Outsourcing is al jaren geleden gepromoveerd van trend naar dagelijkse werkelijkheid. En hoewel het tijdperk van de megadeals volgens de Computable-experts voorbij is, zal ict-outsourcing ook de komende jaren verder toenemen.
‘Recent onderzoek van CIF, maar ook van onderzoeksbureau Gartner, laat zien dat 69 procent van de bedrijven inmiddels aan een vorm van outsourcing doet’, zegt directeur Arnaud de Wilde van PST Business Services. Hij voorziet een groei van productieservers in de cloud. ‘De reden is dat het vertrouwen groter wordt waardoor ook bedrijfskritische applicaties naar de cloud worden gemigreerd’, zegt hij. Outsourcers krijgen het dus drukker.
Weer in eigen hand
Toch is niet iedereen het hiermee eens. Algemeen directeur Ramon Zanders van Yonder ziet zowel een neerwaartse als opwaartse trend in outsourcing. ‘Bedrijven zijn ontevreden en staan minder open voor outsourcing in de vorm van diensten op basis van capaciteit’, zegt hij. Sourcing director Jacco Klomp van Ordina vult aan: ‘Een aantal van onze klanten heeft er zelfs voor gekozen om uitbesteedde percelen weer in eigen hand te nemen. Vaak komt de desillusie na een eerder outsourcingsproject. Ook past deze beweging in het beeld van een groeiende macht van de business en de wens om sneller en effectiever aanpassingen te kunnen doorvoeren in het ict-landschap. Bovendien heeft dit vermoedelijk te maken met de invloed van de crisis op de arbeidsmarkt’, legt hij uit. Maar het is volgens Klomp wel erg interessant te volgen hoe deze insourcingsbeweging gaat verlopen wanneer de groei van voor de crisis weer aantrekt en de vraag naar lokale resources toeneemt.
Hoewel de hele grootschalige outsourcingsprojecten wat af lijken te nemen, komt daar volgens de experts vraag voor in de plaats naar oplossingen die de bedrijfsvoering ondersteunen. Zo ziet Zanders bijvoorbeeld dat business process outsourcing toeneemt.
Op business knowhow gericht
Klomp: ‘Het uitbesteden van activiteiten als testen, ontwikkeling, applicatiebeheer en hosting in de volle breedte, wordt her en der vervangen door het uitbesteden van meer op business knowhow gerichte deelgebieden. Denk hierbij aan applicatieclusters of omgevingen die een of meer bedrijfsprocessen ondersteunen, zoals de erp- of crm-omgeving. Hierbij worden meerdere combinaties van locatie, werkwijze en contract- en vergoedingsvorm in de outsourcingsrelatie gehanteerd.’
Dit komt volgens Klomp mede doordat het belang van ict voor de bedrijfsvoering alleen maar toeneemt. ‘Door trends als social, mobile, analytics en cloud (smac) zien bedrijven dat ze mee moeten doen om te kunnen innoveren. Dan is het dus logisch dat ook de outsourcingspartner meer blijk geeft van begrip en kennis van bedrijfsstrategieën en de kavels meer businessgeoriënteerd worden samengesteld’, zegt hij.
Geïntegreerde sourcingsoplossingen
Gabriel Schild, directeur bij Cognizant is het hiermee eens. ‘Tegenwoordig is technologie onderdeel van iedere bedrijfsstrategie en elk veranderproces. Daarom staat technologie tegenwoordig ook op de agenda bij de ceo, die zich nadrukkelijker bezighoudt met outsourcingsvraagstukken. We zien daarom twee grote trends die ook het komende half jaar bepalend zullen zijn voor de outsourcingsindustrie: in de eerste plaats treden outsourcingbedrijven steeds vaker op als adviseur voor hun klant of partner, en bieden ze consultancy, domein-, technologie- en businessprocesexpertise aan. Hierdoor kunnen outsourcingsbedrijven geïntegreerde sourcingsoplossingen bieden vanuit één platform dat zowel operations als de technologie behelst. Er wordt beter gekeken naar de meerwaarde die outsourcing kan bieden aan de bedrijfsvoering’, zegt hij.
‘Daarnaast zien we dat vooruitstrevende outsourcingspartijen delivery-modellen ontwikkelen die het risico spreiden voor zowel de outsourcingsklant als outsourcingspartner’, vervolgt Schild. ‘Deze betaal-voor-wat-je-afneemt-modellen worden steeds vaker ingezet. De klant betaalt dan alleen voor wat hij daadwerkelijk gebruikt en niet noodzakelijk voor de uren die zijn gespendeerd aan een project om de relatie op te bouwen.’
