LAC 2013: de onderscheidende architect

Namens Computable heb ik de mogelijkheid gekregen om op 27 en 28 november 2013, naar de vijftiende editie van het LAC af te reizen. Hierbij een verslag en de ervaringen die ik heb meegenomen. Voor mij was het de eerste keer dat ik naar dit congres ging, dus vol verwachting trok ik richting het NBC in Nieuwegein.

Zoals gebruikelijk op dit soort congressen zijn er keynotes en parallelle sessies, waarbij het verschil in nivo van de sessies groot kan zijn. Daarom was er dit jaar iets nieuws verzonnen, namelijk een pitch. Hierbij kregen de trackleaders de mogelijkheid om hun track te vertellen in één minuut, om op deze wijze bezoekers te lokken en een voorproefje te geven over wat ging komen. Wat je in ieder geval wel kon achterhalen was de passie voor het onderwerp, iets waar ik dan vaak op afging.

Wat voor mij opvallend was, is dat het weer om de mensen gaat. Het blijft een vak van communicatie, waarbij samenwerken het devies is. Goed om te horen dat je er met processen, procedures en templates alleen niet komt. Iets wat ook wel terugkwam op een nieuw onderdeel van de conferentie: de klaagmuur. Daarop konden de deelnemers hun beklag doen over enterprise architectuur. Veelgeplaatste gele briefjes waren ‘afstand architectuur en business is nog steeds te groot’, ‘architecten zitten nog te veel in ivoren toren’ en opvallend vaak ook ‘er moeten meer vrouwen in het vak’.

Big data

Een van de thema’s van de tracks en het event was big data. Het was opvallend te zien dat je met deze term vele kanten op kunt. Wanneer spreek je over big data? In de keynote van Sander Klaus van KPMG was er sprake van 80 terrabyte aan data per seconde, dat verwerkt dient te worden bij de deeltjesversneller. Dit alles wordt gefilterd en gereduceerd tot maar 300 Mb per seconde. Deze data wordt vervolgens geanalyseerd en gevisualiseerd. Bij een andere track werd een mooie case omschreven bij Eneco, waar een nieuw consumer-apparaat wordt ontwikkeld voor de energiemarkt, genaamd Toon. Dit slimme apparaat verwerkt thermostaat data van de klant en deze data kan gebruikt worden om beter advies te kunnen geven omtrent energie besparing. Hier is al sprake van ‘big’ data wanneer in een jaar een schijf van 80 Gb vol zit. Dus je ziet verschillende toepassingen wat betreft big data. Big data voor mij is niets anders dan het te gelde maken van je data, om hiermee je voordeel te kunnen doen. Dit kan op allerlei manieren bijvoorbeeld door slim data te combineren, door business processen te triggeren wanneer bepaalde combinaties van data optreden en data analyse. Dit laatste hangt dan weer nauw samen met bi.

DevOps

Een van de eye-openers voor mij waren de tracks over DevOps. Het werd ook wel de volgende stap in Scrum genoemd, Next Scrum. Ik kende de term nog niet, maar ik roep al jaren dat ontwikkeling en beheer meer tegen elkaar aan moeten schurken. Op deze manier gaat de overdracht veel sneller en kunnen problemen veel eerder worden opgelost. Goed om te zien dat hier een term voor is. Vaak zie je dat bepaalde beslissers dan gevoeliger worden om het dan ook daadwerkelijk door te voeren. Dat zag je ook met Agile gebeuren.

DevOps is de afkorting voor Development As Operations waarbij Agile-development en -beheer beter op elkaar worden afgestemd. Agile-development zorgt voor korte ontwikkel- en oplever cycli, maar beheer wordt dan vaak de bottleneck. DevOps probeert deze bottleneck te doorbreken.
Een indrukwekkende case hiervan werd verteld in de keynote van Amir Arooni van ING, waarbij in een paar maanden tijd de organisatie werd omgeturnd tot een ware DevOps-machine. Er zijn op dit moment honderdzeventig DevOps-teams werkzaam bij ING en is hiermee de grootste in Europa. Het was goed om te horen dat dit bewerkstelligd is door empowerment van teams en dat processen en procedures alleen maar belemmerend werkte. Dit moet je alleen doen wanneer het je gaat helpen. 

