Overheid en ict lijken niet meer samen te gaan. Al maanden staan de kranten vol van projecten die totaal uit de hand zijn gelopen. Naast de problemen die spelen bij aanbestedingen blijven ict-projecten zelden binnen budget of wordt er daadwerkelijk opgeleverd wat de klant verwacht. Ik mis een visie op digitaal beleid.
Vanzelfsprekend werd er een commissie aangesteld. Mijns inziens koos de ‘Tijdelijke commissie ICT‘ echter gelijk de verkeerde benadering met het aanstellen van een extern bureau; de externe experts die ingeschakeld werden, hadden vervolgens ook nog een juridische achtergrond. Geef een timmerman een hamer en hij ziet overal spijkers. Het was dan ook te verwachten dat de uitkomst van deze commissie nogal één-dimensionaal zou zijn. En probeert uit te vergroten wat er fout gaat.
De discussie focust zich nu op of de commissie had moeten uitzoeken of er nou één of vijf miljard euro per jaar verkwist wordt aan mislukte automatisering en minder op de oorzaak van verkwisting.
Andere invalshoek
Ik zou daarnaast ook adviseren een verbetertraject in te gaan en daarvoor overheidgerelateerde best-practise te gebruiken. Dus kijk vooral naar wat wél werkt en vooral naar waarom ict niet serieus genomen als competentie.
Er zijn veel overeenkomsten tussen web- en ict-projecten waar de overheid van zichzelf kan leren. Kijk naar succesvolle overheidsprojecten zoals rijksoverheid.nl, politie.nl en MijnWOZ. Dit zijn prestigieuze projecten die kostenbesparing opleveren en internationaal hoge ogen gooien. Wat deze goede voorbeelden overeenkomstig hebben: een intern team van eigen mensen, groot draagvlak en een kwalitatief goed kennisniveau in de top. Dit zijn precies de elementen die cruciaal zijn voor het welslagen van een ict-project.
Ook in het bedrijfsleven is de trend dat de cmo de nieuwe cio is en wordt er meer uitgegeven aan ict. Waarom? Omdat business digitaal is geworden. De rol van cmo is dan ook veel technischer geworden dan voorheen. Een ander punt is dat salarissen voor ict’ers bij de overheid nog stammen uit de tijd dat ze dataverwerkers waren in plaats van strategische professionals. Onderzoek van Standard & Poor’s toont aan dat ceo’s die ict ‘snappen’ sneller groeien op de beurs.
Ook bij de overheid zou er, naast het creëren van betere processen op basis van vertrouwen (Scrum) en het gebruik van open source (zodat er geen lock in ontstaat) meer moeten worden gestreefd naar het plaatsen van ‘eigen’ ict-mensen op strategische posities die meewerken aan het project. Multidisciplinaire teams, waarin de overheid gezamenlijk met externe partijen ervoor zorgt dat een ict-project slaagt. Dit vergt veel van je eigen mensen. Maar door als overheid te erkennen dat ict een cruciale rol speelt, en het dus als kerncompetentie te zien, gaan goede mensen kiezen voor een carrière in de ict bij de overheid. Een navenant salaris is dan ook gemakkelijker naar de buitenwacht te verklaren.
Er is een groot verschil tussen praktisch werkplekbeheer dat je kan outsourcen versus strategische ict-projecten. Bij dat laatste wordt de overheid maar al te vaak speelbal van externe dienstverlening. Deze worden te vaak over één kam geschoren en daarom gaat het vaak mis.
Maar kijk alsjeblieft verder dan de enen en nullen en creëer een visie op digitaal.
@tTjeerd
Dank voor je reactie, onlangs interessant gesprek gehad met CIO van grote organisatie die mij de rol van CDO verder verduidelijkt heeft. Ik kan me vinden in jouw reactie.
@Ewout
Over de genoemde ‘koddigheid’ zou ik best wel eens verder in gesprek willen gaan.
Misschien goed om voor het Agile / Scrum verhaal deze opinie artikelen te lezen:
Vijf jaar Agile: hosanna of drama? (1)
https://www.computable.nl/artikel/opinie/development/5189347/1277180/vijf-jaar-agile-hosanna-of-drama-1.html
Vijf jaar Agile: hosanna of drama? (2)
https://www.computable.nl/artikel/opinie/development/5189366/1277180/vijf-jaar-agile-hosanna-of-drama-2.html
@Ronald
Altijd leuk om te discusseren maar misschien handig als we dan eerst de lijntjes trekken, er zit een flink verschil tussen een CIO in een sterk gereguleerde sector waar governance framewerken als COBIT gebruikt worden en de als Enron opererende bedrijven. Ook zit er volgens mij een behoorlijk verschil tussen de Edge IT welke een lifecycle heeft van niet meer dan 3 jaar en de Enterprise IT die 10 jaar of nog langer mee moet gaan. E.e.a wordt naar mijn mening redelijk aardig in beeld gebracht in eerder gegeven link naar SOA 3.0 roadmap.
Uit gesprekken die ik heb blijkt dat wilde plannen van de business unit versus de continuïteit van het bedrijf vaak blijken te knellen met GRC, je kunt de verhalen in de krant lezen van bedrijven die langs de rand van de afgrond gegaan zijn door ‘disconnected silos’ waar ook de overheid last van lijkt te hebben. En ze schijnen wat moeite te hebben met migraties doordat ze het zicht kwijt zijn op alle afhankelijkheden waardoor ‘loosely coupled’ vooral een natte droom van CMO is doordat ontzettend veel service gebonden zijn aan componenten welke niet meer ondersteund worden. Er zit een heel verschil tussen consument en belastingbetaler, eerste heeft de mogelijkheid om naar de concurrent te gaan als vertrouwen geschonden is maar dat blijkt dus niet op te gaan voor laatste.
