Een tijdelijke ict-autoriteit moet orde scheppen in de ict-chaos van het Rijk en toekomstige ict-drama's voorkomen. Dat is de belangrijkste aanbeveling die de Tijdelijke Commissie ICT (TCICT) presenteert in haar eindrapport 'Naar grip op ICT' dat 15 oktober 2014 wordt gepresenteerd in Den Haag.
De Tijdelijke Commissie ICT constateert dat de rijksoverheid de besturing en beheersing van projecten met een belangrijke ict-component niet op orde heeft. In een toelichting schrijft de commissie: ‘Het geheel van ict-organisaties bij de rijksoverheid is chaotisch en ondoorzichtig.’
Verder blijkt uit de vragenrondes met verschillende betrokkenen uit de sector en bij de overheid dat een financieel overzicht op rijksniveau ontbreekt. ‘Niemand weet hoeveel Nederlandse overheden aan ict uitgeven omdat een financieel overzicht op overkoepelend rijksniveau ontbreekt’, staat in de toelichting.
De belangrijkste aanbeveling om orde te scheppen in de ict-chaos is de oprichting van het Bureau ICT-toetsing. De commissie benadrukt dat het ‘geen nieuw bureaucratisch orgaan moet worden’, maar een kleine efficiënte en slagvaardige organisatie die is verbonden aan het relatief kleine ministerie van Algemene Zaken.
Bureau ICT-toetsing
Gedurende een periode van van vijf jaar moet het Bureau ICT-toetsing alle projecten van de overheid boven de vijf miljoen euro waarbij ict een belangrijke rol speelt, toetsen aan de hand van tien basisregels.
Daarnaast doet de commissie nog een aantal aanbevelingen die gericht zijn op een betere beheersing en besturing van ict-projecten binnen het Rijk. Die hebben betrekking op de rol van de Tweede Kamer, waarin vaak onvoldoende deskundigheid of desinteresse in ict is, centrale sturing en projectmanagement.
Commissie-voorzitter Ton Elias: ‘Eerdere pogingen om de terugkerende ict-ellende aan te pakken hebben helaas gefaald. We hopen dat de Tweede Kamer nu een keer doorzet en onze aanbevelingen in samenhang overneemt.’
@NumoQuest, writing apart together?
Is er dan zoveel verschil met Privebusiness? 20 jaar geleden begonnen de ICT marketing goeroes te promoten dat men voor een Erp project niet meer met de ICT- noch met de productie- manager moest gaan praten omdat die toch alleen maar moeilijk doen en problemen geven. Sedert 10 jaar duidt iedere analyse van watchers over de scores bij Erp projecten dat minder dan de helft geslaagd mag genoemd worden, met forse overschreidingen van timing en budget, en minder dan de helft realisatie van de verwachtingen. Als een bedrijf faalt op dat punt betalen we evenzeer want dat blijven kosten die verhaald worden op de klanten.
Zelf heb ik zo’n gevoel dat het allemaal niet zo met de techniek te maken heeft, maar eerder met corruptie.
Binnen de politie zien we geknoei over aanbestedingen.
Binnen de spoorwegen zien we snelheidstreinen die niet eens langzaam kunnen rijden.
Binnen al deze ICT overheid projecten zitten natuurlijk hordes van consultants die alles behalve willen dat het project morgen is afgelopen.
Immers, uurtje-factuurtje.. en zolang het project nog loopt, is het feest. Kortom, stagneren.. rookgordijnen, afkeuren, onredelijke eisen, zorgen dat eisen worden bijgesteld(wat leidt tot meerwerk) enzovoort.
De oplossing die nu gekozen wordt, lijkt mij niet zo zinnig. Want wat behoedt deze commissie van corruptie? (en misschien ook onkunde, zoals sommige aangeven)
Beter is een los klein ministerie dat niet mag werken met uurtje-factuurtje en/of meerwerk constructies. Als het klein is, blijft het ook makkelijk te controleren. Verder moet het dan met projecten via tenders voor een vaste prijs per project. Ergo, buiten budget lopen, is falen en einde project.
De overheid verzekert haar voortbestaan door een nieuw proces te zien als de enige oplossing voor een probleem dat veroorzaakt is daar haar eigen falen.
Zie een verduidelijking van deze stelling onder het gerelateerde artikel “Overheid mist structurele rem op ICT-falen”
Nog relatief weinig reacties op het uitgebrachte rapport.
En degenen die hier reageren geven vaak blijk precies te weten waar de oorzaak is van het ‘ICT falen’. Ik zelf denk dat er in de praktijk tientallen zo niet honderden oorzaken een rol spelen, afhankelijk van de situatie en het moment waarop een ICT project zich bevindt. Misschien begint het falen al helemaal aan het begin voordat er uberhaupt gestart is met het project. En wellicht gaat het mis op het einde waarbij eindeloos de software wordt aangepast om het beter te krijgen, terwijl we weten dat dat een gebed zonder end is.
