In het vierde kwartaal van 2013 viel het aantal overnames terug in vergelijking met het slotkwartaal van 2012. Desalniettemin was het zeker geen armlastig kwartaal: daar waar de banken het lieten afweten, waren investeerders opnieuw heel actief. Ook bleef er belangstelling vanuit het buitenland, met name uit de Verenigde Staten en Canada. Verder viel het grote aantal deals rond internetdiensten en mobiele apps op.
In het slotkwartaal van de vierde kwartaal van 2013 waren er 57 overnames, fusies en deelnemingen, geregistreerd door financieel adviesbureau Mazars Berenschot Corporate Finance (MBCF) en Computable (zie lijst onderaan in kader). Dat zijn er tien minder dan de 67 uit het vierdekwartaal-overzicht van 2012. Uit voorgaande turflijsten bleek dat in de afgelopen kwartalen de investeerders behoorlijk actief waren met het financieren van overnames, fusies en deelnemingen op de Nederlandse ict-markt.
Ook in het vierde kwartaal van 2013 waren ze zichtbaar: van de 57 deals waren er bij 21 investeerders betrokken. Met als hoogtepunt qua omvang de aankondiging van de Amerikaanse investeringsmaatschappij Advent om bedrijfssoftwarebedrijf Unit4 te willen overnemen. ‘De banken in Nederland maken weinig geld vrij voor transacties. Vooral bij het midden- en kleinbedrijf overheerst er een rigide houding; alleen bij grote deals willen de banken uitgebreider meedoen’, zegt Ramon Schuitvoerder, senior adviseur in het ict-team van financieel adviesbureau Mazars Berenschot Corporate Finance (MBCF). ‘In dit gat springen de investeringsmaatschappijen. Wat in het vierde kwartaal opvalt is dat er ook grote internationale partijen naast lokale investeerders opduiken.’
Bruggenhoofd
Schuitevoerder wijst er wel op dat er vandaag de dag in Nederland nog maar drie grote banken actief zijn. ‘In de Verenigde Staten heerst een ander bankenklimaat. Daar is meer kruit voorhanden om mee te schieten. Wat verder opvalt is dat Canadese bedrijven naar Europa willen uitbreiden. Dat zag je eerder met CGI dat Logica overnam en nu dus Constellation Software dat TSS wil kopen. Zo’n deal wordt gesteund door Canadese banken. Dat land heeft geen noemenswaardige bankencrisis gehad.’
Voor Amerikaanse en Canadese bedrijven vormt Nederland een bruggenhoofd om naar Europa uit te breiden, vervolgt hij. ‘Nederlandse bedrijven staan qua mentaliteit en de staat van de technologie dichtbij. Zo’n bedrijf als Constellation Software heeft het economisch tij mee, wil naar Europa en koopt een ‘local hero’ als TSS om marktpositie op te bouwen. Ik kan me zo voorstellen dat TSS een rol als European Competence Center gaat spelen zodat Constellation Software ook in andere Europese landen kan groeien.’
Unit4
Bij Unit4 ligt de situatie net even anders, legt collega Pieter de Vries uit. ‘Dat bedrijf is verder in zijn ontwikkeling dan TSS. Unit4 is sterk in het midden- en kleinbedrijf en ook in het buitenland actief, maar toe aan een nieuwe fase. Met Advent als grote internationale investeerder kan het bedrijf zijn horizon verbreden. Dat zie je ook bij concurrenten als Sage en Exact: die groeien ook uit het mkb en willen naar nieuwe landen toe. Maar daar is de markt voor bedrijfssoftware vaak al geconsolideerd. Wil je daar voet aan de grond krijgen, dan zul je via overnames moeten binnenkomen of een onderscheidend nieuw product, zoals online abonnementen. Daar heb je geld en een netwerk voor nodig. Die rol vervult Advent voor Unit4.’
‘Unit4 wordt door de investeerder Advent van de beurs afgehaald; TSS is door de investeerder Strikwerda juist klaargemaakt voor een volgende stap’, vult Schuitevoerder aan. ‘Dat had een gang naar de beurs kunnen zijn, maar is een overname door een strategische partij geworden.’
Inter Access en DSA Vision
Een andere, in het oog springende overname was die van ict-consultant Inter Access door hardwaredienstverlener Sltn, waarbij de Rabobank overigens in beide bedrijven als financier een meerderheidsbelang had. Volgens Schuitevoerder geldt voor de hardwaredienstverleners dat de marges opdrogen. Dit soort bedrijven moeten zich of heel erg specialiseren, zoals in de logistieke uitlevering, of op een andere manier toegevoegde waarde zien te leveren. ‘Die overname van Inter Access door Sltn moet in deze laatste hoek gezien worden. Of het strategisch gaat passen, zal moeten blijken.’
