Het kabinet neemt de kern van de aanbevelingen over uit het rapport 'Grip op ICT' van de tijdelijk commissie ICT-projecten. Er wordt een tijdelijk Bureau ICT Toetsing (BIT) opgericht dat risicovolle ict-projecten vooraf toetst. De uitkomsten hiervan worden openbaar. Ook moet de kwaliteit van eigen ict-personeel omhoog en wordt de groep informatie-management-professionals verdubbeld. Om bij aanbestedingen minder afhankelijk te zijn van externen worden ict'ers intern opgeleid.
Dat staat in de kabinetsreactie op het rapport ‘Grip op ICT’, waarmee de ministerraad, op voorstel van minister Blok voor Wonen en Rijksdienst, heeft ingestemd en dat naar de Tweede Kamer is gestuurd.
Het kabinet herkent in de analyse van de commissie de oorzaken van de ict-problemen bij het Rijk en stelt dat de commissie een stevig signaal afgeeft aan alle betrokkenen bij ict-projecten. Het schrijft: ‘Ict is van groot belang bij het realiseren van de doelstellingen van het Rijk, zoals de dienstverlening via internet aan burgers en bedrijven. De betalingen van AOW en kinderbijslag en de aangifte van de inkomstenbelasting zijn ooit als ict-project begonnen. Daar wordt miljoenen keren gebruik van gemaakt. Om dat goed te blijven doen moet het Rijk steeds weer investeren en vernieuwen. Dat vraagt extra aandacht voor de risico’s en een zorgvuldige besteding van belastinggeld.’
Bureau ICT Toetsing
Met het tijdelijke BIT moet er meer zicht komen op de eventuele risico’s van een project. ‘Dat gebeurt door strengere toetsing vooraf van de slaagkans van een project. Bij de selectie van de te toetsen projecten zijn kenmerken zoals de financiële omvang en een groot maatschappelijke belang bepalend. Indien nodig stelt het bureau ook aanvullende maatregelen voor. De uitkomst van de toetsing speelt een centrale rol bij het nemen van een definitief besluit over een project.’
Het BIT wordt een compact team, aangevuld met experts van binnen en buiten de rijksdienst. Het bureau krijgt in de loop van 2015 vorm. De inzet is dat het BIT na vijf jaar overbodig is geworden. Het kabinet kiest ervoor om het bureau onder te brengen bij de minister voor Wonen en Rijksdienst. Deze keuze sluit aan bij de bestaande verantwoordelijkheden en versterkt het stelsel van chief information officers (cio). De cio-Rijk valt onder de minister voor Wonen en Rijksdienst, de departementale cio’s onder verantwoordelijkheid van de vakministers. Het BIT heeft tot doel dat vakministers in de toekomst goed zijn toegerust om projecten beheerst uit te voeren.
Kosten
Ook kondigt het kabinet aan de kosten van ict-projecten beter inzichtelijk te maken. Daarvoor worden de administraties van de ministeries aangepast. Tevens wordt de kennis over complexe aanbestedingen ten behoeve van ict-projecten bij het Rijk vergroot. Om de afhankelijkheid van externe inkoopadviseurs te verminderen wordt een pool ingericht van eigen hoogwaardige ict-aanbesteders, die bij de verschillende inkoopuitvoeringscentra kunnen worden ingezet.
Maatregelen
Het kabinet neemt nog een aantal andere maatregelen om de ict-aanpak te verbeteren:
- investeren in kwaliteit van het eigen ict-personeel;
- het vergroten van de rijksbrede pool met professionals op gebied van informatie-management en ict van 100 naar 200 fte;
- opleidingen voor leidinggevenden;
- verdere professionalisering bij inkoop van ict;
- meer transparante informatie voor goed overleg met de Tweede Kamer;
- traineeprogramma voor ict-studenten.
Inderdaad, alle bedrijven worden IT bedrijven en als iets belangrijk is voor je bedrijf moet je het zelf kunnen.
