Datamanagement was jarenlang het feestje van it. Uit onderzoek blijkt dat nog altijd het merendeel van data gebruikt wordt om bedrijfsprocessen te optimaliseren. Anders dan de huidige belofte, dat data steeds meer een bedrijfsasset is waarmee je het verschil kan maken in klantbeleving of het bieden van onderscheidende producten en diensten. Maar tijden veranderen.
Dezelfde onderzoeken vertellen dat we data nu en straks veel meer inzetten om het verschil te maken in bedrijfssucces. Daarmee is datamanagement allang geen eenzijdige verantwoordelijkheid meer van de it-afdeling. Daar zal ook iedereen het mee eens zijn.
Wie moet dan verantwoordelijk zijn voor het beheer van alle data? Op die vraag volgt vaak een oorverdovende stilte. De nieuwe geïnteresseerden in een goede datahuishouding zijn de marketeers of andere professionals uit de business die weinig tot geen kaas hebben gegeten van data-inhoudelijke activiteiten. Dus die willen daar hun vingers niet aan branden. Ook de it-professionals hebben het idee dat er weinig eer te behalen valt aan de bak van applicatiespaghetti die door de jaren heen steeds complexer is geworden in de organisatie. Kortom, wie steekt dan zijn vinger op?
De vraag is natuurlijk of deze vrees voor data-eigenaarschap terecht is. Eerst maar eens even op een rij zetten welke vrees vandaag de dag aan de orde is.
Onbekend maakt onbemind
Dat data grote waardepotentie heeft gelooft men wel. Echter, data en het eigenaarschap wordt veelal als iets abstracts ervaren. Het is ook een beetje onbekend maakt onbemind. Hoe krijg ik in hemelsnaam grip op deze zogenaamde nieuwe olie? Data legt binnen veel organisaties doorgaans als een glibberende slang een flink parcours af langs diverse applicaties, staging areas, warehouses, presentatielagen, et cetera. Daardoor lijkt grip krijgen op de kwaliteit een bijna onmogelijke taak.
Bovendien is verantwoordelijkheid voor velen in dit kader een eng woord. Wellicht is het niet zozeer het ‘data’ element in de vrees voor eigenaarschap, maar de achterliggende verantwoordelijkheid die de rol van databeheerder met zich meebrengt. Verantwoordelijkheid heeft toch de connotatie van ‘dat gaat me veel tijd en moeite kosten’. In veel gevallen wordt de rol van databeheerder in deeltijdfunctie vervuld. Verder hebben datakwaliteitsprojecten in het verleden helaas weinig succes gekend. Dat waren veelal volledig it-gedreven projecten die niet of nauwelijks op steun van de business konden rekenen. Tenslotte is het helaas bij veel organisaties nog altijd zo dat de kwaliteit van de data als erbarmelijk te boek staat.
Allemaal zorgen uit de hedendaagse praktijk. En toch valt deze terechte vrees wel te weerleggen.
Datavrees
Om de waarde van data concreet te maken, helpt het in ieder geval dat data als product of onderdeel gezien wordt van de bedrijfsprocessen. Een belangrijke voorwaarde voor een goede datakwaliteit is dan ook een goed gedefinieerd en werkbaar bedrijfsproces met dito applicaties. Datavrees spreekt een zeker wantrouwen uit naar de correctheid van de bedrijfsprocessen. Als die processen op orde zijn, is de kans groot dat de data ook van behoorlijke kwaliteit is.
De crux is om deze reis in onderdelen op te splitsen. En per oversteek duidelijk de eisen aan data te stellen en te controleren. Het initieel opzetten van een stuk data management kan inderdaad best wat tijd kosten, maar indien het regelmatig wordt verzorgd en bijgehouden, als ware het een prachtige tuin in bloei wordt, zal het dagelijkse onderhoud enorm meevallen.
Tot slot moet je leren van je fouten. Maak de functie van databeheerder onderdeel van de business. Data is tenslotte een business asset hadden we al geconcludeerd. Met een goede data governance structuur krijgt het datamanagementproject de broodnodige steun en sturing van hogerhand.
