Supercomputers; de naam roept een bepaald beeld op. Een grote ruimte met gedimd licht, zoemende koelsystemen, en rijen stalen kasten met knipperende lichtjes. Supercomputing – ook wel High Performance Computing of HPC genoemd – was lange tijd iets mysterieus. Deze computers werden door overheidsinstellingen en universiteiten gebruikt voor zaken als ruimtevaart en wetenschappelijk onderzoek. Maar nu worden ze ook toegankelijk voor bedrijven.
Toegang tot de rekenkracht van High Performance Computing (HPC) was lange tijd voorbehouden aan een zeer selectieve groep wetenschappers en specialisten. Maar die tijden zijn voorbij. Vandaag is de rekenkracht van supercomputers zelfs voor kleinere organisaties tegen een betaalbaar bedrag te huur via de cloud. HPC begint een zakelijk tool te worden, dat al gebruikt wordt voor bijvoorbeeld het berekenen van optimale routes voor de logistieke sector, en in de financiéle sector voor high speed trading en fraude analyses.
Deze zomer werd door Surfsara in Amsterdam de Nederlandse supercomputer ‘Cartesius’ officieel in gebruik genomen. Cartesius is een door Bull ontworpen en gebouwde supercomputer met duizenden Intel Xeon-cores. De komende jaren wordt het rekenvermogen in stappen verhoogd tot 1 petaflop per seconde, vergelijkbaar met de rekenkracht van maar liefst honderdduizend moderne pc’s. Een belangrijke ontwikkeling voor ons land, niet alleen voor de wetenschappelijke wereld, maar vooral ook voor de industrie en het bedrijfsleven. Zij moeten namelijk een belangrijke afnemer worden van Cartesius. Onder de noemer ‘Outcompute to Outcompete’ hebben bedrijven de mogelijkheid om rekencapaciteit af te nemen voor onderzoek naar en ontwikkeling van nieuwe producten en materialen, om zo hun innovatie- en concurrentievermogen te verbeteren.
Computational Fluid Dynamics
Een voorbeeld van hoe een klein bedrijf gebruik kan maken van HPC-capaciteit, is het Amerikaanse Zipp Speed Weaponry. Hoewel de bedrijfsnaam misschien anders doet vermoeden, ontwerpt en fabriceert deze onderneming geavanceerde velgen en andere onderdelen voor racefietsen, zowel voor wielerprofs als voor consumenten. Zipp wilde een revolutionaire nieuwe velg ontwikkelen met een zo laag mogelijke luchtweerstand. De enige manier om dat goed te doen, is door middel Computational Fluid Dynamics (CFD; ‘Numerieke Stromingsleer’) -simulaties, waarbij lucht- en vloeistofstromen zeer gedetailleerd worden gesimuleerd. Dergelijke simulaties vergen echter zeer grote datasets en complexe berekeningen, veel te zwaar voor zelfs high-end computersystemen. Zipp wist samen met een partner – die ook de benodigde simulatie ontwikkelde – rekentijd te huren op een supercomputer en heeft op basis van de uitkomsten van deze simulaties uiteindelijk een product ontwikkeld dat de concurrentie ver vooruit is: de ‘Firecrest’.
Naast dit soort industriële toepassingen zullen we de komende tijd meer voorbeelden zien van de inzet van HPC voor en door het bedrijfsleven. Het ‘Internet of Things’ gaat bijvoorbeeld ongekende hoeveelheden aan data opleveren. Om in al die data interessante patronen te kunnen ontdekken en daaruit waarde te genereren, is zeer grote rekencapaciteit nodig. Grote multinationals beschikken zelf vaak wel over de benodigde rekenkracht, maar voor middelgrote en kleinere organisaties bleven deze mogelijkheden tot nu toe ver buiten het bereik. Het ondemand beschikbaar stellen van capaciteit bij supercomputers zoals Cartesius opent echter nieuwe en betaalbare mogelijkheden.
De supercomputer app-store
Een grote uitdaging daarbij is de ‘praktische’ kant van HPC-taken. Want om gebruik te kunnen maken van al die rekenkracht zijn toepassingen en complexe simulaties nodig. En daar beschikken de meeste bedrijven natuurlijk niet zomaar over. Ik voorzie dan ook dat er een nieuwe industrie gaat ontstaan, die zich toelegt op het ontwikkelen van relatief makkelijk te gebruiken toepassingen voor HPC, inclusief de benodigde consultancy. De eerste stappen zijn al gezet: in de VS is het Ohio Supercomputing Center (OSC) bezig met het ontwikkelen van een app-store voor supercomputingtoepassingen. Het gaat daarbij om een reeks betaalbare, kant-en-klare simulaties en analyses die voor diverse doeleinden kunnen worden ingezet. Ingenieurs en technici moeten deze apps zelf kunnen gaan gebruiken, zonder ondersteuning van wetenschappers of specialisten. Daarnaast wil het OSC een software developers kit beschikbaar stellen, waarmee organisaties zelf supercomputing-apps kunnen bouwen. De eerste apps zijn inmiddels beschikbaar. Het is nu dus aan slimme ondernemers om nieuwe diensten te ontwikkelen die andere bedrijven in staat stellen om makkelijk en tegen lage kosten gebruik te maken van HPC.
Dit is naar mijn mening de manier om High Performance Computing (HPC)-capaciteit toegankelijk te maken voor het bedrijfsleven. En het zou best eens kunnen dat het over een paar jaar de gewoonste zaak van de wereld is dat ondernemingen high end rekencapaciteit inhuren voor de ontwikkeling van nieuwe producten of voor big data-analyses.
Was een titel als ‘Supercomputer ook in de cloud’ niet pakkender geweest?
Als ik denk aan ‘super computing’, dan denk ik vooral het benutten van rekensnelheid. Heb je het over super computing en de stand van zaken in de commercie, dan haal ik een beetje mijn schouders op. Reden is dat je technisch gezien altijd te maken zult hebben met de welbekende old fashion ‘bottlenecks’.
Waarom zou je het nog dure super computing als appstore gebruiken als de gemiddelde gebruiker het verschil van enkele seconde niet eens bemerkt, laat staan van milliseconden?
Heb je het over het mkb, die hebben momenteel hele andere zorgen dan de snelheid van….
Ik kan me de capaciteit wetenschappelijk zeker wel indenken maar tegen de tijd dat het MKB zover is dan zijn de IT mogelijkheden tegen die tijd snel zat voor de individuele behoefte. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk.
Er liggen voor het MKB twee kansen: niet alleen het zelf (ook) gebruik kunnen maken van de HPC reken- en dataverwerkingscapaciteit maar juist ook het maken van de toepassingen. Het idee van de Analytics App-store is niets anders dan een zeer laagdrempelige toegang geven waarbij er geen ‘diepe’ analytics kennis nodig is om de toepassing te realiseren (op basis van componenten) of te gebruiken.
(Deze reactie is door de redactie aangepast. Reageren betekent niet reclame maken voor een bedrijf of organisatie. Daarvoor moeten andere wegen worden bewandeld. Adverteren bijvoorbeeld)