Innovatiekracht van organisaties wordt steeds meer bepaald door het gebruik van ict (lees informatievoorziening met de inzet van ict) . De hoofd ict-functie wordt steeds meer een c-level functie in de rol van de cio. De cio vanuit een beherende en facilitaire rol wordt echter steeds minder belangrijk. De inzet van ict als innovatie en marketing instrument is de nieuwe focus. Komt de rol van de cio te vervallen?
Zoals management-goeroe Peter Drucker het eerder heeft beschreven bestaan organisaties uit twee primaire functies; marketing en innovatie.
Voor informatieverwerkers zoals banken, verzekeraars en overheden betekent dat er ten aanzien van innovatie de focus moet zijn op informatie, ofwel het genereren en gebruiken van informatie en innoveren door de inzet van informatie. Verwerking van informatie wordt steeds meer gedaan door ict-systemen wat ict het middel maakt voor innovatie van informatie verwerkende bedrijven.
Op het gebied van marketing spelen digitale middelen een steeds belangrijkere rol. Van 100 procent outbound marketing, door middel van radi-o en tv-commercials, banners en andere push communicatie mechanismes, verschuift het marketing domein zich naar inbound marketing, ofwel de gebruiker gaat zelf op zoek naar diensten en producten en bedrijven moeten ervoor zorgen dat ze inhaken op deze zoektocht. Niet door het aanbieden van een folder zoals we in de vroege dagen van internet deden, maar door het leveren van kwalitatieve content die voor de gebruikers relevant is.
Daarnaast door het inhaken van sociale media op een manier zoals we nu nog niet gewend zijn en wat mij betreft het belangrijkste deel is van sociale media. Het gaat hier om het recommenden of adviseren van diensten op basis van gebruikers ervaring. Dit kennen we al van reviews op websites zoals Zoopher (campings) en Cloudplaats (cloud) alleen dan niet als algemene review(s) maar om reviews van mensen die jij kent en vertrouwd. Mensen kopen van mensen. Als je slimme buurman laaiend enthousiast iss over een bepaalde fotocamera en jij ziet deze review op het moment dat jij camera’s aan het vergelijken bent dan is de kans groot dat jij deze camera in ieder geval wat beter gaat bekijken. Devices zoals mobiele telefoons, tablets en kanalen zoals het internetkanaal vormen natuurlijk ook een steeds dominantere positie in voor marketing.
Digitale middelen worden steeds belangrijker maar ook steeds meer commodity. Zeker de diensten op de onderlagen (zoals werkplekken, opslag, email et cetera) zijn al bijna zo standaard als water uit de kraan, de innovatie ligt op de business toepassingen en functionaliteiten. Ofwel het wordt belangrijker om de digitale middelen goed te gebruiken en te selecteren en het wordt minder belangrijk om je druk te maken over de dagelijkse beschikbaarheid en beheersbaarheid.
De toekomst voor de cio ligt in mijn ogen dan ook mogelijk op twee paden. Enerzijds de chief marketing officer (cmo) waarbij de inzet van digitale middelen, kanalen en interactie de boventoon krijgt. Anderzijds die van de chief innovation officer (de nieuwe cio) waarbij innovatie leidend wordt en de digitale middelen moeten leiden tot deze innovatie. Natuurlijk zijn andere namen mogelijk maar de kern ligt op deze functies. Als digitale middelen steeds meer clouddiensten worden waarbij de focus ligt op ‘gebruik’ en ‘selectie’ in plaats van ‘kopen en beheren’ dan zal de rol van de cio ook snel veranderen. Technische beheerrollen zullen minder nodig zijn en zeker niet de focus hebben.
Enterprise architectuur, regie innovatie en selectie van ict/cloud diensten (sourcing) zullen de primaire functies worden. De cio zal zich moeten focussen op innovatie en ondernemerschap. Hierbij wordt hij ook steeds meer de broker tussen de vraag en behoefte van de organisatie en het aanbod vanuit de markt.
Cloud, innovatie en marketing in een zin noemen lijkt me een contradictio in terminis.
Zeker lijken met de cloud steeds meer dingen commodity, de omgekeerde innovatie dus. Stellen dat er sprake is van commodity aan de onderkant van de architectuur, binnen de (data)opslag lijkt me echter onjuist. Natuurlijk zijn er (open) API’s om een uitwisseling mogelijk te maken maar sommige zijn zo gruwelijk inefficiënt dat er eigenlijk geen sprake meer is van commodity. Functioneel is het dertien in een dozijn maar er zit volgens mij nog een heel verschil tussen oplossingen van Google, Microsoft en Amazon om 3 grootste te noemen. Maar goed, vroeger zeiden ze al dat officieren het verschil niet konden zien tussen een schuttersput en een konijnenhol.