Jan Joost de Josselin de Jong, datamanagement consultant bij Sogeti
Bi-symposium
Meer weten? Kom op 24 en 25 november a.s. naar het grootste BI-symposium van ons land. Kijk voor registratie of meer informatie op www.bisymposium.nl.
Een deel van de probelmatiek wordt veroorzaakt door onduidelijkheid over het begrip eigenaar. In mijn visie is er een eigenaar op 3 niveaus:
1. De eigenaar van de structuur, die bepaalt de definitie, formaat, criteria om iets wel of niet op te nemen etc Dit is een verantwoordelijkheid die gekoppeld dient te worden aan organisatie inrichting op een tactisch en strategisch niveau.
2. De eigenaar van de exemplaren. Die bepaalt of een bepaalde waarde, bijv klantadres, juist is. Hier ligt de verantoordelijkheid om een administratie op orde te houden. Dit is primair het belang van de busines (processen).
3. De eigenaar van de bestanden (vroeger het beheer van kaartenbakken en dossierkasten). Dit ligt primair in de automatiseringssferen. Zorgen dat de database op orde is etc. Een operationele verantwoordelijkheid.
Als deze drie invalshoeken gebruikt worden is er veel minder onduidelijkheid over “de eigenaar”
@Ron Buitenhuis:
Mooie reactie vooral om te lezen met een glaasje wijn op een regenachtige zondag!
Heb je ook een pragmatische versie van deze reactie? Iets wat overeenkomt met de IT in de dagelijkse operation? Iets wat overeenkomt met punten zoals Henri benoemd heeft?
Het lijkt me niet zo interessant om over dit onderwerp te filosoferen terwijl de werkelijkheid anders is!
Pas nadat je strategie bepaald hebt en duidelijk hebt hoe je verspreiding en positionering zijn, kun je kijken of waardepotentie van data iets kan bijdragen aan het bereiken van je doelstelling. In dat kader ga je dit in een matrixplan uitwerken en naar boardroom brengen.
Kortom begin bij het begin en vermijdt filosoferen!
@Silke en @Henri, de functioneel databeheer insteek vind ik een interessante. Als je kijkt naar hoe bijvoorbeeld data stewardschap
doorgaans wordt ingestoken dan is dat vanuit business perspectief. Ik heb gemerkt dat je daar snel aanloopt tegen het feit dat
de business weinig enthousiasme heeft voor de verantwoordelijkheid van onderhoud van data, wellicht vanwege een gering aanwezige
technische achtergrond die je toch ook nodig hebt in zo’n rol. Is dit een zoektocht naar het schaap met 5 poten? Wat is jullie
ervaring op dat gebied?
Datamanagement was een ICT feestje? Tsja, ik geloof er helemaal niets van. De ICT afdeling beheert systemen, infrastructuur en applicaties. En zorgt voor de ontwikkeling daarvan. Maar het beheren van data deed zij nooit, nu niet en het in het verleden niet. Het beheren van de data gebeurt middels applicaties, of het nu is om het klantenbestand, orders of wat dan ook de beheren valt. Ik geloof ook niet in eigenaarschap van data, maar misschien wordt er bedoeld dat er afdelingen of mensen verantwoordelijk zijn voor de data, juistheid en integriteit daarvan. Met de juiste ICT tools, dat is dan weer een verantwoordelijkheid van de ICT afdeling.
Dat er data rondzwerft (in databases, (log) files) die je gecomnbineerd misschien een meerwaarde kan leveren daar kan ik me wat bij voorstellen. Dat de ICT afdeling daarbij kan ondersteunen om dat inzicht te krijgen en die meerwaarde te leveren, dat lijkt me ook logisch.
@Reza
Dank je , kom je ook eens aan de broodnodige rust toe, voor een goed wijntje heeft “Harold Hammersma”[tip] misschien nog een goede tip voor je…
Ik heb even sec gekeken naar de vertaling van het woord data naar gegevens , en daarmee bedoelde ik bedrijfsgegevens die zich in ERP, database en afgeleide vormen ervan worden opgetekend. Dat is volgens mij de “harde” werkelijkheid. En daarmee leg ik de link naar de techniek.
