Microsoft Build: aankondigingen uit de keynote

Een lange rij van congresgangers stroomt de grote zaal in van het Moscone Center in San Francisco, maar het past niet. Ik weet nog net een stoel te bemachtigen, voordat de deuren sluiten en de resterende deelnemers naar de 'overflow' zalen worden doorgesluisd.

De keynote wordt ingeleid door Terry Myerson, de nieuwe baas van alle Windows operating systems binnen Microsoft. In het verleden was er een organisatorische scheiding tussen Windows Phone, Windows, Windows Server, Windows Embedded en XBox. Dat heeft tot flinke problemen geleid: er zijn verschillen ontstaan in de programma api’s tussen verschillende Windows-versies waarvoor geen enkele technische rechtvaardiging bestaat. Die verschillen maken het onnodig moeilijk om applicaties van Windows 8 naar Windows Phone te vertalen. Terry Myerson heeft nu al deze afdelingen onder zich gekregen, met als doel natuurlijk om de problemen op te lossen. We zijn benieuwd hoe hem dat lukt.

Hij maakt weinig toneel van zijn introductie, en kondigt al snel de eerste spreker aan: Joe Belfiore. Joe Belfiore is de ontwerper van Metro, de moderne Windows User Interface. Hij gaat Windows Phone 8.1 laten zien. En de nieuwe persoonlijke assistent in Windows, Cortana!

Na de aankondigingen van Windows Phone 8.1 gaat het verder over het ‘gewone’ Windows 8.1. Daarvoor komt deze week Update 1 uit. In deze update zitten veel verbeteringen die Windows 8 moet verbeteren voor muis/toetsenbordgebruikers. Voorbeelden zijn contectmenu’s op live tiles, en het tonen van Metro apps op de taskbar in de desktop.

Universal apps

Dan komt David Treadwell, die werkt binnen het onderdeel operating systems. Hij ontdooit het publiek met een anekdote over zijn tijd als systeemontwikkelaar in het Windows NT team. Na deze anekdote weet iedereen dat AFD.sys (een onderdeel dat nog altijd aanwezig is in Windows 8) niet werkelijk staat voor Ancillary Function Driver. Dan komt er een aankondiging: Microsoft komt met Universal Apps. Dat zijn Apps die werken op zowel Phone als Windows 8 pc’s, en die hun user interface automatisch aanpassen op de beschikbare schermruimte. Een gebruiker kan een app dus installeren op zijn smartphone en zijn pc en achter de schermen is het dus echt dezelfde app. Apple heeft natuurlijk ook universal apps, maar die draaien alleen op iPhone en iPad, en niet op MacOS. Microsoft benadrukt dat het de enige is die momenteel deze mogelijkheid biedt.

Niet alleen is het mogelijk om een app te maken die van smartphone naar desktop schaalt; je krijgt daarbij ook nog alle vrijheid om te kiezen uit programmeertalen: C/C ++, C#/VB of javascript. Voor user interface technieken is er keuze uit Xaml, DirectX en html/css. Dit plaatje lijkt een erg sterk argument voor het Microsoft platform. Op iOS en Android is de keuze beperkter.

Office ‘Metro’

Dan komt Kirk Koenigsbauer, van Microsoft Office. Hij gaat een demo geven van ‘project Gemini’, ofwel Office voor de Windows 8 Metro UI. Deze versie van Office zal ook geleverd worden als Universal App. Zijn demo toont vooral Powerpoint, en ziet er behoorlijk compleet en fraai uit! Alles werkt flitsend snel, en Treadwell vertelt dat dat komt omdat ze in deze versie van Office gebruik maken van DirectX voor optimale performance. Hij vertelt wel dat het nog even zal duren voordat ze met het project klaar zijn. Blijkbaar zijn Excel en Word een stuk moeilijker. Na deze demo is het gemakkelijk voor te stellen dat het mogelijk zal zijn om een telefoon op werk in een docking station te plaatsen, waarna je op een groot scherm en met muis en toetsenbord volwaardig kunt werken aan documenten.

Een volgende aankondiging gaat over het migreren van oude Windowsapplicaties naar een moderne touch UI. Het wordt straks mogelijk om in een moderne Metro App een koppeling te leggen naar (oude) code die draait in de Windows Desktop-omgeving. Dat maakt het mogelijk om oudere Windows desktop-applicaties te migreren naar moderne Apps die kunnen werken op een tablet, zonder alles te herschrijven.

Dan gaat Treadwell verder over de ontwikkeling van Internet Explorer. Natuurlijk is IE11 een moderne browser, die bijna alle nieuwste html5 standaarden implementeert, zoals WebGL en video. Maar het heeft ook uitgebreide developer tools ingebouwd, die de F12 tools van Google Chrome benaderen.

