De Belastingdienst gaat de komende jaren aan de slag met het vernieuwen en verbeteren van werkprocessen. Ook gaat de fiscus door de invoering van objectieve meetmethoden burgers meer inzicht geven in prestaties van de Belastingdienst. Daarnaast is vereenvoudiging van het fiscale stelsel cruciaal. Dat zijn de drie hoofdpunten in een brief die staatssecretaris Eric Wiebes van Financiën aan de Eerste en Tweede Kamer heeft gestuurd.
In de brief aan de Eerste en Tweede Kamer schrijft staatssecretaris van Financiën Wiebes: ‘Om de met ict ondersteunde werkprocessen robuuster te maken, zal de Belastingdienst zijn massale processen grondig vernieuwen. Dat kan alleen stapsgewijs; een ict-vlucht naar voren is te riskant voor een dienst die iedere werkdag bijna een miljard euro moet binnenhalen. In het portfolio wordt ruimte vrijgemaakt voor deze vernieuwing.’
De staatssecretaris stelt dat verdergaande digitalisering ertoe kan bijdragen dat processen worden gestandaardiseerd en daardoor efficiënter worden. ‘Ook ga ik meer aandacht besteden aan situaties die niet gaan volgens het boekje. Hoe zorgen we ervoor dat burgers en bedrijven na een fout toch zo snel mogelijk worden bediend en wat leren we van de fout?’, schrijft de staatssecretaris. Volgens Wiebes moet het verbeteren van de werkprocessen ook bijdragen aan betere bestrijding van fraude. Bijvoorbeeld bij gesjoemel met toeslagen.
Wiebes licht de drie knelpunten nog iets verder toe. Volgens hem komen er steeds meer fiscale wijzigingen in een toenemend tempo op de Belastingdienst af. ‘Dat groeiend aantal regelingen is naar praktische maatstaven niet goed uitvoerbaar. Hierdoor neemt de kans op incidenten met belastingen en toeslagen toe.’ De staatssecretaris noemt vereenvoudiging van de fiscale regelgeving ‘noodzakelijk’, maar benadrukt dat daarbij de steun van de Kamer onontbeerlijk is.
Persoonlijk
Als tweede punt noemt Wiebes dat ‘massale processen van de Belastingdienst niet goed aansluiten op het persoonlijke, rechtstreekse contact dat mensen in de huidige tijd steeds meer gewend zijn.’ Daarom moet de fiscus volgens hem de massale processen grondig vernieuwen, zodat ze blijven draaien en toekomstbestendig zijn.
Wiebes: ‘Tot slot is het onduidelijk wat de samenleving precies van de Belastingdienst kan verwachten maar ook wat ze niet kan verwachten. Daarom moeten de prestaties van de dienst worden geobjectiveerd. Daarvoor zijn zinvolle normen, en betere en transparantere communicatie over de prestaties en fouten nodig.’
Over de termijn waarop de punten gerealiseerd moeten zijn blijft Wiebus vaag. ‘De belastingbetaler verdient snel resultaat en verwacht dat ook. Maar een snel resultaat zit er niet in; er moeten regelingen worden vereenvoudigd en de ict-structuur moet verder evolueren. De problematiek is in jaren ontstaan en wordt niet in dagen opgelost.’
ICT-problemen fiscus
De belastingdienst kampte de afgelopen jaren meerdere keren met ict-problemen. In 2008 raakten 730.00 aangiften onbruikbaar doordat systemen onvoldoende waren getest (procedure uit het papieren tijdperk). 31 maart 2014, de dag van de deadline van de aangifte, gingen de systemen plat door een piekbelasting van twintigduizend aangiften.
Noem het cynisme maar ik ruik een ICT-faal van ongekende omvang tenzij de leveranciers de verwachtingen van de staat nu al kunnen temperen: “het moet wel een vlaktaks worden van 16% want anders kan het systeem de load niet aan”.
Ik ben bijzonder verguld deze woorden van onze nieuwe (k)wiebes te lezen.
Je zou waarempel gaan denken hoe het mogelijk is dat zijn voorgangers Bazelende Bos, Jan Keesje de Jager, Weke Wekers dat voor hem niet voor elkaar kregen of is het werkelijk zo dat ‘zij in Den Haag’ toch vooral zichzelf dienen.