Service-innovatie
Dat is wat John de Voogd mede schaart onder service innnovatie. De head of sales commercial territory bij Fujitsu ziet dit als de belangrijkste trend voor de tweede helft van dit jaar. ‘Deze ontwikkeling is al een tijdje gaande en wordt gevoed door de groeiende volwassenheid in de outsourcingsbranche. Eerste generatie outsourcing komt nog zelden voor en de lessen uit die generatie zijn inmiddels opgenomen in de tweede generatie outsourcingsprojecten. Nu veel bedrijven aan de derde en vierde generatie outsourcing toe zijn, is de business case om over te stappen naar een nieuwe leverancier soms uitdagend door hoge transitie-investeringen. Het is aantrekkelijk om met de huidige leverancier een transformatie aan te gaan. Dat kan alleen als er genoeg innovatie en verbetering te leveren is. Zowel leveranciers en klanten zullen samen en op basis van hun ervaring in hun onderlinge samenwerking, de innovatie moeten ontdekken en moeten omzetten naar een nieuwe realiteit’, legt hij uit.
Met andere woorden, er is een terugkeer te zien naar het creëren van nieuwe zakelijke mogelijkheden met behulp van ict, denkt ceo André Huizing van Avanade. ‘Het grote verschil met het verleden is de bereidheid van organisaties om bedrijfsprocessen aan te passen aan de nieuwe mogelijkheden en zodoende echte innovatie door te voeren en nieuwe kansen te creëren. Nauw verbonden met het bovenstaande zien we een snelle transformatie van de traditionele your mess for less (ymfl)-outsourcing, die puur gericht is op het verlagen van kosten, naar transformational managed services. De meeste grote bedrijven hebben inmiddels uitgevonden dat ymfl tot stagnatie op het gebied van innovatie leidt. Er is geen enkele stimulans voor de invoering van nieuwe mogelijkheden met nieuwe ict’, legt hij uit.
Transformational managed services
Hij ziet dan ook steeds meer vraag naar transformational managed services waarbij het runnen van de bestaande omgeving wordt gekoppeld aan de eventuele transformatie daarvan naar nieuwe technologie. Huizing: ‘De spelers in dit gebied zijn veel vaker specialistische leveranciers in plaats van de traditionele generieke outsourcers, die veel te verliezen hebben bij deze trend.’
Alex van den Bergh, verantwoordelijk voor de sourcing-adviespraktijk van Quint Wellington Redwood Sourcing, kan deze bewering van Huizing zelfs staven met onderzoeksresultaten. ‘Op basis van het onderzoek dat Quint Wellington Redwood uitvoert met Whitelane onder cio’s en it-managers blijkt dat in Nederland voor het eerst kostenreductie niet meer de nummer één reden is voor outsourcing’, zegt hij. ‘De nieuwe focus is op de op core business. Wij merken daardoor dat de markt voor ict-outsourcing volwassener wordt. Kostenbesparing is nog steeds belangrijk maar de vraag is ook vaak: waarom doen wij dit zelf nog terwijl het niet onze kerntaak is? Zeker bij hosting, storage en het netwerk is schaal zo belangrijk en volgen technologische veranderingen zich zo snel op dat specialistische ictdienstverleners beter tot hun recht komen dan bedrijven waarvoor ict een ondersteunende functie is’, vertelt hij.
Micro en double sourcing
In diezelfde lijn ligt de ontwikkeling naar micro sourcing en double sourcing volgens business development executive Marc Steenbergen van IBM. ‘De afgelopen jaren hebben we reeds een trend gezien van single sourcing naar multi sourcing, en nu maken we de stap naar micro sourcing en double sourcing. Ten aanzien van micro sourcing is duidelijk dat als je kiest voor een ecosysteem van verschillende dienstenleveranciers, waarvan sommigen hun diensten aan je leveren op het niveau van een managed applicatie en andere bijvoorbeeld op het niveau van gemanagede infrastructuur, het belang van regievoering bijna exponentieel toeneemt’, zegt hij.
Ook kiezen steeds meer organisaties er volgens hem voor hun sourcing zo in te richten dat voor precies dezelfde dienst twee verschillende leveranciers ingezet kunnen worden (double sourcing). Steenbergen: ‘Vooralsnog zie je deze ontwikkeling voornamelijk op het niveau van infrastructuur, vooral vanuit een cloudparadigma. De onderwerpen interoperabiliteit en portabiliteit staan hierbij dan ook hoog op de agenda.’
Computable-experts over verschillende deelgebieden outsourcing
Outsourcing van security operations
Algemeen directeur Erik Remmelzwaal van DearBytes: ‘We zien dat steeds meer organisaties de behoefte hebben aan een betrouwbare toezichthouder die continu het ict-netwerk monitort op verdacht gedrag en daar adequaat op ingrijpt. De tijd en kennis ontbreekt om dit zelf te doen en het belang wordt steeds groter. Gezocht wordt naar partijen die security operations center (soc)-diensten leveren omtrent security incident en event management (siem)-technologie. Deze ontwikkeling is al even gaande maar de veelheid en complexiteit van security-incidenten in het eerste half jaar stuwen deze behoefte.’