Sowieso lijkt het me een goed idee om continu in de competenties van je mensen te investeren. Niet alleen verbetert dat de kwaliteit van wat je organisatie, maar mensen zullen zich gewaardeerd voelen en daardoor ook meer voor het bedrijf over hebben. Iedereen wint.
Investeren in ICT door het rijk is een goed maatregel, maar er wordt geïnvesteerd in de uitvoering en niet in het opdrachtgeverschap. Zoals in het verleden is aangetoond is opdrachtgeverschap een van de grootste knelpunten in ICT projecten. Door fout opdrachtgeverschap worden projecten groot, groeien nog tijdens de uitvoering, hebben een scope van 120% en lopen over meerdere jaren. Het doel wordt nooit bereikt, het budget wel.
Investeert juist ook in de begeleiding en opzet van projecten in plaats van alleen in de uitvoering en het toetsen ervan.
Bijzondere set aan maatregelen (het kader).
Twee maatregelen die, naar verwachting, betrekking hebben op de inhoud en vier maatregelen die management/proces georiënteerd zijn…
Extern kennis inhuren is niet altijd voldoende zo is gebleken. Gelet op strategisch belang van dit type ontwikkelingen lijkt intern kennis vergroten nodig. Maar ook dan blijft het zaak om tijdig de juiste extern aanwezige kennis te mobiliseren. Dat zal denk ik voor steeds meer, ook grote, organisaties de komende jaren de kunst worden.
Lijkt me een kwestie van een kosten-baten analyse.
Aan inhuren van kennis en/of handjes hangt een prijskaartje; aan het zelf opleiden in investeren hierin ook.
Dit hangt ook weer samen met een stukje schaalbaarheid. Als kleine onderneming is het soms voordeliger om bijvoorbeeld schoonmakers in te huren, maar als je voor je hele onderneming 150 schoonmakers nodig hebt dan loont het om hier zelf in te investeren.
Bij de ICT, en zeker bij overheden, krijg ik af en toe het gevoel van het uitbesteden van verantwoordelijkheden. Als je ICT-diensten inkoopt en/of opdrachten uitbesteedt kun je altijd proberen die ander de schuld te geven; als je er zelf een potje van maakt niet
Voordat het rijk gaat investeren zullen ze eerst wat aan de cultuur moeten doen, het is nu vooral nog een cultuur van macht en angst doordat de wil om te luisteren simpelweg ontbreekt. Je geeft naar mijn mening trouwens een behoorlijk brevet van onvermogen af als je concludeert dat kennis bij management ondermaats is, rehabililatie voor Arthur Gottlieb komt te laat maar het onderbouwd wel mijn conclusie dat ambtelijke ‘omerta’ aangaande misstanden moeilijk te doorbreken is als hiërarchie zelf niet doorbroken wordt.
Hele verhaal doet me dan ook denken aan parodie op liedje van Nicole, een beetje geld voor een beetje liefde want Elias doet alsof hij het buskruit uit heeft gevonden maar gaat voorbij aan eerdere constateringen rond functioneren van departamentale CIO’s door de rekenkamer. Zolang deze alleen maar oog hebben voor de interne bedrijfsvoering (lees boekhouding) dan is het eindresultaat van dit alles niet moeilijk te voospellen. Idee dat BIT tijdelijk karakter krijgt is even geloofwaardig als dat de VVD de banenmachine aanzet als ik kijk naar banencarroussel die nu opgetuigd wordt waarin kennissen belangrijker zijn dan kennis.
Wie alleen maar in kosten-baten analyses denkt heeft alleen maar oog voor de korte termijn en daarmee evenveel strategisch inzicht als mijn hond die dus ook niet verder denkt tot aan de volgende maaltijd. Strategische IT beleid gaat om termijnen van 10 jaar of meer, alle enterprise oplossingen hebben dan ook een ondersteuningsgarantie van minimaal 10 jaar terwijl regering hoogstens 4 jaar zit. En het is een publiek geheim dat de zogenaamde vakminister nimmer wederkeert op zijn oude departement als deze ‘herkozen’ wordt waarna het dus hele spel herhaald wordt en we bijna tot op de dag precies in onze agenda kunnen zetten wanneer de volgende commissie met aanbevelingen komt.