Nu het gaat over html en javascript, komt ook webtechnologie voor app-development aan de orde. Windows 8 levert daartoe de script library WinJS die de javascript-taal toegang geeft tot alle native Windows api’s. Deze library wordt nu open source gemaakt, onder de Apache licentie. Dat betekent dat het misschien interessant wordt om WinJS te gebruiken in Cordova/PhoneGap applicaties? Of dat je mobiele websites kunt ontwikkelen met de officiele Windows 8.1 javascript libraries en styling? Het is niet helemaal duidelijk wat we hiermee kunnen en wat we ervan moeten verwachten.

Dan komt Meyerson weer op het podium. Hij gaat nu spreken over projecten voor de iets langere termijn, waarmee we nog niet direct wat kunnen. Zo is de XBox nog steeds niet aan de orde geweest: inderdaad! Meyerson kondigt aan dat Windows 8,1 apps bijna ongewijzigd zullen gaan draaien op XBox! Ook hier werkt het Universal App model. Meyerson laat een app zien van Kahn Academy, die is gemaakt in html en javascript, en die niet alleen werkt op Windows Phone en Windows, maar ook op XBox. Erg cool. Wel is het opvallend dat het in de context van XBox steeds alleen gaat over html/javascript, en niet over C#. We maken ons zorgen of C# ondersteuning op de XBox snel zal komen.

Internet of Things

Ten slotte komen we bij het onderwerp van embedded devices, ofwel the Internet of Things. Nu computers miniscuul klein zijn geworden is het mogelijk om Windows te brengen naar systemen die je niet traditioneel met Windows zou uitrusten. Als demo hebben ze een voet-piano gemaakt en de toetsen aangesloten op een zeer kleine Intel gebaseerde computer-op-een-chip.

Erg leuk. Meyerson laat zien dat je een telnet sessie kunt opzetten naar het kleine computerboard, en vervolgens allerlei mogelijkheden hebt, die voortkomen uit de Windows omgeving. Zo kan je remote debuggen vanuit Visual Studio 2013.

Gratis Windows?!

Heel cool, denk ik, maar wat gaat dat kosten? Een heel kleine computer uitrusten met Windows leidde tot nu toe altijd tot hoge licentiekosten. Bij het inrichten van een groot netwerk van kleine, met elkaar verbonden, computers zouden de licentiekosten de pan uit reizen. Maar daar heeft Microsoft blijkbaar ook over gedacht. Windows voor Internet of Things wordt gratis, net als Windows 8.1 voor devices met kleinere schermen dan 9″.

En nu ze toch aan het uitdelen zijn: nu komen de goodies! Meyerson kondigt aan dat alle deelnemers aan de conference straks een XBox One mogen ophalen plus een gift card voor vijfhonderd dollar! Bedankt Microsoft!

Nokia

Dan komt Stephen Elop. In vlot tempo loopt hij de ontwikkelingen bij Nokia langs. Binnen kort zal Nokia officieel zijn overgenomen door Microsoft, en zal het team van Elop geïntegreerd worden als de devices divisie van Microsoft. Elop laat als eerste de Nokia 930 zien: een nieuw top-toestel van Nokia. Met de snelste chipset, een schitterend scherm, vier microfoons voor goede geluidsopname en heel mooi gefabriceerd. Maar de toptoestellen worden natuurlijk veel minder verkocht dan de entry toestellen. Met de 520 heeft Nokia een uitstekend verkopend toestel in handen, en Elop vertelt dat dit momenteel het best verkochte toestel is in de markt. Het verslaat alle Android toestellen in verkopen.

Dan introduceert Elop de nieuwe modellen 630 en 635. Dit zijn budget modellen, vooral gericht op opkomende markten. De 630 komt er ook in een dual sim versie, dat is schijnbaar zeer belangrijk in een aantal markten. Windows Phone 8.1 heeft goede ondersteuning voor dual sim ingebouwd. Elop benadrukt de waarde die kopers krijgen wanneer zij voor deze toestellen kiezen: ze krijgen alle features van het Windows Phone platform: Cortana, offline HERE Maps, MixRadio, goede upgrade ondersteuning, et cetera. Zaken die je bij toptoestellen verwacht, maar die Nokia nu aanbiedt voor een veel lagere prijs. Ik denk dat hij hier een goed punt heeft.

Ten slotte komt Satya Nadella, de nieuwe Microsoft ceo, op het podium. Hij gaat de conversatie aan over de toekomst en strategie van Microsoft, aan de hand van een aantal opgenomen, maar zeker kritische vragen. Zoals een Android developer: waarom zou ik me moeten bezighouden met Microsoft? Of de organisator van hackatons: wat gaat Microsoft doen om het mogelijk te maken crossplatform systemen te ontwikkelen? De antwoorden van Nadella zijn enigszins abstract, maar Nadella toont wel dat hij begrijpt voor welke uitdagingen Microsoft staat. En dat geeft zeker hoop voor de toekomst.