De één z’n dood is de ander z’n brood. Deze oude wijsheid geldt niet alleen voor it-leveranciers die graag nieuwe producten willen verkopen. De End-Of-Life (EOL) voor Windows Server 2003 geeft ook gebruikers nieuwe kansen.
Het ooit baanbrekende Windows Server 2003 komt ten einde. De software zelf houdt niet op te functioneren, maar producent Microsoft houdt wel op met zijn ondersteuning ervoor. Concreet houdt dit in dat het softwarebedrijf geen onderhoud meer pleegt op het oude besturingssysteem. Server 2003 krijgt na 14 juli dit jaar geen updates, bugfixes en securitypatches meer. Nu zijn serverplatformen in de regel minder bekend dan desktopplatformen, dus weinig kans op een online-condoleanceregister (zoals een jaar geleden voor Windows XP).
Duizenden migraties per dag nodig
Qua gebruikersaantallen kunnen servers wellicht wel tippen aan de aantallen die clientbesturingssystemen tellen. Alleen doen de zware, dienende systemen hun werk op de achtergrond, grotendeels buiten beeld. Bovendien heeft Server 2003 niet meer het grote marktaandeel van weleer, hoewel deze software van twee versies terug (en vijf grote releases terug) krap drie jaar geleden in Nederland nog serverkoploper was met 57 procent penetratiegraad.
‘Die servers moeten uiteindelijk gemoderniseerd en ververst worden voor het platform van de volgende generatie’, aldus HP-servertopman Bill Veghte toen. Hij heeft ooit bij Microsoft de ontwikkeling en lancering van Server 2003 overzien. De naar HP overgestapte Microsoft-veteraan beziet het aankomende einde nu ‘vanaf de andere kant’. Het lang geleden al aangekondigde supporteinde geldt voor de Standard, Enterprise en Datacenter Edities van het besturingssysteem, in zowel de 32-bit als de 64-bit uitvoering.
Deadlineschending door complexiteit
Waarschuwingen van Microsoft, HP en andere it-leveranciers ten spijt is de komende EOL-deadline nog altijd een issue. Zo liet dienstverlener Avanade eind vorig jaar weten dat een vijfde van alle Server 2003-gebruikers niet op tijd over zijn op een ander, nieuwer platform. Daarbij heeft Avanade nog de sombere voorspelling geuit dat het aandeel ‘deadlineschenders’ hoger uit kan vallen. Dit ondanks lopende migratieprojecten, want daarbij kunnen er onverwachte problemen en vertragingen voorkomen die de doorlooptijd nadelig zullen beïnvloeden.
Deze voorspelde uitloop is te wijten aan de complexiteit van de te migreren omgevingen, aldus Avanade nog geen half jaar geleden. Een logisch gegeven, weet ook infrastructuur-architect René Scholten van Capgemini. ‘In de loop der tijd ontstaat er een brij aan applicaties en verbindingen tussen applicaties. Uiteindelijk blijft er complex geheel over waarbij alles met alles is verwezen en niemand meer weet hoe het totaalplaatje, het geïntegreerde systeem, eruit ziet.’ Dit valt te ondervangen met it-architectuur en visie vanuit een organisatie om de gebruikte omgeving transparant te maken – en te houden.
‘Probleem is niet het OS, maar de applicaties’
De vraag is of dat zo’n tien jaar geleden al is onderkend én uitgevoerd. Windows Server 2003 stamt uit een tijdperk dat er heel anders met ict werd omgegaan. Sindsdien zijn nogal wat wereldomwentelingen geweest. ‘EOL van zoiets fundamenteels als een operating system noopt je om een heroverweging te doen’, stelt Scholten. ‘Het probleem van het EOL-zijn van Windows 2003 is namelijk niet het operating systeem, maar de applicaties die erop draaien.’
‘De overstap naar 64-bits technologie is bijna onvermijdelijk. Application Lifecycle Management (ALM) had kunnen helpen om de zaak goed onder controle te houden, maar als dat nu nog niet is ingericht, is het te laat om voor deze 2003-wave nuttig te zijn.’ Onderzoeksbureau Gartner wist een jaar geleden al dat tijdig overstappen alleen haalbaar was voor bedrijven die toen al op een migratietraject zaten. ‘Zowel technisch onderlegde als minder verfijnde organisaties zullen onvoldoende tijd en budget hebben om alle workloads te migreren’, voorspelde Gartner-analist Carl Claunch in april vorig jaar.
Een belangrijke rol kan daarbij zijn weggelegd voor het mkb, dat ict gebruikt maar mogelijk met minder vooruitziende blik of technisch besef. Microsoft heeft toen Server 2003 uitkwam, die mkb-behoefte ingevuld met een apart, ‘voorverpakt’ serverpakket: de Small Business Server-uitvoering van Server 2003. It-consultancybedrijf Avanade schatte een jaar geleden al in dat er een harde kern van Microsoft-klanten is die geen of weinig besef heeft van het naderende einde voor het oude serverbesturingssysteem.
Architectuur, it-lifecycles, transparantie
Naast het feit dat er dus migratieproblemen kunnen zijn, geldt echter ook de optimistische boodschap dat deze uitdaging kansen biedt. Een nieuw begin, een behoorlijk schone lei. Hoe vaak komt dat nog voor? Natuurlijk is er voor de meeste it-gebruikende organisaties geen sprake van een geheel nieuw begin. Applicaties, compatibiliteit, data-legacy en meer vereisten vanuit it én de business sturen de it-verversing. Toch gaan er nieuwe deuren open met het sluiten van de deur voor oudere platformen.
Scholten draagt positief aan dat nu ‘het punt is gekomen om, als toch de hele zaak op de schop gaat, dit meteen goed in te richten’. Hij benadrukt het belang om architectuur, it-lifecycles, transparantie en dergelijke ook goed bij te houden in de toekomst. ‘Zodat bij een volgende slag niet weer hetzelfde fenomeen optreedt.’ Dat laatste hoeft niet eens een kwestie te zijn van de verre toekomst. ‘Microsoft heeft aangegeven vanaf Windows 10 steeds meer met regelmatig kleinere updates te komen in plaats van grote releases iedere paar jaar. We kunnen ons daar dus maar beter vast op voorbereiden.’
Migreren is vooruitzien, telkens weer
Ook als een organisatie niet trouw meegaat met elke release van Microsoft is er veel voordeel te halen uit een betere aanpak van integrated it-systemen. Migraties van een oudere versie naar een courante release brengen vaak eigen uitdagingen met zich mee. Zoals afhankelijkheden, functionele verschillen, impact op de gebruikte serverapplicaties, gevolgen voor de support op componenten en op de serveromgeving in zijn geheel. Om maar enkele factoren te noemen.
Voor wie het nog weet: Windows Server 2003 kwam zelf ooit op de markt als migratie- en consolidatieplatform. Toen voor gebruikers van het vermaarde NT4. Nu is de tijd aangebroken voor een volgende slag. Correctie: de tijd is opnieuw aangebroken voor weer een volgende slag. Migreren is immers vooruitzien, telkens weer. Genoeg smoesjes, tijd om aan de toekomst te bouwen!
