De rechtbank in Den Haag heeft een gunning van de nationale politie aan Canon, voor het leveren van printers en multifunctionals, verboden. Concurrent Ricoh stelde in een kort geding dat Canon in de winnende offerte geen marktconforme, reële prijzen zou hebben gehanteerd. De rechtbank wilde daar niet in mee gaan, maar stelde wel vast dat de politie geen duidelijke criteria voor de beoordeling van de marktconformiteit van de inschrijvingen had opgesteld. Dat is onverenigbaar met het transparantiebeginsel in het aanbestedingsrecht.
De Haagse voorzieningenrechter oordeelde dat de nationale politie de voorlopige gunning aan Canon moet intrekken en de Europese aanbesteding ‘Lease reproductie apparatuur (mfp’s en printers)’ dient te staken. Mocht de politie de opdracht opnieuw in de markt willen zetten dan moet er een heraanbesteding worden uitgeschreven.
IJkpunt
Doel van de aanbesteding was het sluiten van een raamovereenkomst met één leverancier voor het verzorgen van de lease van reproductieapparatuur voor de gehele politieorganisatie, en het onderhoud daarop. Eind juni maakte de politie bekend deze grote order voorlopig te gunnen aan Canon. Tijdens gesprekken daarover kreeg Ricoh, die in de aanbesteding als tweede was geworden voor Xerox en Konica Minolta, de indruk dat winnaar Canon geen marktconforme prijzen had gehanteerd. Vooraf had de politie gesteld dat inschrijvingen met niet-marktconforme prijzen niet zouden worden geaccepteerd.
Ricoh stapte daarop naar de rechtbank. Tijdens de zitting voerde de politie aan dat de eerdere overheidsbrede Easi2010-aanbesteding en de marktontwikkelingen het ijkpunt bepaalden om te beoordelen of de in de inschrijvingen gehanteerde prijzen marktconform waren. Volgens de politie is de door Xerox gewonnen Easi2010-aanbesteding voor afdrukdiensten (in totaal zo’n 4300 multifunctionele printers (mfp’s) en 4600 netwerkprinters) van een vergelijkbare grootte als de politietender.
Ongeldig
Ricoh meldde dat als het bedrijf had geweten dat de Easi2010-aanbesteding richtinggevend was, het (nog) lager zou hebben ingeschreven dan het had gedaan. De rechter gaf het bedrijf daarin gelijk: van Ricoh behoefde niet te worden verwacht dat het bedrijf zonder dat dit in het bestek was gesteld, begreep dat de Easi2010-aanbesteding maatgevend zou zijn. Het begrip ‘de marktontwikkelingen’ heeft bovendien een onbepaald karakter.
Omdat de nationale politie de eis van marktconformiteit zwaar liet meewegen (een knock out-karakter) als onderdeel van het gunningscriterium had het veel duidelijker moeten aangeven hoe aan die eis voldaan moest worden. Het ontbreken van zo’n specifiek referentiepunt is onverenigbaar met het transparantiebeginsel als een van de elementaire beginselen van het aanbestedingsrecht. De eis van marktconformiteit bleek in deze aanbestedingsprocedure een ongeldig criterium, aldus de rechtbank die vervolgens een stokje voor de gunning aan Canon stak.
Uit het artikel: geen duidelijke criteria voor de beoordeling van de marktconformiteit van de inschrijvingen had opgesteld.
Veel meer “basic” kan het toch echt niet om geen beoordelingscriteria te hechten aan een onderwerp waar op geselecteerd wordt.
Dat is zo ongeveer de basis van elke keuze in een aanbesteding. Terwijl het toch niet ingewikkeld is om marktconformiteit te kwantificeren.
Volgens mij gaat dit weer een hoop (belasting)geld kosten..
Onvoorstelbaar dat dit soort basale fouten nog steeds wordt gemaakt.
Streven naar één leverancier is óók al niet echt handig van vtsPN.
Ook UWV werkt met gunning als criteria voor de openstaande vacatures.
Moet dit ook verboden worden?
@Peter,
dat is geen openbare aanbesteding, maar voor de objectiviteit is het natuurlijk altijd goed als je de criteria vooraf specificeert en bekend maakt
Wat ik nog veel erger vind is dat inschrijvers dus feitelijk worden gedwongen veel lager in te schrijven dan eigenlijk verantwoord is. En dat er inmiddels twee marktconformiteiten bestaan.
Persoonlijk vind ik dit veel te ver gaan. Als de politie een aanbod heeft ontvangen van Canon (OCE), waar het heel tevreden over is (kosten,service en kwaliteit verhouding), dan moet dat geaccepteerd worden. Zelf heb ik al meer dan 14 jaar hele goede ervaringen met OCE. Dan zou het toch onzin zijn om gedwongen te worden met een ander bedrijf in zee te gaan?
Wel erg kort door de bocht om te roepen dat dit soort fouten nog gemaakt worden. De beoordeling van een reele prijs, waartoe de aanbestedende diensten verplicht zijn, is een van de lastigste aspecten van een aanbesteding. Wat is markt conform? Wie bepaalt dat? Het erbij halen van een aanbestding van 3 jaar geleden is misschien discutabel, maar dat Ricoh als dat bekend was geweest een lagere prijs had aangeboden lijkt mij achteraf gezocht. Je doet gewoon een scherp aanbod en daarmee is het klaar.
@Klaas: Ik vind het helemaal niet kort door de bocht. Of het nou moeilijk is om marktconformiteit te definiëren of niet… Je hebt twee keuzes: 1. Het niet als eis opnemen. 2. Het wel als eis opnemen en dan goed definiëren.
Ik ben het met je eens dat de argumenten van Ricoh praktisch gezien nergens op slaan, maar juridisch gezien hebben ze wat mij betreft helemaal gelijk. Als je daarbij huidige leverancier bent en er groot belang bij hebt om de lopende contracten langer door te laten lopen, is het gewoon een slimme zet. Het is vanuit maatschappelijk perspectief alleen jammer dat dit zoveel gemeenschapsgeld kost.
Ik begreep dat in de heraanbesteding een minimaal inschrijfbedrag wordt gehanteerd, ook vrij apart als je het mij vraagt. Dan ga je min of meer de markt zelf opleggen wat marktconform is.