Inmiddels heeft Sltn alweer een deel van Inter Access – namelijk de lokale overheidsactiviteiten – doorverkocht aan TSS. Dat is geen teken dat er iets mis is met de acquisitie maar hangt samen met de integratie van Inter Access in de Sltn-organisatie, stelt Schuitevoerder. ‘Dan vallen er soms stukken buiten de boot die beter bij een andere partij passen.’
Een andere interessante strategische overname is die van corporatie-automatiseerder DSA Vision door de Belgische ict-dienstverlener Cegeka. Die partij is in Nederland ook actief in deze sector na een eerdere overname van Databalk een aantal jaren geleden. Het bedrijf neemt als Cegeka-DSA de koppositie over van Nccw op de Nederlandse markt van primaire softwaresystemen aan woningcorporaties.
Lokale investeerders
De Vries vindt ook de investering van participatiemaatschappij Gilde in de Utrechtse zakelijke dienstverlener Conclusion (1700 man, 150 miljoen omzet) opvallend. Conclusion is ook actief met ict-diensten en weet hiermee tegen de stroom in te groeien. Daarnaast zie je dat Gilde weer sinds een paar jaar met de ict-sector bezig is na daar een tijdje uit te zijn geweest, aldus De Vries.
Ook Holland Venture, dat de afgelopen jaar naar de zorgsector was overgestapt is terug aan het ict-front. Het deed een investering in Virtual Affairs, een internetdienstverlener die banken en verzekeraars ondersteunt bij hun digitale kanalen. En Main Capital Partners verstrekte groeikapitaal aan Chainfood, een leverancier van software-as-a-service voor voorraadketenbeheer (‘supply chain’) in de voedingsindustrie, farmacie en detailhandel. ‘Er zijn niet zoveel partijen als Main die zich geheel focussen op de Nederlandse softwaremarkt’, aldus Schuitevoerder.
Internetdeals
De lijst van het vierde kwartaal van 2013 bevat opmerkelijk veel deals – 28 van de 57 – rond internetdiensten, online portalen en mobiele apps. MBCF-adviseur Schuitevoerder verwacht dat de grote vraag naar mobiele app-ontwikkelaars voor een toenemend aantal overnames zal leiden. ‘Dat zag je al in dit kwartaal. Bedrijven scherpen hun distributiemodel voor e-commerce aan en willen daarin worden ondersteund. ook over de grens. Van een lokale markt begint het een internationale markt te worden. Mobiele app-ontwikkelaars zoeken hun extra benodigde ontwikkelcapaciteit dan ook vaker in andere landen, in Oost-Europa bijvoorbeeld of Nederland.’
Een goed voorbeeld vindt hij de overname van Brand Loyalty, een ontwikkelaar van klantenprogramma’s voor winkels. Dat bedrijf fuseerde zelf eind 2012 met appbouwer Icemobile (onder andere bouwer van de Appie-app). Een jaar later wordt het overgenomen door het Amerikaanse LoyaltyOne (onderdeel Alliance Data Systems), ontwikkelaar en beheerder van onder andere het Airmiles-programma.
Franse ambities met Brits kapitaal
Exclusive Networks uit Lyon kocht in december Terach, een distributeur van beveiligings-, netwerk- en opslagoplossingen in de Benelux. Naast Terach lijfde de Franse ict-distributeur de afgelopen tijd Secureway in Dubai en het Turkse Bilișimcim in. Exclusive Networks, dat in eerdere jaren het Britse Vadition en het Duitse TLK overnam, heeft ambitieuze plannen om in 2017 een omzet van een miljard te euro te halen. De laatst bekende jaaromzet is van 2012: 279 miljoen euro.
Het bedrijf kreeg afgelopen najaar een financiële injectie van de Britse durfkapitalist ICG van zestig miljoen euro. Van deze schuldinvestering gebruikt het bedrijf naar schatting de helft voor herfinanciering en het uitkopen van een paar minderheidsaandeelhouders en de andere helft voor overnames. Daarbovenop regelde de meerderheidsaandeelhouder, de Franse investeerder Omnes, nog eens een investeringsronde om de groeiplannen extra te ondersteunen. Dat leverde nog eens twaalf miljoen euro op, waarvan Omnes 6,7 miljoen euro voor zijn rekening neemt.
Opmerkelijk dat de Nederlandse banken omhooggehouden door de overheid en vaak nog met hun poten vast in een derivatenmoeras zitten de lokale economie niet willen of kunnen stimuleren en dat nota bene Amerikaanse banken die aanjager van de crisis zijn geweest het nu overnemen.
Johan, dat is zeker opmerkelijk te noemen. Maar worden we er hier in dit geval veel slechter van, is natuurlijk de vraag die je jezelf moet stellen.