In de sessie van Hidde Andriessen vielen de termen ‘Enable Slices’ en ‘Feature flags’, waarbij het eerste opleverbare werkende stukken functionaliteit is en het laatste het toekennen van features aan groepen. Het klonk voor mij als oude Scrum-termen in een nieuw jasje. De rol van de enterprise was nog enigszins onderbelicht, en ik denk dat die nog een prominentere rol moet gaan.

Rol van architect

Er waren ook verschillende sessies over de rol van de enterprise architect in de organisatie. Het blijkt dat de architect nog te vaak als politieagent wordt gezien, opereert vanuit zijn ivoren toren, spreekt de taal van de business niet en nog te veel it-gedreven is.

Een leuke sessie was van de verhalenverteller Stefan Willems, waarbij ‘een patiënt van een ziekenhuis wordt gereduceerd tot een pijltje’ door het modelleren van een ziekenhuis door een architect. De kunst van de architect is om op board nivo simpel te beschrijven waar het bedrijf naar toe moet, met ‘eenvoudig consumeerbare boodschappen’. Niet met moeilijke modellen aankomen, die de business en het management toch niet begrijpen. Hij had een inspirerende sessie over het gebruik van plaatjes en verhalen om invloed uit te oefenen in de verschillende lagen van de organisatie.

Eenzelfde verhaal had Rik Farenhorst over zijn stelling dat Agile een holy grail kan zijn voor de architect, waarbij ook weer samenwerking en communicatie, boven processen en tools werden gesteld, een rol spelen bij DevOps.

Business architectuur en security

Om het gat tussen it en de business te verkleinen werd door Erik van Veldhuijzen een business capabilities-methode gepresenteerd, waarbij Archimate wordt gebruikt voor de modellering van de business capabilities, services en functies (de zogenaamde Capability Map). Hierbij wordt de business nadrukkelijk meegenomen in de modellering van de organisatie en wordt it niet meegenomen. Voor mij leek het veel op een stuk van Togaf waarbij in een van de eerste stappen ook een business model wordt gemaakt.

Uiteraard kon het thema security niet ontbreken na de DDoS bij de banken. Hierover had Ronald Prins een leuke keynote, waarbij we nooit 100 procent veiligheid kunnen garanderen,maar dat we wel weerbaarder kunnen zijn. Hij haalde hierbij als voorbeeld de kastelen naar voren, die bestonden uit vele muren en hindernissen. De veiligheid van zo’n kasteel zat hem niet in de muren, maar vooral ook bij de ridders die het kasteel met hete olie en pijl en boog verdedigde. Hij stelde dat User Awareness zeer belangrijk is waar het gaat om security en dat er goede processen moeten worden ingericht, hoe om te gaan met dreigende inbraken.

In een andere sessie van Rijkswaterstaat werden security principes behandeld, waarbij het vooral ging dat deze principes in alle andere organisatie principes worden meegenomen. De principes waren op zichzelf zeer vaag, maar het ging er vooral om dat er dus bij elk ander principe rekening gedacht moet worden aan de security implicaties.

Workshops en onderscheidingen

De deelnemers hadden de mogelijkheid om workshops te volgen zoals bijvoorbeeld ‘Lean Six Sigma en Enterprise Architectuur’, ‘DevOps in de praktijk’ en ‘Van businessarchitectuur naar architectuur van de business’. Ik had geen workshop bezocht en kan hier dus eigenlijk weinig over vertellen.

Daarnaast worden er elk jaar twee onderscheidingen uitgereikt in de vorm van de NAF Architectuur prijs en de NAF Penning voor bewezen diensten. De architectuur prijs ging dit jaar naar de architectuur van Tendernet bij economische zaken door Piano en de penning ging naar Art Ligthart.