Pragmatisch daarbij vindt ik het onderkennen van de waarde van data voor elk bedrijf of organisatie begint bij het hebben van de juiste beheersmethodieken en instrumenten om eigen data (die men zelf op eigen systemen) produceert in de greep probeert te houden.
Dat daar verschillen in zijn afhankelijk van de bedrijfsgrootte moge duidelijk zijn, dat er technische mogelijkheden zijn om dat ook voor bedrijven/organisatie van welke omvang dan ook, te regelen, evenzeer!
Daarnaast zal men , vanwege verregaande opkomst van de social media, soms een strategie moeten hebben om het ontstaan van deze data (die men niet in huis produceert) op een of andere manier ook zo kan gebruiken dat men er bedrijfsmatig profijt van heeft! ik noem het wel eens gekscherend de “social media spin doctor” en geloof me ze zijn in opmars…
De zachte laat ik zeggen meer filosofische benadering maak ik op uit de woorden ” strategie bepaald hebt en duidelijk hebt hoe je verspreiding en positionering zijn, kun je kijken of waardepotentie van data iets kan bijdragen aan het bereiken van je doelstelling” op!
Dat dit door mensen zoals jij aan managers wordt gepresenteerd en onder de aandacht wordt gebracht, daar is helemaal niks mis mee! Ik zeg alleen dat wanneer er “technobabble” bij komt kijken deze mensen al snel afhaken…
Regie van data is echt niet alleen een bedrijfsfeestje hoor! Kijk maar eens bij het hoger en universitair onderwijs : http://youtu.be/bQ67pfFcjBY
Daarbij komt nou eenmaal techniek kijken, die weliswaar onzichtbaar [virtueel] voor de gebruiker zijn werk doet, maar het draait op ijzer , heel veel ijzer, dat mag je van mij aannemen! daar is niks filosofisch aan.
@JanJoost
Aangaande onderwerp data meen ik me te herinneren meerdere opinies geschreven te hebben, zelfs de laatste ‘Trustworthy Computing gaat om de data’ ging hierover welke echter door sommige experts als ‘obscuur’ betiteld werd omdat de zorg voor data toch vooral als lastig gezien wordt. Met een tsunami aan ongestructureerde, lees ongeclassificeerde hoeveelheid data is niet alleen de waarde onbekend maar zijn ook de kosten ervan onduidelijk. In die opinie stelde ik voor om betreffende data uit te gaan van CIA principe:
1. Confidentiality
2. Integrity
3. Availability
De reden dat ik dit nogmaals aanhaal is een recent expertpanel waarover het niet zo zeer om de data maar de content ging, tenslotte hebben we ook nog de metadata welke steeds belangrijker wordt binnen het CIA principe. Zo helpt verrijking van metadata niet alleen om de Confidentiality en Integrity te verbeteren maar ook de Availability hoewel laatste meestal een verantwoordelijkheid is van de IT afdeling die daarvoor een back-up maakt. Opmerkelijk vaak verdwijnt de back-up trouwens nog van de radar, dit geldt met name voor de ongestructureerde data wat niet alleen impact heeft op de Confidentiality maar ook de Integrity.
In de opinie ‘Trustworthy Computing gaat om de data’ stelde ik dat 9 van 10 publieke (en met name Amerikaanse) cloud oplossingen hier noncompliant zijn, een uitspraak die ik mede deed naar aanleiding van een rapport van de Europese Commissie waaraan de voormalig privacy officer van Microsoft Caspar Bowden meegewerkt heeft. Zeker interessant om deze eens te lezen want idee van ‘homomorphic encryption’ is technisch nog onuitvoerbaar:
http://www.europarl.europa.eu/meetdocs/2009_2014/documents/libe/dv/briefingnote_/briefingnote_en.pdf
Aangaande de titel wordt de vraag aangaande eigenaaarschap van persoonsgegevens in gegevensverzamelingen namelijk niet altijd goed beantwoord waardoor niet alleen het recht om vergeten te worden nogal moeilijk is in te vullen maar dus ook recht op inzage en correctie, eens een klant altijd een klant zullen we maar zeggen. Aangaande idee van ‘functioneelbeheerder’ voor de data zou ik dat graag veranderd zien in ‘integriteitsbeheerder’ als we het over rentmeesterschap van persoonsgegeven gaan hebben omdat functionaliteit en confidentialiteit vaak op gespannen voet staan zoals we steeds vaker in de krant kunnen lezen.
