De Kamercommissie ICT onder leiding van Ton Elias vindt dat het huidige Rijks ICT-dashboard een bijna lachwekkend hoera-verhaal is. Dit staat in het rapport ‘Meer grip op ICT’ dat 15 oktober 2014 is gepresenteerd. De commissie beveelt aan dat het online dashboard verbeterd wordt en er een totaaloverzicht van ict-kosten kan worden teruggevonden.
‘De rijksoverheid heeft onvoldoende inzicht in de kosten en baten van haar ict’, zo staat in het rapport. ‘Het is onacceptabel dat er géén overzicht is van wat de rijksoverheid uitgeeft aan ict. Het jaarlijkse totaaloverzicht van ict-kosten bij de rijksoverheid, inclusief personeels-, beheer- en onderhoudskosten moet daarom in ere worden hersteld, inclusief een vergelijkende analyse. En publiceer dit overzicht op het verbeterde ICT-dashboard, de website van de overheid waarmee met de buitenwereld over kosten en duur van ict-projecten wordt gecommuniceerd, met als doel de verantwoording van publiek geld. Die site vormt nu een bijna lachwekkend hoera-verhaal, lachwekkend als het niet zo triest zou zijn.’
‘Status normaal’
Dat het slecht gesteld is met de berichtgeving via het Rijks ICT-dashboard werd eerder pijnlijk duidelijk. De Social Verzekeringsbank (SVB) besloot na acht jaar aanmodderen om het programma SVB Tien te stoppen. Er werd geen multiregelingensysteem opgeleverd en de SVB zat met een strop van 43,7 miljoen euro. Zelfs op de dag dat het project werd stopgezet stond het Rijks ICT-dashboard voor dit project nog op code groen: status normaal.
Het verbeteren van het Rijks ICT-dashboard is slechts één van de aanbevelingen van de commissie Elias. Eerder stelde het al voor om de Rijks-cio meer macht te geven. De hoogste ict-verantwoordelijke bij het Rijk heeft op dit moment niet meer bevoegdheden dan cio’s op verschillende departementen. Daardoor ontbreekt het aan centrale sturing en lukt het niet om ict-ambities waar te maken.
Zelfs in het tonen van haar falen, faalt de overheid.
[quote]‘De rijksoverheid heeft onvoldoende inzicht in de kosten en baten van haar ict’[/quote]
Dat is een probleem, een pijnlijk probleem. Maar hoe zit het met de kosten en baten van de overige uitgaven van de overheid? Zijn daar wél betrouwbare dashboards van? En zo ja, waarom van die uitgaven dan wél een goed overzicht maar niet van de ict?
Je moet wel erg optimistisch zijn om nog te geloven in de Nederlandse politiek, ze verdienen het in elk geval niet.
Ambtenaren hebben geen verstand van ICT, anders waren ze ook geen ambtenaar geworden. Maar gewichtig doen met andermans geld vergaderen en maal papegaaien over dingen waar ze niks van snappen, maar toch willen bepalen hoe het moet. De ICT bedrijven mogen klakkeloos aan deze sukkels factureren. Waarom zijn Kon.Olie, D.E. en nog meer van dit soort wereldbedrijven wel goed geautomatiseerd. Omdat het dus wel kan, dus snij de sukkels er tussenuit en laat deze projecten uitsluitend over aan deskundigen en betaal pas als het werkt. Vooruit 1000 miljoen betalen in de hoop dat je er iets voor krijgt is waanzin. Dus ga een onderzoek doen bij bedrijven die WEL goed geautomatiseerd zijn, en stel daar een protocol van op. Bij ambtenaren moet het elke dag anders en extremer. Ze hebben veel bevriende ingenieursbureautjes die allemaal een rapportje moeten schrijven en iets aan het project toe moeten voegen. En de programmeurs moeten dan uit talloze loze zeer gecompliceerde adviezen, een werkbaar project programmeren. De Boord Computer Taxi (de BCT) was er al lang in 2005 werkte perfect kon alles. Maar toen kwam de IVW nu heet dat IenM en die wilde een digitale handtekening, dus een pincode. Vanaf 2006 tot op heden zijn de BCT leveranciers bezig om alle extreme eisen te ontwikkelen. Met als resultaat, BCT leveranciers failliet taxibedrijven worden meegezogen. Goed werkende systemen moesten verplicht worden omgeruild voor systemen met een digitale handtekening en enorm veel storingen. Er mag ineens niet meer online ge-update worden van de RDW kosten voor de branche 3 miljoen per maand. enz. enz. enz.
