Normaal gesproken erger ik mij niet aan zaken waar ik geen invloed op kan uitoefenen. Op deze regel wil ik wel een uitzondering maken voor het fenomeen symptoombestrijding. Een in mijn ogen nutteloze activiteit die de bron van het kwaad laat zitten waardoor het in de regel de tijd krijgt om zich vaster te nestelen. Het gevoel van symptoombestrijding bekroop mij ook bij een bijeenkomst met als onderwerp 'het nieuwe werken' (hnw).
Dit zijn van die bijeenkomsten van organisaties die voorop lopen, of in ieder geval willen lopen, als het over organiseren en arbeidsverhoudingen gaat. Ik ga wel vaker naar dit soort bijeenkomsten en elke keer schrik ik toch weer hoe er naar mensen, ook wel medewerkers genoemd, gekeken wordt. In alle gesprekken over deze soort is het voor iedereen helder dat het echt een chaos wordt als zij geen kader krijgen met duidelijke kpi’s. Een heldere functieomschrijving, een complete set aan procedures en standaarden en meetbare doelstelling is wel het minste waar zij behoefte aan hebben om het niet uit de hand te laten lopen. Het vreemde is dat ik denk dat ze nog gelijk hebben ook! Ik denk ook dat dit in de huidige organisaties essentieel is, zeker als mensen met het nieuwe werken meer vrijheid en zelfstandigheid krijgen.
Alleen, en daar komt mijn ergernis naar boven, is dit voor mij een ernstige vorm van symptoombestrijding. De bron is natuurlijk niet dat mensen daar van nature behoefte aan hebben. Kijk maar eens wat mensen in hun vrije tijd allemaal kunnen en doen zonder functieomschrijving, zonder kpi’s en zonder managers die vertellen wat er moet gebeuren. De bron is dat veel mensen in de verkeerde baan zijn terecht gekomen. In een baan waar zij uitgeput van thuis komen, waar ze leven van vakantie naar vakantie en waar ze met lood in de schoenen ‘s ochtends voor opstaan.
Verkeerde mensen
Hoe komt het toch dat organisaties consequent de ‘verkeerde’ mensen aannemen en daarna continu bezig zijn om de symptomen van dit probleem te bestrijden? Waarom nemen zij genoegen met minder dan echte passie voor het vak waar zij voor staan? Het is toch niet zo moeilijk om te begrijpen dat mensen die deze passie hebben geen toezicht nodig hebben? Of te begrijpen dat die mensen ook voortdurend nadenken hoe het nog beter kan? Mensen met passie zijn intrinsiek gemotiveerd, willen alles wat ze doen zo goed mogelijk doen en zijn bereid initiatief en verantwoordelijkheid te nemen. Als wij dat allemaal snappen, waarom in hemelsnaam nemen organisaties dan toch de verkeerde mensen aan? En, wellicht nog vreemder, waarom stappen mensen massaal in de verkeerde job?
Het antwoord daarop is niet simpel. Het lijkt erop dat wij, net als de kreeft waarvan het water langzaam verwarmd wordt, langzaam aan en zonder dat wij het merkten een situatie hebben gecreëerd die niet gezond is. Een situatie waarbij samenwerken kunstmatig en met hoge kosten in stand gehouden moet worden. Een situatie ook waarbij mensen accepteren dat ze als kleine kinderen behandeld en aangestuurd worden. Een situatie waarin angst de belangrijkste drijfveer is van ons handelen.
Het nieuwe werken mag dan het leed enigszins verzachten, het water blijft steeds warmer worden. Om aan deze situatie te ontsnappen zullen we uit de pan moeten kruipen, het onbekende tegemoet. Mensen zullen hun angsten moeten overwinnen en voor hun echte passie moeten kiezen. Organisaties moeten geen genoegen meer nemen met middelmaat en kunnen daarmee de overhead aan management en procedures de deur uit doen. Angst moet vervangen worden door optimisme en risico’s door kansen. Alleen dan pakken wij de oorzaak bij de bron aan en alleen dan mag je wat mij betreft praten over het nieuwe werken.
Ik denk niet dat het vooral mensen zijn die in verkeerde banen terecht gekomen zijn waardoor ze niet presteren (en richtlijnen, processen en procedures nodig hebben), maar dat het vooral ligt in het stuk management en organisatie. Door slecht management (mensen opdrachten geven en hun werk naderhand controleren a.k.a. Tayloriaans denken) verleren mensen het snel om verantwoordelijkheid te namen. Daardoor gaan ze achteruit zitten, benoemen ze geen risico’s meer (dan word je immers probleemeigenaar!) en haken mentaak af. Daarnaast is >95% van de organisaties in Nederland ingericht langs functionele silo’s, waardoor het merendeel van de functies geen enkele binding meer heeft met klant of het eigen eindproduct. Daardoor haakt men mentaal af, met alle gevolgen van dien.
