NDW neemt de volgende afslag

Nationale Databank Wegverkeersgegevens (NDW) is hard bezig een einde te maken aan de gebrekkige informatie over de situatie op het Nederlandse wegennet. Met een nieuw centraal informatiesysteem en innovaties als datafusie gaat de NDW een nieuwe fase in.

Voor de komst van NDW was informatie over de situatie op het wegennet incompleet en gefragmenteerd. Rijkswaterstaat, provincies, regio’s en gemeenten hadden hun eigen informatiesystemen of helemaal geen systeem. Daar hadden zowel wegbeheerders als weggebruikers last van. Een landelijk dekkende databank moet hier een einde aan maken.

Op 6 juli 2009 opende toenmalig minister Camiel Eurlings van Verkeer en Waterstaat de NDW. Momenteel werken hierin 24 overheden samen aan het inwinnen, opslaan en distribueren van verkeersgegevens. De gegevens worden ingezet voor verkeersmanagement, verkeersinformatie en verkeerskundige analyses. Doel van dit alles is een betere bereikbaarheid en verkeersdoorstroming, meer verkeersveiligheid en minder uitstoot van schadelijke stoffen. Partners binnen de NDW (budget: 71 miljoen euro) zijn Rijkswaterstaat, alle provincies, alle stadsregio’s en de gemeenten Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht. Eind 2013 hebben alle 24 partners besloten de samenwerking voort te zetten.

NDW verwerkt iedere minuut de actuele verkeersgegevens van ruim 24.000 meetpunten en geeft deze door aan wegbeheerders en marktpartijen die deze gegevens inzetten voor respectievelijk verkeersmanagement en verkeersinformatie. Daarnaast worden ook statusgegevens verzameld en doorgegeven, zoals actuele en planningsgegevens van wegwerkzaamheden, fi lemeldingen, status van bruggen (open/dicht) en de getoonde route-informatie op de panelen langs de wegen. Deze gehele datastroom wordt vanaf medio 2015 via Ncis afgehandeld. Dit alles heeft tot doel om de doorstroming en de verkeersveiligheid op de wegen te verbeteren.

Nieuw systeem

NDW sloot kortgeleden een contract met automatiseerder CGI en partner Triopsys voor het leveren van dit NDW Centraal Informatiesysteem (Ncis). Dit nieuwe systeem gaat verkeersgegevens verzamelen en doorgeven van alle binnen NDW samenwerkende wegbeheerders. De overeenkomst betreft de bouw en het meerjarige beheer van Ncis. De keuze voor een nieuw platform is opvallend omdat de NDW al ruim vijf jaar werkt met een oplossing van CSC en Intersystems. Volgens de instelling is een nieuw centraal informatiesysteem echter nodig omdat er inmiddels een enorme stroom aan verkeersgegevens is ontstaan waarvan vertakkingen naar uiteenlopende afnemers moeten worden geleid. De oude oplossing zou niet meer geschikt zijn om de grotere omvang en de grotere diversiteit aan gegevens te kunnen verwerken.

Het nieuwe systeem is gebaseerd op een esb-oplossing (enterprise service bus) van Mulesoft, die volgens NDW leidt tot een snellere verwerking en doorgifte van de gegevens. Volgens Frits Brouwer, directeur NDW, is zijn organisatie ‘continu bezig met het verbeteren van de informatieverstrekking aan onze afnemers. Wij moeten kunnen inspelen op zowel veranderingen in de ingewonnen verkeersgegevens, zoals de zogenaamde ‘in car data’, als op de veranderende behoefte van de verkeerscentrales en de aanbieders van verkeersinformatiediensten. Ons huidige systeem is hier na vijf jaar onvoldoende toe in staat.’

