Het is alweer vijf jaar geleden dat Gartner voorspelde dat in 2014 een kwart van alle bedrijfsapplicaties zou worden ontwikkeld door werknemers buiten de it-afdeling – de zogeheten 'citizen developers'. Hoewel er wel degelijk een trend is te zien dat niet-it'ers zich bezighouden met het ontwikkelen van apps (denk aan de Year of Code), heeft het toch niet zo'n vlucht genomen als in 2009 nog werd gedacht. It-organisaties weten nog steeds niet waar ze de developers vandaan moeten halen.
Een logisch gevolg van deze ontwikkeling is dat men zich afvraagt hoe dit komt. Laat ik beginnen met het goede nieuws: ik geloof dat het tijdperk van de citizen developers er wel aan zit te komen, en nu écht. Het idee was vijf jaar geleden zijn tijd nog een beetje vooruit. Zeker in onze markt (service automation) zien we dat steeds meer zakelijke gebruikers samen met it werken aan de ontwikkeling van apps. Grofweg zijn er drie trends die de populariteit van citizen development aanjagen.
Ten eerste is er de nieuwe generatie werknemers (Millennials) die gewend zijn om zelf technologie te ontwikkelen. Ze zijn opgegroeid in het internettijdperk en gewend aan alle self-service mogelijkheden die dit biedt. Als zij een probleem tegenkomen dat op te lossen is met it, dan krijgen ze dat voor elkaar.
In de tweede plaats brengt cloud computing nieuwe self-service-mogelijkheden met zich mee voor zakelijke gebruikers. Er is al veel over gezegd en geschreven: de grens tussen consumenten-it en zakelijke technologie verdwijnt. Medewerkers willen op de werkvloer dezelfde oplossingen gebruiken waar ze thuis ook mee werken. Dat geldt ook voor cloud-diensten die je zelf kunt ontwikkelen zonder enige programmeerkennis. Niet-it’ers kunnen zo bijvoorbeeld hun bedrijfsprocessen zoals het ‘onboarden’ van nieuwe medewerkers automatiseren, zonder dat ze daarbij ondersteuning nodig hebben van de it-afdeling.
Tenslotte: als it-afdelingen het niet eenvoudiger maken voor collega’s om nieuwe toepassingen te selecteren, creëren en gebruiken, zullen ze hun invloed binnen de organisatie verliezen – ook wel ‘rogue it’ genoemd.
Dat laatste is niet alleen maar een mogelijk scenario, maar het gebeurt al op grote schaal: volgens een onderzoek van Frost & Sullivan gebruikt meer dan 80 procent van de werknemers SaaS-oplossingen die niet zijn goedgekeurd door it. De gevolgen daarvan zijn elke dag voelbaar binnen it-afdelingen: van beveiligings- en compliance-risico’s tot onverwachte kosten. Als medewerkers van it te horen krijgen dat iets niet kan (of pas later, omdat het nu even niet uitkomt), dan gaan ze zelf op zoek naar een alternatief.
Betekent dit dat it ‘rogue it’ of citizen developers de kop moet proberen in te drukken? Nee, integendeel. Deze ontwikkeling kan zelfs een deel van de druk bij de it-afdeling weghalen, mits goed begeleid en gestroomlijnd. Dat betekent dat de it-afdeling zakelijke gebruikers zal moeten helpen om zelf applicaties te ontwikkelen, op een manier die wel past binnen het beleid van de organisatie.
Citizen developers hebben de potentie om hun vaardigheden en inzicht in de processen van de organisatie snel om te zetten in een oplossing die echt waarde kan toevoegen. Met name ondersteunende afdelingen als facility management, inkoop en finance zijn een groot deel van hun tijd kwijt met het afhandelen en coördineren van interne verzoeken door middel van e-mail en Excel-bestanden.
It-afdelingen kunnen collega’s in andere delen van de organisatie helpen om hun dienstverlening te automatiseren. De mogelijkheden om interne processen efficiënter te maken zijn in een paar jaar tijd drastisch verbeterd en als medewerkers niet de support krijgen van it om hun werk te automatiseren, dan zoeken ze hun heil elders. Citizen developers zijn de ontbrekende schakel tussen de technologische mogelijkheden die er al zijn, en het daadwerkelijke gebruik ervan.
Door proactief mee te denken en collega’s te stimuleren en begeleiden, kunnen it’ers die brug slaan – als ze er voor open staan.
Richard Poolman, regional director Benelux, Servicenow
@henri
Zoals ik al stelde is het niets nieuws, Excel of Mendix is lood om oud ijzer. Een aap kun je trucjes leren maar dat wil nog niet zeggen dat deze primaat zich ook ontwikkeld heeft. Dat jij ‘gepersonaliseerd marketing materiaal’ levert is prachtig maar niet veel meer dan Excel plus, zoiets als schilderen op nummer.
