Sinds juli is het mogelijk om Remote Desktop Services, voorheen Terminal Services aan te bieden via Windows Azure. Voorheen was dit niet toegestaan, en Microsoft heeft aan deze wijziging in beleid geen ruchtbaarheid gegeven. Dit is op zich al een signaal dat er iets aan de hand is. Lees verder hoe Microsoft wellicht je grootste concurrent kan worden.
Zoals herhaaldelijk in het nieuws gebracht wordt verandert Microsoft zijn strategie van traditioneel softwarebedrijf naar een bedrijf dat apparaten, software en diensten levert. Voorbeelden van apparaten zijn de overname van Nokia, de Xbox, de Surface en zo verder. Voorbeeld van diensten zijn Office365 en Windows Azure en naar het lijkt krijgen deze de allerhoogste prioriteit van Microsoft. Dat er veel verandert zie je ook aan het emotionele afscheid van Steve Ballmer en nu dus de verandering in beleid om RDS aan te bieden via Windows Azure.
Virtualization Desktop Infrastructure ofwel VDI
Window Azure is zowel Platform-as-a-Service (PaaS) als Infrastructure-as-a-Service (IaaS), en is vanaf het begin gericht op beheerders en software-ontwikkelaars, niet op eindgebruikers, de wijziging van juli heeft hier definitief een einde aan gemaakt. Geen kleine stap, misschien wel een logische stap en potentieel een stap met behoorlijke impact, en dit is nog niet alles.
Maar eerst even terug naar de basis. Vdi is een kapstok voor het aanbieden van een gevirtualiseerde gebruikers desktop en is bijvoorbeeld een onderdeel die het mogelijk maakt om bring/choose your own device (byod/cyod) toe te passen. Ofwel ieder apparaat kunnen gebruiken om één gecentraliseerde werkomgeving te consumeren. Vdi wordt toegepast om de total cost of ownership (tco) omlaag te brengen en het beheren van werkplekken te vereenvoudigen en veiliger te maken.
Vdi is ook de basis voor DaaS; Desktop-as-a-Service, een dienst waarmee je momenteel om de oren wordt geslagen en een enorm groeiende business tak is. Vdi is een vriend van de it-leverancier omdat dit enerzijds de mogelijkheid biedt om klanten een premium dienst aan te bieden die helemaal klaar is voor upselling, anderzijds is dit een hongerig beest die veel hardware en infrastructuur nodig heeft om goed te kunnen functioneren, daarnaast is dit een goede kandidaat voor een fijne vendor lock-in.
Kantoor Automatisering
Dat het Microsoft menens is met Office 365 en Windows Azure zal ik verder onderbouwen na deze noodzakelijke zijstap. Kantoorautomatisering is alles wat standaard door iedereen op een kantoor gebruikt wordt zoals email, agenda’s en documenten – bijvoorbeeld deze van de tekstverwerker -, spreadsheet en presentatie. Maar waar sla je deze op? Traditioneel gebeurt dit in file-shares. Gedeelde mappen op een fileserver waarop rechten gezet zijn. Aangezien veruit het grootste gedeelte van de kantoorwerkplekken bestaat uit Windows, worden de rechten gezet door middel van de Active Directory, en hier zit hem de kneep.
Als je wilt samenwerken is dit steeds vaker met organisaties die niet meer in één active directory te vangen zijn. Het delen van documenten kan dan niet meer via traditionele file shares. Het versturen van documenten als bijlage in een email heeft veel nadelen waar ik hier niet verder op in ga. Ook het consumeren van documenten onderweg door medewerkers is niet altijd eenvoudig. Als mensen Office365 willen adopteren is het samenwerken met documenten dus een uitdaging. Microsoft heeft hier diverse oplossingen voor, maar geen van allen zijn een ‘silver bullet’-oplossing.
Sky Drive is een soort Dropbox maar gericht op het individu en de active directory heeft hier geen invloed op. Sky Drive Pro richt zich op bedrijven, kan wel gekoppeld worden aan een active directory maar is in feite Sharepoint Workspaces onder de motorkap en een volstrekt ander product dan Sky Drive. Dit is overigens een echt kritiekpunt op Microsoft, ze hebben een geschiedenis van product namen die zeer verwarrend zijn en soms zelfs totaal verschillend.
Waarom is dit relevant vraag je je misschien af, lees verder en zie hoe het allemaal in elkaar past en aansluit als een puzzel.
