It-projecten hebben al langere tijd een negatief imago. Het feit dat de mislukte it-projecten bij de overheid momenteel breed uitgemeten worden in de Nederlandse media, draagt hier natuurlijk ook niet aan bij. Cerios, expert op het gebied van it-projecten, gelooft dat zelfs de meest complexe projecten succesvol kunnen verlopen. Daarom organiseerde het bedrijf samen met Computable een rondetafeldiscussie, waar experts uit alle hoeken bijeen kwamen om eens van gedachte te wisselen over succesvolle it-projecten en om van elkaar te leren.
De rondetafeldiscussie werd door Cerios en Computable geïnitieerd. Vertegenwoordigers van Ordina, Tata Steel, Cerios, Agentschap BPR, IonIT, en A/I/M namen deel. Verslag van deze discussie verschijnt in een driedelige artikelenreeks, waarin de startfase van het project, de uitvoering en techniek en de vorm van het project aan bod komen. Het eerste deel verscheen al eerder. Hieruit bleek al dat de term ‘succes’ moeilijk te definiëren is en van veel verschillende factoren afhankelijk is. Businessanalyse en een goede business case bleken key in de weg naar een succesvol project, maar moeten niet in alle gevallen leidend zijn. De uitvoering van het project bleek ook een belangrijk component. Agile is de laatste jaren in gebruik, en dit bleek ook een belangrijk onderwerp in relatie tot succesvolle it-projecten.
Continuous delivery
‘We kunnen wel stellen dat Agile ons de laatste tijd veel heeft gebracht’, meent Bob van Zeist, managing director bij Cerios. ‘Alles wat je nodig hebt is wendbaarheid in deze tijd, en dat realiseer je met Agile.’ Projectleider Reza Sarshar van IonIT geeft aan dat om succes te realiseren, het wel noodzakelijk is om de adoptiegraad te verhogen. Er zit doorgaans nog veel werk in ontwikkeling en beheer, maar binnen de organisatie is er sprake van weinig adoptie. Een succesvol project zonder adoptie binnen de organisatie? ‘Onmogelijk’, aldus Reza Sarshar.
Om de adoptiegraad op te krikken, blijkt Agile-werken erg belangrijk. ‘Juist kleine stukjes sneller opleveren waar de business meteen mee aan de slag kan, zal leiden tot meer adoptie’, concludeert Van Zeist. ‘Ik zie in de praktijk dat nieuwe software middels Agile wel snel ontwikkeld wordt, maar dat er problemen ontstaan bij het in productie nemen ervan. De kleine losse releases worden door beheer vaak opgespaard tot één grote release, aangezien de productiegang een zeer foutgevoelig proces is. Continuous delivery adresseert dit probleem. In feite richt continuous delivery zich op het continu en met een zo kort mogelijke doorlooptijd in productie nemen van wijzigingen. Met continuous delivery worden zo veel mogelijk taken, die verricht moeten worden om in productie te gaan, geautomatiseerd. Denk daarbij aan testautomatisering. Continuous delivery gaat in op een hele andere benadering van de keten van software-ontwikkeling en -beheer en past perfect binnen een Agile-werkwijze. Het is een actueel thema waarmee je het niveau van Agile-werken naar een hoger niveau tilt.’
Agile niet het toverwoord
Toch is Agile niet de heilige graal volgens projectmanager Leendert Hinds van Tata Steel. In zijn optiek heeft iedereen het te snel over Agile, terwijl dit niet altijd de beste methode is. Bij Tata Steel worden diverse methodieken, zowel waterval als Agile, toegepast. Dit is afhankelijk van het soort project, de technische omgeving en het ontwikkelteam. Van Zeist vult aan: ‘Agile is zeker niet het toverwoord en er zijn ook zeker Agile-projecten die mislukken. Organisaties waarbij wendbaarheid centraal staat en die verandering als onderdeel van hun bedrijfsstrategie hebben, hebben absoluut baat bij Agile.’
Van Zeist wijst op het verschil tussen overheidsinstanties en commerciële organisaties. ‘Waar de overheid vooral stabiliteit en continuïteit nodig heeft, zijn commerciële organisaties veel meer gebaat bij wendbaarheid en flexibiliteit om te kunnen concurreren.’ Ben Zwartveld van Agentschap BPR vindt dat Agile ook de overheid veel voordelen kan bieden. In sommige situaties is het volgens hem zeker nuttig om middels Agile te werken. ‘Ook voor projecten die middels waterval worden ontwikkeld, maar ondertussen helemaal vastgeroest zijn, kan Agile een enorme uitkomst zijn’, vult directeur projecten Fred Bons van Ordina aan. Hij maakt in de praktijk vaak mee dat vastgelopen projecten middels Agile weer vlotgetrokken kunnen worden.
Kritische noot
Naast de vele voordelen van Agile die ter tafel komen, is er ook ruimte voor een kritische noot. Ben Zwartveld ziet dat Agile soms ‘misbruikt’ wordt om zomaar wat te rommelen. En ook Reza Sarshar constateert dat sommige organisaties soms aan een Agile-project beginnen zonder een visie. Hoe kun je onzekerheden binnen een Agile-project wegnemen als je niet vooraf weet wat je precies wilt maken, aldus Sashar.
‘Wat veel mensen vergeten is dat het tijdspad, het budget en de requirements bij Agile ook gewoon vooraf worden vastgelegd’, antwoordt Fred Bons, directeur projecten bij Ordina. ‘Door een goede business case en doelstellingen kan je flink wat onzekerheden wegnemen, maar onzekerheid blijf je altijd houden door het proces en mechanisme.’
Voedingsbodem voor wendbaarheid
Het is opvallend dat in de discussie rondom succesvolle it-projecten, Agile vrijwel direct aan bod komt. Ondanks de verschillende meningen erover, zijn de deelnemers het wel over één ding eens: wil je wendbaarheid, dan is Agile een prima voedingsbodem. Agile dient toegepast te worden waar dat geschikt is. Kennis over wat Agile nu precies is, blijkt nog wel een heikel punt. Maar maakt Agile zijn belofte wel volledig waar en is het geschikt voor hele grote, complexe it-projecten? In het laatste deel van deze artikelenreeks is terug te lezen hoe kopstukken uit de markt hierover denken.
Deelnemers
Reza Sarshar, projectleider bij IonIT
Leendert Hinds, projectmanager en business consultant bij Tata Steel Europe
Fred Bons, directeur projecten bij Ordina Nederland en bestuurslid van IPMA Nederland
Ben Zwartveld, business architect bij agentschap BPR
Bob van Zeist, managing director bij Cerios
Steven van ‘t Veld, business & information analist bij A/I/M
Gespreksleider: Sander Hulsman, hoofdredacteur a.i. bij Computable
Lees ook deel 1 in deze serie.
Het hangt ook sterk af van wat je als “succes” benoemt.
Als de organisatie succes definieert als “op tijd en binnen budget”, dan kan je met waterval en prince2 prima op tijd iets opleveren. De gebruikers werken dan om de problemen heen (de missende features zijn dan nice to have’s), en de kosten van het extra werk in de organisatie vallen misschien best mee.
Als de organisatie succes definieert als “tevreden gebruikers”, of “proces effectief ondersteund”, of “beter dan dat van de concurrent” dan is het waarschijnlijk dat je iteraties – dus kosten en tijd toevoegt.
Ik denk dat dat kan verklaren dat voor commerciële producten en diensten Agile werken een must is, en voor traditionele systeemontwikkeling en in-house trajecten Prince2 vaak prima voldoet.