Cloud wordt meer en meer gemeengoed

Computable vroeg zijn experts naar de trends die zij zien op het gebied van cloud software. Welke ontwikkelingen kunnen ict-consultants verwachten in 2014 en op welke manier kunnen zij hierop inspelen?

Steeds meer bedrijfsapplicaties draaien in de cloud. Inmiddels maakt bijna een derde (28 procent) van de Nederlandse bedrijven gebruik van één of meerdere applicaties die draaien in de cloud. Daarmee is het gebruik van applicaties uit de cloud in de afgelopen twee jaar gestegen met ruim 200 procent. Dit blijkt uit analyse van onderzoeksbureau Computer Profile naar het gebruik en de rol van cloudapplicaties onder bijna vijfduizend Nederlandse commerciële en publieke bedrijfsvestigingen met ten minste vijftig medewerkers.

De gehanteerde definitie gaat uit van applicaties die worden gehost door een derde partij, met een afrekenmodel per gebruikerseenheid, waarbij de applicatie via internet beschikbaar is voor gebruikers. Uit het onderzoek blijkt dat binnen alle commerciële segmenten hr-oplossingen de meest gebruikte oplossingen zijn uit de cloud. Uitzonderingen zijn de it-, telecom- en utilities-branche, waar cloud-gebaseerde crm-pakketten het meest voorkomen. 

Toegevoegde waarde

In het publieke domein zijn de meeste branchespecifieke toepassingen te vinden. In het onderwijs gaat het hier voornamelijk om leerlingadministratiesystemen, in de zorgsector bijvoorbeeld om digitale dossiers en de overheid werkt vooral met systemen voor burgeradministratie. Volgens marketing manager John de Voogd van Fujitsu laat dit zien dat cloud software zich steeds verder ontwikkelt en niet alleen wordt gebruikt omdat het een it push is, maar juist doordat het toegevoegde waarde biedt. ‘Met de groeiende focus op maatschappelijke verantwoordelijkheid en een duurzame samenleving wordt cloud software met dit doel ingezet’, zegt hij. Hij schetst een toekomst waarin cloud software ouderen ondersteunt in hun zelfstandigheid, door hen devices – van wandelstok tot bloeddrukmeter – te bieden die via een cloud-oplossing gegevens en alerts kunnen delen met artsen en verzorgers.

‘Diezelfde artsen en verzorgers kunnen via de cloud patiëntgegevens efficiënt delen en op het juiste moment en de juiste plek beschikbaar stellen. Op basis van cloud-oplossingen zullen huishoudens hun apparaten volledig automatisch energie kunnen laten afnemen op juist die momenten waarop die energie het meest goedkoop is. Cloud oplossingen zullen ons helpen om niet alleen actuele verkeersopstoppingen op te lossen, maar vooral ook ze te voorkomen. Op al deze gebieden vinden al experimenten en proeven plaats die de komende jaren werkelijkheid gaan worden’, aldus De Voogd.

Bedrijven zullen zich inderdaad steeds sterker richten op mobiele dienstverleningen naar klanten en personeel, denkt ook John Verwaaijen, general manager bij Magic Benelux. ‘Hierdoor zullen processen sneller verlopen.’ Dit komt volgens Verwaaijen doordat mobiel gebruik alleen maar toeneemt. ‘Met name als het gevecht om de ‘niet-smartphone-markt’ ontbrandt. Want dit is nog altijd zo’n 60 procent van de mobiele markt; en mobiel is per definitie cloud of cloud-gelieerd, private of public.’ 

Slimme apps

En mobiel en cloud gaan elkaar alleen maar meer versterken denkt ook Leen Blom, manager research & development bij Centric. Twee zaken leiden volgens hem tot een doorbraak. ‘Mobiele apps laten zien dat het mogelijk is om met één handeling een heel proces op de achtergrond te activeren. Context awareness, zoals bijvoorbeeld het bepalen van je locatie, voorkomt dat je allerlei gegevens in moet voeren die de software al kan weten. Ten tweede is software in de cloud brengen geen probleem, maar zien we dat niet alles werkt op elke plaats en met elk device. Sommige zaken mogen gewoon niet buiten de bedrijfsmuren worden ingezien en andere applicaties zijn vooral voor muis en scherm ontwikkeld. Een iPad kan een applicatiescherm prima tonen maar het betekent niet dat je het goed kunt gebruiken.’