Iets simpeler : iedereen gebruikt data uit een geverifieerde bron.
Ieder item in die bron heeft één eigenaar die het item mag wijzigen. Fouten zoals detecteerbare typefouten moeten worden gerapporteerd en geweigerd. Logische conflicten moeten worden gerapporteerd en door de eigenaren onderling worden uitgevochten.
Als dit niet wordt afgedwongen handhaaft iedereen zijn eigen ‘kaartenbak’ en is de kleur van gras in de ene afdeling blauwer dan de andere….
@JanJoost
Ik denk dat vanuit IT de basis gelegd moet zijn, bekeken via welk systeem de data het beste beheerd kan worden en dit ingericht hebben. Het technisch beheer dus. Daarna komt het functioneel beheer, waarbij de andere afdelingen (de business) het werk moeten doen.
Daarbij ben ik van mening dat men best bereid is om dit databeheer te verzorgen, mits duidelijk is wat de toegevoegde waarde ervan is. Daarvoor is de stimulans vanuit de boardroom van belang.
Zoals @Reza Sarshar aangeeft is belangrijk dat de data waarde toevoegt en bijdraagt aan het behalen van de gestelde doelstellingen. Hierbij denk ik dat IT een waardevolle bijdrage kan leveren door aan de boardraam te presenteren wat de mogelijkheden van databeheer zijn en samen met hen te bekijken welke toegevoegde waarde er dan ligt. Zodra de boardroom overtuigd is van de meerwaarde verzorgen zij de argumenten naar de medewerkers om hen te overtuigen van het belang van goed beheer.
Het lijkt dan wellicht complex, maar als ieder zijn eigen expertise inzet en bereid is om samen met andere experts binnen de organisatie te kijken naar waar de toegevoegde waarde ligt, dat die dan zeker te vinden is en de argumenten snel klaar zijn.
Ik denk overigens niet dat je dan een schaap met 5 poten hoeft te zoeken, want als de inrichting van het databeheersysteem eenmaal goed staat (met behulp van IT) dan is het beheer ook te doen zonder technische achtergrond.
Leuke discussie, maar ongelofelijk veel communicatie (= zo dicht mogelijk langs elkaar heen praten). 😉
Maar het kan toch niet zijn dat dit datamanagement van vandaag de dag weer geeft?
Dat leerde ik jaaaaren geleden wel anders, inclusief metadata, repositories en datawarehouses.
En : eigendom vs. beheer? Data > gegevens > informatie?
Iedereen hierboven geeft wel een regeltje pure waarheid, maar ‘de eigenaar’ komt niet boven water. En het ‘eigenaarschap’ is toch essentieel bij datamanagement! En direct daaraan gelinked de ‘governance’.
Veel hot topics van dit moment zijn mede, zo niet vooral, terug te voeren op deze twee aspecten. Van 3 Decentralisaties, WMO, kentekenregistratie tot uitbesteding, EPD, Safe Haven, cloud, etc. etc.
En bovenal privacygevoelige gegevens!
Iedereen wil data hebben, maar weinigen willen verantwoordelijk zijn. En als hete kastanjes trekt men zo snel mogelijk de handen van die hot topics als er gedonder over komt. Dat is geen eigenaarschap.
Eigenaar is degene die zegt ‘die informatie heb ik nodig’, ‘die informatie krijg jij niet’ en die begint te brullen als hij de betreffende informatie kwijt is. En wiens ballen op het blok liggen als het rond zijn gegevens niet goed geregeld is.
Iedereen – van data-analist tot projectmanager – zou zijn vingers af moeten laten zolang data-eigenaarschap niet duidelijk is.