Sinds juli is het mogelijk om Remote Desktop Services, voorheen Terminal Services aan te bieden via Windows Azure. Voorheen was dit niet toegestaan, en Microsoft heeft aan deze wijziging in beleid geen ruchtbaarheid gegeven. Dit is op zich al een signaal dat er iets aan de hand is. Lees verder hoe Microsoft wellicht je grootste concurrent kan worden.
Zoals herhaaldelijk in het nieuws gebracht wordt verandert Microsoft zijn strategie van traditioneel softwarebedrijf naar een bedrijf dat apparaten, software en diensten levert. Voorbeelden van apparaten zijn de overname van Nokia, de Xbox, de Surface en zo verder. Voorbeeld van diensten zijn Office365 en Windows Azure en naar het lijkt krijgen deze de allerhoogste prioriteit van Microsoft. Dat er veel verandert zie je ook aan het emotionele afscheid van Steve Ballmer en nu dus de verandering in beleid om RDS aan te bieden via Windows Azure.
Virtualization Desktop Infrastructure ofwel VDI
Window Azure is zowel Platform-as-a-Service (PaaS) als Infrastructure-as-a-Service (IaaS), en is vanaf het begin gericht op beheerders en software-ontwikkelaars, niet op eindgebruikers, de wijziging van juli heeft hier definitief een einde aan gemaakt. Geen kleine stap, misschien wel een logische stap en potentieel een stap met behoorlijke impact, en dit is nog niet alles.
Maar eerst even terug naar de basis. Vdi is een kapstok voor het aanbieden van een gevirtualiseerde gebruikers desktop en is bijvoorbeeld een onderdeel die het mogelijk maakt om bring/choose your own device (byod/cyod) toe te passen. Ofwel ieder apparaat kunnen gebruiken om één gecentraliseerde werkomgeving te consumeren. Vdi wordt toegepast om de total cost of ownership (tco) omlaag te brengen en het beheren van werkplekken te vereenvoudigen en veiliger te maken.
Vdi is ook de basis voor DaaS; Desktop-as-a-Service, een dienst waarmee je momenteel om de oren wordt geslagen en een enorm groeiende business tak is. Vdi is een vriend van de it-leverancier omdat dit enerzijds de mogelijkheid biedt om klanten een premium dienst aan te bieden die helemaal klaar is voor upselling, anderzijds is dit een hongerig beest die veel hardware en infrastructuur nodig heeft om goed te kunnen functioneren, daarnaast is dit een goede kandidaat voor een fijne vendor lock-in.
Kantoor Automatisering
Dat het Microsoft menens is met Office 365 en Windows Azure zal ik verder onderbouwen na deze noodzakelijke zijstap. Kantoorautomatisering is alles wat standaard door iedereen op een kantoor gebruikt wordt zoals email, agenda’s en documenten – bijvoorbeeld deze van de tekstverwerker -, spreadsheet en presentatie. Maar waar sla je deze op? Traditioneel gebeurt dit in file-shares. Gedeelde mappen op een fileserver waarop rechten gezet zijn. Aangezien veruit het grootste gedeelte van de kantoorwerkplekken bestaat uit Windows, worden de rechten gezet door middel van de Active Directory, en hier zit hem de kneep.
Als je wilt samenwerken is dit steeds vaker met organisaties die niet meer in één active directory te vangen zijn. Het delen van documenten kan dan niet meer via traditionele file shares. Het versturen van documenten als bijlage in een email heeft veel nadelen waar ik hier niet verder op in ga. Ook het consumeren van documenten onderweg door medewerkers is niet altijd eenvoudig. Als mensen Office365 willen adopteren is het samenwerken met documenten dus een uitdaging. Microsoft heeft hier diverse oplossingen voor, maar geen van allen zijn een ‘silver bullet’-oplossing.
Sky Drive is een soort Dropbox maar gericht op het individu en de active directory heeft hier geen invloed op. Sky Drive Pro richt zich op bedrijven, kan wel gekoppeld worden aan een active directory maar is in feite Sharepoint Workspaces onder de motorkap en een volstrekt ander product dan Sky Drive. Dit is overigens een echt kritiekpunt op Microsoft, ze hebben een geschiedenis van product namen die zeer verwarrend zijn en soms zelfs totaal verschillend.
Waarom is dit relevant vraag je je misschien af, lees verder en zie hoe het allemaal in elkaar past en aansluit als een puzzel.
