Als groot fan van cloud computing loop ik nogal tegen wat weerstand aan. It'ers die zich bedreigd voelen of bang zijn voor uitbesteding, of vinden dat cloud computing niet veilig is en leidt tot een onbeheersbare wildgroei. En natuurlijk de groep die zich afzet tegen technologie en overheersing uit de Verenigde Staten. Daar bovenop is er ook nog kritiek op de technologie zelf die te kort zou schieten. Tijd om dit in perspectief te plaatsen.
Wat is de gedachte achter cloud computing eigenlijk? In de basis eenvoud, flexibiliteit en snel leverbaar zonder investering vooraf. Merk op dat ik niet kostenbesparing noem, daar om ik later op terug.
Zelfbediening
Voor een klant van mij heb ik jaren geleden maatwerk software geschreven voor het administratief verwerken van bedrijfstrainingen. Door een sterke focus op digitaal en pro-actief heeft deze klant een sterk onderscheidend vermogen opgebouwd ten opzichte van concurrenten. De werkelijke vooruitgang vondt pas plaats toen we zelfbediening realiseerden. Waarom zou je een klant niet steeds meer zelf in staat stellen om zaken te regelen? Daar zit een enorme hefboom in. Als je dit goed doet maakt het namelijk niet erg uit of je honderd of duizend of zelfs tienduizend klanten hebt, zeker als een groot deel van de keten digitaal is. Door een application programming interface (api) te maken op basis van een webservice was een digitaal portaal snel geregeld. Overigens zonder vendor lock-in, de logica zat namelijk in de webservice en zorgde voor real-time communicatie. Zo’n webservice maakt het ook gemakkelijk om dingen uit te besteden.
Deze gedachten en werkwijzen zijn niet anders dan hoe cloud computing providers werken. Zonder menselijke tussenkomst en handmatige handelingen klanten in staat stellen dingen te doen. Waarbij je alleen betaald voor wat je gebruikt zonder lange termijn verplichtingen. Hoe kun je hier nu tegen zijn?
Privacy?
Dus een overheid kan bij je data? So what? Banken kunnen ook bij je data, net als de belastingdienst, dus waar ben je precies bang voor? Hackers en heel misschien de mogelijkheid dat belangrijke kennis doorgespeeld wordt. Maar een gebrek van privacy? Maak dat nu eens concreet.
Nu hackers steeds sterker worden en je ertegen verdedigen steeds moeilijker zie ik als een sterk argument om je it-infrastructuur in ieder geval zo min mogelijk zelf te doen, tenzij het je specialiteit is.
Eenvoud en snel zijn winnaars. Wie dit niet aan kan bieden verliest. Het is dus echt heel belangrijk om een strategie te hebben die dit adresseert. Vooral dit is de reden waarom cloud computing zo snel terrein wint. Wat zijn de grootste beperkingen om cloud computing te omarmen?
It-afdeling als beperking
De grootste in mijn ogen is legacy, ofwel de huidige spullenboel die in de basis goed functioneert, maar verouderd is, zeker ten opzichte van de snelle ontwikkelingen van cloud computing. Maar legacy is niet de grootste uitdaging, bij lange na niet. De grootste uitdaging zit namelijk in de it’ers. De mensen die je zo hard nodig hebt om de huidige legacy in stand te houden. Aan de ene kant is er een technische schuld in het verleden opgebouwd in de it. Door budget, organisatorische onkunde, complexiteit zijn er beslissingen gemaakt die het ontvlechten en vervangen van de bestaande it zeer kostbaar maken. Die schuld moet een keer worden afgelost. It’ers hebben het al moeilijk zat om zichzelf te handhaven, maar ook geloven ze er vaak niet in dat het fundamenteel wijzigen van opvattingen mogelijk is. De huidige ellende die ze vaak ervaren is ook ontstaan door krappe budgetten, strakke deadlines en verkeerde beloften door ‘de business’ aan klanten. Zij geloven er niet in dat cloud computing nu de oplossing gaat bieden, cloud computing is in hun ogen vaak een extra middel om er een zooitje van te maken en dat is zeker niet onterecht om dat te denken.
