Ict-opleidingen sluiten onvoldoende aan op het werkveld. Net afgestudeerde ict'ers beschikken vaak niet over competenties die werkgevers vragen. Ze hebben bijvoorbeeld te weinig kennis van cloud computing, big data en security doordat de opleiding niet aansluit op de huidige vraag naar bepaalde competenties. Dat blijkt uit onderzoek naar ict-opleidingen in Nederland. Brancheorganisatie Nederland ICT spreekt van een mismatch tussen opleidingen en het werkveld.
Nederland ICT schrijft: ‘De Nederlandse arbeidsmarkt kent veel moeilijk vervulbare ict-vacatures, zowel bij de ict-aanbodzijde als bij de bedrijven die ict gebruiken. En dat terwijl er veel ict’ers zonder baan zitten. Bovendien hebben net afgestudeerde ict-professionals niet altijd de competenties waar werkgevers behoefte aan hebben. Deze mismatch zit in opleidingsniveau, maar ook in het niveau aan ict-vaardigheden. Onderwijs en arbeidsmarkt moeten beter op elkaar aan gaan sluiten om deze mismatch op te lossen.’
Dat concludeert de brancheorganisatie naar aanleiding van het onderzoeksrapport ‘De ict’er bestaat niet’ dat in opdracht van CA-ICT, CIO Platform Nederland, Digivaardig & Digiveilig, het ministerie van Economische Zaken en Nederland ICT is uitgevoerd door Dialogic. Ook Ecabo en het IT Performance House verleenden medewerking. Doekle Terpstra nam het rapport 19 mei 2014 in ontvangst tijdens het jaarcongres van het Techniekpact.
Directeur Nederland ICT, Lotte de Bruijn: ‘De tekorten op de arbeidsmarkt voor ict’ers zijn een bedreiging voor het economisch herstel en zijn ongunstig voor de innovatie- en concurrentiekracht van Nederland. We zijn onvoldoende voorbereid op technologische ontwikkelingen zoals cloud computing, big data en cyber security. De komende vijf jaar zal dit van grote invloed zijn op de vraag naar nieuwe, anders geschoolde ict-professionals.’ Volgens De Bruijn moet voorkomen worden dat grotere bedrijven uitwijken naar het buitenland om daar gekwalificeerde mensen te werven. ‘Groot knelpunt is dat de inhoud van ict-opleidingen onvoldoende aansluit op functies in het bedrijfsleven, waardoor er een mismatch tussen vraag en aanbod is ontstaan’, aldus De Bruijn.
HBO-studenten
Uit het onderzoek blijkt dat ten opzichte van de uitstroom vanuit ict-opleidingen er bij werkgevers relatief veel vraag is naar ict’ers met een afgeronde hbo-opleiding. De uitgevoerde vacature-analyse toont aan dat werkgevers momenteel vooral een grote behoefte hebben aan ontwikkelaars (developers). Bijna 90 procent daarvan is geschoold op hbo-wo-niveau Een tweede functie waar de vraag het aanbod overtreft is die van accountmanager. ‘Studenten kiezen nog onvoldoende de studies waar vanuit de markt veel vraag naar is. Er is behoefte aan een betere aansluiting van onderwijs en arbeidsmarkt. Juist in het licht van huidige en toekomstige technologische ontwikkelingen’, aldus de onderzoekers.
Regionale verschillen
Uit onderzoek blijkt dat de meeste ict-vacatures afkomstig zijn van werkgevers uit de regio’s Middenwest (29 procent) en Noordwest (23 procent). De regio Noord blijft met 3,3 procent ver achter. De regionale vraag naar ict-professionals volgt grotendeels de specifieke regionale economische structuur. In de regio’s Noord, Oost, Zuidwest en Zuidoost ligt de focus op industrie, wat onder meer blijkt uit de relatief grote vraag naar technische specialisten in de regio Noord. In de regio’s Noordwest en Middenwest is er meer focus op diensten, waarbij er in Noordwest veel vraag is naar allround developers en in Middenwest veel vraag is naar accountmanagers. De vraag naar technische specialisten is daar juist laag.