De een zegt het ligt aan de politiek en de hoge ambtenaren want die hebben andere belangen. De ander zegt weer dat het ligt aan de business, want die kan de eisen en wensen niet helder maken. Weer anderen zeggen dat het ligt aan die onduidelijke ICT ers, die met hun focus op techniek niet in staat zijn om zich te verplaatsen in de business. Dan is het weer het gebrek aan ICT kennis, dan ligt het weer aan de externen die baat hebben om de boel de rekken, dan is het weer vanwege een suikeroom, dan weer mismanagement, en worden de gebruikers niet of nauwelijks geraadpleegd. De een zegt de ICT is logisch, dan ander vindt dat projecten met een enorme omvang wel tot chaos moet leiden. Agile en Scrum worden van stal gehaald als de oplossing, maar dat wordt weer van tafel geveegd door ICT-ers die ruim 20 of 30 jaar gepokt en gemazeld hun vak uitoefenen en weten dat er magic bullit is.
Kortom: misschien willen we simpele oplossingen voor complexe problematiek, en die is er waarschijnlijk niet. In die zin lijiken de discussies op die van economen en politici die allemaal verschillende ideeen hebben hoe de economie vlot te trekken, en blijkt de praktijk dat het vooral een kwestie is van veel kauwen en doordouwen.
Het toverwoord in het hele rapport is “controle”. Meer ambtenaren, meer toetsing, meer sturen op geld. Jammer dat ze de plank volledig mis slaan, hier gaan we mega ICT-projecten niet mee beheersen.
De reden dat grote overheidprojecten (ICT en non-ICT) namelijk uit de hand lopen is door vriendjespolitiek, incompetente managers en vage business cases waar de politiek heel hard aan mee doet.
Project management is naar mijn idee de meest simpele vorm van management: bepaal de scope van het project aan de hand van de business case en realiseer deze binnen de gestelde normen van tijd, geld en kwaliteit.
Het begint dus bij de basis, namelijk de business case en de scope van het project. Juist deze zijn bij de overheid zo zacht als boter en gestuurd door de politiek. Zo lang de tweede kamer niet precies aangeeft wat ze verwachten van een project, blijven we mega debacle op mega debacle stapelen.
Een goed voorbeeld is de belastingdienst, 10 jaar geleden een goed geoliede machine, gesteund door goed doordachte ICT. Toen kwam de 2e kamer met allerlei toeslagen die in een onhaalbaar tijdsbestek gerealiseerd moesten worden door de belastingdienst. Helaas was geen enkele ambtenaar die naar de 2e kamer is gestapt en gezegd heeft dat ze onzinnige eisen stelde. We weten allemaal hoe dat afgelopen is….
Verder zijn de belangen voor de Ordina’s en Cap Gemini’s van deze wereld inmens, het zou me niks verbazen als de experts in deze commissie door de grote ICT dienstverleners worden geleverd, dan wel dat er vriendjes van deze dienstverleners naar voren worden geschoven.
Kortom, 2e kamer, steek de hand in eigen boezem en zorg voor een duidelijke opdracht bij een project. Stel daarnaast adviseurs aan die onafhankelijk kunnen zijn, een beetje zoals rechters dat zijn, zonder enige band met ICT leveranciers, maar wel met kennis van zaken.
@Dick
Het voorbeeld dat je noemt over de toeslagen bij belastingen heeft volgens mij niets met scope of vage business cases te maken, maar meer met ontwetendheid en ongeduld van de politiek. Anders gezegd: vanuit de top, opdrachtgever en bestuur worden vaak onmogelijkheden geeist en kan men geen ‘nee’ of ‘ja, maar wel veel later en duurder’ dulden. Er lijkt weerzin te bestaan tegen deskundigheid en adviezen die niet stroken met de wensen van de opdrachtgever. De houding is: ‘We willen het gewoon en ga het regelen’. Er is geen volwassen dialoog tussen opdrachtgever en uitvoerder.
@NumoQuest
Je vindt dat IT voorspelbaar is, maar wat zijn dan die wetmatigheden die de IT bepalen? Mijn ervaring is het tegenovergestelde, namelijk dat IT vaak niets met logica te maken heeft, en zich juist vaak kenmerkt door onvoorspelbare uitval, traagheid of bugs. Dan heb ik het nog niet eens over de omgeving waarin IT gerealiseerd wordt, waarbij mensen met verschillende karakters met elkaar moeten samenwerken, en waarbij gevoel en emoties in de uitvoering ook een belangrijke rol spelen. En als het al logisch te maken is, dan is het extreem moeilijk om aan al die logica c.q. wetmatigheden te houden, zo niet schier onmogelijk. Of ken jij systemen die bug vrij zijn of waar medewerkers zonder problemen met elkaar samenwerken?
@ Pascal…. heeeeeel herkenbaar. (Ervaringsdeskundige…)
@J van Voren, @Hans Jansen, willen jullie mij even een email droppen? Thanks.
Dit is triest nieuws, een nieuwe autoriteit die projecten op basis van 10 basisregels gaat controleren. En dan? is het dan al niet te laat?
Met welk mandaat gaat het bureau starten? Kan het projecten stoppen of annuleren? Dat moet duidelijk zijn voordat een dergelijk initiatief iets kan toevoegen. Veel overheidsprojecten worden beoordeeld, kijk maar naar UVW en SVB, maar als de leiding daar niets mee doet…..