Nederland moet de komende jaren rekening blijven houden met hoge werkloosheidcijfers, zelfs als de economie weer aantrekt. Dat voorspelt hr-dienstverlener Tempo-Team. Uit zijn jongste trendrapport blijkt dat de automatisering de komende jaren een flinke sprint zal trekken. Daardoor verdwijnen tot 2020 dertigduizend tot vijftigduizend arbeidsplaatsen, met name bij banken en verzekeraars.
In sommige sectoren neemt door de automatisering de vraag naar uitvoerend werk af. Recent voorbeeld hiervan is de bouw van een nieuw, volledig geautomatiseerd, distributiecentrum van Wehkamp. Daar wordt de productiecapaciteit verdubbeld, maar niet het aantal medewerkers. Die mismatch op de arbeidsmarkt is echter niet voor alle sectoren van toepassing. Door de versnelde automatisering neemt de vraag naar onder meer it’ers juist toe. Ook komt er meer vraag naar internetspecialisten, procesingenieurs, logistiek specialisten, techneuten en docenten. Volgens Tempo-Team moeten mensen zich tijdig omscholen en moet gerichte ontwikkeling daarom actiever worden opgepakt.
War for talent
‘Veel mensen die als gevolg van die oprukkende automatisering hun baan verliezen, hebben echter niet altijd de juiste competenties om deze openstaande vacatures in te vullen’, zegt Suzanne Jungjohann, hr-directeur bij Tempo-Team. ‘We kunnen het ons door de crisis nu nog moeilijk voorstellen, maar de schaarste van talent wordt de komende jaren echt een probleem waar onze economie last van gaat krijgen. Veel werkzoekenden komen simpelweg niet aan de slag omdat ze niet het goede profiel hebben. Bedrijven die hun vacatures niet krijgen ingevuld, gaan mensen wegkapen. Een war for talent dus.’
Een derde van de bedrijven rekent op een uitstroom van goed presterende mensen zodra de economie weer aantrekt. Werkgevers die dit voor willen zijn, doen er goed aan om nu al te investeren in de begeleiding en ontwikkeling van hun personeel. ‘Toon veerkracht’, vervolgt Jungjohann. ‘Breng in kaart welke vaardigheden je mensen in de nabije toekomst nodig hebben en bied tijdig opleidingstrajecten aan. Zo voorkom je over enkele jaren een exodus van talent.’
“Recent voorbeeld hiervan is de bouw van een nieuw, volledig geautomatiseerd, distributiecentrum van Wehkamp. Daar wordt de productiecapaciteit verdubbeld, maar niet het aantal medewerkers.”
Hier staat niet dat ICT werkgelegenheid kost, maar dat ICT bij verdubbeling van de capaciteit geen extra werkgelegenheid (bij Wehkamp) oplevert. En eigenlijk levert het wel (i.i.g. tijdelijk) werkgelegenheid op want er zal toch een aantal ICT’ers ingehuurd moeten worden om dit te realiseren.
Op dit vlak is dit stuk duidelijk met zichzelf in tegenspraak omdat er ook staat dat mensen die hun baan verliezen als gevolg van automatisering aan de slag kunnen in de automatisering (“Door de versnelde automatisering neemt de vraag naar onder meer it’ers juist toe”)
Het hebben van talent en het hebben van het juiste profiel hebben verder niet zoveel met elkaar te maken. Ook non-talent kan het juiste profiel hebben en zij die het juiste profiel hebben kunnen talentloos zijn.
Overigens moet Nederland niet zozeer vrezen voor het verlies van banen door ICT, maar vooral voor het verlies van banen die door goedkopere buitenlandse bedrijven en arbeidskrachten worden vervuld; ook (en misschien wel vooral) in de ICT.
Dat er banen in de zin van specifieke functies/ werkzaamheden gaan verdwijnen klopt. Alleen automatisering voegt meerwaarde toe in de economie dus op andere plaatsen zullen er banen bij komen. Wat interressant zou zijn is niet alleen te kijken naar hoeveel banen het kost maar ook hoeveel het opleverd.
