Elke werkdag behandelt Computable een technisch onderwerp waarover lezers kunnen discussiëren. Vandaag over de Kamervergadering naar aanleiding van de eerste Zembla-uitzending over ict-fraude bij de overheid. Binnenkort volgt uitzending twee. Ondertussen vergadert de Tweede Kamer over ‘Onregelmatigheden ICT-aanbestedingen’ zonder gedegen kennis van zaken.
Politici zijn op veel terreinen goed ingevoerd maar het tegenwoordig onmisbare ict is nog altijd een ondergeschoven kindje. Enerzijds wordt dat kennisgebrek gezien als voorname oorzaak van dure, uitlopende en/of mislopende automatiseringsprojecten bij de overheid. Anderzijds wordt het gezien als facilitator van misstanden bij mis-aanbestedingen die daardoor zouden uitkomen op ict-bouwfraude. Of eigenlijk: ICT-matchfixing? Het is dus maar de vraag of de vergadering van vandaag in de Tweede Kamer enig nuttig resultaat zal hebben. Wat denk jij?
Over het antwoord kunnen/zullen we het wel snel eens zijn. Als er al iets constructief uit komt zou dit een verrassing zijn. Het probleem is hier tweeerlei.
Impotentie
Waar je in het bedrijfsleven continue op zoek bent naar mensen met kennis van zaken die je in wil zetten, is dat in de ambtenarij/politiek volkmen anders. Daar groei je door door anciëniteit en op een wat hoger niveau door heel veel eelt op je ziel en ellebogen.
Vlak hierbij ego niet uit en je krijgt daar hele naargeestige egocentrische machtgeile mensen van. Die zijn vooral druk bezig zichzelf te profileren en in stand te houden dat opleiding en achtergrond er allang niet meer toe doet.
Weinig verrassend natuurlijk dat men vrijwel geen oog heeft voor de actuele ontwikkelingen in de samenleving laat staan oog voor iets strategisch en triviaals als IT.
Verkokerd idee
Door dit alles heeft men een volkomen verkokerd en vertekend beeld van wat IT is, hoe het zou moeten zijn, de trivialiteit en importantie van iets als Vehikel IT.
Doordat vehikel IT een zeer snelle vlucht en ontwikkeling door heeft gemaakt, hebben dit soort mensen het gewoon niet in zich enig inzicht te hebben voor dergelijke ontwikkelingen. Wij zien daar telkens de volkomen voorspelbare gevolgen van.
Een miljardenschade die inmiddels zijn weerga in de historie van de Nederlandse parlementaire geschiedenis niet kent. Een schade die met verloop van tijd, politieke en ambtelijke impotentie, alleen maar verder zal oplopen.
Zal hier concreet iets uitkomen? Het zou mij werkelijk verbazen.
Ik ben het met Numoquest eens dat het verrassend zou zijn als er iets constructiefs uit zou komen.
Maar ik denk dat het met bestuursmentaliteit te maken heeft en dat gaat veel verder dan IT alleen.
Wat ik hier mee bedoel is het volgende: het kabinet en de beide kamers zijn uitgebreid en langdurig aan het bedenken hoe een nieuwe wet er uit moet zien. En als er na jarenlange voorbereiding de wet er eenmaal is moet die in heel korte tijd ook zo werken.
We hebben allemaal op het nieuws kunnen zien dat de 1e kamer vlak voor kerst nog een aantal besluiten moest nemen zodat ze op 1 januari nog konden ingaan!
Dat er organisaties omgegooid moeten worden, zie de overheveling van zorgtaken, of dat er automatiseringssystemen omgebouwd moeten worden, dat vergeet men voor het gemak maar even. Het is dus niet een IT probleem alleen. De wereld is complex en de wetgever wil deze complexe wereld te snel veranderen.
De democratie is wat mij betreft verouderd. De tweede kamer zou ook een rol moeten spelen bij controle van implementatie van de wet. dan zouden ze merken dat de buitenwereld weerbarstig is en dat je niet alles met wetten kunt regelen, en belangrijker nog dat de meeste deadlines volstrekt onhaalbaar zijn.
Ach zoete dromen… natuurlijk gaat dat niet gebeuren.