So how far down the rabbit hole are you willing to go?
Bij innoveren met dertien in een dozijn oplossingen is het logisch dat de chief marketing officer belangrijk wordt. Want CIO’s zijn er vorig jaar achter gekomen dat uitbesteding uiteindelijk niet goed is voor de innovatie. Niet in laatste plaats omdat beheersbaarheid aangaande de (bedrijfs)informatie dan uit handen gegeven wordt. Betreffende de technische (beheer)rollen lijkt me dan ook eerder sprake van omgekeerde ontwikkeling, kijkend naar ontwikkelingen in de cloud zijn het trouwens allemaal ‘nerds’ die het verschil uitmaken. En even terzijde maar discipline enterprise architectuur is niet meer dan een verzameling van best practices, per definitie niet echt innovatief dus.
Samengevat is hele verhaal naar mijn opinie dan ook van A tot Z niet meer dan wishfull thinking, van titel tot conclusie is het compleet buiten praktijk geplaatst. Ik denk dat veel CIO’s zich ondertussen achter de oren krabben hoe ze kunnen voldoen aan governance uitdagingen die met de cloud komen.
@ewout. interesant hoe je hier tegenaan kijkt. Laat ik voorop stellen dat er een duidelijk verschil zit in de huidige praktijk en hetgeen ik beschrijf. Wat ik beschrijf is meer een doorkijkje naar de toekomst als de cloud inderdaad zijn beloftes waar kan maken en we de slag weten te maken.
Aan de andere kant, de ontwikkeling gaat zo snel (kijk alleen al naar de nieuwe diensten die ontstaan) dat er volledig nieuwe bedrijfsmodellen ontstaan en bedrijven on “top of the cloud”.
ICT en de rol van de CIO is traditioneel nog steeds erg gericht op governance en beheersbaarheid evenals “enterprise architectuur”, daarin ben ik het volledig met je eens. Zie o.a. mijn blog over Innovatie architectuur als nieuwe vorm van enterprise architectuur. Ook dit zie je overigens nog maar beperkt bij organisaties. Zie http://phuijbers.com/2012/03/03/innovatie-architectuur-game-shift-on-enterprise-architectuur/
Dat je beschrijft dat mijn betoog wishfull thinking is ben ik het wel mee eens, tenminste aangaande nieuwe rol van de CIO. Kernvraag is of er nog wel bestaansrecht is voor de rol van een CIO (en de gemiddelde ICT club) als ICT inderdaad niet kan meegroeien met deze nieuwe ontwikkeling en marketing/business focus. Dus of de focus moet komen te liggen op innovatie of op marketing.
Interessant overigens dat je aangeeft dat je vind dat ICT commodity wordt en dus niet innovatief. Doordat de onderlaag commodity wordt zie je juist dat je eenvoudig nieuwe bedrijven en bedrijfsmodellen op deze onderlagen kan bouwen. Dit zie je overal gebeuren en zeker in startup scene.
Pascal, je laatste alinea raakt de kern van cloud computing. Erg sterk.
@Pascal
Laat ik beginnen waar jij met reactie eindigt, de cloud zorgt voor FUNCTIONELE commodity. Er zit echter nogal wat verschil tussen private cloud of public cloud oplossing, laatste heeft op non-functioneel gebied naar mijn opinie nog wat tekortkomingen. Zo wordt informatiebeveiliging door velen als non-functioneel gezien. Aangaande bedrijfsmodellen is er dan ook wat discussie over juridisch eigenaarschap van informatie die in de cloud geplaatst wordt. En betreffende de ontwikkelingen met de cloud, meeste zijn alleen definitie wijzigingen.
Om je kernvraag te beantwoorden moet focus van CIO’s naar mijn mening dan ook niet liggen bij de waan van de dag maar op de continuïteit van de bedrijfsvoering. De rol veranderen terwijl er nog geen goede invulling aan huidige functie gegeven wordt zorgt ervoor dat de letters voor ‘Carrière Is Over’ komen te staan, enkel een mooie definitie wijziging dus.
Dezelfde definitie wijziging zien we eigenlijk ook bij systeembeheer, vaak verwart met serverbeheer. Het gaat namelijk niet om de servers maar alle koppelvlakken en informatie. Dat cloud beheer overbodig maakt lijkt me een dure misvatting die een aantal bedrijven al noodlotig is geworden. Zoals al meerdere malen gezegd en geschreven biedt de cloud wel mogelijkheden maar nog geen wonderen.
