We worden WaaS (whatever-as-a-service) van de cloud-varianten die verschijnen. Een uitwas van trendy beeldvorming rond oude wijn in nieuwe zakken? Is het wel cloud of is het gewoon outsourcing? Of geen van beide? Het cloud-fenomeen wordt gemeengoed omdat het kennelijk inspeelt op veranderingen in de markt. Welke veranderingen zijn dat? Dit brengt ons tot de volgende vragen. Wat is het verschil tussen cloud en outsourcing? Waarom kiest men voor cloud of outsourcing? Wat zegt dit over de trend in de markt? In dit artikel beantwoorden we deze drie vragen.
Kenmerken
Outsourcing
De volgende kenmerken van outsourcing vormen een samenvatting uit veel publicaties.
- Uitbesteden van een proces. Bijvoorbeeld een personeelsadministratie-proces, productieproces of beheerproces. Met het proces kan ook personeel of eigendom van materieel en kapitaalgoederen worden uitbesteed maar dat hoeft niet.
- Verschillende organisaties. De klant besteedt het proces uit aan een leverancier waarbij er sprake is van een bindende overeenkomst over het leveren van een resultaat tussen twee (of meer) verschillende partijen. Soms kunnen klant en leverancier deel uitmaken van het zelfde concern.
Bij uitbesteden van een taak, in plaats van proces, gebruikt men soms de uitdrukking outtasking. Bijvoorbeeld doen van een berekening, uitvoeren van projectmanagement of schoonmaken van een kamer. Bij outsourcing wordt vooral afgerekend op het resultaat en bij outtasking op de uitvoering.
Cloud
De volgende kenmerken van de cloud zijn gebaseerd op veel gebruikte definitie van de National Institute of Standards and Technology (NIST) uit de Verenigde Staten.
- Dienst op afroep. De klant kan eenzijdig bepalen welke diensten hij afneemt en de levering daarvan gebeurt automatisch zonder menselijke tussenkomst van de leverancier.
- Wijdverbreide online toegang. De dienst wordt via een netwerk beschikbaar gesteld, gebruik makend van standaard koppelingen waardoor toegang vanuit verschillende systemen mogelijk is (bijvoorbeeld laptop, thin client of smartphone).
- Gezamenlijk gebruik. Verschillende klanten gebruiken de zelfde hardware en software van een leverancier. Deze ict-middelen kunnen zowel fysiek als virtueel zijn en worden dynamisch toegewezen en gewijzigd op basis van de klantvraag.
- Flexibele levering. Levering van de dienst kan op basis van de vraag, flexibel en snel worden verkregen, gestopt en geschaald. Soms gebeurt dat automatisch. De klant heeft de illusie van onbeperkte capaciteit onbeperkt die op elk gewenst moment kan worden afgenomen.
- Gemeten gebruik. Cloud-systemen sturen en optimaliseren automatisch het gebruik van de dienst op basis van continue metingen. Metingen kunnen worden gebruikt voor doorbelasting naar de klant.
Onderstaande tabel geeft een samenvatting van de kenmerken van outsourcing en cloud.
|
Kenmerken: |
Outsourcing |
Cloud |
|
Proces uitbesteden |
X |
Geen kenmerken van cloud (maar kunnen wel bij cloud voorkomen) |
|
Klant en leverancier zijn verschillende organisaties |
X |
|
|
Diensten op afroep |
Geen kenmerken van outsourcing (maar kunnen wel bij outsourcing voorkomen) |
X |
|
Wijdverbreide online toegang en afname van de dienst |
X |
|
|
Gezamenlijk gebruik middelen leverancier |
X |
|
|
Flexibele levering van de dienst |
X |
|
|
Gemeten gebruik van de dienst |
X |
Release management is een vergeten kenmerk in de gebruikelijke definities van outsourcing en cloud. Bij outsourcing stelt de klant zelf vaak de releasekalender op terwijl bij cloud vrijwel altijd de leverancier bepaalt wanneer welke releases worden ingevoerd.
Proces versus dienst
De kenmerken van outsourcing en cloud zijn dus verschillend. Ze overlappen elkaar niet, simpelweg omdat ze gedefinieerd worden vanuit verschillende invalshoeken, namelijk die van ‘proces’ en ‘dienst’. Sluiten outsourcing en cloud elkaar dan uit? Nee zeker niet. Er kan sprake zijn van outsourcing terwijl er tegelijkertijd om andere redenen ook sprake is van een cloud-dienst. Zie het voorbeeld van Fysio Coast. Als de cloud-dienst een proces betreft dan is er tegelijk sprake van cloud en outsourcing. Als het echter niet om een proces, maar om een taak gaat, zoals leveren van een virtuele server of op afroep uitvoeren van een berekening, dan kan er sprake zijn van een cloud-dienst zonder dat het outsourcing is.