Office365 en Windows Azure
Office365 wordt niet door alle it-leveranciers met open armen ontvangen. Niet alleen kunnen klanten het zelf aanschaffen zonder tussenkomst van een leverancier, ook het eco-systeem waarop Office365 aangesloten is kan worden afgenomen bij Microsoft. Denk aan Sharepoint Online, Sky Drive en Sky Drive Pro. Een alternatief voor dit ecosysteem, en de voorkeur van it-dienstverleners is dus een vdi-infrastructuur in combinatie met traditionele aanvulling zoals Exchange, Fileshares en eventueel on-premises Sharepoint, het liefst met maatwerk.
Maar nu zet Microsoft een eerste stap om ook dit alternatief bij Microsoft onder te brengen middels de Windows Azure dienst. Het ‘verlengen’ van je on-premises active directory en het opzetten van veilige vpn-tunnels kan al via deze dienst. Het virtualiseren van een robuuste server is echt een peulenschil en sinds juli kun je nu dus ook al een basis desktop voor gebruikers aanbieden middels RDS. Dit kan gerealiseerd worden in minuten en is al direct schaalbaar zonder investering vooraf en betalen naar gebruik.
Mohoro
Er gaat het gerucht via diverse bronnen dat Microsoft nog aan een andere dienst werkt onder de naam Mohoro. Een vdi-dienst die aangeboden wordt via Windows Azure en Desktop-as-a-Service levert. Als je kijkt naar wat er kan op Windows Azure zou dit inderdaad een logische stap van Microsoft zijn en in het verlengde liggen van hun beslissing om RDS toe te staan op Windows Azure virtuele servers. Dit zou de relaties met partners verder onder druk kunnen zetten.
Naast Mohoro zijn er ook andere bestaande tools zoals Directaccess en Remoteapp die steeds beter via Windows Azure afgenomen kunnen worden. Toch is bijvoorbeeld het regelen van rechten via Windows Azure active directory complexer dan alleen het aanzetten van de dienst.
Toekomst
Momenteel versnellen de veranderingen op cloud computing-gebied. Het is logisch dat als iets technisch mogelijk is, dat Microsoft deze mogelijkheden niet alleen zal onderzoeken, maar zeker ook zal uitproberen. Wat ik hier beschrijf past goed in hun breed aangekondigde strategie van Devices, Software & Services. Dit heeft gevolgen voor partners, want net als dat Office365 rechtstreeks bij de bron kan worden afgenomen, geldt dit ook voor aanvullende diensten. Je zult als Microsoft partner dus ook moeten nadenken over de toekomst en inspelen op deze veranderingen.
Microsoft biedt partners mogelijkheden om te verdienen aan bijvoorbeeld Windows Azure-omzet van hun klanten, maar dit is niet gegeven voor alle partners en is gebonden aan bepaalde omzet en andere regels. De veranderingen bieden namelijk ook kansen. Zelfs als DaaS een fluitje van een cent wordt, is er ondersteuning nodig voor bijvoorbeeld gebruikers en inrichting. Een slimme dienstverlener kan veel zaken automatiseren en daarmee dus meer klanten bedienen zonder menselijke inspanning. Dienstverleners zonder strategie zouden het wel eens zwaar kunnen krijgen als Microsoft daadwerkelijk een concurrent wordt.
Het is mij in ieder geval heel duidelijk dat Microsoft verre van dood is. Ja. ze begeven zich tegenwoordig op glad ijs, maar er doorheen zakken zie ik nog niet zo snel gebeuren. Met alles wat er ook nog in de pijplijn zit komen er interessante tijden aan. Al heeft Microsoft ook laten zien hoe ze goede ideeën slecht uitvoeren.
Wees in ieder geval voorbereid, anders ben jij die kalkoen waarover ze met kerst praten.
Henri,
In mijn eerste reactie heb ik aangegeven dat ik het gebrek aan infrastructurele kennis en ervaring bij jou als bron van een aantal denkfouten in dit artikel zie. Dit is bevestigd door je antwoord op de opmerking van Ewout.
Verdere discussie met hieromtrent is misschien goed voor het verhogen van het aantal reacties op je artikel maar het zal verder niks opleveren (dat is me al vaak bewezen).
Tip: Het viel me op dat je in je reactie vaak moest uitleggen wat de boodschap en de kern van dit artikel is (geen VDI maar wel ontwikkeling bij MS) Misschien had je beter in je artikel afstand kunnen nemen van technische zaken en je meer richten op business-ontwikkeling van MS. Met de huidige opstelling leest iedereen wat hij wilt lezen.
