Microsoft: Van PC naar machine learning

De geschiedenis van Microsoft begint op een dag in 1975 wanneer computerliefhebber Paul Allen in het vakblad Popular Electronics een artikel leest over de Altair 8800, een microcomputer die lezers van het blad als bouwpakket kunnen aanschaffen. Als Allen het artikel laat lezen aan zijn kennis en Harvard-student Bill Gates, ook een fervent computerhobbyist, vatten beiden het plan op om het gebruiksgemak van de Alstair te vergroten door een Basic-interpreter te bouwen.

In acht weken tijd wordt de interpreter gebouwd voor een demonstratie bij MITS, de producent van de Altair. De software werkt en Allen en Gates richten hun bedrijf Micro-Soft, toen nog met streepje geschreven, op.

‘Het moet voor beiden hoe dan ook een sprong in het diepe zijn geweest’, zegt Edwin Hageman, algemeen directeur van Microsoft Nederland bijna 35 jaar later. Allen en Gates verhuisden van Boston naar Albuquerque, omdat MITS daar was gevestigd. Allen zegde zijn baan bij Honeywell op en Gates stopte met zijn studie aan Harvard. ‘Geen keuzes die je lichtvaardig maakt. Beiden waren erg enthousiast over de mogelijkheden wat betreft computertechniek en ze hadden een duidelijke visie: een computer op elk bureau en in elk huis, een personal computer. Die visie is sindsdien gerealiseerd waarbij Microsoft niet als enige een rol heeft gespeeld, maar wel een hele grote. Het is in ieder geval wel duidelijk dat de ambities van Allen en Gates voor een enorme maatschappelijke revolutie hebben gezorgd. Computertechnologie is door hun drive in ieders huiskamer gekomen. Dat was in 1975 een revolutionair idee.’

Productiviteit verhogen

Inmiddels staat Microsoft voor nieuwe uitdagingen en mogelijkheden, het bedrijf verandert naar een productiviteits- en platform-bedrijf met als mantra ‘mobile first, cloud first’. Volgens Hageman draait het in de toekomst uiteindelijk om de mogelijkheden die ‘machine learning’ brengt: krachtige, op cloudtechnologie gebaseerde, voorspellende analyses die onze productiviteit verhoogt doordat machines (computers) zaken proactief uit handen kunnen nemen.

‘Met onze klanten spreken we veel over de transformatie naar de cloud, maar nog spannender is hoe we uiteindelijk de big data in die cloud analyseren en voorspellend gebruiken. Dat is de volgende stap hoe we technologie voor ons kunnen laten werken. Maar voor dat we zover zijn, zullen we nog een aantal fases moeten doorlopen die cruciaal zijn in deze ontwikkeling. We moeten op een andere manier met onze klanten in gesprek, want wat betekenen die ‘disruptive technologies’ voor hen? Het herontdekken van productiviteit is ontzettend relevant daarbij. Soms moeten we buiten bestaande patronen denken en gezamenlijk durven te proberen. Niet alleen zullen wij onze eigen organisatie daar wendbaarder voor moeten inrichten, de profielen van onze mensen zullen we aanscherpen en onze producten en services door ontwikkelen. We hebben zulke disruptieve transities eerder doorgemaakt en zullen dat nu weer doen’, aldus Hageman.

Met elkaar verbonden

‘Tussen Windows 1 en Windows 8.1 ligt bijna dertig jaar’, zegt Hageman. ‘Wat altijd is gebleven, is het visuele. Met de opkomst van meer geheugen, betere schermen en touchscreen ziet alles er veel toegangelijker uit. Maar in de kern is het principe van de grafische interface zo sterk gebleken, dat deze al lang meegaat. We staan nu voor een volgende transitie. We gaan van pc, naar een ‘family of devices’, in een ecosysteem waarin uiteindelijk alles met elkaar verbonden is, het zogeheten internet of things.’

Dat alles verbonden wordt, is volgens Hageman niet het doel op zich, maar slechts een middel naar de praktische toepasbaarheid van machine learning. ‘In Seattle doen we proeven met een vergaderruimte met een ingebouwd scherm dat de deelnemers aan een meeting aan hun stem herkent en zelf alle vergaderstukken of andere benodigde documenten ophaalt en weergeeft op het scherm. Deze zogeheten ‘ambient technology’ past in een trend om de techniek achter informatietechnologie bij de gebruiker weg te halen en apparaten waar mogelijk zelf te laten denken en acteren in relatie tot de omgeving.’