@numquest
Helaas geldt dit ook voor grote bedrijven , hoe groter het bedrijf hoe meer management lagen en automatisch meer politiek en incompetentie.
Ik heb in het verleden gewerkt voor overheids ICT en daar veel zeer competente techneuten ontmoet die met liefde voor de ‘common good’ gewerkt hebben(gezien hun salaris was het Geld niet de drijfveer) Maar ze werden doodgesmoord door de incompetente management lagen die dmv politieke spelletjes positiebehoud wilden bewerkstelligen.
Overigens mijn ervaring is dat de beste Managers beta mensen zijn(rationeel,zelfverzekerd en abstractievermogen) en laat nou net deze groep zijn die zwaar ondervertegenwoordigd is in de managemntlagen.
De vergadering is verplaatst naar 29.01.2015.
Persoonlijk koester ik niet de illusie dat de 2e kamer in staat is om de ict-fraude aan te pakken. De publieke sector is medeschuldig aan dit probleem en kent bovendien slechts 1 oplossingsmethode: ontwerp een nieuw proces, zet een nieuw organisatieonderdeel op, bevolk het met ambtenaren en huur wat deskundige externen in. Dat deze methode niet erg duurzaam blijkt te zijn en slechts nieuwe problemen genereert, (het centrale inkoopproces was ooit ook eens zo begonnen),
wordt gemakshalve genegeerd. Uiteindelijk groeit de publieke sector sneller dan de private en de burger slikt het toch allemaal wel.
@ITman
100% mee eens. maar zelf beta zijnde kan ik zeggen dat ik er niet aan moet denken om te managen in de huidige situatie.
Dit klinkt als spontane symmetriebreking in de natuurkunde: zoals een potlood dat eenmaal omvallend alleen maar verder kan vallen. Beta’s willen geen manager worden omdat er zo weinig betamanagers zijn.
Hoe gaan we hier uit komen? En om terug te komen op de discussie: hoe krijgen we de kamer dan zover om weer zaakinhoudelijk te worden en niet alleen maar juridisch te redeneren?
Er is maar één verschil tussen project om een IT systeem in de lucht te krijgen en een stuk snelweg aan te leggen: een IT systeem kan je zonder al te veel problemen zo weggooien.
Verder lopen beide projecten gegarandeerd zowel uit bugdet als uit tijd. Hiervoor zijn diverse oorzaken aan te duiden:
– Geldingsdrang: een bewindslid (bestaat dat woord?) wil zijn/haar stempel drukken op de maatschappij. Dat staat goed op je CV en garandeert je een baan nadat je uit het kabinet bent gestapt (zie bijv. de carpool strook, de noord-zuid lijn in Amsterdam of de betuwelijn, maar ook de Electronische Patienten Dossier)
– Gebrek aan technische kennis: computers kunnen alles, dus waarom dit niet… en oh ja, by the way, kunnen jullie dit ook nog meenemen… en dit? en dit? en dit? oh, dat eerste mogen jullie vergeten… en dit weer wel.. oh nee, toch niet. Bij wegen zullen er vergelijkbare “oh, doe dit er ook maar bij” acties zijn.
Etc. etc.. Verwacht ik er veel van? Veel open deuren en veel dooddoeners. Veel dikmakerij en wollige gebakken lucht. Parlementaire onderzoekscommissies die mensen aan boord krijgen die net zoveel verstand hebben van IT als de mensen in de tweede kamer (je moet je vriendjes tenslotte ook aan het werk houden).
Iets concreets waar we iets aan hebben? Nee.
Waarom moet de Tweede Kamer zoveel verstand hebben van ICT? Wat heeft het allemaal met ICT te maken? Zowel deze discussie als de problematiek die de Commissie Elias heeft onderzocht, heeft slechts raakvlakken met ICT. Het gaat om organisatie; de nadruk op ICT leidt slechts af van waar het echt om gaat. Dat schreef ik hier: http://www.viergever.info/nl/tcict.aspx
Het lijkt me niet heel zinvol in deze context de ICT-kunde van de overheid ter discussie te stellen. Het gaat hier om onrechtmatig handelen. Je zou hooguit kunnen twijfelen of men kennis heeft van de mores van onze sector. En in dat licht is het misschien wel goed dat er geen vakkenners debatteren, maar dat men klinisch de feitelijke regels analyseert en hoe bedrijven en overheidsmedewerkers daarmee omgaan of omgegaan zijn.
