Gebrekkige digitale vaardigheden van personeel leiden tot minder productiviteit. Managers zijn zich daar onvoldoende van bewust. Dat stellen onderzoekers van de Universiteit Twente. Zij pleiten voor gestructureerde ict-trainingen en meer aandacht voor ict-competenties tijdens de werving van personeel.
Dat schrijven ze na onderzoek naar digitale vaardigheden onder 51 managers en twaalfhonderd eindgebruikers in opdracht van Digivaardig & Digiveilig. Alexander van Deursen stelt dat leidinggevenden onvoldoende zicht hebben op het niveau van ict-vaardigheden van het personeel. ‘Er is onvoldoende monitoring, vaak wordt verondersteld dat de bestaande ict-competenties voldoende zijn. In de praktijk blijkt dit niet altijd zo te zijn, waardoor werknemers in de problemen komen en hun werk niet goed kunnen doen. Formele hulpmiddelen als trainingen kunnen uitkomst bieden maar worden te weinig ingezet, dat is echt een gemiste kans.’
In maart 2012 presenteerden de onderzoekers al een rapport waaruit bleek dat de Nederlandse werknemer dagelijks 8 procent van zijn werktijd aan ict-problemen en gebrekkige digitale vaardigheden besteedt. Laagopgeleiden verliezen tot wel 10 procent van hun werktijd op een pc. Leidinggevenden waren zich onvoldoende bewust van het productiviteitsverlies. ‘Bijna twee jaar later, is dit bewustzijn nog altijd onvoldoende’, concluderen de onderzoekers.
Ruim een derde van de ondervraagde managers weet niet welke ict-competenties nodig zijn in bepaalde functies. Van Deursen: ‘Ze nemen onterecht aan dat werknemers over vaardigheden beschikken. De samenleving wordt steeds digitaler waardoor ook op de werkvloer hogere eisen worden gesteld aan ict-competenties van medewerkers. Vooral ouderen en laagopgeleiden scoren ondermaats.’
Hulp
Voor een kwart van de Nederlandse werknemers is geen hulp beschikbaar bij ict-problemen. Drie kwart roept de hulp van een collega of de helpdesk in. ‘Hulp vragen aan een collega is vaak sneller maar hiermee wordt ook de collega van zijn eigen werk gehouden en hierdoor gaat extra productiviteit verloren’, benadrukken de onderzoekers.
Volgens de onderzoekers blijven hulpmiddelen als trainingen onbenut om ict-competenties te verbeteren. Het bedrijf promoot deze trainingen niet, er is tijdsgebrek of men vindt het trainen van ict-competenties niet belangrijk genoeg. Bijna de helft van het personeel neemt zelf geen initiatief in het volgen van trainingen. ‘Oudere werknemers zien trainingen vaak als een verplichting’, zegt Van Deursen. ‘Verschillende groepen zouden veel baat kunnen hebben bij trainingen. Een van de ondervraagde managers uit de zorg- en bouwsector verbaasde zich erover dat het gebruik van Office een hele opgave is voor jongere werknemers, terwijl ze met hun ogen dicht hun telefoon bedienen of Whatsapp-berichten sturen.’
De onderzoekers benadrukken dat in alle onderzochte sectoren ict-competenties weinig aandacht krijgen tijdens sollicitaties. Zelfstudie en leren van collega’s worden als belangrijkste bronnen genoemd voor het verkrijgen van ict-competenties. Slechts een derde van de starters vindt hun vooropleiding aansluiten bij hun huidige functie. 33 procent van de managers geeft aan dat zij het moeilijk vindt om mensen met de juiste ict-competenties te vinden. De resultaten geven aanleiding om de afstemming tussen onderwijs en bedrijfsleven kritisch te evalueren wanneer het gaat over ict-competenties. ‘Dit geldt eens te meer voor ict-professionals. Slechts de helft van de managers is bekend met competentiestandaarden, een nog kleiner aantal gebruikt dit in de eigen organisatie of in een specifiek opleidingsplan.’
Digivaardig & Digiveilig
Digivaardig & Digiveilig is een samenwerkingsverband tussen bedrijfsleven, overheid en maatschappelijke organisaties om de digitale vaardigheid van de Nederlandse (beroeps)bevolking te vergroten en tevens om het vertrouwen in ict en internet te bevorderen.
Het onderzoek ‘Zicht op ICT-competenties 2013’ bestaat uit twee delen. Er zijn in totaal 51 managers en twaalfhonderd werknemers uit zes verschillende sectoren geïnterviewd. Dat zijn creatieve industrie, high tech-systemen en materialen (HTSM), logistiek, zorg, bouw en overheid. Het onderzoek is uitgevoerd door prof. dr. Jan van Dijk en dr. ing. Alexander van Deursen van de Universiteit Twente in Enschede in opdracht van Digivaardig & Digiveilig.
Een heel serieus signaal. Al halverweg de jaren negentig van het vorige millennnium was dat al duidelijk. Bij de verschillende organisaties is men dan ook redelijk bijtijds over gegaan op initiatieven zoals een skillbox of het aanbieden van aanvullende courses.