Fysio Coast
Een keten van vijf fitness centra, Fysio Coast, brengt zijn personeelsadministratie-proces onder bij leverancier WebHR Services. Hiervoor heeft Fysio Coast via internet toegang tot een standaard web-applicatie van WebHR, die ook gebruikt wordt door andere bedrijven. Het gebruik van deze applicatie wordt door WebHR aan Fysio Coast doorbelast op basis van het aantal personeelsleden én het aantal mutaties per maand. Met deze constructie beperkt Fysio Coast zich bewust tot een vastgestelde verzameling van standaard transacties op het gebied van personeelsadministratie waardoor het proces vergaand gestandaardiseerd, gestroomlijnd en geautomatiseerd wordt. Hierdoor beperkt de inspanning van Fysio Coast zich tot het inbrengen van mutaties met behulp van de standaard web interface van WebHR. Gezien de gedefinieerde kenmerken is hier sprake van uitbesteden van een proces en dus van outsourcing. Echter, aan de kenmerken van cloud-diensten wordt ook voldaan: Wijdverbreide online toegang van de dienst, gezamenlijk gebruik van WebHR-middelen, flexibele levering van de dienst en gemeten gebruik van de dienst.
Outsourcing of cloud – of beide
Als de invalshoeken van outsourcing en cloud – proces en dienst – verschillend zijn, geldt dat dan ook voor de redenen om voor deze levermodellen te kiezen: De zogenaamde business drivers? Onderstaande tabel geeft een aantal veel voorkomende business drivers met een indicatie of deze vaak, soms of weinig voorkomen.
|
Business drivers |
Outsourcing |
Cloud |
|
Ict kostenbesparing of –beheersing (incl. verandering van Capex naar Opex) |
Vaak
|
Vaak
|
|
Business kostenbesparing of -beheersing |
Vaak |
Vaak |
|
Concentreren op kernactiviteiten |
Vaak |
Vaak |
|
Onvoldoende kennis, ervaring of capaciteit in huis |
Vaak |
Vaak |
|
Standaardisatie (betere time-to-market) |
Soms |
Vaak |
|
Flexibiliteit (efficiënt inspelen op fluctuaties) |
Soms |
Vaak |
|
Voorwaarden voor nieuwe business (innovaties mogelijk maken) |
Weinig |
Vaak |
De kenmerken van outsourcing en cloud mogen dan verschillend zijn, de redenen om te kiezen voor de levermodellen zijn vaak dezelfde, zoals kosten, concentreren op kernactiviteiten en opvangen van gebrek aan kennis, ervaring of capaciteit. Cloud voegt een aantal redenen toe. Namelijk standaardisatie om snel nieuwe producten te kunnen bieden, flexibiliteit om fluctuaties in de vraag te kunnen opvangen en scheppen van voorwaarden voor nieuwe business.
Trend in de markt
Al in de eerste helft van de jaren zeventig van de vorige eeuw beweerde Richard Nolan van Harvard Business School dat ict-ontwikkelingen een zes fasen doorlopen, beginnend met het pionieren van enkele zonderlingen, via acceptatie met behoefte aan beheersing (management) naar uiteindelijke integratie met de business. Bij succesvolle technologie krijgt die integratie zodanige vorm dat niemand aan de klantkant er meer over hoeft na te denken: Het is er gewoon zoals stroom uit het stopcontact.
Met cloud technologie wijzen de tekenen in die richting. Redenen om voor cloud te kiezen worden, meer dan bij outsourcing, vanuit de business ingegeven. Bovendien wordt bij de cloud, meer dan bij outsourcing, de klant gevrijwaard van bemoeienis met beheer en techniek. De druk om zoveel mogelijk te standaardiseren is bij cloud ook groter dan bij outsourcing. De cloud biedt dus kansen om zich niet meer te laten afleiden door bijzaken en het vizier te kunnen richten op de zaken waarop men zich kan onderscheiden.
Jan Bouman, senior management consultant en cloud consulting practice lead van SLTN Inter Access
Met dank aan reviewers Gino Wesselman en Remco de Boer
Jan,
Leuk artikel met wat aspecten om daar verder over te discussiëren.
