Op de 52ste dag dat hij ceo van Microsoft was, maakte Satya Nadella bekend dat Office producten voortaan ook op de iPad beschikbaar zouden zijn. Een Microsoft ceo die 'Office' en 'iPad' in één zin gebruikt is vaker een reden geweest om de wereldpers te halen. Maar in dit geval was het wat mij betreft terecht. Want het ging om veel meer dan alleen de aankondiging dat een leveranciereigen product op het platform van een concurrent beschikbaar kwam.
In den beginne was er het besturingssysteem: het softwareprogramma dat de verzameling elektronica die we computer noemen bestuurt. Zeg maar de regisseur die bepaalt welke instructies er mogelijk zijn en die bepaalt hoe softwareapplicaties worden uitgevoerd. Belangrijk? Dat kun je wel zeggen. Want zonder besturingssysteem is een computer niet veel meer meer dan een verzameling dode elektronica.
Windows is blijvertje
In de afgelopen decennia zijn een aantal besturingssystemen de revue gepasseerd. Sommige zijn ondertussen al weer verdwenen. Andere hebben de tand des tijds weten te doorstaan. Windows is er daar eentje van. Daarbij moet worden opgemerkt dat het Windows van nu nog maar weinig te maken heeft met het in 1985 uitgebrachte Windows.
In tegenstelling tot tegenhanger Linux is de ontwikkeling van Windows altijd bepaald door één bedrijf: Microsoft. Wat vanuit de open source wereld meteen werd gezien als een van de grote nadelen van Windows. Veel consumenten maakte het allemaal niet zo veel uit. Voor hen wat het vooral handig dat Windows tot op zekere hoogte standaardisatie in uiterlijk en werking van applicaties afdwong.
In de loop der jaren is de rol van het besturingssysteem steeds meer op de achtergrond geraakt. Bij mij thuis zwerven nu Windows laptops en phones. Maar ook iOs iPhones en iPads en Android apparaten van verschillende leveranciers. En wat mij betreft mag er ook nog wel een OS X MacBook bij. Welk besturingssysteem er wordt gebruikt? ‘Boeien’, zouden mijn volwassen kinderen zeggen.
Als it’er weet je wel beter. Voor een bedrijf boeit het wel degelijk of je bijvoorbeeld strategisch kiest voor Windows of Linux. Dat Microsoft, waar Windows altijd een van de belangrijkste bronnen van inkomsten is geweest, nu bezig is met een radicale koerswijziging is een teken aan de wand. Om het in termen van het goodold OSI-model te zeggen: er is een radicale verschuiving gaande van de meer fysieke naar de bovenliggende, meer functionele, lagen.
Als doorgewinterde it’er vind je misschien dat er weinig nieuws onder de zon is. Binnen de it werken we immers al sinds mensenheugenis met lagenmodellen. En applicaties kunnen, ondanks verschillen in hardware, besturingssystemen en programmeertalen, al langer met elkaar communiceren. Bijvoorbeeld via webservices waar, vaak met gebruik van XML als Esperanto, wereldwijd gebruik is te maken van andermans slimheid. Dat klopt allemaal. Het is dan ook niet zozeer de functionaliteit die nieuw is, als wel de schaal waarop en het gemak waarmee zaken mogelijk zijn.
Cloud en mobile
Met die trefwoorden cloud en mobile probeert Satya Nadella zijn medewerkers er van te overtuigen dat er een nieuwe werkelijkheid is ontstaan. Eentje waarin je consumenten niet meer aan je kunt binden via een besturingssysteem. Maar dat je klanten blij maakt door goede diensten (‘services’) te leveren. Diensten die laagdrempelig, altijd en overal via het internet beschikbaar zijn en eenvoudig gebruikt kunnen worden. Zonder dat je daarvoor een bepaald besturingssysteem nodig hebt.
Nadella gaat de uitdagingen te lijf met zijn ‘Mobile First, Cloud First‘-strategie. Hoe andere bedrijven het aan moeten pakken is niet in zijn algemeenheid te zeggen. Ongetwijfeld zullen daarover flinke interne discussies worden gevoerd. Zowel over de benodigde bedrijfsvoering als over de te maken it-keuzes. Hoewel ik gewerkt heb met een aantal verschillende besturingssystemen, behoor ik toch vooral tot de Windows-generatie. En dus is het wat mij betreft een mooie uitdaging om stapsgewijs verder afscheid te gaan nemen van het besturingssysteem.