Soms gebeurde dat niet helemaal goed getimed, zelfs ondoordacht. Dan ging het effect ervan verloren. Maar wanneer men even na wil denken, en het nut ven een skillbox uitrolt, zal daarvan snel de voordelen in gaan zien.
Een skillbox is een gereserveerde werkplek waar een medewerker de gelegenheid krijgt zich uitsluitend te richten op een online of lokaal geinstalleerde cursus. Zij/hij kan dit doen binnen of buiten de baas zijn tijd. Hier kunnen eenvoudig heldere afspraken over worden gemaakt.
U kunt zich voorstellen dat niet overal een certificering voor is verland. Alle mogelijkheden van een office pakket onder de knie krijgen is vaak heel iets anders dan een gespecialiseerder pakket.
Zoals u ziet, hoeft ook dit niet veel extra te kosten en kan eenvoudig worden geimplementeerd.
Het kan uiteraard ook door de ICT worden geinitieerd. U zult als externe dienstverlener helemaal scoren wanneer u dit eenzijdig ter beschikking stelt. Immers, als u een goede analyse maakt van uw ‘calls’ kunt u de behoefte meten en daar handig op inspelen. U verlicht de aanslag die op een helpdesk word gedaan. Een duidelijke win/win dus.
Helaas gaan dit soort initiatieven veelal verloren in de grote wereld van de verdeel en heers, crisis en hypes gelardeerd met de waan van de dag. Jammer genoeg…..
Ander probleem is gebrek aan oren bij directies en management, het neersabelen van adviezen van ICT/systeembeheer en eigen beslissingen nemen tegen alle adviezen in.
Eigen processen en procedures omzeilen om projecten er door te jagen en changemanagement buiten spel te zetten.
Zit nu bij de 3e organisatie in ruim 10 jaar waar dit business as usual is.
Bij personeel aannemen wordt naar bovenstaande niet eens gekeken, en je kunt het 100 keer zeggen.
Ik heb regelmatig mensen maandelijks aan het handje moeten nemen om een wachtwoord te wijzigen, ze snappen het gewoon niet.
Voor werkelijk geïnteresseerden, het rapport staat hier : http://ecp.nl/item/3978 en biedt een interessante inkijk in de wereld van een MKB manager.
…allemaal gezwets. Ik heb 7 jaar ervaring als IT deskundige en zit sinds januari dit jaar zonder baan.Werkloos dus.
Ik hoor ook erg vaak van dit soort problemen bij diverse bedrijven. Bij ons speelde dit probleem ook al enige tijd en zijn wij op zoek gegaan naar een oplossing. Toevallig werden wij rond het moment dat we opzoek gingen naar een oplossing kort daarna telefonisch benaderd door opleider D-ICT Solutions. We hebben ons probleem in brede zin uitgelegd en hieruit kregen we op basis daarvan advies voor een training die ons probleem zou kunnen verhelpen. Nu hebben zij ons geadviseerd om ITIL® te gaan implementeren. Voor een paar maanden zijn we dus bedrijfs-breed ITIL® gaan volgen. ITIL® kan worden gevolgd door werknemers die in IT-infrastructuur functioneren op verschillende niveaus. Iedereen van onze afdeling weet nu dus precies van elkaar wie welke input geeft binnen een proces en waar wie voor iedereen moet zijn.
@M. Peters
Toevallig werkzaam bij D-ICT Solutions?
Voor alle duidelijkheid: dit is nu eens geen IT-probleem. Het is een probleem rond de ontwikkeling van menselijke bekwaamheden. Al 30 jaar leggen bedrijfsleiders dat naast zich neer, geadviseerd door de wereldvreemde sector van onderwijskundigen en trainers, wier content-kennis rond IT erg beperkt is omdat ze groot werden in het denken dat technologie ‘de mens bederft’. Voor de duidelijkheid ik kom uit die hoek. Heb daatom recht van spreken.
De reactie van M. Peters doet – mede door herhaalde gebruik van registrered trademark teken – vermoeden dat ITIL verkocht is waar beter een basistraining PC-gebruik gegeven had kunnen worden. Prachtig dat iedereen nu weet welke input binnen een proces gegeven moet worden maar meestal wordt de output daar niet beter van. Dat alles niets ten nadele van ITIL maar mijn ervaring is dat ICT-vaardigheden hiermee niet verbeterd worden, het is meer als de beschrijving van een telefoontoestel zonder je te vertellen dat je eerst tot 10 moet kunnen tellen om te kunnen bellen.
Ik ben werkzaam als kok bij een Restaurant en merk inderdaad dat er behoorlijk wat tijd wordt verloren door ICT problemen omdat de managers die hier over gaan onvoldoende kennis van ICT bezitten. Ik denk dat het inderdaad belangrijk is om managers een algemene kennis over ICT te laten hebben. De vraag is in hoeverre dit haalbaar is en bij welke bedrijven en beroepen dit daadwerkelijk zin zal hebben.
Gezien de handel zich inmiddels grotendeels naar het internet verplaatst heeft zijn ICT vaardigheden wel noodzakelijk ja. ICT competenties verbeteren zich echter alleen maar wanneer men duidelijkheid verschaft. Geef aan met welke programmatuur je werkt en bouw daar op door. Niet te veel mee gaan in trends.