Office365 en Windows Azure
Office365 wordt niet door alle it-leveranciers met open armen ontvangen. Niet alleen kunnen klanten het zelf aanschaffen zonder tussenkomst van een leverancier, ook het eco-systeem waarop Office365 aangesloten is kan worden afgenomen bij Microsoft. Denk aan Sharepoint Online, Sky Drive en Sky Drive Pro. Een alternatief voor dit ecosysteem, en de voorkeur van it-dienstverleners is dus een vdi-infrastructuur in combinatie met traditionele aanvulling zoals Exchange, Fileshares en eventueel on-premises Sharepoint, het liefst met maatwerk.
Maar nu zet Microsoft een eerste stap om ook dit alternatief bij Microsoft onder te brengen middels de Windows Azure dienst. Het ‘verlengen’ van je on-premises active directory en het opzetten van veilige vpn-tunnels kan al via deze dienst. Het virtualiseren van een robuuste server is echt een peulenschil en sinds juli kun je nu dus ook al een basis desktop voor gebruikers aanbieden middels RDS. Dit kan gerealiseerd worden in minuten en is al direct schaalbaar zonder investering vooraf en betalen naar gebruik.
Mohoro
Er gaat het gerucht via diverse bronnen dat Microsoft nog aan een andere dienst werkt onder de naam Mohoro. Een vdi-dienst die aangeboden wordt via Windows Azure en Desktop-as-a-Service levert. Als je kijkt naar wat er kan op Windows Azure zou dit inderdaad een logische stap van Microsoft zijn en in het verlengde liggen van hun beslissing om RDS toe te staan op Windows Azure virtuele servers. Dit zou de relaties met partners verder onder druk kunnen zetten.
Naast Mohoro zijn er ook andere bestaande tools zoals Directaccess en Remoteapp die steeds beter via Windows Azure afgenomen kunnen worden. Toch is bijvoorbeeld het regelen van rechten via Windows Azure active directory complexer dan alleen het aanzetten van de dienst.
Toekomst
Momenteel versnellen de veranderingen op cloud computing-gebied. Het is logisch dat als iets technisch mogelijk is, dat Microsoft deze mogelijkheden niet alleen zal onderzoeken, maar zeker ook zal uitproberen. Wat ik hier beschrijf past goed in hun breed aangekondigde strategie van Devices, Software & Services. Dit heeft gevolgen voor partners, want net als dat Office365 rechtstreeks bij de bron kan worden afgenomen, geldt dit ook voor aanvullende diensten. Je zult als Microsoft partner dus ook moeten nadenken over de toekomst en inspelen op deze veranderingen.
Microsoft biedt partners mogelijkheden om te verdienen aan bijvoorbeeld Windows Azure-omzet van hun klanten, maar dit is niet gegeven voor alle partners en is gebonden aan bepaalde omzet en andere regels. De veranderingen bieden namelijk ook kansen. Zelfs als DaaS een fluitje van een cent wordt, is er ondersteuning nodig voor bijvoorbeeld gebruikers en inrichting. Een slimme dienstverlener kan veel zaken automatiseren en daarmee dus meer klanten bedienen zonder menselijke inspanning. Dienstverleners zonder strategie zouden het wel eens zwaar kunnen krijgen als Microsoft daadwerkelijk een concurrent wordt.
Het is mij in ieder geval heel duidelijk dat Microsoft verre van dood is. Ja. ze begeven zich tegenwoordig op glad ijs, maar er doorheen zakken zie ik nog niet zo snel gebeuren. Met alles wat er ook nog in de pijplijn zit komen er interessante tijden aan. Al heeft Microsoft ook laten zien hoe ze goede ideeën slecht uitvoeren.
Wees in ieder geval voorbereid, anders ben jij die kalkoen waarover ze met kerst praten.
Beetje off-topic: Ik ben benieuwd hoe lang we nog over ‘desktop’ zullen spreken, wat toch een analogie is van het bureau waar we ook steeds minder aan zitten. Nieuwe vormen als door iOS, Android en ook Windows aangeboden maken desktops eigenlijk overbodig. We raken als gebruiker toch steeds verder af van het onderliggende operating system. Zou er al een term voor zijn of misschien een nieuwe analogie?
Henri:
Naar mijn mening, je uitgangspunten en beweringen omtrent een aantal zaken zijn helaas niet correct. Dat komt misschien door het gebrek aan infrastructurele kennis en ervaring.
Als voorbeeld,
– BYOD/CYOD heeft weinig raakvlak met VDI.
Als je denkt dat je met VDI je TCO omlaag kan brengen dan zie je het heel verkeerd. 2 jaar geleden heb ik in een artikel voor NetOpus ( Nr.3, Mei 2011) een vergelijking gemaakt van desktopzaken gebaseerd op fat-client en VDI (Hosted Shared or Hosted Virtual desktops) Je ziet heel snel dat VDI geen verlaging van TCO met zich meebrengt.