@henri, ben jij ergens tegengekomen dat er in de inhoudelijke kennis en competenties van mensen wordt geinvesteerd?
Zodat men bijvoorbeeld op management idee enigzins begrijpt wat de door de onvermijdelijke externen inhoudelijk als oplossing wordt voorgesteld?
Mogelijk is daar begrip van het onderscheid tussen IPv4 en IPv6 adressen wat te hoog gegrepen, maar van een services georienteerde architectuur moet je in de cloud toekomst toch zeker wat essentials snappen. Oh ja, en je niet met een cloudje in het riet laten sturen.
@ewout, wil jij een weddenschap aangaan over de datum van de volgende parlementaire enquete op IT gebied? 🙂
Eens met de constateringen van Willem Oorschot en Ewout Dekkinga. Het BIT is een vorm van symptoombestrijding, de verkeerde dingen beter doen.
Een organisatie die gebouwd is op suboptimalisatie wordt versterkt door weer een nieuwe toezichthouder die kijkt naar uitvoering, technische haalbaarheid en de boekhouding. Dat terwijl het opdrachtgeverschap het echte, maar niet onderkende probleem is. Want ook deze commissie ziet de CIO, de interne opdrachtnemer, onterecht als opdrachtgever.
Daarover schreef ik eerder als dit stuk: http://www.viergever.info/nl/tcict.aspx
“Haalbaarheidsonderzoek”!
Het woordje dat ik vaak in mijn reacties op artikelen omtrent ICT&Rijk benoemd heb.
Wie gaat dit onderzoek uitvoeren? Rijk + ICT bedrijven die eerder stiekem met top ambtenaren een deal hebben afgesloten? Hoe betrouwbaar is het resultaat?
Problemen van ICT-projecten bij het Rijk hebben o.a. te maken met:
– De enorme omvang van ICT projecten met een doelstelling die meer op verhalen uit Harry Potter boek lijkt dan realiteit,
– Gebrek aan kennis niet alleen als opdrachtgever maar ook in de hele keten,
– Enorme fragmentatie binnen het Rijk inclusief culturele problemen zoals Ewout aangaf,
Ik betwijfel of de benoemde verbeteringen in het kader, iets van dit probleem kunnen oplossen! En ik betwijfel ook dat de realisatie van die punten op de juiste wijze gedaan kan worden!
In dit kader ben ik benieuwd
– hoe ze de inkoopprocessen rondom ict gaan verbeteren.
– hoe ze Transparantie gaan realiseren. Al eerder hebben we vaak op deze site opmerkingen gemaakt over “Rijks ict dashboard”
– gaan ze verbeteringen in een win-win situatie bedenken, gebaseerd op behalen van resultaten of verder uitkleden van externe ict bedrijven door het bedenken en stellen van onrealistische eisen, lees aanbestedingsregels!
“Haalbaarheidsonderzoek”? Och.
Het woordje dat ik vaak in mijn reacties op artikelen omtrent ICT&Rijk benoemd heb is ‘Wettelijk Verplichte Contra-expertise’.
‘Wettelijk Verplicht’? Ja, doodgewoon wettelijk verplicht! Zie : http://wetten.overheid.nl/BWBR0004976/geldigheidsdatum_02-02-2015#PAR760594_Artikel12
Dan hoeven we het er dús niet meer over te hebben wie wat gezegd heeft, maar de vraag te stellen waarom de verantwoordelijken deze wettelijke verplichting naast zich neer leggen.
En evt. óók waarom de Cie. Elias hieraan geen aandacht besteedde.