Datacenter en werkplek outsourcing
Commercial director healthcare Herman van den Tempel bij Atos: ‘Ziekenhuizen en andere zorginstellingen hebben steeds meer moeite om hun financiële huishouding gezond te houden en zijn op zoek naar allerlei manieren om kosten te besparen. Ook de ict-afdelingen ontkomen niet aan deze bezuinigingsoperaties. In dat kader merken we dat het onderwerp van het outsourcen van de kantoorautomatisering de laatste maanden hoger op de agenda is gekomen. Wij verwachten dat we in de tweede helft van dit jaar meer concrete vragen vanuit de zorgmarkt krijgen over het outsourcen van met name de werkplek.’
Alex van den Bergh, verantwoordelijk voor de sourcing-adviespraktijk van Quint Wellington Redwood Sourcing, ziet deze trend meer algemeen. ‘De klassieke werkplek met het achterliggende datacenter zal steeds verder verdwijnen ten gunste van mobiele apparaten, zoals tablets en smartphones. Bring your own device (byod) is een feit. Vrijwel alle werknemers nemen hun eigen apparaten mee, het is dus niet meer de vraag of een bedrijf byod toepast maar hoe zij byod beheerst.’
Outsourcing mobiel applicatiebeheer
Sourcing director Jacco Klomp van Ordina: ‘De explosieve groei van het gebruik van mobile apps en van mobiele apparatuur in zijn totaliteit, heeft gezorgd voor een ratrace in de markt. Langzaamaan beginnen klanten te investeren in mobile device management-oplossingen, waarmee ze de mobiele apparaten van hun eigen workforce kunnen beheren. Er is hier echter nog een wereld te winnen, want hoe volwassener de applicaties op tablets en smartphones worden, hoe relevanter het wordt om een duurzaam bruikbare oplossing te vinden voor het leveren, beheren en hosten van deze applicaties. Niet in de laatste plaats omdat security en juistheid van transacties steeds belangrijker wordt. Het outsourcen van het beheer van de mobiele applicaties naar een specialist kan grote voordelen bieden in innovatiekracht, hergebruik en robuustheid van de applicatie-omgeving.’
SaaS
Ook binnen lokale overheden speelt outsourcing het komende half jaar een belangrijke rol. Partner bij eSpecialisten Kees Groeneveld ziet de invoering van de decentralisaties als belangrijkste ontwikkeling binnen het gemeentelijk domein. ‘Gemeenten worden per 1 januari 2015 verantwoordelijk voor jeugdzorg, werk en inkomen en zorg aan langdurig zieken en ouderen. Een deel van deze taken hebben zij nu ook al, een deel nemen zij over van de Rijksoverheid.
De gemeentelijke processen zullen afhankelijk van de omvang van de gemeente worden ondersteund met softwaresystemen. Daarvoor zijn gemeenten nu en in de tweede helft van 2014 druk op zoek naar oplossingen die beschikbaar zijn of komen voor 1 januari 2015. ‘Om te voorkomen dat we lange implementatietrajecten krijgen, zien we dat gemeenten steeds meer overgaan op applicaties uit de cloud in plaats van het in huis installeren’, aldus Groeneveld. ‘In Nederland wordt overigens door veel leveranciers de term cloud gebezigd, terwijl ze een SaaS-oplossing bedoelen. De trend is helder: gemeenten zullen steeds minder applicaties binnen hun eigen muren installeren en steeds meer gebruik gaan maken van softwarediensten.’
Alex van den Bergh ziet deze trend ook. ‘De opkomst van SaaS is niet meer te stoppen en zal doorzetten. Vrijwel alle pakketleveranciers bieden SaaS-oplossingen aan en wij zien nu zelfs bij overheid en financiële dienstverleners, doorgaans voorzichtige bedrijfstakken, dat dit steeds vaker wordt toegepast. Bedrijven geven SaaS meestal niet het label ‘outsourcing’, terwijl alle onderliggende ict wel degelijk bij een derde partij belegd is’, zegt hij.
Offshoring
Alex van den Bergh: ‘Waar men nog wel behoefte heeft aan beheer en onderhoud op grote schaal zal dat steeds meer offshore gaan plaatsvinden. De tevredenheid van cio’s en ict-managers over typische Indiase, offshore ict-dienstverleners is significant hoger dan die van de meer traditionele Europese en Amerikaanse partijen. We zien de typisch Indiase dienstverleners nu ook de markt van infrastructuurmanagement opkomen. De rol van de datacenterprovider verandert ook: er ontstaan steeds grotere spelers die opslag- en rekencapaciteit bieden, vaak in de cloud. Daarop wordt door derden hoogwaardige dienstverlening geboden, cloud brokerage, om single sign-on, security, integratie tussen applicaties, infrastructuur, storage en mobiel mogelijk te maken.’