Toch staat het los van de gedachte. Eenvoud, snel en zelfbediening. In tegenstelling waar dat voor staat is dit helemaal niet gemakkelijk te realiseren. Zoals alles in it, ergens wordt moet de complexiteit uitgevoerd worden. De kunst is alleen dat het voor de afnemer eenvoudig, snel en op basis van zelfbediening kan. Dat er een wereld voor verzet moet worden om dit te realiseren wordt vaak niet gezien.
Scrum als agile implementatie
Neem nu Agile en Scrum. Dit is een de facto standaard van tegenwoordig om systemen te realiseren. Dit zijn namelijk typisch zaken die ‘easy to learn, hard to master’. Scrum board ophangen, dagelijks aan iedereen vragen; ‘wat heb je gister gedaan? wat ga je vandaag doen? waar loop je tegenaan?’ en de user stories iteratief verplaatsen om een sprint af te ronden. Hoe moeilijk kan dat zijn? Heel moeilijk. De methode moet namelijk slank blijven en de methode vergt regelmaat en discipline, maar ook inhoudelijk vergt het nog steeds diepere inzichten en een goed team.
Cloud computing als Lean-implementatie
Het implementeren van de cloud computing gedachte zorgt ook voor schaalbaarheid. Wat in het klein werkt, werkt ook nog in het groot. Zelfbediening goed ingezet is een element wat nauwelijks overschat kan worden. En daarmee kom ik terug op het kosten aspect. Het adopteren van cloud computing door de dingen zoals je ze altijd deed in een cloud te doen zal geen besparing opleveren, hooguit wat gemak in de marge, maar daar komt bij gebrek aan regie een oerwoud voor terug én een stukje complexiteit omdat er ineens hybride gewerkt wordt. Zelfbediening is ook iets wat mogelijk is binnen de interne organisatie. Door criteria en procedures op te stellen wordt het mogelijk om de organisatie ‘leverage’ te geven, en binnen kaders de basis van it zelf te realiseren. Extreem doorgetrokken een app-store. Een goed toehoorder zegt dan ‘Maar dit kun je ook zonder cloud computing!’. Dat klopt en daarmee maak ik mijn conclusie af. Het gaat niet zozeer om de techniek van cloud computing maar de gedachte erachter door complexiteit te doorgronden en it in kleine stappen simpel en snel te maken vanuit het perspectief van de afnemer. En dat lijkt wel heel erg op Lean.
@Henri
Als jij me beschuldigd van trucjes dan beschuldig ik jouw van leugens om even de toon te zetten voor wat betreft je geliefde self-service. Als eerste ken je vast het acroniem RTFM wat toch het begin is van een stukje self-service. Ervaring leert dat als je gebruikers meer dan één keus geeft (wet van Murphy) ze altijd de verkeerde kiezen en ik citeer dan ook even je eigen uitspraak hierbij: ‘… cloud computing vaak leidt tot verspilling komt door verkeerde toepassing…’
Zal niet uitwijden over Shadow IT en de daaruit voortvloeiende Rogue IT welke dus niet alleen tot problemen met de privacy leiden want ik had het dus niet over legacy hierbij. Maar nu je toch de deur opent met: ‘Is het mogelijk dat er een nieuw bedrijf komt wat kan wat ik kan, maar zonder de legacy?’ dan denk ik dat we om dezelfde reden blijven hangen op IPv4 omdat mensen die evenveel verstand hebben van IT als Ton Elias besluiten nemen die uiteindelijk niet goed uitpakken.