Cloud als licentiemodel

In 1995 zorgt het internet voor een totaal nieuwe dynamiek binnen de it-wereld. Nieuwkomers als Netscape nemen het voortouw. Volgens Gates kan Microsoft niet achterblijven en moet het bedrijf heel snel inspelen op dit nieuwe fenomeen. In hetzelfde jaar lanceert Microsoft MSN (Microsoft Network) als centraal internetplatform. ‘Daarbij was het al opvallend dat je je als gebruiker met één wachtwoord, je Microsoft Passport, kon aanmelden voor verschillende diensten’, zegt Hageman. ‘Een mooi voorbeeld van oog voor gebruiksgemak.’

In 1996 kwam Hotmail onder de vleugels van Microsoft. Hageman: ‘Dat was in feite de eerste cloudoplossing voor het grote publiek en in die zin de opmaat naar de clouddiensten die we nu kennen. Over cloud is veel te zeggen. Het staat hoog op de agenda bij klanten en Microsoft-diensten als Azure, CRM Online en Office 365 slaan erg goed aan. Je hoort vaak dat het cloudmodel het licentiemodel compleet zal vervangen. Vervangen zal het niet, maar wel veranderen. Ons cloudmodel is in feite een licentiemodel met een volumeknop, je betaalt voor gebruik, eigenlijk zoals we gewend zijn bij een energierekening. Flexibeler dan het traditionele licentie-koopmodel, toepasbaar vanuit de cloud op de ‘family of devices’ en je bent als gebruiker verzekert van de laatste updates. Voor de consument is de stap naar een clouddienst als Office 365 snel gemaakt, voor bedrijven is het een transitie. Dit vereist in de zakelijke markt nauw overleg met klanten, juist omdat er meestal sprake is van een hybride model met veel afhankelijkheden tussen lokale en cloudoplossingen.’

Toekomst

Kijkend naar de toekomst is Hageman vooral enthousiast over de combinatie van het internet of things en de clouddata en de uiteindelijke mogelijkheden daarvan: machine learning. ‘Zoals de pc eerst en het internet later zorgden voor totaal nieuwe businessmodellen, zoals Uber.com of Bookings. com, zo zorgt de combinatie van ‘everything connected’ en cloudtechnologie voor enorme mogelijkheden op het gebied van machine learning. Mensen kijken mij vreemd aan als ik zeg dat data-analist het meest sexy beroep van de toekomst is. Maar let maar op. Van data-analytics gaan we naar predictive analytics en van daaruit naar machine learning.’

Dat vereist volgens Hageman wel denken buiten de gewone paden. ‘We zien nu al de eerste praktische toepassingen van predictive analytics: in plaats van dat de beveiligingsafdeling van de Londense metro de hele dag naar tientallen schermen zit te kijken, volgen camera’s de reizigers en geven ze een signaal af als ze afwijkende patronen zien, zogeheten video analytics. In Nederland heeft schoonmaakbedrijf ISS duizenden zeepdispensers van een chip voorzien die bijhoudt wanneer ze leeg zijn. Dan pas hoeft een medewerker er langs te gaan om ze bij te vullen. In Nederland beschikken we al over ‘slimme’ dijken met sensors, zodat we op het juiste moment kunnen reageren. Zo zijn er nog tientallen voorbeelden. De toepassingen zijn oneindig, technisch vaak al mogelijk, ons eigen menselijke denkvermogen is vaak de grootste belemmering. De komende jaren zullen wij en onze klanten door die fases heen moeten, de cloud moet gemeengoed worden, alles moet verbonden worden en slimme data-analyses moeten onze productiviteit verhogen.’

Transitie

Voor Microsoft vragen de nieuwste technologische ontwikkelingen van de organisatie een nieuwe benadering van markt en klanten. Hageman: ‘We moeten goed begrijpen wat technologie voor onze klanten betekent, hun business goed begrijpen en samen hun productiviteit herondekken. Maar het is niet alleen technologie, want zoals eerder gezegd is een mentale en culturele verandering ook nodig. Ook daar zie ik een taak voor ons.’

‘Zo laten we aan ongeveer veertigduizend mensen per jaar zien dat we het nieuwe werken ver hebben doorgevoerd. Het kantoor is een ontmoetingsplaats geworden, met hier en daar zelfs de look en feel van een huiskamer. Mensen komen naar kantoor om te ontmoeten, niet om in te klokken. Niemand heeft een eigen plek, maar werkt dankzij technologie waar en wanneer hij of zij wil, nagenoeg volledig papierloos, vanuit de cloud. Het vraagt om een andere cultuur en leiderschap, van controle naar vertrouwen, gericht op output van mensen en niet op een aanwezigheidsplicht van negen tot vijf uur. Met ons kantoor willen we illustreren hoe je technologie voor je kan laten werken en bieden we de gelegenheid om technologie zo te gebruiken zodat jij op je best bent.’