De omslag die moet plaatsvinden is die van het vertrouwen van mensen, empoweren van teams en honoreren van ondernemerschap, gekoppeld aan het organiseren langs de as van producten en processen. Daarmee ontstaat er eigenaarschap. Wanneer je vervolgens ook nog de persoonlijke doelen van de mensen uit kunt lijnen v=met de organisatiedoelen, heb je al snel een uitstekend lopend bedrijf. Met of zonder HNW!
Natuurlijk is het geweldig dat er mensen zijn met een passie die met heel hun hart hun passie nastreven. De realiteit is dat de meeste mensen helemaal niet over een dergelijke passie beschikken. Steeds meer zelfverklaarde passionata voelen, althans in de westerse wereld, de noodzaak om iedereen aan te praten dat er iets mis met ze is als zij niet door een grote passie gedreven worden. Laten we even een stap terugnemen en het weer gewoon over gemotiveerde medewerkers hebben, dan kunnen we ook een gezonde discussie voeren die meer in de lijn ligt van @Anko ligt dan op het niveau van @Dick.
Dick,
KPI’s en meetbare doelstellingen zijn leuk als je machines aan moet sturen maar schieten tekort als het om kenniswerkers gaat, excel-managers kijken dan ook teveel naar het verleden terwijl ondernemers naar de toekomst kijken. Uit onderzoek blijkt dat organisaties op de verkeerde kpi’s gericht zijn waardoor het beleid belangrijker is dan de klant. Reactie van Anko is dus herkenbaar maar de omschakeling van command & control in Tayloriaanse model naar connect & collaborate is niet zo eenvoudig te maken. De heldere functieomschrijving, een complete set aan procedures en standaarden zijn dan ook gewoon een commodificatie van de arbeid uit koloniale tijden. Gek eigenlijk dat je als IT-er een stapel certificaten moet hebben maar als manager genoeg hebt aan het meeste verkochte managementboek, Excel for Dummies. Begin vorige eeuw werden de nadelen van het menselijk handelen uitdrukken in ‘objectieve’ waarden al onderkent en een 100-jaar oud model Het Nieuwe Werken noemen is dus inderdaad gewoon marketing, panem et circenses.
Waar kom jij vandaan Dick ?
Werk is werk. Hypotheek is hypotheek. Capgeminicalibratie is Capgeminicalibratie. Crisis is crisis. Zodirect heb ik Scrum standup : “vandaag en weetiknog hoelang ga ik me bezighouden met Angsten overwinnen en Onbekende tegemoet gaan ..”
Op zich niets mee mis als we mensen weer als mensen gaan behandelen in plaats van produktie-eenheden, zo te zien willen allen in het artikel en de discussie juist dat.
Dan moet je naar een ander maatschappij-model, en niet dat opzwepen met “nog meer en nog beter” koste wat kost, wellicht eens aan consolideren denken voor het menselijk kapitaal.
“Het nieuwe werken” is natuurlijk niet nieuw maar omdat het op een schermpje van 4 tot 5 inch plaats vindt, noemen we dat zo. De 24-uurs bereikbaarheid en beschikbaarheid is een enorme stap terug.
Ik vind het een mooi persoonlijk artikel, en de reacties zijn eigenlijk ook wel doordenkertjes! Er wordt gereageerd met passie! 🙂
Helder artikel Dick.
Ik ben het dan ook roerend met Henri eens (moet niet te vaak voorkomen).
@Felix Het is wat, zulke levensvragen op de vroege ochtend. Waar komen wij vandaan, waar gaan we naartoe en wat staat ons in de weg.
Dank voor je artikel, Dick! Leuk van je te lezen.
En dank voor alle reacties van de anderen.
Mijn idee: Het gaat om de mensen. En op moment dat je die niet meer als mensen ziet, maar als ‘human capital’ of als FTE’s… dan moet je gaan uitkijken.
Terug naar menselijk contact. Aandacht voor elkaar. In dat kader wil ik graag eens met @Felix the Cat sparren, mocht hij/zij behoefte hebben aan wat ondersteuning bij het overwinnen van angsten…
Persoonlijk denk ik dat we een omslag moeten maken in het denken. Je werkt niet meer 40 uur per week maar je hebt een taak die moet worden uitgevoerd. Samen met je manager kan je dan bepalen of die taak kan worden uitgevoerd in die 40 uur waar je voor betaald wordt. Vervolgens aan jou om er voor te zorgen dat de taak ook daadwerkelijk wordt uitgevoerd. Wanneer, hoe of waar je dat doet, zou de manager niet uit moeten maken… Dat voorkomt ook dat als het werk gedaan is en je hebt nog een half uur over, je verplicht gaat zitten wachten tot het tijd is om naar huis te gaan.