Commissarissen bij Nederlandse financiële instellingen vinden dat zij in het algemeen over onvoldoende kennis van ict beschikken. Daardoor kunnen ze in beperkte mate hun toezicht uitoefenen en als gesprekspartner voor de raad van bestuur fungeren als het om de ict-agenda van de onderneming gaat. Daarnaast vinden zij dat het onderwerp ict te weinig aan bod komt tijdens de vergaderingen van de raad van commissarissen.
Dat stelt adviesbureau KPMG. In het onderzoek ‘Toezicht op IT’ onder commissarissen bij Nederlandse banken en verzekeraars. Daaruit blijkt dat ruim 90 procent van de ondervraagden van zichzelf vindt dat de huidige kennis van it ontoereikend is.
KPMG: ‘En áls ict al een onderwerp van gesprek is, gaat het vooral over de rol die de informatietechnologie heeft om de processen op gang te houden en in veel mindere mate om het belang van ict voor de strategie van de onderneming.
De helft van de onderzochte commissarissen vindt dat de tijd die zij tijdens hun vergaderingen aan informatietechnologie besteden onvoldoende is. De gemiddelde tijdsbesteding ligt nu op 10 tot 15 procent van de gemiddelde vergadertijd.
De onderzochte commissarissen geven aan dat de beperkte tijdsbesteding vooral een gevolg is van een gebrek aan affiniteit met het onderwerp en de vaak overvolle agenda. ‘De helft van de commissarissen zou ict graag prominenter op de agenda zien’, constateren de makers van het rapport.
Marten La Haye: ‘De schaarse tijd van de commissaris wordt echter opgeslokt door met name compliance zaken en daarmee het nagaan of de organisatie aan de diverse regels voldoet. Áls ict al aan de orde komt, dan vaak in samenhang met incidenten zoals uitval van systemen en beveiliging.’
Strategie
‘Ict in het bedrijfsleven is de afgelopen decennia fundamenteel veranderd’, aldus Rob Fijneman, head of advisory bij KPMG en hoogleraar ict-auditing aan de Tilburg University.
Fijneman: ‘Ict is innovatief, kostbaar, kwetsbaar en onmisbaar. Niet alleen om de bedrijfsprocessen op gang te houden, maar ook steeds meer als essentieel onderdeel van innovatie. Ict heeft duidelijk de puur ondersteunende rol achter zich gelaten en wordt steeds meer een drijvende kracht achter de strategie van ondernemingen, bij uitstek een gebied waar de commissaris toezicht op moet houden. De kosten die met ict zijn gemoeid, zijn bovendien aanzienlijk.
Gemiddeld genomen is ict-infrastructuur, software en de mensen die er intensief bij betrokken zijn goed voor zo’n 20 procent van het bedrijfsbudget en er zijn geen aanwijzingen dat dat aandeel zal dalen.’
Rol van CIO
KPMG benadrukt dat de toegenomen aandacht voor ict niet alleen nieuwe eisen stelt aan de raad van bestuur (rvb) en de raad van commissarissen (rvc), maar zal volgens Fijneman ook ingrijpende gevolgen hebben voor de cio.
Fijneman: ‘De tijd dat de cio vooral sterk moest zijn op technisch niveau ligt definitief achter ons. De behoefte van de commissaris om beter op de hoogte te zijn van de kansen, risico’s en de kosten als het om informatietechnologie gaat, vraagt van de cio dat hij meer en meer in staat is om op een verhelderende wijze met de leden van de rvc in gesprek te gaan over informatietechnologie. Missiewerk voor de cio dus, die kan helpen de kennis van commissarissen op ict-gebied flink op te voeren.
Ik lees in dit artikel vooral dat al die ICT diensten en toeleveranciers klaarblijkelijk in al die jaren niet bij machte zijn gebleken ICT inhoudelijk op de agenda van de bestuurskamer heeft weten te krijgen en niet tussen de oren van bestuursleden.
Pregnant is dan ook te moeten lezen dat die wens er wel degelijk is. Wat heet de rol op dit vak van de CI(T)O dan voor toeoegende waarde in de bestuurskamer zou je dan denken. Ik haal dan even mijn schouders op en leg het balletje dan weer neer bij de ‘grote jongens en meiden’ van de ICT leverantie om nou eindelijk die brug eens te gaan leggen.
Het onderwerp is alleszins nieuw want ik ben hier namelijk in 1998 met collegea ook al mee bezig geweest tegen grote desinteresse van ICT kader. Klaarblijkelijk nog steeds niet veranderd hier.
De vraag is of je met een abstractie of simplificatie van de technische werkelijkheid dan ineens wel in staat bent om toezicht uit te oefenen.