Je kunt je datacenter upgraden of je boekhoudsoftware naar de cloud brengen, maar daarmee innoveer je nog niet echt. De meest innovatieve ict-bedrijven ontwikkelen disruptive oplossingen, die het businessmodel van klanten verbeteren of zelfs helemaal veranderen.
De Grote Drie, wereldwijd de grootste ict-bedrijven, die ook de top-3 van de Computable 100 vormen, zijn volgens Nederlandse ict-professionals ook al jarenlang de drie meest innovatieve bedrijven. Terwijl Apple dit jaar op 1 staat in de eindlijst, moet het in de lijst van innovatoren wel een plek prijsgeven: vorig jaar stond het op 2, dit jaar komt het niet verder dan nummer 3. De onderzoeksresultaten dateren overigens van voor de aankondiging van de Apple Watch, betaaldienst Apple Pay en nieuwe iPhones. Of deze en andere ontwikkelingen de lijst gaan beïnvloeden, moeten we volgend jaar zien.
Net als vorig jaar wordt Google als grootste innovator gezien. Nummer 2, Microsoft behaalt wel bijna 93 procent van de score van Google. Apple doet het met 91 procent niet zo veel slechter.
Grootste drie ict-bedrijven ook meest innovatieve
Tussen de drie vaste spelers en de rest van de lijst met innovatieve bedrijven gaapt een groot gat. Net als in de eindlijst van de Computable 100 schuift Cisco een plekje op naar nummer 4, maar het behaalt krap 42 procent van de score van de nummer 1. IBM en HP doen het in deze lijst nog prima, maar ze worden op de hielen gezeten door Afas Software en, verrassend genoeg, Capgemini (van 16 naar 8). Ook KPN (van 15 naar 10) wordt als innovatief gezien, mogelijk door de diversiteit aan clouddiensten die het bedrijf aanbiedt.
Salesforce.com komen we voor het eerst in de lijst tegen. Ict-professionals zien het als een innovatief bedrijf, maar het komt niet voor in de totale Computable 100. Ook Vodafone, Centric, NetApp en Intel zijn (op)nieuw in het lijstje te vinden.
Oracle, Ziggo en vooral TomTom doen het een stuk minder dan in 2013.
Vooral die laatste zet zijn vrije val voort. Nieuwe innovaties van deze pionier zijn kennelijk dringend gewenst.
Google: innovaties spreken tot de verbeelding
Het straatbeeld wordt nog niet bepaald door mensen met een Google Glass op hun neus of auto’s die zelf sturen en inparkeren. Chromebooks en Chromeboxen zijn aan een opmars bezig, maar zijn ook nog niet bepalend voor het ict-landschap. De zoekmachine is niet wezenlijk veranderd. Toch wordt Google nog altijd als meest innovatieve bedrijf gezien. Veel projecten spreken blijkbaar tot de verbeelding, ook al zijn ze niet meer zo nieuw of nog nauwelijks zichtbaar.
Natuurlijk is Google ook steeds actiever op de zakelijke markt. Met de divisie Google for Work (voorheen Google Enterprise) biedt het bedrijf een steeds groter aantal clouddiensten die bij steeds meer bedrijven hun toepassing vinden. De nieuwe naam sluit aan bij de ambitie van Google, meldde ceo Eric Schmidt in september dit jaar. ‘Onder andere onze tools Google Apps, Maps, Search, Chrome, Android, Cloud Platform maken het leven makkelijker, waardoor we beter kunnen werken. Dat is waar wij aan werken: het beste van Google, nu voor het werk.’
Afas: soms moeten gebruikers zich aanpassen aan de software
Op alle fronten gaat Afas Software er jaarlijks iets op vooruit in de Computable 100. Mede dankzij sterke financiële resultaten wist het softwarebedrijf dit jaar voor het eerst de top-10 van de eindlijst te halen. Ook in de imagolijsten blijft de leverancier van erp-software stijgen. Zo staat Afas dit jaar ook voor het eerst in de top-10 van meest innovatieve ondernemingen, op plek 7 (vorig jaar 11). Met welke innovaties heeft het bedrijf dit jaar indruk gemaakt?