Je hebt het over SCRUM en Agile wat vaak nauw verbonden is met Continuous Delivery, DevOps vult daar Continuous Deployment bij in maar is in tegenstelling tot ITIL (nog) geen best practices en meer een attitude. Nu zijn er mensen die roepen dat het allemaal de schuld is van ITIL – deels waar omdat het eind jaren 90 toch vooral als carrierepad gezien werd – maar de laatste versie komt met Continual Service Improvement toch dicht in de buurt van DevOps.
Helaas is er ook nog zoiets als het beheermodel van Looijen waardoor er inderdaad vaak meer tegenwerking dan samenwerking is. Niet vanuit de IT-er maar de managers die hun machtsbasis zien afbrokkelen want als je het over LEAN dan is een belangrijk onderdeel daarin de Theorie of Contraints. Kijkend naar organogrammen (looijen) is er binnen IT vaak sprake van een omgekeerde pyramide. Driemaal raden waar bottleneck zit want in een hiërarchie stijgt elk personeelslid tot het niveau van zijn/haar incompententie.
Leuk verhaal en dito discussie, waarbij een zinsnede in één van de laatste reacties mij triggerde:
“Merk op dat ik niet over de techniek schrijf, maar eigenlijk over de filosofie.”
Jammer genoeg kun je met filosofie geen IT runnen 🙁
Wat ik daarmee bedoel te zeggen dat er, gebaseerd op praktijkervaringen met bijv. outsourcing (waar ook een goede filosofie achter zit) de nodige scepsis ontstaan is ten aanzien van Cloud Computing.
Dit heeft overigens doorgaans niets met de filosofie en/of techniek te maken, maar alles met organisaties en inkoopafdelingen die voor een dubbeltje op de eerste rang willen zitten.
Contracten worden volledig uitgeknepen, service tot een minimum beperkt en de afspraken worden gebaseerd op aannames in plaats van de wensen van de “echte” gebruikers. Neem daarbij ook nog een infrastructuur waarbij diverse partijen betrokken zijn, dan weet je zeker dat de kans op succes gering is (althans, vanuit de gebruikers gezien. Inkoop heeft zijn bonus weer binnen want die hebben weer kunnen besparen op ICT).
Een tweetal voorbeelden ter illustratie:
– Ter ondersteuning van een continue bouw- en testproces wilden we graag een shared diskruimte van 500 GB hebben. Kon niet, er was afgesproken dat we max. 50 GB per keer aan kunnen vragen
– We werken intercontintaal, en maken veel gebruik van teleconferencing tools. Zo af en toe valt de verbinding weg, of kunnen we schermen/presentaties niet delen tijdens een sessie. End-to-end heb ik te maken met 2 lokale PC-beheer partijen, en 4 netwerkpartijen, die allemaal roepen dat er geen probleem is. Maar toch valt regelmatig de verbinding weg.
De filosofie is niet het probleem, het omzetten in een praktisch bruikbare omgeving wel.
Pascal, wat je schrijft herken ik helemaal. Wat betreft problemen met cloud ben ik benieuwd naar man en paard, de problemen die ik ondervind hebben bij mij vaak met het eerste deel van je reactie te maken. Dat goede ontwikkelaars schaars zijn kan ik beamen. Vooral de ontwikkelaars die niet de techniek maar de behoefte centraal stellen en de moeite willen nemen hier echt mee de diepte in te gaan. Dit is meteen nummer 1 reden waarom je niet zomaar afstand moet nemen van legacy.
Willem: Scherp hoor 🙂 Eerlijkheid gebied te zeggen dat ik nog geen pakkende titel had en de laatste zin en de titel de enige verwijzing zijn. Lean is een methodiek die behoorlijk wat mentale verandering vereist voor zowel uitvoerders als manager, ik zie cloud computing in dit verband als enabler.
