Herkent u dit? In de projectmeeting wordt een uitdagende opleverdatum afgegeven. 'We gaan met ons project op 1 januari in test en daarna op 1 mei in productie'. Stoere taal. Gevolgd door stilte bij de projectmedewerkers. Gevolgd door wat ongemakkelijke stilte. Het ruikt een beetje raar. Wat is hier nu aan de hand?
Na de projectmeeting, bij de koffie automaat, buiten het zicht van de projectleider kijken de projectleden elkaar aan. Zorg spreekt uit hun blik. ‘Dat gaan we niet halen’, zegt er een. ‘Klopt’, zegt nummer twee. ‘Tja’, zegt nummer drie. En ieder gaat weer naar zijn plaats om verder te werken.
Het project gaat door. En de projectleden houden zich stil, tenzij hen wat gevraagd wordt. En de antwoorden zijn veelal positief.
Maar langzamerhand begint het project naar dode vis te ruiken. De geur van een massieve mislukking begint rond het project te hangen. In het boek ‘Adrenaline Junkies and Template Zombies: Understanding Patterns of Project Behaviour’ van Hruschka et al. heet dit dan ook een dode vis-project. Het stinkt, iedereen ruikt het, maar niemand zegt het hardop. De organisatie is zo gefocust op succes dat de projectleden het wel uit hun hoofd laten om enige twijfel te laten merken. Ze kennen allemaal wel het voorbeeld van die ene medewerker die een enorme douw kreeg toe hij het waagde om enige twijfel te uiten. Ze blijven hun best doen, terwijl de geur van dode vis rond de kuiten hangt.
Langzaam, stil, maar zeker rolt het project naar een mislukking toe. De promotie naar test lukt niet op de afgesproken datum. En de vis klapt uit elkaar en verschillende mensen krijgen een stuk smurrie dat nog lang op hun curriculum blijft hangen.
Hoe had je dat nu als projectleiding kunnen zien aankomen?
Er zijn verschillende signalen die een dode vis-project aangeven.
Een signaal is het verloop van medewerkers. Het is natuurlijk normaal dat medewerkers na verloop van tijd aangeven dat ze toe zijn aan een andere uitdaging. Maar als er in korte periode, een paar maanden voor de oplevering, ineens meerdere medewerkers aangeven dat ze plotseling een andere rol weggelegd zien, kan dat wijzen op rotte vis. Het zou zo maar kunnen zijn dat die medewerkers zich uit de voeten maken, voordat de vis gaat barsten.
Een ander signaal is het signaal van taken die niet afgemaakt worden, maar waarbij het werk wel gewoon door lijkt te gaan. Het logisch datamodel is niet af, maar er wordt al wel gewerkt aan een fysiek datamodel. Het ontwerp is ook nog niet af, maar er wordt al wel gebouwd. Als er teveel mijlpalen niet gehaald worden, kan dat wijzen op een dode vis. Het project pakt wel steeds meer taken op, maar de toeschouwer ziet dat er heel weinig wordt afgemaakt. Je ziet dat het project al deze mijlpalen voor zich uitschuift. Anderzijds blijft de belofte staan dat het systeem op het afgelopen tijdstip in productie zal gaan. De geur van dode vis dringt zich op.
Een volgend signaal is ongemakkelijke stilte bij medewerkers. Zie je een projectmeeting met medewerkers die echt niets zeggen? Zie je echt geen enkele reactie op de afkondiging van een nieuwe deadline? Allemaal signalen dat je hier mogelijkerwijs een dode vis-project ziet. De medewerkers houden zich stil omdat ze het idee hebben dat hun zorg toch niets meer uitmaakt.
Ha ha, een leuk artikel is dit maar ook heel herkenbaar. Projecten die niet kloppen maar niemand die iets durft te zeggen of zijn twijfels uit. Ook omdat het ongewenst is. Terwijl de projectleiding al op voorhand aan de uitvoerenden moeten vragen: wat denken jullie ervan? Dat is een vraag die niet vaak gesteld wordt. Oog hebben voor de indirecte signalen is het antwoord. Ik vraag me af als het eerdere stadium al niet klopte men wel oog voor heeft voor signalen. Vaak is het gewoon doorgaan tegen beter weten in waarbij kritische noten ongewenst zijn.
Dus het project moet o.a. gestuurd worden op :
– het verloop van medewerkers
– taken die niet afgemaakt worden, maar waarbij het werk wel gewoon door lijkt te gaan.
– ongemakkelijke stilte bij medewerkers
?
Nog geen project management methode tegengekomen waar daar iets mee gedaan werd. Maar misschien zit er ook een luchtje aan die methoden 🙂
Leuk artikel om te lezen, maar het lijkt me wel een erg domme projectleider als die geen clue heeft wat er bij projectmedewerkers leeft. Redenen van projectfalen zijn legio, maar ik praktisch alle gevallen ben je blind als je episch falen niet aan ziet komen.
Falen kan iedereen gebeuren, maar het niet aan zien komen is vaak wel een teken aan de wand van competentie gebrek. Ofwel, dan zit je op de verkeerde plek of beroep.
Leuk verhaal Tom.
@Mauwerd,
Ik geloof niet dat jouw ‘conclussie’ hetgeen is waar Tom op aan stuurt.
Ik denk eerder dat de aanvulling van Henri het probleem beschrijft.
Een projectleider die geen idee heeft wat er werkelijk speelt, of welicht vooral bezig is zijn onhoudbare positie te verbloemen.
Ik moet onwillekeurig even denken aan de problemen bij de belastingdienst.
De eerste vraag die hier gesteld moet worden is of auteur reageert op reacties of zelf ook de ongemakkelijke stiltes laat vallen. Tenslotte is het nogal een open deur om te stellen dat politiek vaak de oorzaak is van falende projecten. Dode vis of ingeblikte onzin?
@Henri @Pascal Dat verbloemen is toch niet zo gek? Het is vaak doordouwen tegen beter weten in en handhaven is minstens zo belangrijk als een goed project af te leveren. Dus ook al zie je het aankomen dat het misgaat dan is het misschien toch slimmer om je mond te houden of je op de vlakte te houden. Het spel van geen verantwoordelijkheid nemen en kunnen wijzen als het mis gaat is is ook belangrijk!
@Ewout: ik heb vanochtend dit artikel snel doorgenomen. Omdat de auteur nooit eerder in het verleden op zijn artikelen gereageerd had, zag ik ook af van reactie op zijn stuk. Maar goed, nu doe ik het toch 🙁
Als PM/PL zou je in de beginfase scherp moeten kijken naar de haalbaarheid van je opdracht. In dit kader kijk je naar je beschikbare tijd, geld, resources etc. Deze informatie heb je verder nodig voor je eerste risicoanalyse. Doe je dat niet dan moet je ook niet klagen over “dode vis”, dat heb je ook aan jezelf te danken.
P.s. met “jij” bedoel ik de PL/PM en niet de auteur.
Louis doet zich ook vaak wat naief voor op dit forum. Ook een vorm van wel inzicht hebben maar mond houden.
Maar stiekum snapt hij precies hoe de zaak draait : het gaat erom in te stappen en mee te draaien.
Dit soort projecten zie je vaak bij consortiums, waar na verloop van tijd bij de verschillende partijen de gewoonte ontstaat om naar elkaar te gaan wijzen wanneer iets fout loopt of te laat wordt opgeleverd.
Wat mis ik nou toch….. ehmmmm …. ehmmmmm….. hoe heet dat ding nou toch…..
Een PID?