Enterprise Architectuur en start-ups hebben trouwens net zoveel met elkaar te maken te hebben als marketing en innovatie. Ook over Enterprise Architectuur ben ik sceptisch als alleen gedacht wordt in functionele bouwstenen en beheersbaarheid niet meegenomen wordt. IT is prachtig en steeds gebruiksvriendelijker geworden maar wordt al snel legacy als de non-functionele aspecten worden vergeten.
Ewout, als je geen goede voorbeelden geeft blijft er teveel ruimte voor ruis over. Cloud computing is in mijn ogen juist niet functioneel.
Voorbeeld: Exact vervult een functie voor financiële boekhouding. Dit is een functie die je kunt laten landen op een cloud computing platform bijvoorbeeld infrastructuur als een service. Cloud zal de functionele kant van boekhouding niet raken, het faciliteert. Dus cloud computing zorgt niet voor functionele commodity. De commodity is juist bedoeld als generiek fundament. Diverse (paas) platformen kun je inzetten om heel snel functionele software (startups) te realiseren, ofwel innovatie.
Het is juist aantrekkelijk dat je als klein bedrijf de kracht van een enterprise netwerk tot je beschikking hebt.
Als kleine startup kun je dus relatief gemakkelijk enterprise architectuur realiseren.
Hiermee kan ik je dus niet volgen in je reactie.
@Henri
Misschien dat je de ruis zelf een beetje veroorzaakt. Cloud is zoals je zelf altijd stelt wat anders dan cloud computing, de generieke en mogelijk gedeelde resouces in modellen als IaaS en PaaS. Stellen dat Iaas of PaaS voor innovatie zorgen lijkt me ver gezocht, wat is het verschil tussen een ontwikkelplatform ter plaatse of bij een provider?
Cloud computing is op die manier alleen maar een ander delivery model en zoals jezelf al eens gezegd hebt de legacy van morgen. Beter om dan te kiezen voor open source waarbij je (verder) bouwt op de community, bijna gelijk aan commmodity en vaak heel erg innovatief.
Met cloud bedoel ik dus SaaS wat nauw verbonden is met publieke cloud diensten en waarbij commodity de kracht is. Voorbeeld hiervan is online boekhouden, functioneel zijn meeste oplossingen gelijk. Als je echter 7 jaar historie moet migreren dan zit er natuurlijk wel verschil tussen implementatie keuzen zoals Exact om terug te komen op mijn eerste reactie.
Je opmerking dat een klein bedrijf of start-up met cloud computing een enterprise netwerk heeft en dus een enterprise architectuur kan realiseren is ook wishful thinking. Praktijk is dat er eerder sprake is van een verzameling loshangende services, service sprawl zoals jezelf al eens zei. Niet geheel onlogisch omdat dit soort bedrijven snel wat implementeren op basis van een functionele behoefte.
Pas als innovatie en marketing hun werk gedaan hebben en het bedrijf organisch of virtueel last van groeistuipen krijgt wordt het tijd voor Enterprise architectuur, tenminste op IT gebied.
Met mijn kennis van het ‘bancaire’ kan ik in elk geval melden dat ‘cloud’ niet zo heel erg leeft of dat ‘c’ niveau. Men is meer bezig zichzelf te valideren en in stand te houden in de hoop dat functie/positie niet komt te vervallen in de hausse van de bancaire uittocht.
De rolt van CI(T)O
In de loop van de jaren heb ik nog steeds geen duidelijk afbakening van de rol van CI(T)O gezien. Zeker niet bij de overheid dus daar neem ik dan ook geen mening over aan. Wat banken en verzekeraars betreft is die rol knap divers. Vooral rollen en verantwoordelijkheden zijn nogal verschillend en nog steeds ‘as we speak’ erg divers.
Verwijzing naar commercie
Natuurlijk is het hele cloud verhaal, tenminste van waar ik het bekijk, allereerst een commercieel verhaal waarvoor ten faveure van omzet zieltjes moeten worden gewonnen. Hoe de mogelijkheden ook geschapen, gemaakt, ter beschikking gesteld, hoe hard ook gehyped en vercommercialiseerd in de vele cloud publicaties, ik zie nog steeds geen hausse op gang komen van bedrijven die zo nodig zo snel mogelijk ‘in cloud’ springen.
Hoe ik ook de toegevoegde waarde zie voor bepaalde type organisatie, je noemt er zelf hier al een paar, is cloud echt niet voor elke organisatie, hoe ‘wishfull’ er ook word gehyped en geroepen.