Arie van Bellen (ECP, programmabureau Digivaardig & Digiveilig): ‘Binnenkort presenteren we een digitale landkaart die per regio aangeeft waar binnen de ict-markt de mismatches liggen. Daarnaast starten we met CIO Platform Nederland, DHPA, Digivaardig & Digiveilig, Nederland ICT en VHTO de campagne ‘Geef IT Door’ die de mismatch tussen aanbod en vraag moet terugdringen. Dit doen we door ict-professionals in te zetten die middelbare scholieren en studenten moeten warm maken voor een carrière in de ict.’
Wat probeert men hier nu te zeggen feitelijk?
U heeft het commentaar van Mark Rutte kunnen lezen hier in Computable. Het bedrijfsleven moet gewoon zelf de broek op houden en niet zo zeuren. Dat opleiden moet klaarblijkelijk uit het bedrijfsleven komen en de miljarden aan schoolgeld? tja, ook hier niet zeuren, had je maar beter op moeten letten in de klas tijdens deze beroerde tijden.
Aan de andere kant dat ’talent’ dat klaarblijkelijk niet zou aansluiten bij het bedrijfsleven. Dat klopt. Maar om toch ietwat andere redenen dan men hier aan geeft. Als je namelijk een zakje pinda’s wil betalen voor dat ‘niet passende talent’, krijg je niet nadenkende aapjes die een trucje kennen.
Maar wacht eens even? Was dat niet wat Balkenende, Bos, kamp, Donner, Samsom en Rutte steeds roepen? Lekker je eigen broek op houden, niet denken dat er een meedenkende en wakende overheid is die helpt als het er werkelijk op aan komt? Het orakel zou uit Brussel moeten komen weet u nog? Omdat klaarblijkelijk het ‘raapzakje’ met oneliners van Mark Rutte leeg was kwam hij met een briljant plan.
De participatiesamenleving!
Tadaaaa. Ge-ni-aal! Zolang iedereen maar over van alles n nog wat aan het zeuren is, hoef ik mij nergens druk om te maken… neen mijn ‘vrinden’ ook niet. Zo, daar zijn we dus ook vanaf.
De ICT-er
Die bestaat niet. Nou, dat konden wij zonder dat onderzoek ook wel zeggen natuurlijk. Maar nu? Nu men een beetje tot de ontdekking aan het komen is dat men eigenlijk toch wel een beetje op de verkeerde weghelft terecht is gekomen? Dat die politieke verdeel en heer voor het bedrijfsleven feitelijk alleen heeft opgeleverd dat Human Capital een hele vluchtige comodity is, die soms zelfs stukken meer kost dan op levert?
Dat die betrokkenheid, die bevlogenheid, alleen maar kan bestaan bij a: uitdaging i.c.m. b: beloning? En waarschijnlijk ook c: vooruitzichten en enige zekerheid?
En dat dat nu juist het gene is wat de moderne werkgever niet van plan is te bieden maar wel heel erg veel noten op haar zang heeft? Dan kunnen we niet anders dan concluderen dat een weldenkende IT-er even heel goed uit haar en zijn doppen kijkt voor die aan bepaalde opleidingstrajecten begint want laten we wel zijn.
In het huidige gremium en economische constellatie is het maar zeer de vraag of enige persoonlijke investering ook wel vruchten zal af gaan werpen. Want werkgevers die zonder gene zo om gaan met het beschikbare Human Capital, staat in ieder geval de weg open om te gaan shoppen in dat hele goedkope buitenland.
Dat aankomende talent is weliswaar wat groen achter de oren maar niet altijd even gek natuurlijk. En dat beschikbare IT capital dat nu aan de kant staat?
Tja….