Veel beweringen omtrent voordelen van Office365+Azure zijn ook niet terecht. Die voordelen kun je ook eenvoudig in je eigen datacenter behalen, sterker nog misschien voordeliger dan bij Office365/Azure concept.
Dat MS, DaaS gaat aanbieden was al bekend. Wat interessant is is wat ze gedaan hebben met hun RDS licentie voorwaarden. Het was de SPLA`s niet toegestaan om gebaseerd op de huidige RDS licentiemodel een vdi desktop aan te bieden. De SPLA moest hierdoor andere wegen bewandelen. Een ander voorbeeld is het gedoe rondom OnLive desktop en Microsoft licenties.
Een desktop in de cloud afnemen lost je probleem niet op. Je moet ook rekening houden met de aan de desktop gerelateerde zaken, benodigdheden, kortom kijken naar de hele keten (dat mis ik meestal in je artikelen).
Wat wordt de desktop van de toekomst? Niks! We hebben geen desktop in de toekomst. Desktop heb je nodig om er je applicaties op te draaien. Wanneer applicaties als App aangeboden worden (in je eigen datacenter of via cloud) dan heb je niks aan desktop. Dit gaan we in de toekomst bereiken.
Mooi duidelijk verhaal, Henri..
Toch begon er iets te kriebelen toen je over file shares, active directory en rechten begon te praten.
Vraag: Hoe vaak bots jij bij klanten met de mensen van de IT beveiliging?
“kun je nu dus ook al een basis desktop voor gebruikers aanbieden middels RDS”
Een beetje realiteitsvreemd. Wanneer je een remote desktop wilt draaien heb je een client nodig.
In de regel een PC met windows, dat is alles behalve een “thin client”, dat zijn systemen die je moet onderhouden en waar regelmatig van alles fout gaat, ik was vandaag bij een klant die zijn post niet verzenden kon omdat het programma van de post, voor pakketten, op w7 na de update niet meer werkte.
Ik zie ook van die prachtige oplossingen (overheid) met citrix, die alleen op windows met Internet Explorer werken, en dat voor uitkeringstrekkers, wat gaan die doen na 8 april 2014 als XP niet meer onderhouden wordt?
Lees je de tech-fora dan reizen de haren te bergen, problemen die niet opgelost zijn in XP – Vista – W7 – W8 . . . .
Goed, voor probleemoplossers van technische rampen is MS een gouden greep, altijd goed voor problemen en dus faktuurtjes voor vele uurtjes.
Zakelijk gezien is en was het nooit verstandig om bij MS een early adopter te zijn van nieuwe techniek.
Dat dat veranderd is geloof ik niet.
Leuk artikel Henri. Past mooi bij het artikel ‘Microsoft botst met eigen dienstverleners’ van Sander Hulsman.
Ik ben er, vanuit mijn IT dienstverlener perspectief, groot voorstander van om te cloudificeren waar nodig. Dit om de simpele reden dat ik gedoe rondom licenties, hardware, storage en netwerk liever uit mijn projecten en diensten haal.
Wij zorgen er voor dat onze klanten bij hun applicaties en data kunnen. Daar heb je middelen, processen, applicaties en data voor nodig. Onderdeel van die middelen is de desktop (hoe lang nog…) en onderdeel van de desktop is de harde infrastructuur. Aan die harde infrastructuur kunnen en willen wij geen geld verdienen. Als we dat dus ergens onder kunnen brengen waarbij we ‘garanties’ over functies en kwaliteit af kunnen spreken vind ik dat wel fijn. De focus kan dan vervolgens verlegd worden naar de inrichten van de desktop met applicaties en data om de eindgebruikers van de klant optimaal te laten werken.
Dat is precies het stuk waar wij goed in, waar wij de klant blij mee maken zijn en waar MS voorlopig geen vat op heeft.
Daarnaast is er nog een aantal technische dingetjes die door MS net opgelost worden. Zo is het licentie technisch gezien nog niet mogelijk om een Windows client OS cloudbased aan te bieden, dus een ‘echte’ cloud VDI mag nog niet.
Ik heb momenteel niet de mogelijkheid op uitgebreid te reageren, dat doe ik vanavond of in het weekend.
Leen, hier kom ik op terug.
Reza,
“- BYOD/CYOD heeft weinig raakvlak met VDI.”
Als het apparaat niet van het bedrijf is (Laptop, tablet, telefoon) is VDI een mogelijkheid om toch de werkomgeving aan te bieden, dus heeft het *wel* raakvlak met BYOD.