Ik had het interessanter gevonden als je in het kader van “Trend in de markt” wat aandacht had besteed aan nog een ontwikkeling:
Cloud Sourcing!
Verder vind ik dat je eerst je sourcingstrategie moet opstellen en pas van daaruit kijken hoe je invulling kan geven aan sommige zaken hieromtrent.
Goed artikel om de ruis rondom outsourcing en gebruik van cloud te verminderen. Op het risico af weer wat ruis te creeren, toch een vraag over het gemaakte onderscheid in ‘proces’ en ‘dienst’. “Als de cloud-dienst een proces betreft dan is er tegelijk sprake van cloud en outsourcing. Als het echter niet om een proces, maar om een taak gaat, zoals leveren van een virtuele server of op afroep uitvoeren van een berekening, dan kan er sprake zijn van een cloud-dienst zonder dat het outsourcing is.” Als die server intern staat en een ICT-afdeling zorgt dat hij beschikbaar is voor gebruik, dan spreek je daarbij over een (ondersteunend) proces. Wanneer dat niet meer nodig is (zoals in het voorbeeld) dan zou ik dat, gelet op de definitie, wel degelijk als proces, in dit geval dus ge-outsourced, benoemen.
Een uitgebreid artikel wat ik toch niet helemaal lekker vond lezen.
Bijvoorbeeld het kader: Fysio Coast.
Wat levert WebHR Services? Leveren zij naast de software ook menselijk handelen? Want dat wordt niet duidelijk beschreven. Het software gedeelte is dan gewoon cloud. Dat mensen van WebHR verwerkingen en berekeningen doen, of personeelsleden ook actief benaderen dan is het ook outsourcing.
Outsourcing heeft overigens een aantal interessante verschillen met cloud computing:
– Cloud computing contracten zijn kortlopend en snel opzegbaar, outsourcing niet
– Met cloud computing kun je ook snel krimpen, met outsourcing niet.
– Cloud computing kun je snel provisionen, outsourcing niet.
– Cloud computing heb je vaak nauwelijks ruimte om contract voorwaarden te onderhandelen, bij outsourcing is het juist een belangrijk onderdeel.
– Cloud computing kun je heel snel starten, trajecten voor Outsourcing duren juist langer
Het artikel roept bij mij meer vragen op, dan dat het antwoorden geeft.
Utility computing is a service provisioning model in which a service provider makes computing resources and infrastructure management available to the customer as needed, and charges them for specific usage rather than a flat rate. The utility model seeks to maximize the efficient use of resources and/or minimize associated costs by packaging of computing resources, such as computation, storage and services, as a metered service.
Dit oude concept zie je ook terug bij fabric computing, zeg maar cloud computing 2.0 nu blijkt dat niet alles te virtualiseren is. Afhankelijk van je commerciele vaardigheden kun je hier ook Whatever as a Service diensten op gaan bouwen. Uiteraard kun je ook alles uitbesteden maar het is dan de vraag of je tot een Continual Service Improvement (CSI) kan komen. Meeste providers hebben uiteindelijk toch een ander belang dan de klant aangezien hun marges per vierkante meter flink omhoog gaan als veel resource afgenomen maar niet gebruikt worden.
Artikel geeft wat mij betreft te weinig keuzen en er zit dus nog teveel verzuiling in blikveld van auteur(s) als ik kijk naar ontwikkelingen die er momenteel gaande zijn. Tabel met business drivers slaat de plank dan ook volledig mis, op alle punten als ik kijk naar de waarderingen die gegeven worden. Punten zijn zeer discutabel als je maar half of niet geïnformeerd wordt omdat je met uitbesteding voor ‘achter gesloten deuren’ ICT kiest of als je onvoldoende transparantie hebt in de keten door alle abstracties en organisatorische opdelingen.
Hopelijk wordt op het Cloud Congres van NGI-ngn meer verteld want dit is wel een heel eenzijdig marketing verhaal, betreffende een tekort aan kennis kan trouwens altijd nog Henri ingehuurd worden;-)
Grappig artikel. 🙂
Een schrijver die in het begin een aantal definities hanteert om ze vervolgens verderop, in het voorbeeld van Fysio Coast, overboord te gooien.
Tis te zeggen – misschien zie ik iets over het hoofd maar ik zie nergens staan dat WebHR ook de uitvoering van het HR proces voor zijn rekening neemt. Blijkbaar wordt dat nog steeds door Fysio Coast mensen uitgevoerd.