Toch is de overstap naar een geheel nieuw systeem na vijf jaar opmerkelijk te noemen. Automatiseerder CSC leverde in 2009 de eerste centrale databank voor het opslaan van regionale verkeersgegevens. Deze oplossing is gebaseerd op de post-relationele database Caché van Intersystems, een platform dat bij uitstek geschikt is om grote hoeveelheden records per tijdseenheid te verwerken. In het huidige systeem zijn de technische interfaces en het gegevensmodel voorgeschreven en gebaseerd op de Europese standaard Datex 2. De actuele datastromen met verkeersgegevens worden via webservices aangeboden. Hierbij is zowel een Soap gebaseerde pull- als pushwebservice inclusief WSDL gedefinieerd alsook een eenvoudig ‘http get’-gebaseerde service. De afnemer – dus de wegbeheerder of de verkeersinformatie- aanbieder – kan zijn interfacetype kiezen en zorgt zelf voor een applicatie om de aangeboden verkeersgegevens te verwerken.

Caché

Het databasesysteem Caché van Intersystems wordt internationaal gebruikt in omgevingen waarin veel gegevens worden verwerkt. Middels het integratieplatform Ensemble is een esb-functionaliteit voorhanden. In Nederland bouwde het bedrijf samen met CSC ook het landelijk schakelpunt (LSP), waarmee gezondheidszorginstellingen onderling gegevens over patiënten kunnen uitwisselen in het kader van de toenmalige plannen voor een landelijk elektronisch patiëntendossier. Ook in het buitenland wordt de Intersystems-technologie met name in datarijke medische omgevingen gebruikt. Het wordt niet geheel duidelijk waarom dit platform de toenemende gegevensstromen bij de NDW niet zou kunnen opvangen. Naar verluidt verliep de samenwerking tussen CSC en NDW niet optimaal. Daar waar CSC een goeddraaiend team voor de zorgmarkt had, bleek het lastiger een soortgelijk team in de verkeers- en vervoersmarkt op te zetten. Een woordvoerster van CSC zegt zich niet in dit beeld te herkennen. ‘In de opstartfase van het project verliep niet alles even vlot, maar over onze prestaties van de laatste jaren was NDW tevreden. Het systeem biedt naar onze overtuiging de beste oplossing. De beste optie was toch om via een aanbesteding een nieuw systeem te kiezen dat wendbaarder is dan het huidige systeem. Met de modulaire opzet van het nieuwe systeem verwachten we dat er makkelijker door marktpartijen nieuwe diensten te ontwikkelen zijn voor de aangesloten overheden.’

Zij stelt dat met de inzet van een enterprise service bus nieuwe datasets, bijvoorbeeld over de status van rijstroken in de spits of wegwerkzaamheden, eenvoudiger en sneller te verwerken en door te sturen zijn naar andere systemen. ‘De huidige databank zal overigens blijven bestaan en is doorontwikkeld als historische databank. Het behoort tot een van onze ‘afnemers’.’

 De bouw van een nieuw centraal informatiesysteem is niet de enige vernieuwing waarmee de NDW bezig is. Ook datafusie krijgt volop de aandacht. Dit is een nieuwe vorm van gegevensinwinning waarbij verschillende datastromen met elkaar worden samengebracht, wat tot nieuwe inzichten kan leiden. Bij de NDW liep er dit jaar bijvoorbeeld een proefproject waarin de meerwaarde is onderzocht van het combineren van verschillende gegevensbronnen bij verkeersmonitoring. In dit project werkte de uitvoeringsorganisatie samen met Ditcm (Dutch Integrated Testsite Cooperative Mobility), een samenwerkingsverband waarin overheid, bedrijfsleven en kennisinstituten nieuwe vormen van intelligente voertuigen en wegkantsystemen ontwikkelen, testen en exploiteren.

Een belangrijke conclusie uit de pilot is dat ‘floating car data’ (fcd: gegevens uit gps en mobiele telefoons) meerwaarde bieden voor de monitoring van het wegverkeer, vooral als deze data worden gebruikt in combinatie met gegevens uit vaste meetlocaties, zoals detectielussen. Door fcd ontstaat meer inzicht in wat er gebeurt tussen de vaste meetlocaties, zoals het aangroeien en oplossen van files. De vaste meetlocaties blijven nodig om de verkeersintensiteit goed te kunnen bepalen, maar kunnen in aantal teruggebracht worden. Daar vallen kostenbesparingen te behalen. Volgens de NDW zijn de eerste toepassingen van datafusie van fcd en data van vaste meetlocaties al op korte termijn te verwachten.

Dit artikel is eerder verschenen in Computable magazine jaargang 48, nummer 1 van januari 2015.