Bas van der Veldt, algemeen directeur van Afas: ‘Dit jaar zijn we vooral opgevallen met iets wat je als negatief zou kunnen beschouwen: de rechtszaak die ING tegen ons aanspande.’ In juli sleepte ING Bank het bedrijf voor de rechter met de eis dat het zou stoppen met de koppeling tussen internetbankieren van de bank en het online huishoudboekje Afas Personal. Van der Veldt: ‘We hebben het kort geding verloren, maar ondertussen hebben we de harten van veel Nederlanders gewonnen. Er moet echt iets veranderen bij banken. Dat hebben we aangetoond en dat hebben mensen opgemerkt. We hebben overigens contact met alle banken om alsnog een koppeling te maken, maar dan op een andere manier.’
Een innovatie waar het bedrijf het afgelopen jaar mee naar buiten is gekomen, is de opvolger van het zakelijke softwareproduct. Een belangrijk idee hierachter is het genereren van software. ‘We hebben software ontwikkeld om allerlei processen te automatiseren, maar dat waar we zelf mee bezig zijn, software ontwikkelen, kan ook veel beter geautomatiseerd worden. Andere bedrijven brengen dat werk naar India, maar dan verplaats je alleen maar werk.’ Met deze nieuwe methode heeft Afas zelfs de aandacht van grote jongens als Microsoft weten te trekken. ‘Daar zeiden ze: dit is écht een innovatie. Daar moet je patent op aanvragen. Dat gaan we niet doen. We kiezen er liever voor de kennis te delen en mensen te ondersteunen. De voorsprong die je met deze innovaties hebt, houd je niet oneindig lang vast, maar ik schat dat we toch wel een jaar of zes, zeven voorop lopen.’
Hoe voorkom je dat je als bedrijf dat ooit als pionier werd gezien te groot wordt en op den duur geen innovator meer bent? Van der Veldt: ‘Soms moet je keuzes voor de klant maken. Anders word je een soort SAP. Dat is geen bedrijf meer, maar een programmeeromgeving. Ik geef SAP niet zo zeer de schuld van het mislukken van projecten als dat bij het Ministerie van Defensie, maar wel de organisaties die alles helemaal op hún manier willen doen en vervolgens verstrikt raken in dit soort projecten. Wij zeggen: debiteurenbeheer is bij een softwarebedrijf niet wezenlijk anders dan bij een ministerie. Met maatwerk kun je soms te ver gaan.’
Is de grens aan de opmars in de Computable 100 voor Afas niet zo’n beetje bereikt? ‘Een plek in de top-3 is haalbaar als er een lijst van écht Nederlandse bedrijven komt. Ik vind het eigenlijk niet terecht dat de Apples en Googles van deze wereld ook meedoen.’
Salesforce.com: innoveren is iets anders dan vernieuwen
Dit jaar komen we Salesforce.com voor het eerst tegen in de Computable 100-lijsten. Helaas niet in de eindlijst, want er zijn geen Nederlandse financiële cijfers. Die hadden de totaalscore wellicht gunstig beïnvloed. In de imagolijsten scoort de pionier op het gebied van cloudoplossingen echter goed. In de lijst van meest innovatieve ict-bedrijven, komt het zelfs binnen op de veertiende plaats.
Die score komt niet helemaal uit de lucht vallen: het Amerikaanse zakenblad Forbes riep Salesforce.com dit jaar voor de vierde achtereenvolgende keer uit tot meest innovatieve bedrijf.
Renzo Taal, vice president North Europe van Salesforce.com is blij met de erkenning, ook in Nederland. ‘Wel kun je je afvragen of je ons een ict-bedrijf moet noemen. We zien onszelf meer als digital bedrijf.’ Het verschil is dat Salesforce.com niet alleen met cio’s om tafel zit, maar juist veel met raden van bestuur, marketingafdelingen en andere partijen die zich meer bezighouden met strategie en businessmodellen.
‘In Nederland worden we misschien nog vooral gezien als leverancier van een crm-oplossing in de cloud, maar dat zal snel veranderen. We willen het gehele relatiebeheer van bedrijven optimaliseren, in sales, service en marketing. De manier waarop KLM met social media omgaat, is bijvoorbeeld wereldwijd een standaard geworden. De maatschappij vervoert dagelijks ongelofelijke aantallen mensen. Toch is het in staat één op één met klanten te communiceren. Wie zijn bagage kwijt is en een tweet stuurt, krijgt bijvoorbeeld meestal binnen een kwartier een zo adequaat en persoonlijk mogelijk antwoord.’