Als we het automatiseren goed doen zal dit een positief resultaat zijn. Zo niet dan moeten we onmiddellijk stoppen met IT cq. het beter gaan doen.
Verschuiving van arbeid door innovatie is van alle tijden. In Twente verdween de textiel industrie, maar Stork kwamen er voor terug.
Dat is goed te zien in onze eigen online sector, bijvoorbeeld bij e-commerce. Tetail holt achteruit, met verlies van banen in winkels, leegstand, facilities mensen zonder werk etc. Maar de online sector groeit als kool. Wij staan er in NL gelukkig goed voor in online land met onze sterke digitale infrastructuur, en kunnen vanuit Nederland de wereld uitstekend bedienen met online services. Dat is toch ook innovatie?
Maar de online sector vraagt het type specialisten dat je voorheen alleen binnen een paar banken oid zag. De IT-er van het type (no pun intended) Novell of small business server redt het inderdaad niet bij moderne cloud providers.
Netto resultaat? Grote krimp in sectoren met lager gekwalificeerden, enige groei in sectoren met hoog opgeleiden.
Dat is, wederom, iets van alle tijden.
Is dat erg? In de 80-er jaren stelde de PvdA een automatiseringsheffing voor. Omdat “autmatisering banen zou kosten” Gelukkig heeft die rem op innovatie het niet gered.
Vraag is dan uiteindelijk wat voor samenleving we willen. Veel arbeid maar weinig innovatie, of veel innovatie en dan verschuiving naar beroepen met een ander profiel.
Ook de vergrijzing lost een deel van het probleem op.
Mijn mening: innoveren, en rap rap meeverbeteren in het onderwijs. Daar ligt de echte uitdaging. Onderwijs kan het echt oplossen. Landen als Finland bewijzen dat, die leren kinderen al programmeren op de basisschool.
Een directeur van een MBO die ik gister sprak: “we moeten die kids maar eens gaan leren om voor moederdag iets met een 3d printer te maken, in plaats van ze een kandelaar te laten knutselen op de houtdraaibank.”
Zo, da’s zowat een column geworden 🙂
@hk
Postorderbedrijven als Amazon, Bol en Wehkamp verdringen de conventionele retail bedrijven. Daardoor verdwijnen banen. Lees bijvoorbeeld eens : http://www.providencejournal.com/breaking-news/content/20131127-stores-battle-online-giant-amazon-for-shoppers.ece
@M
Dat is slechts een tijdelijke oplossing, want uiteindelijk is er gewoon geen werk meer. Werk biedt nu een zekere zingeving. In de toekomst zal daar dus iets anders voor gevonden moeten worden.
Bijzonder dat deze discussie nog steeds bestaat.
Deze is namelijk dezelfde als bij de introductie van de lopende band, het vervangen van typekamers door computers, etc.
De wereld veranderd en dat blijft een feit. Willen we blijven concurreren en relevant blijven in de wereld tegen de betalingen zoals wij nu willen ontvangen zullen we efficiënter en effectiever moeten zijn dan onze concurrenten. Dus het verdubbelen van capaciteit met minder mensen (lees verlagen van kosten) zorgt er voor dat Wehkamp kan blijven bestaan en niet vele mensen hoeft te ontslaan omdat ze failliet gaan. Als het namelijk goedkoper is om alles met de hand te doen, dan investeert geen enkel bedrijf in automatisering.
We hebben namelijk geen crisis maar een noodzaak om te innoveren zodat we toegevoegde waarde bieden aan de wereldeconomie.
Tempo-Team doet er dan ook goed aan bedrijven te helpen mensen meer toegevoegde waarde te laten bieden in plaats van innovatie te willen stoppen.
@ Michiel Steltman
Beetje breed maar deels stelt u het wel juist. Er word een tikje krampachtig gedaan om…. ontwikkelingen in de markt. Ik volg die graag, juich die ook toe. Wat ik zeker niet toe juich, zeker als professional niet, is dat er maar klakkeloos van alles word geroepen over hypes, dat dat ‘de weg’ zou zijn en u moet mee want.