Deze twee ontwikkelingen leiden volgens Blom tot het afsplitsen van traditionele applicatiefuncties die in de backoffice zullen blijven worden uitgevoerd. ‘Slimme apps die de mobiele werknemer ondersteunen in processen die buiten de muren van de bedrijven zullen worden uitgevoerd. En apps voor de klant, burger of deelnemer die een belangrijk deel zelf zal gaan regelen. Bijkomend positief effect is dat de grootte van de backoffices drastisch zal verminderen en dus tot kostenbesparingen leidt’, zegt hij.

Verwaaijen is het met hem eens: ‘Cloud betekent de helft van de kosten. Bedrijven zullen dus in het kader van kostenbesparingen in toenemende mate over gaan naar deze vorm van dienstverlening.’

En mede door de lage kosten, zal ook innovatie steeds meer vanuit de cloud plaatsvinden, denkt Michel Jonker, software architect bij eOffice. ‘Dit komt – naast de lage kosten – ook doordat mobiele devices hier makkelijk mee te verbinden zijn. De diverse cloudproviders bieden web-app-stores waardoor een wereldwijd bereik ontstaat, vergelijkbaar met mobiele apps. Zaken als crowdsourcing, openlijk samenwerken zullen eerder succesvol verlopen via de cloud dan binnen een corporate gehoste omgeving’, aldus Jonker. 

Beveiliging

De verplaatsing van software naar de cloud zal dus steeds verder gaan. Hierover zijn alle experts het wel eens. Dit vraagt echter wel om meer aandacht voor het dichtzetten van diensten en een grondige beveiligingsaanpak. Trainer en cloud-specialist bij Info Support Erik Oppedijk: ‘Veel aanbieders van SaaS-diensten geven aan dat zij veilige diensten aanbieden met als argumenten dat zij de applicatie extern laten testen en auditen en hun datacenter een ISO 27001 certificaat heeft. Maar een SaaS-oplossing is ook van binnenuit kwetsbaar: medewerkers die iets verkeerds doen, backups die kwijtraken, onveilige werkplekken. Het SaaS-bedrijf is zelf hoofdverantwoordelijk en dient zelf ISO 27001 gecertificeerd te zijn. Dit zal voor veel kleinere SaaS-partijen echter lastig worden.’

Ook het CBP-proof maken van afspraken zal volgens Oppedijk meer aandacht krijgen; het afsluiten van een bewerkersovereenkomst en het beter afdekken en doorschuiven van de risico’s. ‘Dit met het oog op de toekomstige wetgeving voor de meldingsplicht bij datalekken’, zegt hij.

Phillip Hyde, ceo bij incontinuum verwacht bovendien een versnelde ontwikkeling op het gebied van ‘Software Defined Networks’ (SdN). ‘SdN gaat het automatisch transport van applicaties en servercapaciteit tussen private en publieke clouds faciliteren. Dit is nodig omdat de grootste trend in de cloudwereld is dat het bestaan van private en publieke clouds in bedrijven en dienstverleners de norm wordt. Daarom moet er een beveiligde policy-gedreven vervoermiddel komen’, legt hij uit.

Een andere trend, die vooral belangrijk is voor ontwikkelaars, is volgens algemeen directeur Lennard Zwart van CloudVPS een versnelling van de trend richting Platform as a Service (PaaS). Applicaties zullen steeds minder op servers met daarop alle benodigde diensten draaien, maar de verschillende benodigde diensten zoals databases, media storage en queuing in de cloud kunnen aanspreken. Hij legt uit: ‘Deze diensten hoeven dan niet door de eigenaar van de software ingericht of onderhouden te worden. In de zuiverste vorm van PaaS hoeft de ontwikkelaar de programmeercode alleen maar te uploaden en zorgt het cloud-platform ervoor dat de applicatie draait. Dankzij PaaS hoeven ontwikkelaars en eigenaren van software zich steeds minder zorgen te maken over het draaiend houden van een applicatie en kunnen ze zich richten op het toevoegen van waarde.

Kees Wiegers van KWIC Healthcare vult aan: ‘Daarnaast zullen vanwege de vraag naar byod oplossingen ontstaan waarbij je via de cloud, platform onafhankelijke toegang tot business applicaties hebt waarbij de cloud als portal optreedt. Hierdoor is het mogelijk je eigen smartphone, iPad of tablet te gebruiken om mobiel overal je werk te kunnen doen. Beheer is eenvoudiger en goedkoper.’