Terug naar een stukje techniek, je zei ” ….maar ik geloof zelf niet dat Android en IOS apps dominant worden, denk meer aan dat de browser of een nieuw soort browser dominant wordt”
Nou, dat denk ik niet! Als een nieuwe browser even op iOS als op Android draait dan zullen de zaken zoals het aantal Apps in de App-Store geen reden en voordeel meer zijn wanneer je iOS met Android vergelijkt. Hierdoor zullen ze ook een stukje vendor lock-in weggeven (want je bent niet meer afhankelijk van het besturingssysteem)
@Remco
Mooi verhaal, maar dat klinkt meer als een sciencefictionverhaal dan de werkelijkheid.
Henri,
Raad eens hoeveel primaire bedrijfsprocessen in de back-office op ‘legacy’ systemen draaien die niet gemakkelijk naar de cloud te migreren zijn?
Laat staan een publieke oplossing zoals Azure waar naast uitdagingen in SLA’s, want VDI heeft dezelfde onhebbelijkheid als eerdere Terminal Services en als deze het niet doet kunnen veel gebruikers niet werken, ook wat compliance issues zijn.
Misschien klassiek maar met Windows werken is wat anders dan het beheren, problemen oplossen en correct implementeren. Daarom betwijfel ik of Microsoft werkelijk met dienstverleners gaat concurreren. Deze zijn binnen de keten gewoon nodig, misschien niet als distributiekanaal voor cloud service maar zeker voor de implementatie en ondersteuning ervan.
Ik denk dat Microsoft dus eerder weer, net als met Windows met een curriculum komt waarmee aapjes zich ‘cloud specialist’ mogen noemen omdat ze API’s aan elkaar kunnen plakken. Om nog even terug te komen op de back-office, daar draaien nogal wat servers die door dat soort specialisten via de ‘enter, enter en je bent er’ kennis zijn ingericht en nogal wat beveiligingsproblemen kennen.
Ewout, niet ieder bedrijf zal naar de cloud toe willen. Niet ieder bedrijf kan met zijn legacy naar de cloud en sommige klanten zullen meer dingen in de cloud doen en ook nog een deel on-premises o.a. voor de legacy die niet mee kan. Er zijn genoeg middelen om on-premises aan de cloud te koppelen op zodanig manier dat je legacy server denkt dat ie met andere lokale resources communiceert en vica versa.
De mogelijke cloud oplossingen zijn niet voor iedereen, maar je ziet ook dat de gang naar de cloud (en datacenters) in snelheid en massa toeneemt.
Dat Microsoft met partners direct de concurrentie aangaat is zeker geen gegeven, ik schets echter dat dit wel een mogelijkheid is en er zijn genoeg bedrijven die misschien zelf voor Microsoft als primaire partner kiezen en RDS als een welkome toevoeging zien (en alles wat er nog in de pijp zit).
Pascal gruwelt ook van de “enter, enter en je bent er” IT-ers, maar grappig genoeg is dit voor een aantal basiszaken inderdaad voldoende. Waarom moeilijk doen als het gemakkelijk kan? Als ik een schaalbare webservice naar de cloud wil deployen kan het zelfs met 1 klik. Als je goede images “bakt” is het deployen een eitje. Dat moet ook want Servers zijn cattle. Die ga je niet met de hand inrichten, dat automatiseer je, en daar heb je wel degelijk kennis en inzicht voor nodig, maar de basis gedachte is “Infrastructure is a commodity. Specialistische kennis is nog steeds nodig, maar is anders qua inhoud. Een goede schaalbare architectuur opzetten door de hele keten heen die ook nog besparend kan werken blijft een leuke puzzel die je niet met amateurs bereikt. Maar de hele gedachte achter zelfbediening is dat het simpel moet zijn, de complexe zaken automatiseer je en voor dat laatste stukje integratie heb je specialisten nodig. Maar nu dwaal ik af.
Als laatste toevoeging moet je vooral afvragen *wat* je doet als dienstverlener en of dat niet obsolete wordt met het oog op de toekomstige veranderingen bij Microsoft.
Onze mening hierin hoeven niet te bijten. Ik kijk uit naar het security/tooling event 🙂
Dat je partner-expertise een commerciële houdbaarheid heeft van twee tot vier jaar, weten we toch al sinds we Chameleon, Novell en ‘as is’ ip-stackjes van Microsoft voor klanten die naar Unix of Internet wilden op WfW3.11 en de eerste W95 werkplekken zaten te implementeren? Gelukkig maar, want anders zat je zo weer op een kopersstaking zoals einde jaren negentig op werkplek- en applicatiebeheer. Diverse klanten hielden gewoon op expertise in te huren en zagen wel waar het schip strandde (Microsoft pakte dat in Windows 2000 Server pas goed op. Het partner-kanaal had er weinig belang bij en liet het jaren grotendeels liggen). Alleen al het toekomstperspectief voor klanten en partners dat Microsoft schiep met hun cloud-beleid is voor partners van cruciaal belang. Klanten willen een gezonde dalende kostenontwikkeling zien.