Ewout, wederom dank voor je aanvullingen, bizar wat voor kennis jij allemaal hebt opgedaan (no pun intended)
PaVaKe, ook goed punt. Nu moet ik wel kwijt dat cloud computing ook organisatorisch makkelijker is dan outsourcing. Wat ik bedoelde is dat ik niet op de technische details en diensten ben in gegaan, maar meer hoe men deze techniek zou moeten toepassen. Voor mij is dit dagelijks werk en raak ik dagelijks de gehele scope van Iaas, Paas en Saas, eet ik mijn eigen hondenvoer en doe ik wat ik zeg.
Cloud computing bestaat niet, het is een kapstok begrip. Wel zijn er diensten en die hebben eigenschappen, door die goed in te zetten kun je de voordelen halen waarover ik schrijf. In een vervolg zal ik me ook richten op het hoe en wat.
Ik vraag me af of “cloud computing” naar het principe Keep IT Simpel and Structured kan werken.
Tot nu toe krijg ik niet dat gevoel, dus “lean” nee, er zijn te veel lagen en koppelvlakken die technisch moeten werken, te veel juridische haken en ogen waar het de beveiliging betreft.
Natuurlijk is uitbesteden verlokkend, lijkt al snel goedkoper tot dat je naar een andere leverancier wil . . . daar zijn legacy en cloud plotseling niet zo verschillend.
Cloud vervangt niet, het is er bij gekomen en voorziet op bepaalde punten in een behoefte, een behoefte die echter niet iedereen heeft.
Opvallend hoe het woord ‘cloud’ alsmaar tot welles/nietes discussies leidt. N.a.v een tweetal opmerkingen wil ik het welles-kamp wel versterken. De eerste is ‘Ervaring leert dat als je gebruikers meer dan één keus geeft (wet van Murphy) ze altijd de verkeerde kiezen’. Volgens mij is dat precies waar Henry op doelt bij zijn uitspraak dat “de it’ers” zelden enabler maar vaak disabler zijn. Mijn ervaring is dat veel gebruikers steeds beter weten wat ze nodig hebben: IT die doet waarvoor hij bedoeld is en geen gedoe geeft. Waarmee ik bij de tweede vraag kom: ‘Ik vraag me af of “cloud computing” naar het principe Keep IT Simpel and Structured kan werken’. Nou, voor gebruikers (en daar ging het toch om?) zeker wel. Je kunt immers zo goed als alles al via SAAS-toepassingen doen. Waardoor het eeuwige gedonder met lokale ICT ook niet meer nodig is. Ik ben het dan ook helemaal met Henry’s advies om als ICT-afdeling snel op die ontwikkeling in te spelen. Ook al is het alleen al om over een paar jaar nog werk te hebben.
Maar Ad, als het zo simpel is dan schuif je de IT afdeling toch gewoon aan de kant? Weg met die disablers. Dan doe je het gewoon zelf met cloud SaaS toepassingen. Waarvan ik inmiddels uit de reacties geleerd heb dat het eigenlijk over intelligente webapplicaties gaat. Wat er ook achterzit. Net zoals ik merk dat alle bestaande software legacy genoemd wordt.
De gebruikers weten precies wat ze willen hebben en dat kunnen doen ze doen met SaaS oplossingen. Ik denk zelf dat het niet zo simpel is, zeker in een staande organisatie waarin je ICT vast ingewikkelder dan een paar applicaties die je even gaat verSaaSen.
Mal dat discussies steeds hierop uitkomen als over cloud oplossingen gaat. Hoe kan het zo goedkoop mogelijk en hoe kom je van die lastige ICT afdeling af? En de inhoud en kwaliteit?
@Jan,
Ga weg met al dat genuanceer. Teveel disabling gedoe en gedonder ! We zijn hier aan het polariseren 🙂
@Ad,
Gebruikers kiezen altijd het verkeerde, maar weten steeds beter wat ze nodig hebben ? Das vast in strijd met een van Numpys IT wetmatigheden.
Simpel en Structured klinkt als mijn vak, informatica. Het is juist vaak de business die mij daarin belemmert. Of ik nou COTS of maatwerk, zelf doen of uitbesteden, Waterval of Agile, Closed of Open Source adviseer.