@Henri
Ik verdedig Windows noch Linux maar stel alleen dat zonder (minimaal) besturingssysteem hardware gewoon ijzer is. Van router tot tablet hebben ze allemaal een besturingssysteem en zelfs in mijn kookplaat blijkt een aansturing te zitten. Dat de gebruiker niets meer weet van kernels en interrupts is logisch, kernel mode versus user mode is een prachtige abstractie waardoor gebruikersvriendelijkheid enorm verbeterd is met Windows en open source look-a-likes. Maar stellen dat OS minder belangrijk is lijkt me als roepen dat een auto geen wielen nodig heeft en toch dagelijks aan het stuurwiel willen draaien.
Ewout, mijn reactie was ook niet per se aan jou gericht 😉
Ik zie de OS meer als de motor van een auto, die heb je zeker nodig, maar ik hoef hem helemaal niet meer te zien. Momenteel heb ik twee elektromotoren zitten op de assen en een benzine aandrijving, geen idee hoe het werkt, maar ik kan er prima mee van A naar B komen. Het is meer dat het naar de achtergrond verdwijnt en dat het niet per se een benzine of diesel motor hoeft te zijn…
@Henri
het gaat niet om de strijd windows/linux die is er wat mij betreft niet, ik gebruik beide. Echter de alleen-windows-gebruikers roepen vaak zaken over linux die gewoon niet waar zijn.
Ik ben het met je eens, het moet gewoon werken. Voor mij is het echter wel van belang wat er onder de kap zit, ik moet het servicen.
Wat maakt een OS goed ?
Even terug naar eind jaren 80, toen het fenomeen videorecorder in opmars was. Is VHS uiteindelijk de standaard geworden omdat dit systeem zo goed was, of omdat er de meeste films “van een bepaald genre” voor te verkrijgen waren? ….
Dat zelfde geldt, zeker vanuit gebruikers perspectief gezien, voor OSsen. In de begintijd van Linux was installeren van software voor de gemiddelde gebruiker een nachtmerrie (command line dingen, allerlei libs nog moeten downloaden, zelf bouwen enz enz). Windows was op dat moment al een aantal flinke stappen verder.
Was windows daarmee beter? Onder de motorkap misschien niet, maar het gebruikersgemak woog voor vele gebruikers af tegen die enkele keer dat windows eindigde met het beruchte blauwe scherm.
Voor de devices die we vandaag de dag gebruiken geldt mijns inziens hetzelfde. Als een smartphone of tablet de apps kan draaien die ik nodig heb, en ook nog enigszins betaalbaar is, zal het mij Chorizo wezen of deze smartphone nu op de achtergrond iOS, Android of Windows draait.
(vanuit technische mogelijkheden, schaalbaarheid, beveiliging etc gelden uiteraard weer andere perspectieven).
De keuze voor een systeem wordt niet alleen door “geloof” of techniek gedreven, maar vooral door de acceptatiegraad bij de gebruikersgemeenschap!
“Het is dan ook niet zozeer de functionaliteit die nieuw is, als wel de schaal waarop en het gemak waarmee zaken mogelijk zijn.”
Inderdaad, het lagenmodel met verschuiving naar hoogste laag : machinetaal -> assembler -> C -> dotNET/C++/Java, grafisch/webbased, (IAAS -> PAAS -> SAAS). En dat ging allemaal moeilijk en op kleine schaal ?
Met Internet van dingen, het je altijd weer eenvoudige devices waar Linux nog te groot voor is. Toch weer markt voor embedded OS.
Met dank voor de reacties.
Leuk om te lezen dat de stelling ‘Het besturingssysteem doet een stapje terug’ leidt tot discussies over Windows versus Linux. Ik behoor tot het neutrale kamp dus ga daar even niet op in.
Een paar punten tegen waar ik kort op wil reageren:
@Johan: “Eigenlijk hoort alle software op alle besturingssystemen te draaien.” Mee eens. @Jan geeft het antwoord hoe dit in praktijk dicht dicht bij lijkt te komen: ‘Dus landt je tegenwoordig vaak bij webapplikaties die overal en overal-op draaien met een browser.’ Wat aansluit bij mijn constatering dat het gebruikte OS in die situaties op de achtergrond raakt.
@Jan: “Ik zou bijna vragen of je de ICT verlaat.” Mag je gerust vragen. Het antwoord is “nee”. Maar ik richt me wel op andere dingen dan dat ik lang heb gedaan.
@Reza: “Wat betreft de toekomst van OS, ik denk dat dit in de toekomst ‘gratis’ wordt”. Het lijkt er op dat Microsoft je advies heeft overgenomen en daarom gisteren de Windows-licentiekosten voor apparaten kleiner dan 9″ heeft afgeschaft 😉
@PaVaKe: “Als een smartphone of tablet de apps kan draaien die ik nodig heb, en ook nog enigszins betaalbaar is, zal het mij Chorizo wezen of deze smartphone nu op de achtergrond iOS, Android of Windows draait.” Mooie samenvatting vind deze fan van de Italiaanse keuken.