Dat VDI je TCO niet omlaag brengt staat los van het feit dat met daarom voor VDI kan kiezen! Dat er een wrijving is tussen de werkelijkheid en de perceptie van werkelijkheid staat daar los van. Daarnaast kun je ook niet hard stellen dat het *altijd* slecht is voor je TCO om VDI te gebruiken, dus opert een mening met onderbouwing die niet slecht is, maar ondermijnt mijn stelling niet.
“omtrent voordelen van Office365+Azure zijn ook niet terecht.”
Weer een mening terwijl je het brengt als een feit. en NEE Office 365 kun je niet On-Premises afnemen. En dit stuk gaat niet over mogelijkheden en kostenbesparingen, het gaat om de executie van een strategie en dat je als MS partner hiervan bewust moet zijn. Je wilt het niet met mij eens zijn op geen enkel vlak en waarschijnlijk om de verkeerde redenen.
Ook is dit geen verhaal *tegen* Microsoft. Het is meer een analyse en een mogelijke uitleg.
Daarnaast is VDI een voorbeeld RemoteApp zie http://technet.microsoft.com/en-us/library/cc755055.aspx
Dat is leentje buur van Citrix (in mijn ogen) om op devices Windows native apps te draaien met een hele dunne schil er omheen en raakt wellicht ook de reactie van Leen.
Dat er geen desktop komt lijkt er wellicht op, maar ik geloof zelf niet dat Android en IOS apps dominant worden, denk meer aan dat de browser of een nieuw soort browser dominant wordt.
@Technicus: Vanwaar je vraag? Ik heb wel eens overleg met IT beveiliging en ik vraag altijd of zij aan kunnen tonen of Azure, WAAD en virtuele servers gevaar lopen. Heb zelfs een bedrijf ingehuurd om de veiligheid te testen en kan je aangeven dat cloud en Windows Azure (en AWS) in het bijzonder hun veiligheid goed op orde hebben. Zeer goed. Dus het botsen kom ik niet heel veel tegen, wel andere weerstand 😉
Jan: Ik ken veel bedrijven die DAAS gebruiken en aan de office kant een thin client hebben van 150 euro (op basis van windows)
Over early adopters… klopt. Veel bedrijven stappen pas in bij het eerste service pack of versie 2.0. Klinkt gezond.
Remco, precies, en zo is het ook. Dit zou ook mijn insteek zijn en hier liggen ook de kansen. Dit is het onderliggende thema van mijn artikel.
Tussen mijn artikel en die van Sander zit ook nog een reactie van Microsoft.
Henri,
Je maakt weer de klassieke denkfout door front-office los te zien van back-office, de reden waarom de desktop naar de cloud transities vaak moeilijker zijn dan ze in eerste instantie lijken. Als je inderdaad alleen Office gebruikt dan is het leuk maar zodra je afhankelijk bent van bedrijfsapplicaties die niet in Azure draaien dan wordt het allemaal wel iets complexer, bijvoorbeeld met de connection broker in de mid-office. Ik heb al eens gezegd dat als je een ‘service sprawl’ hebt gebruiker de koppeling wordt en dat is heel erg inefficient.
P.S.
Microsoft is groot geworden door de dienstverleners, indien ze dat kanaal uit gaan knijpen dan is het gauw afgelopen met ze. Want als er straks niemand meer geintereseerd is om de nodige Microsoft kennis op te doen omdat het gewoon niets oplevert dan wordt Azure heel gauw een onwenselijke lock-in, een Open Sores door slechte ondersteuning.
Thin client van € 150?
Daar ben ik wel erg benieuwd naar, welke Windowsversie en welke specs?
Nog even en we zijn weer terug bij de aloude terminal!
Blijft het probleem met het onderhoud en de updates, ik zou niet graag met ongepatchte windows-systemen werken als het om bedrijfskritische applicaties gaat, ook al is het een virtual desktop.
Dag Ewout,
Jij maakt de klassieke fout door in klassieke IT te blijven denken. Windows Azure *is* gemaakt voor back-office, en als je daar de front-office bij kunt plaatsen is het plaatje compleet; alles in de cloud.
Daarnaast gaat dit artikel niet of VDI wel of niet de oplossing is, maar dat Microsoft met diensten als onderdeel van de strategie een andere rol krijgt dan vroeger en dat je als dienstverlener dus na moet denken of je nog wel goed bezig bent. Remco schetst een goed voorbeeld hoe je dit aan zou kunnen vliegen.
Jan, Google is your friend (haha), het kan zelfs voor minder al gebied eerlijkheid erbij te zeggen dat een client van 450 euro een beter idee is. Onderhoud van thin clients is simpel, patchen wordt juist simpeler omdat dat nu echt standaard kan.