Volgens mij zit het verschil tussen HBO en universitair in het weten versus aannemen. Hoef hopelijk niet in te gaan op de case van marketing bij sommige onderzoeken, want de controleerbaarheid mist namelijk nog weleens. Als veel mensen geen interesse hebben in de IT dan zeg je eigenlijk dat ze vertrouwen op blackboxen.
Ik heb een sceptische inslag maar ik begreep dat uit onderzoek naar voren kwam dat beslissers steeds minder vertrouwen hebben in de informatie die geleverd wordt met al die mooie ‘bussines leveraging’ tools.
Ik kan het natuurlijk mis hebben maar BI gaat niet om de ‘eye candy’ maar de juiste en relevante gegevens. Dat vraagt analystisch vermogen want anders is het toch weer ‘all the tools but no idea’ zoals ik al eens eerder zei.
Ewout, ik snap je reactie en wellicht dat het gelijk ook grotendeels aan jouw kant zit, maar ik denk dat je iets te zwart/wit denkt en/of te sceptisch.
Laat ik voorop stellen dat ik niet geloof in accidental developers. Zeker omdat de keten meer is dan een appje voor de eindgebruiker en Excel als app ronduit evil is. Aan de andere kant kan ik me wel voorstellen dat er voorwaarden geschapen kunnen worden waarin niet native ontwikkelaars oplossingen maken, maar welk probleem lossen ze hiermee op?
– Dat ontwikkelaars minder snappen van de business?
– Dat business mensen goedkoper zijn dan ontwikkelaars?
– Dat ontwikkelaars moeilijk communiceren dan business mensen?
– Dat business mensen betere oplossingen realiseren?
– Dat je met betere eco-systemen of platformen werkt waarmee je sneller oplossingen realiseert?
Hoe dan ook is het geen eenvoudige propositie en het nadeel van generieke raamwerken zijn dat ze voor standaard werk snel bruikbaar zijn, maar voor de “last mile” extreem ingewikkeld of zo omslachtig dat iemand na een half jaar niet meer weet hoe het zat en documentatie erover onleesbaar is.
Onder bepaalde omstandigheden geloof ik er in, maar vooralsnog kan ik me niet voorstellen dat dit de komenden tien jaar uit een niche komt.
Ik geloof overs dat Jack (J) hierover een boeiende mening heeft 🙂
@Henri
Gelijk of geen gelijk is niet de kwestie, het gaat om de praktijk.
En die praktijk blijkt al een jaar of 20 heel wat weerbarstiger te zijn dan analisten ons willen doen laten geloven. Dat tools nu makkelijker zijn geworden wil nog niet zeggen dat daarmee de oplossingen ook beter zijn geworden.
Framewerken hebben bijvoorbeeld de neiging om je te ‘framen’ doordat je langs de lijn gaat lopen die leveranciers getrokken hebben. Of zoals jij het zegt, wil je wat anders dan zit je al gauw tegen hoge migratiekosten aan te kijken. Betreffende je vragen – met name rond communicatie – zou je het dus ook om kunnen draaien. Het is de business die niet open staat voor de problemen die er zijn, legacy is een keus die meestal niet door de IT is gemaakt.
ServiceNow, shit tomorrow?
@Henri,
Dit is zeker een boeiend opiniestuk, hoewel deze toch wat meer in jouw dan in mijn straatje past. Mijn pleidooi voor maatwerk door de business als aanvulling op maatwerk door ICT heeft inderdaad wel raakvlakken met het hier gestelde citizen development, maar ik wil vooral ook een aantal verschillen benadrukken.
In de eerste plaats heeft het hier uitgewerkte “citizen development” hetzelfde euvel als jouw visie: teveel cloud (-computing) en te weinig SOA. Waarbij “te weinig SOA” nog een understatement is: het begrip ontbreekt gewoon in het hele stuk.
Wordt nu, in de tweede plaats, selfservice in verband gebracht met cloud computing, dan doet zich een volgend interessant fenomeen voor: selfservice is vooral iets om te gebruiken, en blijkbaar niet om tot stand te brengen! Maar gebruik maken van de selfservice mogelijkheden die cloud computing met zich meebrengt is wel wat anders dan het realiseren van selfservice applicaties (hoewel het een het ander natuurlijk niet hoeft uit te sluiten). En je voelt hem al aankomen: selfservice applicaties realiseer je niet in de eerste plaats met cloud computing maar met SOA.
In dat opzicht is de vergezochte term “citizen development” dan ook niet een blijvertje; veel aannemelijker is het om gewoon te spreken van business development. Die citizen developers blijven dus gewoon voor de deur staan 🙂
@Ewout,
Wat is jouw alternatief voor SOA: terug naar de batchverwerking binnen de silo-applicaties op het mainframe?
@Jack
Je silo-achtige applicaties binnen mainframe ontstonden vooral door de organisatorische begrenzingen. Delen was tenslotte nimmer het probleem maar het ging altijd om de regels.