Om tot deze conclusies te komen heb je niet echt uitgebreide rapporten nodig zoals deze me dunkt. En de antwoorden daarop? Die lijken mij voor de hand liggend.
wat is hier voor nieuws aan? Dit geldt toch voor alle banen waarbij iemand net van school komt. Volgens mij noemen we dat ervaring?
Tja ook ik val weer in herhaling.
Een ICT opleiding zou je de basis kennis moeten bijbrengen.
Waarna je van een HBOer mag verwachten dat hij zelf in staat is de gevraagde kennis eigen te maken.
Het zelfde mag je van de werkgever verwachten.
Bij solicitaties geen c.v. bingo spelen maar kijken wat de kandidaten echt kunnen.
Een kandidaat die in zijn vrije tijd nooit eens een programmaatje heeft geschreven, of een cursus in welke vorm dan ook heeft gedaan, getuigd niet echt van eigen initiatief.
In dit vak moet je bij blijven wil je mee komen.. dat begint al tijdens je opleiding, en blijft je hele leven zo.
Dit is een typische verhaal vanuit het oogpunt van enkele veeleisende werkgevers: de all-round IT’er die specialist in alles.
Een ontwikkelaar moet, naast minimaal drie veelgebruikte talen (c#, c++, Java e.d.) ook nog beschikken over 1 maar liefst alle van de volgende vaardigheden: SQL (minimaal 3 leveranciers), XML, HTML, CSS, jQuery, architectuur, design patterns, communicatie van werkvloer tot aan directieniveau, cloud, security (zowel techniek als procedures), business intelligence, big data, RUP, scrum, en ga zo maar door. Uiteraard liefst alles onderbouwd door certificaten.
Bedrijven, vaak niet gehinderd door goede kennis van IT en opleidingen, leven nog steeds in de veronderstelling dat een pas afgestudeerde HBO IT-er het schaap met de vijf poten is. Ontwikkelingen in de markt gaan echter zo ontzettend snel dat het voor HBO/WO niet haalbaar is om nu te kunnen voorspellen wat er over vier jaar gevraagd is. Het is veel beter om je studenten te voorzien van een goede basis, waarmee het opdoen van nieuwe kennis vergemakkelijkt wordt.
Dus afgestudeerden moeten kennis hebben van materie die nog niet eens een hype waren toen ze begonnen met hun studie? En wat dachten we van de docenten? Die moeten nog strakker op de ontwikkelingen zitten dan de pro’s in het veld en kunnen voorspellen welke hypes er gaan komen en die zich al eigen hebben gemaakt voordat het actueel wordt?
Welk helder licht verzint dit soort onzin?
Opleidingen lopen nou eenmaal achter op de ontwikkelingen. En afhankelijk van hoe gedegen de opleiding is kan dit verschil qua tijd oplopen. Dan zal het bedrijfsleven de opleidingen moeten helpen qua kennis en andere input.
Het hele punt bij bedrijven is dan ook dat ze verwachten dat iedere werknemer diezelfde dag nog aan de slag kan en binnen een week een veteraan is. Maar zo werkt dat dus niet.
Oftewel dit klinkt als jengelen om partijen tegen elkaar uit te kunnen spelen en daarmee de kosten proberen te drukken.
Wat dat betreft mag Nederland ICT zich wel eens wat beter inzetten want op deze manier geven ze onze branche een nog slechtere naam door mee te huilen met de wolven. Want verder dan dat komen ze tegenwoordig maar zelden.
Tsja, als bedrijven interne opleidingen uit hun HR programma schrappen omdat het te veel kost moeten ze op andere manieren zorgen dat de nieuwe aanwas vanuit het HBO de juiste kennis van de eigen bedrijfsvoering krijgen. Je kan dit volledig bij het onderwijs neerleggen, maar ik zou pleiten voor ICT opleidingen in de eigen branche of weer terug in het eigen bedrijf.
ik lees dat er veelal van uit de diverse eilandjes gedacht word.