De geweldige mate waarmee ze overigens private Partner-clouds (technisch en in licentiemodel) ondersteunen, siert Microsoft daarbij enorm en ontzenuwt iedere verdenking inzake gebrek aan loyaliteit jegens hun partners. Ik ben ervan overtuigd dat hun primaire belang voor hun eigen cloud-diensten juist het ontlasten van partners is geweest zodat die steeds hogere toegevoegde waarde kunnen ontwikkelen. Maar nou ben ik ook altijd al een enorme Microsoft-fan geweest.
Ik vroeg over die botsing met security, vanwege je verhaal dat buiten het domein een directory wou gebruiken. (We weten allemaal wat er met X.500 gebeurd is)
Ik heb jouw berichtgeving altijd als genoeg vendor neutraal gezien om te begrijpen dat je hier puur jouw observaties tentoonstelt. Maar ik begrijp wel dat je misschien hier en daar op wat tenen zou kunnen stappen.
Voor “enter, enter en je bent er” heb je geen technicus nodig, pak een zwerver van straat die zal veel goedkoper zijn 😉
En last-but-not-least, je automatiseert de simpele zaken, zodat je tijd genoeg over houdt om over de complexe zaken goed na te denken 🙂
Vanuit de FOSS hoek you ik zeggen dat je eerst kijkt wat de klant voor software heeft, heo die gebruikt wordt en wat de lijst van eisen en wensen is.
Wie “legacy” werkt heeft bij een omstelling de keuze uit vele mogelijkheden waarbij “cloud” een heel erg onscherpe formulering is.
Een beetje bedrijfsapplicatie draait so wie so in een client server omgeving, om het even of legacy, windows of wat anders.
De thin clients die Henri noemt kun je voor € 150 kopen maar dat is rommel, kwaliteit kost evenveel als een office-pc, het is wel zaak een goed beheersbare omgeving op te zetten met versie-kontrolle en standaard profielen, onafhankelijk of met Windows of iets anders.
Kies je voor een Webapplikatie dan heb je de keuze of je de server in huis zet of bij een webaanbieder, dat laatste brengt wel het gevaar dat je security op de koppelvlakken tussen je bedrijf en de provider goed geregeld moet worden.
De hier beschreven stack kan geheel met FOSS omgezet worden, bijvoorbeeld Openbravo als ERP. Waarom zou je dan voor MS kiezen?
Nog een interessante aanvulling
http://www.automatiseringgids.nl/nieuws/2013/41/ontwerp-uw-virtual-desktop-infrastructure-niet-te-krap
VDI is architectonisch een gedrocht. Een desktop is per definitie datgene dat zo dicht mogelijk bij de gebruiker zit en moet gebeuren. VDI is alleen interessant als je hardware-resources wilt delen als je bijvoorbeeld rendert in CAD, Video-editing, 3D-animaties e.d. hebt. Zaken met een extreme piekbelasting op resources t.o.v. gemiddeld. Verder kan het eventueel een luxueuze manier zijn om eenpitters te bedienen. Zelfs RDP/RemoteApps heeft al een te grote footprint per user voor een administratieve applicatie en is alleen voor ‘legacy’-redeployment een optie. Voor kostenverlaging/vereenvoudiging van beheer grenst het aan idiotie. Eventueel kun je het nog overwegen als tijdelijke BYOD-strategie. Commercieel grenst het ten behoeve van administratieve werkplekken aan oplichting of grove incompetentie. Microsoft kan makkelijk zeggen dat ze niet gaan concurreren op VDI (ze zouden wel gek zijn).
http://www.vdicloud.nl/wp-content/uploads/2013/09/Schermafbeelding-2013-09-01-om-15.08.45.png
Henri,
Je hebt de melk horen klotsen maar weet niet meer waar de uiers onder hangen, dat sommige Windows servers tot de vervangbare ‘veestapel’ behoren wil nog niet zeggen dat dit geldt voor de informatieboerderij. Eén van veel genoemde oorzaken van dataverlies bij gebruik van de cloud is trouwens de kortzichtigheid van ontwikkelaars die met een image ook de informatie weggooien.