Het vak informatica voor de bovenbouw van havo- en vwo moet worden aangepast. Dat adviseert het nationaal expertisecentrum leerplanontwikkeling SLO in een onderzoeksrapport. Er moet een nieuw examenprogramma komen dat beter aansluit op vervolgopleidingen en leraren moeten bijgeschoold worden. Dat is een aantal van de adviezen die SLO schrijft in een adviesrapport dat is opgesteld in opdracht van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW).
In het adviesrapport ‘Informatica in de bovenbouw havo/vwo: naar een aantrekkelijk en actueel onderwijs in informatica’, stelt SLO dat het nieuwe examenprogramma aantrekkelijk moet zijn voor leerlingen van alle profielen. Voor jongens én voor meisjes.
Ook zou het nieuwe examenprogramma verschil moeten maken tussen havo en vwo. SLO suggereert daarom een examenprogramma te maken met basisstof die alle leerlingen moeten beheersen en een aantal eindtermen waaruit leerlingen een keuze kunnen maken.
Volgens SLO is Intensieve bijscholing van leraren noodzakelijk voor een kwalitatief goede uitvoering van het examenprogramma. Het waarschuwde al in 2007 voor vergrijzing van docenten. De bijscholing zou plaats kunnen vinden in regionale netwerken, waarin hbo, wo en bedrijfsleven een rol hebben, bijvoorbeeld via de regionale vaksteunpunten.
Schoolexamen
Een ander advies is om het vak informatica ook in de toekomst met een schoolexamen af te sluiten, juist om de differentiatie in het programma mogelijk te maken. Een centraal examen voor informatica is niet aan de orde.
Het ministerie van OCW heeft naar aanleiding van het rapport SLO gevraagd een vernieuwingscommissie in te stellen. Deze wordt nog voor de zomervakantie ingesteld. De samenstelling van de commissie en de planning van de werkzaamheden van de commissie moeten nog vastgesteld worden.
Informatica
Informatica is sinds de invoering van de Tweede Fase (1998) een keuzevak in de bovenbouw van havo en vwo. Sinds 2007 is het tevens een profielkeuzevak voor het profiel natuur en techniek. Informatica wordt aangeboden op ongeveer 55 procent van de scholen (havo: 274/501, vwo 281/513) en gevolgd door pakweg 12 procent van de leerlingen (havo 11,1 procent, vwo 11,9 procent).
Er zijn naar schatting driehonderd docenten actief. Het vak wordt afgesloten met een schoolexamen en kent dus geen centraal examen. SLO stelt: ‘Door de positie van informatica als (profiel)keuzevak is het aantal leerlingen dat het vak volgt beperkt. De meeste scholen waar informatica aangeboden wordt, hebben één informaticadocent. Diens positie op school is dus vaak solitair en bijna altijd een deeltijdfunctie.’
Over de opzet van het vak wordt al langere tijd gediscussieerd. Actualisering van het curriculum, een duidelijker onderscheid tussen havo en vwo en mogelijke differentiatie naar profiel zijn enkele voorbeelden uit die discussie.
Beter nog is informatica niet alleen op het havo en vwo beschikbaar te maken als vak, maar ook op de mavo. De jonge pareltjes zijn niet altijd studiebollen, maar er zitten ook praktijkmensen tussen. Die sluit je uit door het vak alleen op het hoger onderwijs aan te bieden. Het vak is breed genoeg om hier een goede scheiding in te kunnen maken, dan is een scheiding op het niveau van havo-vwo minder belangrijk.
Dat het vak It op de schop moet? Dat roep ik al jaren. De ketenkennis van de leraren en leerlingen is zeer slecht. Het aanleren van een enkel trucje was en is allang niet meer genoeg als men geen enkel idee heeft van materie en keten processen die nu eenmaal aan de basis van het vak informatica liggen.
Door het verder verwateren van eisen om een bepaald niveau te onderhouden, zag je dat het vak integraal meer en meer bij het bedrijfsleven is komen te liggen die natuurlijk, zeer begrijpelijk, gespecialiseerde disciplines onderhielden en daar dan ook opleidingstrajecten in aanboden. Ook daar vaak het gemis van materiekennis en keten kennis.
Na een ontwikkeling van dertig jaar informatica, de strategische toename in waarde, is voor de overheid klaarblijkelijk niet voldoende geweest te besluiten I(C)T vollediger te ondersteunen en te subsidiëren. Daarvan plukken we nu wat een minimale basis is redelijk wrange vruchten.
Het zou de overheid sieren te beginnen met een compleet curriculum die bij de basis begint en daar vandaan opbouwend een overzicht weet te geven van de verschillende stromingen/richtingen in de IT. Later in het curriculum kan men het bedrijfsleven betrekken die dan mede financiert zodat IT talent werkelijk een kans krijgt.
Nu is een talent feitelijk aan ‘goden’ overgeleverd en blijft de basis van IT, iets wat een steeds grotere rol en invloed in de alledaagse maatschappij aan het spelen is, een onsamenhangend verhaal. Leggen we dit op het bordje van het bedrijfsleven of is het juist de overheid en onderwijs die nu eens orde op zaken zou moeten stellen om hier een gedegen curriculum van en voor te maken.
Zo moeilijk mag dat gegeven toch niet zijn. Nu de politieke bereidwilligheid natuurlijk. Helaas hebben we met deze generatie politici die vooral om zichzelf lijken te bekommeren en een verregaande visionaire blindheid de tijd en wind heel erg tegen.
Helemaal mee eens: zo was ik vorige jaar op de introductie van een -NB excellente – school en vroeg daar hoe het stond met het informatica onderwijs.