Zolang de leden van de Tweede Kamer het als hun persoonlijke uitdaging blijven beschouwen om ministers en staatssecretarissen te roosteren als er een project niet loopt zoals gepland, zullen de gedelegeerd opdrachtgever en projectleider de voortgang zodanig rapporteren dat de eindverantwoordelijke regeringsvertegenwoordiger er redelijk tot goed blijven afkomen. Ook een nieuw dashboard zal daar niets aan veranderen. Teveel focus op het voorkomen van fouten leidt tot het verhullen van fouten.
Ik heb een paar jaar geleden bij een vergelijkbaar (en tijdens het onderzoek ruim aan de orde gekomen) overheidsinstantie diverse van dit soort grote projecten voorbij zien komen.
De kern van het verhaal zit er in dat zowel de opdrachtgever als de leveranciers telkens weer akkoord gaan met grote verschuivingen van de scope; in tijd, resultaat en geld. Die wijzigingen worden verwerkt in dit dashboard en alle andere rapportages, waardoor het project uiteindelijk altijd binnen de meest recente targets voldoet. Vaak zijn die niet meer dan een zuchtend accepteren van wat gaat gebeuren in plaats van doelen die daadwerkelijk behaald moeten worden.
Een ‘rolling forcast’ blijft daarmee constant een stukje voor je uit rollen, de heuvel af en het water in….
Een officieel communicatie orgaan van de overheid dat miljarden aan verlies ten gevolge mismanagement, wanbeleid en corruptie goedpraat ?
Daar is weinig lachwekkends aan !
@Remco
Ik ben het helemaal met je eens. Bij de overheid heerst nogal een zwarte pieten gedrag, en is men vooral bezig om hetzij acties te verrmijden (dus kan je geen fout maken) of fouten te verhullen. Daarnaast speelt mee dat bij projecten niet altijd duidelijk is aan te geven op hieveek procent je zit, of goed of fout gaat. Als je nog bezig bent met het bouwen van een ICT systeem is het ‘logisch’ dat het systeem het nog niet (volgens de specificaties) doet, dus is de vraag dan of het project op schema ligt of toch uit de bocht vliegt. Meer gele nodug dan begroot zegt ook niet alles, evenals een vertraagde oplevering. Zo kunnen de inschattingen aan het begin niet correct zijn geweest. In tegenstelling tot wat sommigen (zoals NumoQuest) beweert, is IT en in het bijzonder projecten met ICT componenten niet erg voorspelbaar. Je kan een inschatting maken, maar de wereld eromheen is voordurend in beweging en heeft invloed op het project. Een wereld waar je als projectleider, opdrachtgever of projectlid vaak maar weinig tot geen invloed op hebt. Zolang je start en doorgaat op basis van een goed stel uitgangspunten en principes, kun je zeggen dat je je best doet, maar zekerheid om tot een goed eindresultaat te komen heb je niet. Op zijn hoogst kan je de kans op een goed eindresultaat vergroten, en dat is al heel wat.
Ik lees uit de reactie’s, dat het eigenlijk niet anders kan! Dat komt op mij erg onwaarschijnlijk over. Hoe doen grote bedrijven dat dan? Er moet in eenvoudige taal een rapport geschreven worden waar de systemen aan moeten voldoen en kunnen. Ik zie veel grote ICT projecten die voor eigen rekening en risico zijn gebouwd en die heel goed functioneren. Maar nogmaals ambtenaren moeten ver wegblijven van het project, zodra die zich er mee gaan bemoeien gaat het altijd fout, van ten behoeve van het handhaven van de eigen werkgelegenheid. Goed werkende automatisering is vaak snijden in eigen vlees, dat kost werkgelegenheid. Terwijl chaos werkgelegenheid oplevert, en laat niemand zeggen dat dat niet waar is, ik maak het dagelijks mee.
Zo’n ICT Dashboard gebruiken is al waar het fout gaat. Het wordt gevoed d.m.v. statistische gegevens waar te veel mee gerotzooid kan worden.
De gehanteerde metriek wordt gekopieerd van de Gartner site en dan zal het wel goed zijn.
De leuke groene kleurtjes is duidelijk voor het volk dat alleen in Jip-en-Janneke taal kan babbelen.
Het is faal tot de macht 3.