Werkgevers die het schaap met 5 poten verwachten, scholen die een goede basis willen neerleggen bij hun studenten en die de snelheid niet kunnen bij benen v.w.b. de ontwikkelingen in de ict (lesprogramma’s die gekocht worden die 4 of 5 jaar mee moeten gaan, afgestudeerden die voor gespiegeld worden dat ze god zijn als ze hun papiertje hebben, de overheid die graag tegen minimale kosten wil dat Nederland voorop blijft lopen en dat de werkeloosheid daalt.
Allemaal een stapje doen en begrijpen waar een ieder vandaan komt, dan komt het een heel eind goed.
PS; reactie v.e. werkgever
Als je begint bij een ICT bedrijf, vooral na het afstuderen, begin je veelal met programmeren. Soms wel jammer. Maar daarvoor ben je meestal niet specifiek opgeleid. Dus die vaardigheid moet je eerst ontwikkelen. Moet men bijv. Microsoft Visual Studio gaan behandelen in de opleiding, of de gehele C++ template library? Het onderhouden van grote systemen kun je tijdens je opleiding nauwelijks leren. Ik heb zelf veel wiskunde gehad. Daarvoor ben ik dankbaar, ik voel me verrijkt. Maar meestal heb je dat in de praktijk niet nodig, al geeft het het logisch denken wel een boost. In de jaren 90 dat ik studeerde had ik behoefte aan meer vakken die het ontwerpen van systemen behandelden, i.p.v. wiskunde. Maar bijv. UML zoals we dat nu kennen, was er nog niet. Een opleiding loopt altijd iets achter met hetgeen in de praktijk gebruikt wordt. Vaak behandelt men ook abstractere onderwerpen die goed zijn voor het lange termijn denken in de ICT. Niet direct bruikbaar. Echter, soms heeft men meer behoefte aan iemand met praktische kennis van bijv. specifiek TCP/IP, dan aan iemand die kennis heeft van het abstractere ISO – OSI netwerk model. Verder zou men ook meer aandacht in de opleiding kunnen besteden aan bijv. praktische onderwerpen als configuratie management en ICT project management. Toch moet gezien de beschikbare opleidingstijd keuzes gemaakt worden. Een onderwerp als bijv. concurrent programming kan niet geschrapt worden, misschien wel het wiskundige RSA cryptografie. Maar dat laatste maakt een opleiding nou net zo boeiend, er zijn mensen die iets meer willen, willen promoveren. Promovendi hebben we zeker nodig voor innovatie. Innovatie biedt programmeurs werk.
Gelukkig hoef je als ict-er alleen maar de term cloud computing op te zoeken het blijft namelijk gewoon ouderwetse client server en dat geldt ook voor bigdata dit zijn alleen maar hype termen waar gewone technieken achter zitten. Ons bedrijf host ook software extern wat tegenwoordig dus cloud computing heet.
Veel oude wijn in nieuwe zakken. Naar mijn mening sluit de hbo opleidingbest aan. En die specifieke vaktermen die elk jaar veranderen moet je gewoon even googlen…
Dit is een redelijk uitgekauwd onderwerp, dat al tijden op de agenda’s van de lokale en landelijke opleidingsorganisaties staat. Daar had je echt geen rapport voor nodig gehad.
Op lokaal niveau worden hier ook heel pragmatische oplossingen voor bedacht, in nauwe samenwerking met het bedrijfsleven. De handicap is meestal dat er sprake is van landelijke eisen op het gebied van het curriculum, waardoor die mismatch in de praktijk dan weer ontstaat. Vanuit die achtergrond voorspel ik dan ook een fraaie jojo-beweging in het verloop van dit probleem, zolang er sprake is van centraal gestuurde opleidingsprogramma’s.
Niet dat ik denk dat het loslaten daarvan meteen als een zegen zou uitpakken ;-). Maar met een beetje meer kortcyclische interactie met het lokale bedrijfsleven zou je al heel wat kunnen bereiken. En het bijstellen van de verwachtingen m.b.t. het uitstroomniveau zou hier ook wel eens louterend kunnen werken.