Anders gezegd – het feit dat ze de applicatie voor de HR administratie afnemen als een SaaS dienst bij WebHR en verrekenen op basis van het aantal mutaties maakt het nog geen vorm van outsourcing van het HR proces. Althans niet volgens de door de schrijver gehanteerde definities.
At best is er sprake van outtasking: uitbesteding van het technisch beheer van een administratieve applicatie ter ondersteuning van het administratieve activiteiten van HR.
De combi innovatie en WaaS-diensten is er ook zo een. Het bestaansrecht van een WaaS-dienst is inderdaad verregaande standaardisatie.
Op het moment dat IT gezien wordt als een belangrijk onderdeel van deze innovatie, dan is er zelden sprake van een standaard iets. Immers, het idee achter innovatie is dat er gewerkt wordt aan iets wat er nog niet is.
Alleen als er tijdens dat innovatie proces sprake is van een aantal (administratieve?) activiteiten zoals bijvoorbeeld boekhouden of tijdverantwoording, dan kan er gesproken worden over standaardisatie en daarmee de inzet van een WaaS-dienst.
Op het eind, bij de trends, wordt er gesproken over een vrijwaring van beheer en techniek. Het lijkt me stug dat de leverancier van een cloud-dienst als WebHR het beheer van de desktop/laptop/tablet/etc. en netwerk voor zijn rekening neemt. Deze activiteiten blijven voor rekening van Fysio Coast.
Maar los van Fysio Coast: vanuit mijn dagelijkse praktijk ben ik het nog niet tegen gekomen dat een bedrijf leunt op een, enkele cloud leverancier voor al zijn bedrijfsprocessen (mocht dat al kunnen). Zelfs bij een PostNL, die vrijwel alleen gebruik maken van verschillende WaaS-diensten is er nog een IT afdeling die de interne gang van zaken voor zijn rekening neemt.
Daarnaast zitten er binnen de business mensen die zich bezig houden met de technische realisatie (en beheer) rondom de informatie uitwisseling tussen de verschillende WaaS-diensten. Voor zover mij bekend hebben we het in beide gevallen nog steeds over “beheer en techniek” en is er geen sprake van een vrijwaring…
Misschien goed om bij zo een breed kader als cloud en (out)sourcing een wat smaller kader te hanteren zodat er ruimte komt voor iets meer diepgang. Bijvoorbeeld door gebruik te maken van meerdere artikelen.
🙂
Het doet mij deugd dat het denken in processen ook binnen dit soort discussies steeds problematischer begint te worden.
Want:
Outsourcing versus Cloud is niet proces versus dienst maar: mens versus (ICT-) middel.
Waar zit de verwarring in dit boeiende betoog?
1. Allereerst is het zaak onderscheid te maken tussen enkelvoudige processen en end-to-end bedrijfsprocessen (tenminste, als je dan toch in processen wilt blijven denken). Dit onderscheid wordt wel enigszins gemaakt door in het eerste geval te spreken van taken (outtasking), maar verderop in het artikel wordt het begrip “task’ ook weer aangewend voor bijvoorbeeld het leveren van een virtuele server (naast het op afroep uitvoeren van een berekening).
2. Ten aanzien van Cloud wordt geen duidelijk onderscheid gemaakt tussen de bekende leveringsmodellen: SaaS, PaaS en IaaS, waarbij de laatste 2 als cloud-computing vooral betrekking hebben op hardware. Toch is dit onderscheid onder het kopje Cloud wel terug te vinden, als gesproken wordt van het gezamelijk gebruik van dezelfde hard- en software, die als ICT-middelen zowel fysiek als virtueel kunnen zijn.
3. En tenslotte wordt het steeds problematischer om mensen tot de uitvoering van processen te rekenen. Waar het dus spaak loopt is onder het kopje Outsourcing precies de formulering : “Met het proces kan ook personeel of eigendom van materieel en kapitaalgoederen worden uitbesteed maar dat hoeft niet”. Van outsourcing is nu juist sprake bij het uitbesteden van “mensenwerk” (dus van personeel).
En dus kan “mens versus (ICT-) middel” nog weer worden aangescherpt tot:
“menselijke diensten versus ICT-diensten”.
Auteur en reviewers: dank voor dit top-artikel!
Hopelijk kan de typefout in de titel nog worden aangepast.
Jan Bouman vs Jack Jansonius & Will Moonen
Volgens mij uitnodiging voor reactie van Bouman.