@Ad Gerrits … het klopt dat gebruikers steeds beter (denken te) weten wat ze nodig hebben, maaar het grote euvel daarvan is dat ze bijna allemaal individualistisch denken.
Als het aan de gebruikers lag, had ik nu voor ieder doel diverse ondersteundende pakketten in onze omgeving, gemixt met een combinatie van open en closed source, lokaal en cloud en een mix diverse ontwikkelmethodieken.
Vanuit beheersaspect wordt dit een nachtmerrie, maar ook vanuit integratie oogpunt. Wil je daar enige structuur in aanbrengen, ben je al snel de “niet meewerkende IT-er”
Ad, en anderen, laat ik duidelijk zijn: Geen enkel bedrijf kan meer zonder IT en vaak is het alleen de IT afdeling die verstand van zaken heeft over de IT. Andere afdelingen hebben vaak geen kennis, geen zin en geen tijd om zich echt in IT te verdiepen en zoals PaVaKe schrijft is dat ander afdelingen alleen nadenken over hun behoefte. Wat ik alleen merk bij zowel afdelingen als leveranciers is dat ze zelden cloud als oplossingsrichting kiezen waarbij de reden vaak is dat het bedreigend werkt, en dat er vaak gedacht wordt ik dingen die al bestaan en die men kent, leveranciers profiteren vaak niet van (echte) cloud computing. Gebruikers (of “de” business) ziet persoonlijk dat schrijfruimte, email boxen onbeperkt zijn en ziet in SaaS tooling het gemak en de bruikbaarheid. Zij willen dit ook zakelijk (en terecht) en krijgen steeds meer de mogelijkheid dat als IT het niet ondersteund dat ze om IT heen werken of dat deze afdeling onder druk wordt gezet. Dit is op zich geen goede ontwikkeling omdat dit leidt tot Shadow IT en puntsoplossing die niet goed integreren. Niettemin zijn er steeds meer SaaS oplossingen die gewoon goede integratie mogelijkheden hebben en worden die IAM’s (Identity and Access Management) steeds beter, Reza heeft daar nog een goed stuk over geschreven.
IT afdelingen moeten dit onderkennen, hierin verdiepen en kennis op doen zodat ze wel terug kunnen komen met “Ja, mits”. Zo kun je bijvoorbeeld beleid opstellen dat alleen SaaS gekozen wordt die aan bepaalde voorwaarden voldoet (certificering, white list, koppelbaar is aan IAM, API’s heeft, SSO mogelijk is, et cetera), en heb je een proces nodig hoe de SaaS geïmplementeerd dient te worden zodat deze bijvoorbeeld ook in het deprovisioning proces wordt meegenomen bij uitdienst en er duidelijk is hoe toegang geregeld wordt en hoeveel licenties/users of iets dergelijks zijn afgenomen.
Dan wat betreft legacy. Niet alle software is legacy. Het is pas legacy als het werkt en verouderd is. Tien jaar geleden bestonden er nog geen iPhones. 8 jaar geleden bestonden er nog geen echte apps op telefoons, dat betekent dat we 8 jaar geleden heel anders tegen software aan keken dan nu. Daarnaast zie je dat er door tijd en druk steeds meer verwevenheid is ontstaan. Als het ontvlechten een nachtmerrie lijkt, dan is dat een goede indicatie voor legacy. Je moet dan heel goed nadenken of je daarop voort gaat bouwen (Technical debt verhoogt) of dat je een andere route bewandeld.
Aanvulling: Legacy hoeft niet alleen 1 stuks software te zijn. Ik zie legacy juist als een systeem. Het totaal van verweven software dat voor een bedrijf als systeem functioneert. Zo is het mogelijk dat je relatief moderne software gebruikt, maar dat door maatwerk, koppelingen en andere meuk het systeem als geheel gewoon verouderd is (maar wel werkend!).