Mij ontgaat overigens het beeld dat er een soort scheiding der machten zou gaan plaats vinden door cloud veroorzaakt op het niveau van CI(T)O. Ik heb daar persoonlijk nog geen signaal over gekregen.
Iets wat heel goed mogelijk is natuurlijk.
Mooie reacties , ook erg divers.
@NumoQuest – Dat cloud niet zo erg leeft op C-level niveau ben ik wel erg met je eens. Mijn betoog is dat Innovatie en Marketing wel juist thema’s zijn op C-level niveau (en dit zelfs de enige twee echte belangrijke functies zijn) en dat ICT (zeker met de komst van de cloud) steeds meer een enabler is op zowel innovatie als op marketing gebied. Juist de reactie die @ewout geeft dat de focus van de CIO moet liggen op continuiteit ben ik het niet zo mee eens. Natuurlijk is continuiteit belangrijk maar dat is bij stroom en water ook zo, daar heb je geen c-level functie voor nodig.
Wil de CIO bestaansrecht hebben en houden dan moet hij een businessspeler worden aan de marketing of innovatie kant. Hierbij gebruik makend van de stand van de techniek die een enabler is. Met de cloud vult hij hiermee een deel van zijn vraagstukken alhoewel het in feite niet uitmaakt of hij deze voorzieningen zelf intern heeft of als clouddienst afneemt. De dynamiek en snelheid die selectie en implementatie van cloud geeft past echter wel veel beter bij de organisatie van nu dan de traditionele (trage) aanpak van ICT projecten.
De opmerking dat een klein bedrijf of start-up met cloud computing een enterprise netwerk heeft en dus een enterprise architectuur kan realiseren is ook wishful thinking
De enterprise architectuur functie van veel organisaties zit wat mij betreft wel teveel in de de beheersbaarheid hoek zonder focus op vernieuwing en innovatie (en ik heb er heel veel varianten van gezien). Juist de Enterprise Architect kan bij de veranderende rol van de CIO (richting marketing en/of innovatie) zorgen voor de focus op samenhang, beheersing en control en ondersteuning voor de innovatie van de CIO.
Startups kennen minder de ‘echte” enterprise architectuur functie. Zij kunnen echter wel met het “architectuur denken” ervoor zorgen dat ze de juiste blokken met de juiste afbakening in kunnen zetten voor het uitgedachte businessmodel. Het zal echter nog veel leaner en meaner zijn dan bij een enterprise, maar dat is niet meer dan normaal.
“De opmerking dat een klein bedrijf of start-up met cloud computing een enterprise netwerk heeft en dus een enterprise architectuur kan realiseren is ook wishful thinking”
Aangezien dit uit mijn reactie voortkomt een toelichting.
Hoe ziet/zag een startup er 5 jaar geleden uit? Je maakte een stukje software die je als SAAS wilde vermarkten en had daarvoor een server in een serverhok staan of bij een hoster. Als de dienst het goed deed kwam daar een server of twee bij en zo groeide dat organisch verder. Dit liep dan vroeg of laat uit op een architectuur drama wat alleen opgevangen kon worden als daar kapitaal achter zat.
Een goede enterprise architectuur maakt het mogelijk om een virtuele server bij te schakelen en dito storage te regelen en dit mee te nemen in capaciteit management en backup. Het inrichten is een kostbare zaak en een architect bepaalde in feite de rekbaarheid van het systeem.
Startups konden *onmogelijk* deze stap zetten zonder architect.
Kijk naar hoe de grote cloud computing providers een dashboard aanbieden die op basis van self-service…. een enterprise netwerk architectuur aanbieden waarop je zelfs SAP kan laten draaien samen met x aantal andere applicaties.
Leg me alsjeblieft uit hoe dit geen enterprise architectuur is. Ik ben oprecht heel benieuwd. De crux is namelijk dat door de essentie van bepaalde diensten het realiseren van een enterprise architectuur nog nooit zo gemakkelijk is geweest.
Natuurlijk ben ik me ervan bewust dat *bestaande* enterprises dermate complex zijn, maar juist door de aard van deze diensten het opzetten geen rocket science hoeft te zijn. Dat je er ook gemakkelijk een zooitje van kan maken is mij ook wel duidelijk, maar vooralsnog ben ik er van overtuigd dat een klein bedrijf zonder kapitaal toegang heeft tot dezelfde resources van een enterprise architectuur door middel van cloud computing.
Met cloud computing ontstaan de enterprises van morgen.
Dit artikel van vandaag sluit aan op mijn reactie: https://www.computable.nl/artikel/opinie/architectuur/4964854/2204519/enterprise-architect-heeft-recht-op-webbased-ea-tool.html