Antwoord: we hebben heel veel computers…
Een goed begrip van informatica is op alle niveaus in ondernemingen een cruciale factor voor effectieve en efficiënte bedrijfsprocessen en daarmee voor de concurrentiepositie van onze economie op de wereldmarkt. Het belang hiervan lijkt mij minstens zo groot als dat van de vakken wiskunde of Engels. We zouden er daarom goed aan doen informatica (en informatiekunde) een verplicht examenvak te maken in het hele voortgezet onderwijs.
Het hele ict onderwijs gaat gebukt onder een keten van problemen.
– Het vak is gericht op een enkele technologie van de bekendste aanbieder,
andere (minder zichbare maar even zo belangrijke technologie blijft onzichtbaar of onderbelicht)
– Het vak wordt door een aantal grote fabrikanten die daar belang bij hebben gesponsord, waarbij er stilzwijgend wordt geeist dan concurerende orgnisaties buiten de deur worden gehouden.
– Het vak wordt gegeven door docenten zonder inhoudelijke IT kennis.
– Er worden slechts wat apentruukjes geleerd, niets over de hoed en de rand.
Trieste is vooral dat dit ook geld voor explicite ICT opleidigen.
– Er wordt weinig tot niets gedoceerd over de low level techniek die er achter ICT schuil gaat…. als ik toch ziet wat er in de praktijk zoal fout gaat dan bespeur ik gewoon onbegrip voor wat er nu eigenlijk gebeurd.
Tja… de eeuwige discussie weer…
Niemand durft gewoon eens eisen te stellen aan het vak, docenten en leerlingen.
En Janneke heeft ook nog een punt… het overgrote deel van de echte IT cracks die ik ken, hebben helemaal geen IT achtergrond, soms niet eens een technische achtergrond.
Zonder uitzondering zijn ze wel allemaal geintereseerd in het vak en besteden ze daar prive tijd aan (men noemt het dan hobby)
Het “vak” ICT is tegenwoordig zo uitgebreid dat het een jarenlange opleiding vereist, dus meer dan 4 of 6 jaar.
Welke kant ga je op? Theoretische informatica, Databases, Web design, Java, .NET, Mobile, Linux, Infra, analyse, architectuur, etc etc etc….?
Dat kun je nooit leren in een paar jaar. Je kunt een basis krijgen en wat orientatie. Daarna moet je leren en leren. Ik heb HTS gedaan en daarna een master bedrijfskundige informatica. Na 15 jaar van alles gedaan te hebben kan ik wel zeggen dat ik breed geschoold ben. Maar na 4 jaar school ben je simpelweg een rookie.
@ Coen Damen
Je verwoord dat heel helder. Maar vraag jezelf ook eens af of je in al die tijd van je opleiding ook werkelijk te maken hebt gehad met het volgende;
1. Wat is automatiseren?
2. Waarom automatiseer je?
3. Waarom zou je automatiseren?
En dan moeten we natuurlijk niet vergeten de volkomen voorspelbaarheid van de materie IT. Het is juist deze basis van het begin van en in IT, dat niet eens aan bod komt. Dan ben je inderdaad een rookie na vier jaar.
Zonde.
wat moeten ze leren ? : recursieve algoritmen, NumoQuests 3 regeltjes, of hoe je zo snel mogelijk een app in elkaar knutselt ?
NumoQuests algoritme lijkt overigens ook recursief:
react_computable(onderwerp)
{ zeg iets met voorspelbaarheid, basis en materie ict enzo;
if iemand_interesseert_het_iets
then
react_computable(onderwerp)
else
react_computable(onderwerp)
}
Felix,
Mischien heb je gelijk, maar feit is dat er al een hele tijd enkel nog brandhout van ICT opleidingen vandaan komt, en dat inmiddels brandhout de facto standaard geworden is.
Er is nogal een verschil tussen leren met computers om te gaan en ze leren te programmeren. Dus wat dat betreft zou ik zeggen dat studenten eerst dat eerste leren en daarna mogen ruiken aan het tweede en ze daarna een vervolgopleiding voor het tweede kunnen gaan doen.
Vergelijk het met leren auto rijden en daarna auto monteur worden. En wat dat betreft zou je naast een theorie examen eigenlijk ook moeten leren hoe een auto werkt.
Want er zijn mensen die niet eens weten hoe ze ruitensproeier vloeistof moeten bijvullen. Er zijn ook zat mensen die niet weten hoe je je computer installeert. Hetzij Windows, OSX of een Linux distro.
Wat het voorgezet informatie onderwijs betreft wil ik toch wel een lans breken en aangeven dat het onderwijs lang niet zo slecht is als hier geschetst wordt. Mede vanwege het feit dat ik onlangs met een net afgestudeerde hierover heb gediscussieerd. Hij gaf aan dat er onder de studenten een redelijk grote spreiding zat qua niveau en dat het onderwijs zelf te weinig eisend is om het gemiddelde niveau omhoog te krijgen. Iets wat volgens mij een gevolg is van het beleid om per afstuderende af te rekenen bij de opleiding. Daar zou op zijn minst een kwaliteitskenmerk aan gekoppeld dienen te worden.
Maar het is ook een feit dat een informatica maar een basis opleiding is en je daarna de rest van je carrière nog aan het bijleren bent.
Voor bedrijven is het dan ook van belang om hier verstandig mee om te gaan. Voor de werknemers is het dan ook van belang om zich te realiseren dat ze hiervoor zelf verantwoordelijk zijn om proactief aan hun eigen ontwikkeling te blijven werken.