Wiebes is pas aangetreden en zal een toon moeten zetten in het telkens en steeds vaker onder vuur liggende ministerie. Laten we wel zijn, Aan Dijsselbloem heeft niemand in dit opzicht ook maar iets gehad. Hij was en is vooral met zijn eigen carrière bezig, dat moge duidelijk zijn. U leest het al, ik heb het niet zo op met dit soort lieden. Iets kraaien waarvan je meteen op voorhand weet dat je daar alle kanten mee op kunt laat staan meten.
We weten in elk geval één ding. IT en deze overheid zijn als hell freezing over. Maar dan wel van een soort waarvan niemand in Den Haag ook maar enig schaamrood krijgt als ze vertellen dat ‘Hell indeed is Freezing over’. Momenteel is er een tijdelijke commissie’ die alle debacles eens onder de loep neemt. Saillant detail, geen van de leden van die commissie hebben ook maar enige aantoonbare ervaring met de materie IT. U voelt mijn scepsis al. Het enige wat hier uit zal komen is politiek gelul.
Niets van het eenvoudig een streep trekken, kijken en stellen hoe de It problemen aangevlogen en aangepakt moeten worden. Neen, dat laat je vooral aan de commerciële outsider over. die hebben overduidelijk de voorbij jaren één ding vooral erg goed begrepen. Dat de overheid een domme melkkoe is die je eenvoudig een loer draait.
Net zo tenenkrommend als diezelfde impotente en incompetente overheid.
Beschamend.
De heer Wiebes geeft gelijk en durft het eindelijk eens openlijk te zeggen. Wiebes erkent dat vooral de politiek schuldig is aan de complexiteit van het systeem en bijbehorende problemen. De mensen aan de belastingtelefoon (MAVO-HAVO niveau) zijn niet in staat om een beetje complexe belastingvraag correct te beantwoorden. Politici snappen ook niet meer hoe de koopkrachtplaatjes eruit zien. Goed bedoelde aanpassingen zorgen altijd voor niet bedoelde effecten. Een voorbeeld is dat de belastingdienst te veel privégegevens aan verhuurders is gaan verstrekken.
Bij bijna alle grote programma’s / projecten waar de politiek zich steeds weer op het verkeerde moment op de verkeerde manier mee bemoeide, is het mis gegaan. Dit was niet alleen bij de belastingheffing, maar ook bijvoorbeeld bij het toeslagenstelsel, de studiefinanciering, kilometerheffing en de meststoffenheffing. En elke keer ging het al snel om tientallen of zelfs honderden miljoenen die over de balk gegooid zijn.
We moeten wel even afwachten of Wiebes de flauwekuleisen van kamerleden echt gaat weren en de ICT ook beter gaat aansturen en de verouderde systemen gaat vervangen.
Een minister die daar een kort aantal jaren zit kan in dit opzicht geen deuk in een pakje boter slaan want feitelijk wordt al het belangrijke beleid door de mensen onder de minister gedaan en hoeft deze alleen maar zijn/haar naam onder te zetten.
En via via verneem je van de mensen op de werkvloer van de belastingdienst dat veelal nog niet klaar zijn met het implementeren van verandering dat er al weer nieuwe verandering op stapel staan en dat het wat dat betreft vaak vechten tegen de bierkaai is.
Maw zul je een architectuur nodig hebben die extreem goed met constante verandering om kan gaan. Maar dat kost niet alleen veel tijd en moeite maar het vergt ook een organisatie die hier optimaal mee om kan gaan. Alleen is dus gebleken dat hier geen sprake van is.
Wat dat betreft ben ik van mening dat deze chaos opzettelijk wordt gecreëerd omdat hierdoor geheime mazen in het belasting net ontstaan waar alleen insiders kennis van hebben en hiermee ongemerkt hun voordeel mee kunnen doen en in dienst staan van de zwarte en grijze financiën circuits. Wat dat betreft zijn de duistere machten uiterst geraffineerd.
De belastingdienst heeft nog niet eens een site waar je ideeën ter verbetering kunt indienen.
Fiscaal-economisch deskundigen hebben al jááren geleden, en daarna jaar-op-jaar herhaald, berekend dat bij een soort vlaktaks-boven-minimumloon er méér belastinggeld binnen komt, iedereen van een hoop gezeur af is, de Belastingdienst grotendeels kan worden afgeschaft en het een stuk interessanter wordt om méér te werken omdat je meer overhoudt.
Maar rechtvaardigheids- en draagkracht-beginsel hebben ons gebracht waar we nu zijn. Links en rechts lusten er allebei wel pap van.
Lees voor de aardigheid het volgende artikeltje uit De Groene Amsterdammer van 20 jaar geleden even (http://www.groene.nl/artikel/tussen-draagkracht-en-profijt).