Ik hoef hopelijk niet uit te leggen dat een overheid die telkens de regels van het spel wijzigt als onbetrouwbaar bestempeld wordt, als er aan één ding geen gebrek is in ambtelijke molens dan zijn het ‘raddraaiers’ die recht lullen waar belastingbetaler krom voor mag liggen. In een oude opinie van mij aangaande dit onderwerp, Dot.com economie is nu een Bedot.com economie, schreef ik over het ministerie van Waarheid. Kan me vergissen maar cognitieve dissonantie is een beroepsziekte van marketing, niet elke vanuit Amerika overgewaaide hype is dan ook levensvatbaar.
En de beurt is aan jouw……
@Tjeerd Alles wat helpt om het begrijpelijk te maken zal helpen. Waar ik dan ook benieuwd naar ben zijn suggesties voor een visie voor het jaar 2030. Dat is iets wat nu de commissie Elias verweten wordt. Ik vraag me eigenlijk af of dat het doel van de commissie was. Volgens mij hadden die als opdracht de ICT debacles te onderzoeken, dat hebben ze gedaan. Dan gaat het hoogop om suggesties voor verbetering voor de komende tijd. Dat zijn ook een aantal suggesties die jij ook al noemde, ontwikkel projecten meer in eigen hand houden bijvoorbeeld.
Betaald wordt er trouwens prima bij de overheid, die zitten geramd tot in de kist. En ook aan ICT projecten zijn er voor godsvermogens betaald dus die zijn er ook ergens terecht gekomen neem ik aan. De overheid als melkkoe, geld is geen probleem. Dus wat dat betreft zou het makkelijk kunnen om goede ICT-ers aan te trekken. Misschien moet de overheid eerst af van het uit en aanbestedingscultuurtje, dat is wat de ellende in de hand werkt.
@Louis Kossen, ik suggereer dat de overheid eerst een andere invalshoek had moeten kiezen. Creëer eerst een visie op digitaal beleid.
Dus ik verwijt de commissie Elias niet dat ze geen visie hebben opgesteld.
Vanuit die visie kan beleid ontwikkeld worden. Hierin kunnen overheidgerelateerde best-practise worden opgenomen.
In deze overheid gerelateerde best-practise zou ik inderdaad suggereren om meer ontwikkelprojecten in eigen hand te houden en anders aan te besteden. Dan ontstaan ook andere ICT functies bij de overheid (met bijbehorende lonen). Door een goede visie en een bijbehorend loon inspireer je hoogopgeleide ICT-ers om voor een baan bij de overheid te kiezen.
http://www.intermediair.nl/vakgebieden/it-internet/welke-ict-functies-verdienen-het-meest
@Tjeerd Brenninkmeijer Allereerst, excuus voor mijn suffe en flauwe opmerkingen over ICT terminologie in de reactie van 2014-11-4. Onnodig en niet ter zake.
In de reactie daarna stelde ik dat een van de conclusie van de ICT commissie was om projecten in eigen hand te nemen. Maar ook dat is volgens mij niet echt waar of ik lees het niet duidelijk terug. Ook fout.
Ik lees wel in het rapport terug zelf meer ICT kennis in huis te halen en moedigt men het gebruik van open source aan. Ben het dan ook eens met wat jij schrijft, en ook in je laatste reactie, neem ontwikkelingstrajecten in eigen hand. Zowel de regie en uitvoering. Dat men beroep doet op krachten van buiten dat kan natuurlijk maar zoals nu begrijp ik dat alles tot aan de sleutelposities aan toe uitbesteed is. Dan ben je overgeleverd aan de goden. Kijk, dat had ik nu een visie gevonden van de overheid en dat had wat mij betreft er meer dan duimendik bovenop mogen liggen.
Heb ook nog vlug naar het salarisverhaal gekeken en wat me opviel was de SAP ingenieur (?) en Scrum Master het zeer goed doen. Tsja, dacht ik toen dat zegt eigenlijk alles. Had ik toch beter die driedaagse scrum cursus kunnen nemen. Als de trend en het idee leeft dat je uitvoerend technisch werk (ontwikkeling, beheer) net zo goed in een ver land kan doen vanwege de eenvoud en de prijs, vreze ik met grote vreze voor het algehele niveau. Als je uitvoering in eigen hand wil nemen zal dat anders moeten zijn met inderdaad bijbehorende redelijke salarissen. Maar heb toch het idee dat we wat dat betreft geen klagen hebben.
Ik ben het eens met jouw visie in het artikel in Computable. De overheid schakelt nog te vaak externe bureaus in voor onderwerpen waar ze koudwatervrees voor hebben. Dat geldt zeker niet alleen voor de ict.
Het belang van ict wordt bij de overheid onderschat en nog te vaak gezien als datanetwerk. Bovendien zijn de salarissen niet aantrekkelijk voor „ echte” ict-ers. Veel mensen kiezen voor werken bij de overheid omdat het zekerheid tot het pensioen geeft. Dat trekt mensen aan die voor zekerheid gaan en niet voor de uitdaging en vernieuwing.
Bij het onderzoek van de commissie de aandacht richten puur op verkwisting is zonde van de tijd. Als bij de aanbesteding geen duidelijke visie is geweest omdat de opdrachtgever inhoudelijk geen kennis van zaken heeft dan heeft een extern bureau een onduidelijke opdracht gekregen en is het niet verwonderlijk dat het meer tijd en meer geld gaat kosten. Het belang van inhoudelijk professionele medewerkers binnen de organisatie voorkomt dergelijke financiële blunders.