De discussie over of falende overheidsprojecten debet zijn aan slechte overheidsmanagers of te ambitieus aangevlogen projecten lijkt me inmiddels wel gevoerd. Het antwoord kan toch niet anders zijn een combinatie van alle voor de hand liggende factoren. Te omvangrijke projecten, te gretige en niet (altijd even) competente leveranciers, te grote of juist het gebrek aan consortia van leveranciers, te weinig governance, gedateerde ontwikkel- en implementatiemethodologien. Maar het allemaal niets te maken met hoe je met aanbestedingen omgaat. En voor de ICT’er die hier het hardst roepen dat de overheid onkundig is op het gebied van ICT: daar huren ze ons ICT’ers nu juist voor in. En niet alleen maar om code te krassen maar ook om ze te helpen bij zaken als project governance. De overheid is in de regel een betrouwbare en keurig betalende opdrachtgever dus elke vorm van kritiek begint wat mij betreft in het eigen nest.
Wat betreft dat Zembla verhaal: ik begrijp de commotie niet zo goed. Zembla laat een (met alle respect) programmeur aan het woord die net zijn brommerrijbewijs heeft behaald, een universitair docent die in superlatieven van schande spreekt en zo wel heel makkelijk de publieke verontwaardiging aanwakkert, en tot slot een gedetacheerde militair die zijn broodgevers meldt dat er ‘genoeg te halen valt’ bij Defensie met deze systemen. Tja, werkt het niet overal zo? Hoe komen dienstverleners aan nieuwe opdrachten? En interim
managers? En HR-adviseurs, advocaten, aannemers, schilders en accountants? Als een ZZP’er om zich heen kijkt en nieuwe werk voor zichzelf regelt noemen we hem een prima ondernemer. Als je je manager van je consultingbedrijf meldt dat je met het hoofd financiele administratie hebt gesproken en hebt gehoord dat men een project overweegt ben je een valsspeler. Het ligt genuanceerder dan dat weet ik, maar dat lijkt een beetje de strekking van de even onkundige Zembla ‘onderzoekers’. ICT ligt onder een vergrootglas door de slechte reputatie van overheids-ICT in een atmosfeer van economische malaise. Begrijpelijk, maar het lijkt me verstandiger de focus te leggen op andere zaken.
De praktijk is dat er veel onderwerpen zijn waar Kamerleden niet direct heel veel verstand van hebben, zo ook ICT. Een goed Kamerlid is een generalist. Achter ieder Kamerlid staan om te beginnen een aantal hoogopgeleide fractiemedewerkers die heel veel uitzoekwerk doen, waardoor het Kamerlid de kennis geconcentreerd aangeboden krijgt.
Daarnaast hebben de meeste politieke partijen leden die wel gespecialiseerd zijn en hun kennis en mening delen met de fractie.
Het Kamerlid weegt alle argumenten, ook de maatschappelijke en ideologische tegen elkaar af en komt zo tot een mening. Daar hoef je geen vakspecialist voor te zijn.
Natuurlijk zijn er vakspecialisten die vinden dat Kamerleden verkeerde keuzes maken, maar die wegen meesttijds alleen hun vaktechnische argumenten en bijvoorbeeld niet de maatschappelijke.
Overigens is het mislukken van ICT projecten het falen van bestuurders en ambtenaren. In de Tweede Kamer worden geen contracten afgesloten.
@Nico
Waarom? Omdat veel wetgeving ervoor zorgt dat ICT systemen aangepast moeten worden. Daarom.
En dat is de reden dat ik ervoor pleit dat de 2e kamer dus ook in het implementatietraject betrokken moet blijven (min of meer als stuurgroep). Van een weg snapt iedereen dat het wel even duurt voordat die af is. Van een ICT systeem wil niemand dat snappen. En dat snap ik nou weer niet.
Dan hoef je niet te weten wat een IP adres is en waar een port nummer voor dient. Maar gevoel voor wat ICT ontwikkeling behelst zou wel fijn zijn.