Wat mij ook mateloos stoort is de achteloosheid van opdrachtgever, politiek en werknemer waarmee men met werknemers, opdrachtnemers om gaat en datzelfde geld uiteraard ook voor HR en recruitment. Volkomen gespeend van enige kennis van zaken maar wel heel veel eisen stellend.
Mensen die mij professioneel kennen weten dat ik ontwikkelingen een bijzonder warm hart toe draag maar kritisch durf te zijn daar waar ik denk dat je dat ook moet kunnen. Daar ben ik namelijk een volkomen onafhankelijk en objectieve professional voor.
Van de politiek, dus ook het onderwijs, kunnen u noch ik ook maar iets verwachten. Het niveau van het onderwijs is veel ernstiger uitgehold door ambtelijke en politieke impotentie en incompetentie dat er nog grote en serieuze grootschalige incidenten zitten aan te komen.
Juist doordat de jongere garde professionals, hoe goed ook in hun eigen veld en discipline, twee zaken maar moeilijk onder de knie krijgt. Communicatie en de noodzakelijke vertalingen van IT naar Non IT en E2E kennis en overzicht in IT processen. Het onderwijs innoveren? Tja….
Als laatste
Laten we met zijn allen ophouden met het gebruik van de beterming ’talent’. Er zijn maar weinig mensen die kennis, ervaring en middelen hebben ’talent’ in professionals te herkennen en inzichtelijk te maken. Daarentegen blijken we in NL heel veel mensen rond hebben te lopen die ‘claimen’ talent te kunnen herkennen maar in de praktijk niet verder komen dan een cummulatie van cv, assessment testje en de software die men hanteerd om. Het werkelijke talent? Die krijgt men in +85% niet eens in het visier.
Laten we gewoon concluderen dat we met zijn allen gewoon de schouders er onder moeten kunnen zetten en als men roept ’talent’ maar niet te kunnen vincen dat men feitelijk twee dingen zegt….
1. Ik kan het niet vinden, meer zeggend over jezelf dan niet vindbaar talent….
2. Als je niet weet wat je zoekt of waar je het over hebt, dan bedien je je klant bijzonder povertjes.
If you pay peanuts you still get monkeys.
@Frank van Lierop
Ook de verandering is aan verandering onderhevig. Het verschil met vroegere innovaties is dat het aanleren van nieuwe relevante skillsets aan steeds kleinere groepen is voorbehouden en productiviteit is niet langer meer gelinkt aan de hoeveelheid banen.
http://www.technologyreview.com/featuredstory/515926/how-technology-is-destroying-jobs/
http://www.ted.com/talks/erik_brynjolfsson_the_key_to_growth_race_em_with_em_the_machines.html
Dat is natuurlijk goed nieuws voor het bedrijfssegment dat het verwerken van het bevolkingsoverschot afhandelt, want daar gaan dan meer banen ontstaan.
@Johan Duinkerken
Ik heb geen twijfel dat, zou zo’n sector ooit ontstaan (zie bijvoorbeeld de film Soylent Green), ook daar stevig geautomatiseerd gaat worden.
Wel, wel, wel: wat een drukte. Al 50 jaar vervangt it/automatisering menselijke arbeid, en omdat een mevrouw van Tempo-Team iets meent, breekt de pleuris uit? Kom nou. Als it de boosdoener is hadden we al sinds wereldoorlog twee boos moeten zijn. En als Tempo-Team de boosdoener is, is het goed je te realiseren, dat onderzoeken door commerciële bureaus en hun opinies over de sociale werkelijkheid notoir ‘hol’ zijn. Bijvoorbeeld omdat wat wordt gezegd zo evident is. Bovendien: waarom wordt deze discussie op een it-site gevoerd. Ik neem aan dat de meeste discussianten met it hun brood verdienen? Wie is eigenlijk boos op wie?
Rolf Knijff