Innovatie zit hem volgens Taal niet alleen in ict, maar juist in businessmodellen. Een goed voorbeeld is het Digital Healthcare-platform dat Salesforce.com samen met Philips heeft ontwikkeld. Hierbij worden medische apparaten van Philips Healthcare en wearables aan het platform van Salesforce.com gekoppeld. ‘Dat gaat echt over een radicale verandering van de gezondheidszorg. Het is een heel andere manier om gezondheidszorg naar patiënten te brengen.’ In die disruptive aanpak zit volgens Taal het verschil tussen vernieuwen en innoveren. ‘Bij vernieuwen vervang je het datacenter door nieuwe apparatuur en software, bij innoveren kijk je naar het businessmodel. Dat is niet de infrastructuur, maar bijvoorbeeld transport en logistiek of gezondheidszorg.’
Hoe blijf je innovatief in een snel veranderende wereld? Taal: ‘Het zit in ons DNA. Er staat weer een nieuwe productlijn op stapel, cloudbased natuurlijk. Verder is Salesforce1 Platform ook echt een recente innovatie.’ Deze beschikt over een business app store, de AppExchange waarvoor ontwikkelaars applicaties kunnen maken en bevat momenteel zo’n drieduizend apps. ‘Zo is er een third party app ontwikkeld die erp naar de cloud brengt. Ook andere apps die zware on-premise pakketten kunnen vervangen, zijn in de app store te vinden.’
Hoe kan Salesforce.com volgend jaar de eindlijst definitief halen? Taal: ‘We verkopen software op een heel andere manier dan traditionele bedrijven dat doen. Dat uit zich wellicht in de financiële resultaten zoals ze hier zijn berekend. Wij meten ons financiële succes af aan drie factoren: wereldwijde groei, cashflow en een heel beperkt aantal klanten dat bij ons weggaat. Dat laatste is bijzonder belangrijk omdat we niet met langlopende licenties werken, maar met abonnementen waarbij de klant de vrijheid heeft om op te stappen. We moeten hem dus actief aan ons binden.’
Centric: actief op veel hot topics
Langzaam maar zeker is Centric uitgegroeid tot een Europese speler op het gebied van it-producten en -diensten, onder andere voor overheidsinstellingen, de financiële sector en de zorg. Het bedrijf kan software leveren, maar ook de it en volledige bedrijfsprocessen overnemen.
Eind 2013 besloot Centric alle activiteiten onder de vlag van één merk onder te brengen. Bovendien werd de organisatie omgevormd naar vier kernactiviteiten: software solutions, it-outsourcing, business process outsourcing en staffing services. Mogelijk hebben deze veranderingen het bedrijf extra onder de aandacht gebracht van de ict-professionals. Ook het feit dat Centric erg actief is op de hot topics cloudcomputing, internet of things, mobility en security, zal zeker helpen. In ieder geval komt Centric binnen in de top-20 van meest innovatieve bedrijven, op de zestiende plaats.
NXP Semiconductors: identity management as a service
In de Computable 100 schommelt NXP de laatste jaren rond de tachtigste plaats. In de imagolijst van meest innovatieve bedrijven gaat het de chipfabrikant beter af, al halen ze net niet de top-20.
Het bedrijf timmert onder andere aan de weg op het gebied van identity management, een onderwerp waar experts unaniem een grote toekomst in zien. Zo won NXP samen met het eveneens Nederlandse iWelcome een Europese cloudsecurity-prijs met de invoering van een Europees identity-management as a service-platform. Het project was volgens de jury een mooi voorbeeld van hoe identity management zich ontwikkeld in een hybride scenario. Grote organisaties hebben de laatste tien jaar veel geïnvesteerd in on-premise identity en access management (iam)-projecten. Nu de grenzen vervagen door onder andere het gebruik van cloudapplicaties en de toegang van externe gebruikers is een hybride oplossing gewenst.
Het IDaaS-platform is bij NXP gekoppeld aan het traditionele systeem voor identity en access management en ontsluit tal van (cloud)applicaties voor meer dan 23.000 gebruikers over de hele wereld.
