noodzakelijk als je een beroep in softwareontwikkeling ambieert maar dan hebben we de grootste voordelen wel gehad.
Programmeren vereist een bepaalde abstracte en logische manier van denken die een deel van de mensheid niet gegeven is en (als je daar niet het gevoel voor hebt) ook niet aangeleerd kan worden. Het is dezelfde manier van denken die nodig is om wiskunde eigen te maken. Dat is mij en ook vele anderen ook nooit gelukt maar heeft verder nooit een barriere gevormd voor goed functioneren in onze samenleving. Waar het wel voor heeft gezorgd is een frustratie op de middelbare school omdat ik een bepaald vak moest volgen dat ik maar niet onder de knie kreeg en waarvan mij het nut in mijn latere leven niet konden worden aangetoond. Had ik nog de mazzel dat het in mijn tijd geen verplicht vak was. Zo’n verplichting kan wel een blokkade betekenen om succesvol door je schoolloopbaan heen te komen. Het vormt voortdurend en blok aan je been met als resultaat demotivatie en frustatie. Nooit verplichten dus. Invoeren als keuzevak is wel een prima idee.
Het gaat er niet om dat elk kind later programmeur van beroep wordt… net zo min als dat elk kind dat op voetbal zit een profvoetballer wordt, of elk kind dat leert schrijven een auteur wordt. Waar het om gaat is dat de kinderen die de potentie hebben om uitblinkers te worden op een bepaald gebied, al van jongs af aan met de materie in aanraking komen… hoeveel topvoetballers ken je die pas in hun tienerjaren zijn begonnen met voetbal?